KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

T. Parsons konflikt traktował jako przejaw „choroby

T. Parsons konflikt traktował jako przejaw „choroby

społeczeństwa”, jego dezintegracji i rozpadu.

społeczeństwa”, jego dezintegracji i rozpadu.

Wg L. Cosera - Konflikt – to walka o wartości i dążenie

Wg L. Cosera - Konflikt – to walka o wartości i dążenie

do trudno dostępnej pozycji, władzy i zasobów, celem

do trudno dostępnej pozycji, władzy i zasobów, celem

oponentów jest zneutralizowanie, zaszkodzenie lub

oponentów jest zneutralizowanie, zaszkodzenie lub

wyeliminowanie rywali.

wyeliminowanie rywali.

Wg J. Szczepańskiego - Konflikt – jest procesem, w

Wg J. Szczepańskiego - Konflikt – jest procesem, w

którym jednostka lub grupa dąży do osiągnięcia

którym jednostka lub grupa dąży do osiągnięcia

własnych

celów

(potrzeb,

interesów)

przez

własnych

celów

(potrzeb,

interesów)

przez

wyeliminowanie,

podporządkowanie

sobie

lub

wyeliminowanie,

podporządkowanie

sobie

lub

zniszczenie jednostki lub grupy dążącej do celów

zniszczenie jednostki lub grupy dążącej do celów

podobnych lub identycznych.

podobnych lub identycznych.

Wg Słownika socjologicznego - Konflikt – to proces

Wg Słownika socjologicznego - Konflikt – to proces

społeczny zachodzący pomiędzy jednostkami, grupami,

społeczny zachodzący pomiędzy jednostkami, grupami,

klasami, narodami czy organizacjami, wynikający ze

klasami, narodami czy organizacjami, wynikający ze

sprzeczności ich interesów, celów, intencji, poglądów,

sprzeczności ich interesów, celów, intencji, poglądów,

motywów czy obowiązków powodujący powstanie

motywów czy obowiązków powodujący powstanie

wrogości między nimi.

wrogości między nimi.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Wg

Ralfa

Dahrendorfa

konflikt

społeczny przyjmuje cztery założenia:

•

Każde społeczeństwo poddane jest stale

procesom zmian.

•

W

każdym

społeczeństwie

istnieją

zawsze sprzeczności i konflikty.

•

Wszystkie

części

i

elementy

społeczeństwa przyczyniają się stale do

jego dezintegracji i zmiany.

•

Każde społeczeństwo zawdzięcza swą

integrację przymusowi.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

ELEMENTY KONFLIKTU

•

Problem sporu (dobro materialne,

idea, wartość),

•

Zwalczające się strony (jednostki

lub grupy),

•

Cel (osiągnięcie korzyści kosztem

przeciwnika),

•

Walka (zamierzone działanie

skierowane przeciwko innym).

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Dynamika konfliktu społecznego (fazy).

•

Pojawienie się sprzeczności w stosunkach
międzyludzkich dotyczących celu, interesu, dążeń itp.

•

Pojawienie się napięć społecznych w postaci
niezadowolenia, frustracji, poczucia zagrożenia.

•

Wybuch konfliktu i pojawienie się ostrych podziałów
między ludźmi znacznie ograniczających
współdziałanie.

•

Racjonalizacja problemu w samotności.

•

Próba rozwiązania nieporozumień przez walkę na
argumenty.

•

Zrodzenie się dążenia do eliminacji konfliktu,
rozwiązanie konfliktu i normalizacja sytuacji.

•

Utrzymywanie się jeszcze w świadomości uczestników
uraz i uprzedzeń utrudniających prawidłowy rozwój
stosunków społecznych.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Rodzaje konfliktów społecznych:

•

Jednostka – jednostka

•

Jednostka – grupa

•

Jednostka – kategoria społeczna

•

Grupa – grupa

•

Grupa – kategoria społeczna

•

Kategoria społeczna – kategoria

społeczna

•

Instytucja – instytucja

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Charakter konfliktów społecznych:

•

Konflikty jawne i ukryte

•

Konflikty racjonalne i irracjonalne

•

Konflikty twórcze i destrukcyjne

Style kierowania konfliktem:

•

Rywalizacja

•

Dostosowanie się

•

Unikanie

•

Współpraca

•

Kompromis

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

W literaturze traktującej o konfliktach społecznych nie spotka

się jednolitej klasyfikacji form walki jako form społecznego

konfliktu. Np. H. Białyszewski grupuje formy walki w

konfliktach społecznych w pięć następujących kategorii::

bojkot, sabotaż, szykana, agresja słowna i agresja fizyczna.

•

Bojkot – to wg autora forma walki polegająca na

całkowitym lub częściowym zaniechaniu czynności

albo uchylanie się od podjęcia czynności, które

mogłyby służyć interesom osób lub grup uznanych

za konkurentów lub przeciwników. Bojkot może

mieć

charakter

ekonomiczny,

polityczny,

towarzyski. Z najczęściej stosowanych form

bojkotu można wymienić strajki w zakładach

pracy, czy przemilczenie osiągnięć pracowników.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

•

Sabotaż – jest to forma walki, która polega na

świadomym,

najczęściej

ukrytym,

działaniu

dywersyjnym mającym na celu szkodzenie interesom

przeciwnika. Działanie dywersyjne polega bądź na

wadliwym wykonywaniu swoich obowiązków np.

zwolnienie tempa pracy, zaniżenie jakości, po to aby

osłabić przeciwnika.

•

Szykana – z kolei, to forma walki zmierzająca do

pomniejszenia znaczenia przeciwnika, ograniczenia

jego aspiracji i osiągnięć poprzez stosowanie różnych

form blokowania jego wysiłków, lekceważenie zasług,

dobrej woli, chęci działania, zmniejszania szans na

uzyskanie należytych mu korzyści i zaspokajania jego

potrzeb. Szykana to rodzaj walki polegającej na

wykorzystaniu posiadanej przewagi dla celów

szkodzenia przeciwnikowi i najczęściej stosowana jest

w strukturach administracyjnych.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

•

Agresja słowna – ta forma walki polega na

formułowaniu oskarżeń, rzucaniu obelg,

rozsiewaniu plotek, niekorzystnych ocen i

opinii celem zdyskredytowania przeciwnika

w oczach opinii publicznej.

•

Agresja fizyczna – jest to próba

osiągnięcia celów walki za pomocą fizycznej

przemocy. Celem może być zmuszenie

przeciwnika do uległości lub wycofania się,

zawładnięcie jego dobrami. Agresja ta

przejawia się głównie w takich formach jak:

zabójstwa, napady, zamach zbrojne, itp

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

R. La Vine wyróżnia pięć rodzajów agresji, które

stanowią formy społecznego konfliktu

•

Agresja fizyczna – pobicie, zranienie, najazd,

podbój, rabunek.

•

Agresja werbalna o charakterze publicznym –

publiczna

zniewaga,

oskarżenie,

wojna

psychologiczna.

•

Agresja werbalna ukryta – plotki.

•

Agresja sabotażowa – udaremnianie, utrudnianie

współpracy, komplikacja problemu.

•

Agresja unikowa – izolacja jako środek

szkodzenia innym, unikanie kontaktów, wymiany

informacji, tworzenie sztucznych barier.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

PRZYCZYNY KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH

•

osobowości konfliktowe,

•

odmienność spojrzenia na role społeczne,

•

zaburzony proces komunikacji,

•

wprowadzenie niedopracowanego ustawodawstwa,

•

wady i niedoskonałości we wprowadzaniu innowacji,

•

niewłaściwe wprowadzenie zmian organizacyjnych,

•

wprowadzanie ze wstecznym terminem całego szeregu

przepisów wykonawczych (rozporządzeń),

•

nieobiektywny, niewłaściwie uregulowany podział

korzyści materialnych,

•

źle funkcjonujące systemy przekazywania informacji

(brak doinformowania)

•

niewłaściwa polityka kadrowa i rysujące się bezrobocie,

•

brak poczucia bezpieczeństwa w życiu zawodowym

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Rozwiązywanie konfliktów społecznych:

•

Wyłączenie

•

Poddanie się

•

Zmuszenie do ustąpienia

•

Kompromis

•

Integracja

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Pozytywne znaczenie konfliktu społecznego:

•

pobudza do lepszych pomysłów,

•

zmusza do poszukiwania nowych rozwiązań,

•

powoduje

ujawnienie

i

rozwiązanie

zadawnionych problemów,

•

zmusza ludzi do wyjawienia swych opinii,

•

daje ludziom możliwość wykazania ich
zdolności,

•

„oczyszcza atmosferę”.

KONFLIKT SPOŁECZNY

KONFLIKT SPOŁECZNY

Negatywne natomiast działanie konfliktu
polega na tym, że:

•

sprawia, że niektórzy ludzie czują się
pokonani i poniżeni,

•

zwiększa dystans między ludźmi,

•

wytwarza klimat podejrzeń, braku zaufania,

•

sprawia, że ludzie dbają tylko o własne
interesy,

•

skłania niektórych ludzi do odejścia z pracy.