7.06.21

1

Struktura
instytucjonalna Unii
Europejskiej

Anna Zachorowska-

Mazurkiewicz

7.06.21

2

7.06.21

3

Zasada subsydiarności

Stanowi, że decyzje należy

podejmować na poziomie
zdecentralizowanym, chyba że
przekazanie kompetencji do
poziomu scentralizowanego okaże
się korzystniejsze

7.06.21

4

Rada Europejska

Rada Europejska to regularne – dwa razy

do roku – spotkania szefów państw i
rządów krajów członkowskich UE oraz
przewodniczącego Komisji Europejskiej.

Rada Europejska wytycza kierunki

polityki UE, ustala priorytety polityki i
rozwiązuje problemy sporne.

7.06.21

5

Rada Europejska – c.d.

Rada Europejska podejmuje swoje

uchwały (nazywane oświadczeniami

końcowymi) na zasadzie konsensusu.

Są one pozbawione mocy wiążącej z

prawnego punktu widzenia i mają

charakter decyzji politycznych,

niemniej skład członkowski Rady

przesądza o tym, że stają się wiążące

dla Rady Unii, która nadaje im moc

prawną.

7.06.21

6

Rada Ministrów

Rada Unii Europejskiej, tzw. Rada

Ministrów jest najważniejszym

organem decyzyjnym Wspólnot

Europejskich. Są to spotkania

ministrów poszczególnych resortów

każdego z państw członkowskich UE.

Rada pełni funkcję organu decyzyjnego

i prawodawczego UE. Przewodniczą jej

kolejno państwa członkowskie, każde

po pół roku.

7.06.21

7

Akty prawne

-        

rozporządzenia - są stosowane

bezpośrednio we wszystkich krajach

członkowskich, bez potrzeby wpisania

do ustawodawstw narodowych

-         dyrektywy - zobowiązują państwa

członkowskie

do

osiągnięcia

wyznaczonego celu, pozostawiając im

prawo wyboru formy i środków realizacji

-        

7.06.21

8

Akty prawne – c.d.

-

decyzje - zobowiązują tych, do

których są adresowane; mogą to być

państwa, lecz także przedsiębiorstwa

czy nawet osoby fizyczne

-  

zzalecenia i opinie - nie są wiążące

dla krajów członkowskich.

7.06.21

9

Głosy w Radzie Ministrów

(ogółem 321)

Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania - 29;
Hiszpania i Polska - 27;
Holandia - 13;
Belgia, Czechy, Grecja, Węgry, Portugalia - 12;
Austria i Szwecja - 10;
Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja, Finlandia - 7;
Cypr, Estonia, Łotwa, Luksemburg, Słowenia -

4; Malta - 3.

7.06.21

10

Większość Kwalifikowana

Większość kwalifikowana zostanie

uzyskana jeżeli większość państw

członkowskich wyrazi zgodę oraz

jeżeli zostanie oddanych 232

głosów "za", co stanowi 72,3 proc.

Ponadto państwo członkowskie

może poprosić o potwierdzenie, że

głosy "za" reprezentują co najmniej

62 proc. całkowitej populacji Unii.

7.06.21

11

7.06.21

12

Komisja Europejska

Jest to organ wykonawczy UE, składający się

z 25 komisarzy, po jednym z każdego kraju

członkowskiego.

Kadencja Komisji trwa 5 lat.
Komisja proponuje akty ustawodawcze,

wydaje samodzielne akty prawne, czuwa

nad przestrzeganiem prawa, zarządza

budżetem i funduszami strukturalnymi

Odpowiada przed Parlamentem Europejskim.

7.06.21

13

7.06.21

14

Struktura aparatu

administracyjnego Komisji

Europejskiej

DG I -

Stosunki zagraniczne

DG II -

Gospodarka i finanse

DG III -

Rynek wewnętrzny i polityka

przemysłowa

DG IV - Konkurencja
DG V -

Zatrudnienie, stosunki

przemysłowe i sprawy socjalne

DG VI - Rolnictwo

7.06.21

15

DG VII - Transport
DG VIII - Rozwój
DG IX - Personel i administracja
DG X -

Informacja, komunikowanie się

i kultura

DG XI –

Środowisko, bezpieczeństwo

nuklearne i ochrona konsumentów

DG XII - Nauka, badania i rozwój –

Wspólny Ośrodek Badawczy

DG XIII – Telekomunikacja, przemysł

informatyczny i innowacje

DG XIV – Rybołówstwo

7.06.21

16

DG XV - Instytucje finansowe i prawo

spółek

DG XVI - Polityka regionalna
DG XVII -

Energia

DG XVIII -

Kredyt i inwestycje

DG XIX - Budżet
DG XX - Kontrola finansowa
DG XXI - Unia Celna i podatki pośrednie
DG XXII - Koordynacja polityk

strukturalnych

DG XXIII -

Polityka przedsiębiorstwa,

turystyka i ekonomia społeczna.

7.06.21

17

Parlament Europejski

Jest to największy wielonarodowy

parlament na świecie. Składa się z 732

deputowanych, reprezentujących

wszystkich obywateli Unii.

Ma funkcję ustawodawczą i kontrolną

wobec władzy wykonawczej.

Kadencja PE trwa 5 lat, a comiesięczne

sesje odbywają się w Strasburgu.

7.06.21

18

Swoje

uchwały

Parlament

Europejski

podejmuje

bezwzględną

większością

głosów.

Większość kwalifikowana (2/3 lub 3/5)

obowiązuje w przypadku uchwał o dużym
ciężarze gatunkowym (np. uchwalenie
budżetu, zgłoszenie wotum nieufności dla
Komisji Europejskiej).

Głosowanie zwykłą większością głosów jest

stosowane głównie w odniesieniu do
mało istotnych spraw proceduralnych.

Kworum stanowi 1/3 ogólnej liczby

członków Parlamentu.

7.06.21

19

7.06.21

20

Trybunał Sprawiedliwości

Organ orzekający UE. Dokonuje wykładni

prawa europejskiego i interpretacji
traktatów.

Składa się z 25 sędziów, mianowanych

przez kraje członkowskie na 6-letnią
kadencję.

Trybunał odbywa posiedzenia w formie

„Wielkiej Izby” liczącej 11 sędziów.

Siedziba mieści się w Luksemburgu.

7.06.21

21

Trybunał Sprawiedliwości

c.d.

Trybunał nie dysponuje żadnym

aparatem wykonawczym. Wyroki
wydawane przez Trybunał stanowią
tytuł egzekucyjny i podlegają
przymusowemu wykonaniu na
terytorium państw członkowskich
Unii, podobnie jak wyroki ich
sądów krajowych.

7.06.21

22

Trybunał Rewidentów

Księgowych

Trybunał bada zgodność z prawem i

prawidłowość wszystkich
uzyskiwanych przez Unię
przychodów i wszystkich
ponoszonych wydatków oraz
ocenia, czy rozsądnie zarządzano
budżetem UE.

7.06.21

23

Europejski Bank Centralny

Otwarty 1 czerwca 1998 roku.
Kieruje polityką pieniężną państw

Unii, w których obowiązuje waluta
europejska – euro.

Jest niezależny od wpływów

politycznych

7.06.21

24

EBC:

- zarządza rezerwami walutowymi 12

państw członkowskich.
-    ustala poziom stóp procentowych w

strefie euro
-    przeprowadza operacje dewizowe i

dba o sprawne działanie systemów

płatniczych
-     decyduje o emisji banknotów euro
-  pełni również funkcje doradcze:

7.06.21

25

Komitet społeczno-

ekonomiczny

Komitet jest integralną częścią procesu

decyzyjnego Wspólnot: wprowadzono
obowiązek konsultowania się z nim
przez podjęciem decyzji dotyczących
polityki gospodarczej i społecznej.

Może on również wydawać opinie z

własnej inicjatywy.

Doradcy przebywają w Brukseli 4 lata.

Mogą być wybrani na drugą kadencję.

7.06.21

26

Komitet Regionów

Rolą Komitetu jest przedstawienie stanowisk

władz lokalnych i regionalnych wobec legislacji

UE.

Komitet wydaje opinie na temat propozycji

Komisji. Komisja i Rada są zobowiązane do

konsultowania się z Komitetem Regionów w

sprawach, które bezpośrednio dotyczą władz

lokalnych i regionalnych.

Komitet może wyrażać opinie z własnej inicjatyw
Członków Komitetu wyznaczają rządy państw

Unii, a powołuje Rada UE na 4 lata. Mogą być

wybierani po raz drugi.

7.06.21

27

Europejski Bank Inwestycyjny

EBI

wspiera i współfinansuje projekty UE, które

mają na celu:
-

rozwój regionów gospodarczo

opóźnionych
-         poprawę infrastruktury transportowej i

telekomunikacyjnej
-         ochronę środowiska
-         zmniejszenie zużycia energii
-

wzmocnienie

międzynarodowej

konkurencyjności przemysłu
-         sprzyjanie rozwojowi MiŚP.