Badanie

Badanie

fizykalne

fizykalne

Głowa i szyja

Głowa i szyja

Pielęgniarstwo

Pielęgniarstwo

Katarzyna Nowak

Katarzyna Nowak

Justyna Niklasz

Justyna Niklasz

Badanie:

Badanie:

- obejmuje cechy, które mogą dotyczyć wielu układów

- obejmuje cechy, które mogą dotyczyć wielu układów

np. nerwowy, kostno – stawowy, oddechowy, krążenia,

np. nerwowy, kostno – stawowy, oddechowy, krążenia,

narząd wzroku i słuchu,

narząd wzroku i słuchu,

- ocena zaburzeń w obrębie układów,

- ocena zaburzeń w obrębie układów,

- badanie rozpoczyna się od wywiadu – system OLD

- badanie rozpoczyna się od wywiadu – system OLD

CARD (początek, lokalizacja, czas trwania, charakter,

CARD (początek, lokalizacja, czas trwania, charakter,

czynniki pogarszające, czynniki łagodzące, zastosowane

czynniki pogarszające, czynniki łagodzące, zastosowane

leczenie)

leczenie)

- należy ocenić stan świadomości pacjenta, poprzez

- należy ocenić stan świadomości pacjenta, poprzez

określenie orientacji chorego co do miejsca, czasu i

określenie orientacji chorego co do miejsca, czasu i

osób

osób



Jest to ważne badanie u pacjentów,

Jest to ważne badanie u pacjentów,

którzy:

którzy:

- odzyskali świadomość po utracie

- odzyskali świadomość po utracie

przytomności

przytomności

- byli resuscytowani

- byli resuscytowani

- mieli okresy odurzenia lub dezorientacji,

- mieli okresy odurzenia lub dezorientacji,

np. związane z piciem alkoholu

np. związane z piciem alkoholu

- przebyli uraz głowy

- przebyli uraz głowy

- przedawkowali leki

- przedawkowali leki

- byli leczeni psychiatrycznie

- byli leczeni psychiatrycznie

Badanie czaszki

Badanie czaszki



badanie podmiotowe :

badanie podmiotowe :

- wywiad (występowanie bólu, zawroty głowy

- wywiad (występowanie bólu, zawroty głowy

itd.)

itd.)



badanie przedmiotowe :

badanie przedmiotowe :

- oglądanie (wielkość, wzajemne proporcje)

- oglądanie (wielkość, wzajemne proporcje)

- oglądanie skóry i skóry (powinna być gładka,

- oglądanie skóry i skóry (powinna być gładka,

bez zmian, bez pasożytów, śladów krwi )

bez zmian, bez pasożytów, śladów krwi )

- badanie palpacyjne (nieprawidłowe kontury,

- badanie palpacyjne (nieprawidłowe kontury,

bolesność, ucisk)

bolesność, ucisk)

- opłukiwanie,

- opłukiwanie,

- osłuchiwanie,

- osłuchiwanie,

Badanie wzroku

Badanie wzroku



- ocena zaburzeń funkcji oka,

- ocena zaburzeń funkcji oka,

- stosowane pomoce optyczne,

- stosowane pomoce optyczne,

- dolegliwości ze strony oka,

- dolegliwości ze strony oka,

- urazy oka,

- urazy oka,

- dotychczasowe rozpoznanie i leczenie,

- dotychczasowe rozpoznanie i leczenie,

- ból oka,

- ból oka,

- pogorszenie widzenia i wrażliwość na

- pogorszenie widzenia i wrażliwość na

światło,

światło,

- utrata widzenia perferentnego,

- utrata widzenia perferentnego,



- środowisko pracy a wzrok,

- środowisko pracy a wzrok,

Badanie osadzenia,

Badanie osadzenia,

ustawienia i ruchomości

ustawienia i ruchomości

gałki ocznej

gałki ocznej

OSADZENIE :

OSADZENIE :

- zmienia się w skutek jej przemieszczania ku przedmiotowi, co

- zmienia się w skutek jej przemieszczania ku przedmiotowi, co

powoduje wytrzeszcz gałki ocznej lub jej zapadanie,

powoduje wytrzeszcz gałki ocznej lub jej zapadanie,

USTAWIENIE :

USTAWIENIE :

- prawidłowe ustawienie jest równoległe, patologia może wskazywać na

- prawidłowe ustawienie jest równoległe, patologia może wskazywać na

zeza,

zeza,

ocenia się je kierując wiązkę światła z odległości 1 metra,

ocenia się je kierując wiązkę światła z odległości 1 metra,

COVER TEST

COVER TEST

–

–

polega na poleceniu patrzenia w dal i naprzemienne zakrywanie oczu

polega na poleceniu patrzenia w dal i naprzemienne zakrywanie oczu

tzw. zakryj – odkryj,

tzw. zakryj – odkryj,

RUCHOMOŚĆ :

RUCHOMOŚĆ :

- sprawdza się we wszystkich kierunkach spojrzenia (pion, poziom,

- sprawdza się we wszystkich kierunkach spojrzenia (pion, poziom,

skośnie) ocena ewentualnego braku ruchomości gałki ocznej,

skośnie) ocena ewentualnego braku ruchomości gałki ocznej,

Badanie ostrości wzroku

Badanie ostrości wzroku

- badanie ostrości zaczynamy od oka prawego, bądż oka

- badanie ostrości zaczynamy od oka prawego, bądż oka

chorego,

chorego,

- drugie oko powinno być szczelnie zakryte ,

- drugie oko powinno być szczelnie zakryte ,

- ostrość wzroku wyraża się stosunkiem odległości w jakiej

- ostrość wzroku wyraża się stosunkiem odległości w jakiej

badany znajduje

badany znajduje

się od tablicy,

się od tablicy,

- do badanie wykorzystujemy

- do badanie wykorzystujemy

tablice SNEENA

tablice SNEENA

, [litery,

, [litery,

cyfry, obrazy]

cyfry, obrazy]

- jeżeli badany widzi z odległości 5 metrów ostatni rząd (D-

- jeżeli badany widzi z odległości 5 metrów ostatni rząd (D-

5) to znaczy że widzi dobrze, poniżej 1 – wada wzroku,

5) to znaczy że widzi dobrze, poniżej 1 – wada wzroku,

- niższa ostrość wzroku – pokazanie własnej ręki

- niższa ostrość wzroku – pokazanie własnej ręki

[1m,50cm,20-30cm]

[1m,50cm,20-30cm]

-

-

tablica ISHIHARY

tablica ISHIHARY

– rozpoznawanie barw [30 cm, 5

– rozpoznawanie barw [30 cm, 5

sekund],

sekund],

Badanie pola widzenia

Badanie pola widzenia

- definiowane jako zbiór wszystkich punktów w

- definiowane jako zbiór wszystkich punktów w

przestrzeni postrzeganych równocześnie, z

przestrzeni postrzeganych równocześnie, z

punktem na którym jest skierowana osoba

punktem na którym jest skierowana osoba

badana,

badana,

- do zmiany pola widzenia prowadzi : uszkodzenie

- do zmiany pola widzenia prowadzi : uszkodzenie

siatkówki, n. wzrokowego,

siatkówki, n. wzrokowego,

drogi wzrokowej, centralnego układu nerwowego,

drogi wzrokowej, centralnego układu nerwowego,

-

-

tzw. badanie kontrowersyjne

tzw. badanie kontrowersyjne

(porównanie

(porównanie

pola widzenia badającego i badanego)

pola widzenia badającego i badanego)

- odległość między badanymi to 1 metr, oczy na

- odległość między badanymi to 1 metr, oczy na

tej samej wysokości, zasłonięcie przeciwległych

tej samej wysokości, zasłonięcie przeciwległych

oczu, kontrastowy przedmiot w jednoimiennej dla

oczu, kontrastowy przedmiot w jednoimiennej dla

badanego oka ręce,

badanego oka ręce,

Badanie powiek, rzęs i

Badanie powiek, rzęs i

spojówek

spojówek

POWIEKA :

POWIEKA :

- szerokość i

- szerokość i

symetryczność szpar,

symetryczność szpar,

- ocena skóry powieki,

- ocena skóry powieki,

- domykalność szpary oka,

- domykalność szpary oka,

- ustawienie brzegu

- ustawienie brzegu

wolnego powieki górnej,

wolnego powieki górnej,

- ustawienie brzegu

- ustawienie brzegu

powieki dolnej ,

powieki dolnej ,

odwinięcie powieki dolnej,

odwinięcie powieki dolnej,

[nieprawidłowy odpływ łez]

[nieprawidłowy odpływ łez]

podwinięcie,

podwinięcie,

RZĘSY :

RZĘSY :

- kierunek wzrostu,

- kierunek wzrostu,

- położenie stosunku do

- położenie stosunku do

gałki ocznej,

gałki ocznej,

- ocena obecności

- ocena obecności

wydzieliny na rzęsach,

wydzieliny na rzęsach,

SPOJÓWKI :

SPOJÓWKI :

- przekrwienie,

- przekrwienie,

- obecność wybroczyn,

- obecność wybroczyn,

- kolor rogówki,

- kolor rogówki,

- wydzielina,

- wydzielina,

Badanie odruchów

Badanie odruchów

źrenicy

źrenicy

- ocena równości i okrągłego kształtu,

- ocena równości i okrągłego kształtu,

- n. okoruchowy III,

- n. okoruchowy III,

- tzw. REAKCJA BEZPOŚREDNIA – oświetlenie

- tzw. REAKCJA BEZPOŚREDNIA – oświetlenie

badanego oka powoduje

badanego oka powoduje

widoczne zwężenie źrenicy,

widoczne zwężenie źrenicy,

- tzw. REAKCJA POŚREDNIA – badanie jednego oka

- tzw. REAKCJA POŚREDNIA – badanie jednego oka

powoduje równoczesne

powoduje równoczesne

i równomierne zwężenie źrenicy drugiego oka,

i równomierne zwężenie źrenicy drugiego oka,

- ocena koloru źrenicy (biała, czarna)

- ocena koloru źrenicy (biała, czarna)

Badanie dna oka

Badanie dna oka



- wykonane przy użyciu OFTALMOSKOPU,

- wykonane przy użyciu OFTALMOSKOPU,

- badanie przeprowadza się trzymając wziernik

- badanie przeprowadza się trzymając wziernik

przed własnym okiem zbliżając je naprzemiennie

przed własnym okiem zbliżając je naprzemiennie

do oka badanego, (zakroplenie OTROPINA)

do oka badanego, (zakroplenie OTROPINA)

- widziany obraz : jasno czerwone zabarwienie,

- widziany obraz : jasno czerwone zabarwienie,

tarcza n. wzrokowego, żyły i tętnice oraz

tarcza n. wzrokowego, żyły i tętnice oraz

widoczna planka,

widoczna planka,

- pozwala na ocenić :

- pozwala na ocenić :



schorzenia siatkówki,

schorzenia siatkówki,



schorzenia błony naczyniowej,

schorzenia błony naczyniowej,



ocenę nerwu wzrokowego,

ocenę nerwu wzrokowego,



ocenę ciałka szklistego,

ocenę ciałka szklistego,



nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i inne schorzenia

nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i inne schorzenia

układowe,

układowe,

Badanie spojówki i

Badanie spojówki i

twardówki

twardówki



Spojówka

Spojówka

- powieki dolnej- należy odciągnąć dolną

- powieki dolnej- należy odciągnąć dolną

powiekę w dół i polecić patrzeć pacjentowi

powiekę w dół i polecić patrzeć pacjentowi

w górę; zwraca się uwagę na

w górę; zwraca się uwagę na

przekrwienia, obecność wybroczyn,

przekrwienia, obecność wybroczyn,

wydzieliny (ropnej, śluzowej), ciała obcego

wydzieliny (ropnej, śluzowej), ciała obcego

- powieka górna- powiekę należy odwrócić

- powieka górna- powiekę należy odwrócić



Twardówka

Twardówka

- stanowi większą część białej powłoki

- stanowi większą część białej powłoki

włóknistej gałki ocznej, która widoczna

włóknistej gałki ocznej, która widoczna

jest przez spojówkę; jej żółte zabarwienie

jest przez spojówkę; jej żółte zabarwienie

może wskazywać na żółtaczkę

może wskazywać na żółtaczkę

Uraz

Uraz

Interwencja

Interwencja

Oparzenia

Oparzenia

chemiczne

chemiczne

-

Zebranie dokładnego wywiadu

Zebranie dokładnego wywiadu

dotyczącego rodzaju środka

dotyczącego rodzaju środka

chemicznego

chemicznego

-

Płukanie przez 15 min. wodą przy

Płukanie przez 15 min. wodą przy

odwróconych powiekach

odwróconych powiekach

Ciało obce w

Ciało obce w

worku

worku

spojówkowym

spojówkowym

-

Płukanie worka spojówkowego

Płukanie worka spojówkowego

-

Odwrócenie górnej i dolnej

Odwrócenie górnej i dolnej

powieki, usunięcie ciała obcego

powieki, usunięcie ciała obcego

Ciało obce

Ciało obce

rogówki

rogówki

-

Transport do szpitala

Transport do szpitala

Ciało obce

Ciało obce

przenikające do

przenikające do

gałki

gałki

-Nie usuwać

-Nie usuwać

-Zasłonić oko zranione oraz

-Zasłonić oko zranione oraz

zdrowe

zdrowe

Urazy tępe i

Urazy tępe i

zranienia ostre

zranienia ostre

-Osłonić opatrunkiem

-Osłonić opatrunkiem

zabezpieczającym

zabezpieczającym

Badanie tęczówki

Badanie tęczówki



Polega na obejrzeniu jej barwy, która

Polega na obejrzeniu jej barwy, która

może zmieniać się w procesie stanu

może zmieniać się w procesie stanu

zapalnego (np. tęczówka niebieska

zapalnego (np. tęczówka niebieska

staje się zielonkawa)

staje się zielonkawa)



Może wystąpić wrodzona

Może wystąpić wrodzona

różnobarwność tęczówki

różnobarwność tęczówki

(heterochromia), która polega na

(heterochromia), która polega na

różnicy w barwie obu oczu

różnicy w barwie obu oczu

Badanie nosa

Badanie nosa

a) ocena zewnętrzna

a) ocena zewnętrzna

- kształt i symetria oraz ruchy skrzydełek nosa

- kształt i symetria oraz ruchy skrzydełek nosa

podczas wdechu i wydechu,

podczas wdechu i wydechu,

- zabarwienie skóry, obrzęki, wykwity i

- zabarwienie skóry, obrzęki, wykwity i

bolesność dotykowa,

bolesność dotykowa,

- część przednia przegrody nosa tj. Słupek nosa,

- część przednia przegrody nosa tj. Słupek nosa,

a po bokach jego brzegi,

a po bokach jego brzegi,

- utrudnienia podczas oddychania,

- utrudnienia podczas oddychania,

sprawdzenie drożności nosa,

sprawdzenie drożności nosa,

- odczuwanie zapachów,

- odczuwanie zapachów,

- stan zatok przynosowych (pochylenie i ucisk)

- stan zatok przynosowych (pochylenie i ucisk)

lub prześwietlenie zatok,

lub prześwietlenie zatok,

- ocena obecności i rodzaju wydzieliny,

- ocena obecności i rodzaju wydzieliny,

Badanie ucha

Badanie ucha

a) ocena małżowiny, zewnętrznego przewodu słuchowego i błony

a) ocena małżowiny, zewnętrznego przewodu słuchowego i błony

bębenkowej :

bębenkowej :

- dokładny wywiad (głuchota, niedosłuch jedno lub obustronny,

- dokładny wywiad (głuchota, niedosłuch jedno lub obustronny,

noszenie aparatu słuchowego, ból ucha, obecność wydzieliny,

noszenie aparatu słuchowego, ból ucha, obecność wydzieliny,

przebyte operacje, szum w uszach)

przebyte operacje, szum w uszach)

- oglądanie i palpacja (ocena kształtu, wielkości, symetrii,

- oglądanie i palpacja (ocena kształtu, wielkości, symetrii,

deformacji, uszkodzenia, obecności wykwitów i guzów)

deformacji, uszkodzenia, obecności wykwitów i guzów)

- palpacyjna bolesność małżowiny usznej (odciąganie płatka ucha ku

- palpacyjna bolesność małżowiny usznej (odciąganie płatka ucha ku

góra i tył – dorośli, przód i dół – dzieci)

góra i tył – dorośli, przód i dół – dzieci)

- otoskopowe badanie ucha – badanie zewnętrznego przewodu

- otoskopowe badanie ucha – badanie zewnętrznego przewodu

słuchowego i błony bębenkowej, badane ucho odpowiada ręce w

słuchowego i błony bębenkowej, badane ucho odpowiada ręce w

której trzymany jest otoskop, dobranie wziernika o największej

której trzymany jest otoskop, dobranie wziernika o największej

średnicy,

średnicy,

- przewód słuchowy jest zbudowany z części zewnętrznej chrzęstnej i

- przewód słuchowy jest zbudowany z części zewnętrznej chrzęstnej i

wewnętrznej kostnej, aby uzyskać wspólna oś obu części należy

wewnętrznej kostnej, aby uzyskać wspólna oś obu części należy

odciągnąć małżowinie,

odciągnąć małżowinie,

- prawidłowa błona bębenkowa jest biało- perłowa lub perłowo –

- prawidłowa błona bębenkowa jest biało- perłowa lub perłowo –

szara, gładka i owalna, a wydzielina w uchu ma kolor żółto-miodowy,

szara, gładka i owalna, a wydzielina w uchu ma kolor żółto-miodowy,

b) ocena ostrości słuchu :

b) ocena ostrości słuchu :

- zdolność słyszenia i rozpoznawania dźwięku,

- zdolność słyszenia i rozpoznawania dźwięku,

-

-

badanie subiektywne

badanie subiektywne

– polega na potwierdzeniu przez pacjenta

– polega na potwierdzeniu przez pacjenta

słyszanych dźwięków,

słyszanych dźwięków,

wykorzystanie mowy i szeptu, dwie próby :

wykorzystanie mowy i szeptu, dwie próby :

przewodnictwo kostne obuszone –

przewodnictwo kostne obuszone –

tzw. PRÓBA WEBERA

tzw. PRÓBA WEBERA

,

,

[stroik wprowadzony w ruch przykładamy do czoła lub czaszki, dźwięk

[stroik wprowadzony w ruch przykładamy do czoła lub czaszki, dźwięk

powinien być odbierany jednakowo, w uchu chorym dźwięk wydaje

powinien być odbierany jednakowo, w uchu chorym dźwięk wydaje

się głośniejszy]

się głośniejszy]

przewodnictwo powietrzne –

przewodnictwo powietrzne –

PRÓBA RINNE’A

PRÓBA RINNE’A

[określa czas słyszenia drgań ustawionych na wyrostku sutkowatym

[określa czas słyszenia drgań ustawionych na wyrostku sutkowatym

(przewodnictwo kostne) i małżowiny (przewodnictwo powietrzne)]

(przewodnictwo kostne) i małżowiny (przewodnictwo powietrzne)]

-

-

badanie obiektywne

badanie obiektywne

– polega na rejestracji potencjałów

– polega na rejestracji potencjałów

elektrycznych

elektrycznych

w układzie nerwowym,

w układzie nerwowym,

- dzieci 3-5 r.ż. odległość 3 metrów, powyżej ok. 5 metrów.

- dzieci 3-5 r.ż. odległość 3 metrów, powyżej ok. 5 metrów.

Rodzaje niedosłuchu.

Rodzaje niedosłuchu.



przewodzeniowy

przewodzeniowy

(wynika z upośledzenia

(wynika z upośledzenia

przechodzenia dźwięku w dowolnej części

przechodzenia dźwięku w dowolnej części

aparatu słuchowego oraz małżowiny usznej do

aparatu słuchowego oraz małżowiny usznej do

okienka owalnego)

okienka owalnego)



czuciowo – nerwowy

czuciowo – nerwowy

( tzw. odbiorczy,

( tzw. odbiorczy,

uszkodzenie ślimaka, n. słuchowego

uszkodzenie ślimaka, n. słuchowego

lub wyższych pięter drogi słuchowej,

lub wyższych pięter drogi słuchowej,



mieszany

mieszany

Badanie jamy ustnej i

Badanie jamy ustnej i

gardła.

gardła.

- ocena gruczołu tarczkowego, badanie gruczołu tarczycy :

- ocena gruczołu tarczkowego, badanie gruczołu tarczycy :

a)

a)

nadczynność

nadczynność

– utrata masy ciała, zmiana łaknienia,

– utrata masy ciała, zmiana łaknienia,

zaburzenia wydalania, zmiana tolerancji ciepła,

zaburzenia wydalania, zmiana tolerancji ciepła,

b)

b)

niedoczynność

niedoczynność

– zaparcia, wypadanie włosów, upośledzenie

– zaparcia, wypadanie włosów, upośledzenie

tolerancji zimna, chrypka, bóle rąk,

tolerancji zimna, chrypka, bóle rąk,

- oglądanie – rozproszone światło by ocenić wybrzuszenia i

- oglądanie – rozproszone światło by ocenić wybrzuszenia i

zniekształcenia tarczycy, (wole)

zniekształcenia tarczycy, (wole)

- badanie palpacyjne – palce pod chrząstką pierścienną,

- badanie palpacyjne – palce pod chrząstką pierścienną,

przełknięcie śliny spowoduje uniesienie się gruczołu pod palcami,

przełknięcie śliny spowoduje uniesienie się gruczołu pod palcami,

- opłukiwanie – przesunięcie woli w kierunku śródpiersia powoduje

- opłukiwanie – przesunięcie woli w kierunku śródpiersia powoduje

stłumienie odgłosu,

stłumienie odgłosu,

- osłuchiwanie – wstrzymanie oddechu, szmer naczyniowy

- osłuchiwanie – wstrzymanie oddechu, szmer naczyniowy

tarczycy to choroba

tarczycy to choroba

Grovesa-Basedowa (wol miąższowy),

Grovesa-Basedowa (wol miąższowy),

badanie węzłów chłonnych :

badanie węzłów chłonnych :

- podczas badania szyja przychylona do przodu, pozycja

- podczas badania szyja przychylona do przodu, pozycja

siedząca naprzeciw pacjenta, symetrycznie po obu stronach

siedząca naprzeciw pacjenta, symetrycznie po obu stronach

( wyjątek W.PODBRÓDKOWE !!! ),

( wyjątek W.PODBRÓDKOWE !!! ),

zmiany chorobowe – twarde i niebolesne, mało ruchliwe lub

zmiany chorobowe – twarde i niebolesne, mało ruchliwe lub

sklejone,

sklejone,

- ocena wielkości i konsystencji – badanie histopatologiczne,

- ocena wielkości i konsystencji – badanie histopatologiczne,

- bolesność uciskowa – infekcja (powiększenie węzłów)

- bolesność uciskowa – infekcja (powiększenie węzłów)

Kolejność badania.

Kolejność badania.



podbródkowe (jedna ręka),

podbródkowe (jedna ręka),



podrzuchwowe,

podrzuchwowe,



przymigdałkowe,

przymigdałkowe,



przeduszne,

przeduszne,



zauszne

zauszne



potyliczne

potyliczne



szyjne powierzchowne

szyjne powierzchowne



szyjne tylne

szyjne tylne



szyjne głębokie

szyjne głębokie



nadobojczykowe

nadobojczykowe

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę

uwagę



