Komunikacja w

Komunikacja w

wychowaniu

wychowaniu

Bibliografia

Bibliografia

Alfred J. Bierach ; tł. Edward Białek, Justyna Błoch-Białek. -. Komunikacja

niewerbalna : sztuka czytania z twarzy : język twarzy, mimika, portrety, parajęzyk

Wyd. 3., Astrum, Wrocław 1996.

Mark L. Knapp, Judith A. Hall ; tł. Anna Śliwa, Leszek Śliwa. Komunikacja niewerbalna

w interakcjach międzyludzkich, Astrum, Wrocław 2000.

Stefan Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki, Wyd. Salezjańskie, Warszawa

1996.

Wiesława Ciechaniewicz red., Pedagogika, podręcznik dla szkół medycznych,

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

A. Kwiatkowska, E Krajewska-Kułok, W. Panka, Komunikowanie interpersonalne w

pielęgniarskie, Czelej, Katowice 2003.

Hamulczyk A. (reż.) (2013), Bariery komunikacyjne [online], [video], [dostęp:

2013.11.14], Dostępny w Internecie:

http://www.youtube.com/watch?v=N_FRSVwCsSY

Lifehacker: Infografika: znaczenie popularnych gestów w różnych krajach [online],

[dostęp: 2013.11.24], Dostępny w Internecie:

http://lifehacking.pl/2011/05/02/infografika-znaczenie-popularnych-gestow-w-

roznych-krajach/

Komunikacja

Komunikacja

Komunikacja - (z łac. communicatio - łączność,
wymiana, rozmowa) w relacji między ludźmi
komunikacja to przekaz pewnej informacji
(komunikatu) i zdolność do odbioru i rozumienia tego
przekazu.

Często pojęcie to utożsamia się również ze sposobem
przekazywania informacji (komunikatów) oraz z
relacjami, jakie zachodzą podczas ich wymiany.

Przekazywanie komunikatów odbywa się za pomocą
umownych znaków, takich jak: słowa, gesty, dźwięki
litery, liczby, symbole. Systemy takich znaków
nazywamy kodami.

Schemat procesu komunikacji

Schemat procesu komunikacji

interpersonalnej

interpersonalnej

Źródłem komunikacji jest człowiek

wysyłający komunikat. Komunikatem z

kolei jest aktualna, fizyczna postać

przekazywanej informacji.

Komunikat może przybierać różne

postacie.

Dla mówcy nadawanym komunikatem

jest treść jego przemówienia, dla

piszącego – treść pisma, dla malarza

obraz, dla policjanta kierującego ruchem

na jezdni – odpowiedni układ rąk.

Podział sposobów komunikacji

Podział sposobów komunikacji

interpersonalnej

interpersonalnej

Komunikacja werbalna – oparta na

słowie

Komunikacja niewerbalna – oparta na

gestach, technika ta nie wymaga słów

K

K

omunikacja werbalna

omunikacja werbalna

Płaszczyzny komunikacji

Płaszczyzny komunikacji

werbalnej

werbalnej

• płaszczyzna rzeczowa (formalna),

poprzez którą przekazywane są pewne

informacje w sposób oczywisty, formalny

• płaszczyzna autoportretu

(autoprezentacji), poprzez którą nadawca

informuje, w jakim jest nastroju, gdy

wypowiada, nadaje komunikat

• płaszczyzna wzajemnych relacji, która

informuje o stosunku do rozmówcy (lub

otoczenia)

• płaszczyzna apelu, w którym jest zawarte

życzenie nadawcy do odbiorcy

Techniki aktywnego słuchania

Techniki aktywnego słuchania

wpływające pozytywnie na proces

wpływające pozytywnie na proces

komunikacji

komunikacji

odzwierciedlenie – informowanie rozmówcy, w

jaki sposób zrozumiane zostały jego odczucia lub

intencje

parafrazowanie – ujęcie w inne słowa

zasłyszanego komunikatu, w celu upewnienia się

czy dobrze został zrozumiany

klaryfikacja – skłanianie rozmówcy do

skoncentrowania się na głównej idei komunikatu lub

prośba o bardziej precyzyjne wyjaśnienie sprawy

potwierdzenie – dopowiadanie pewnych słów, w

celu potwierdzenia zainteresowania wypowiedzią i

uważnego słuchania

K

K

omunikacja niewerbalna

omunikacja niewerbalna

Główne formy komunikacji

Główne formy komunikacji

niewerbalnej

niewerbalnej



wyraz twarzy



kontakt wzrokowy



gesty i inne ruchy ciała



dotyk



postawa ciała



odległość od rozmówcy



wygląd zewnętrzny



niewerbalne aspekty mowy



uśmiech

Ramiona

Ramiona

o Wzruszanie ramionami
o Wychylanie ramion do przodu

o Garbienie się

o Skulenie ramion do przodu

o Lekceważenie lub brak
zdecydowania

o Otwarcie

o Brak motywacji do kontaktu

o Zamykanie się w sobie

Ręce i dłonie

Ręce i dłonie

o Ręce skrzyżowane, „zamknięte
ręce”

o Dłonie drżące
o Nadgarstki rozluźnione

o Ręce sztywne, dłonie nieruchome

o Zaciśnięte pięści

o Palce bębniące po stole

o Opór, niechęć, unikanie
porozumienia

o Tłumiona złość lub lęk
o Otwartość, zainteresowanie

o Napięcie, stres

o Silna złość, hamowana agresja

o Lekceważenie lub pośpiech

Nogi i stopy

Nogi i stopy

o Stopy spokojnie oparte o podłoże

o Krzyżowanie lub szerokie

rozstawienie nóg

o Nerwowe ruszanie lub pukanie
stopą

o Nogi i stopy usztywnione

o Pewność siebie

o Duża pewność siebie

o Niepokój, napięcie,
zniecierpliwienie

o Zamykanie się w sobie

Infografiki

Infografiki

Ryzykowne gesty, których lepiej nie

Ryzykowne gesty, których lepiej nie

pokazywać w trakcie podróży.

pokazywać w trakcie podróży.

Postawa otwarta

Postawa otwarta

Polega na zwróceniu się całym ciałem na

wprost, bez skrzyżowania rąk i stóp.

Oznacza otwartość na kontakt i wymianę

informacji, a także zainteresowanie

rozmówcą i pewność siebie.

Taka postawa jest najbardziej dogodna w

trakcie prowadzenia negocjacji, gdyż

eliminuje dominację, a wyraża

partnerstwo między stronami rozmów.

Postawa otwarta - przykład

Postawa otwarta - przykład

Postawa zamknięta

Postawa zamknięta

Jest przeciwieństwem postawy otwartej, bywa

także określana jako postawa pokorna.

Przyjmują ją osoby zdominowane.

Może ona również wyrażać niepokój, niechęć

do rozmowy lub unikanie bezpośredniego

kontaktu lub konfrontacji.

Charakteryzuje się np. pochyleniem całego

ciała i skuleniem ramion, tak jakby ta osoba

chciała bronić się przed ciosem.

Postawa zamknięta - przykład

Postawa zamknięta - przykład

Postawa otwarta i zamknięta -

Postawa otwarta i zamknięta -

porównanie

porównanie

POSTAWA OTWARTA



postawa
wyprostowana



plecy wyprostowane



łopatki ściągnięte na
plecach



głowa podniesiona



wzrok skierowany
prosto przed siebie



ręce swobodnie
opuszczone wzdłuż
ciała

POSTAWA

ZAMKNIĘTA



ciało lekko pochylone



plecy przygarbione



skulone ramiona



opuszczona głowa



spuszczony wzrok



ręce zaplecione na
piersiach

D

D

ystans w komunikacji

ystans w komunikacji

Proksemika – zajmuje się przestrzenną

odległością między ludźmi, którzy

wchodzą ze sobą w interakcje, jak

również ich stosunkiem do siebie,

przejawiającym się w kontakcie

dotykowym i wzrokowym.

Strefa intymna (15 - 45 cm)

najważniejsza, ponieważ jest pilnie

strzeżona i uważana za osobistą

własność.

Prawo naruszenia jej mają tylko osoby

uczuciowo powiązane np. rodzice,

małżonkowie, kochankowie, dzieci,

bliscy przyjaciele i krewni.

Strefa osobista (46 cm – 1,2 m)

jest to odległość jaka nas dzieli

podczas przyjęć i spotkań

towarzyskich, współpracowników i

innych kontaktów społecznych z

osobami nam znanymi.

Strefa społeczna (1,2 m –
3,6 m) tę odległość
zachowujemy w stosunku do
nieznajomych, np. listonosza,
nowej osoby w pracy i innych
ludzi, których nie znamy zbyt
dobrze lub nie znamy wcale.

Strefa publiczna (powyżej 3,6 m)

jest to odległość, którą przyjmujemy

zwracając się do większej grupy

ludzi.

Czynniki utrudniające

Czynniki utrudniające

komunikację

komunikację

Tzw. bariery komunikacyjne to

wszystkie czynniki które zakłócają

efektywne porozumiewanie pomiędzy

nadawcą, a odbiorcą komunikatu.

Mogą wynikać z błędów popełnionych

przez jedną jak i drugą stronę

komunikacji.

Rodzaje barier

Rodzaje barier

komunikacyjnych

komunikacyjnych

Różnice kulturowe - nieznajomość kultury, obyczajów,

tradycji czy nawet języka partnera w komunikacji,

wpływa negatywnie na proces porozumiewania

Brak umiejętności decentracji (etnocentryzm) -

brak umiejętności wczucia się w sytuację osoby

mówiącej

Utrudnienia percepcyjne - zakłócenie percepcji, czyli

postrzeganie innych ludzi. Błędy tego typu w

rozmowie mogą zostać spowodowane na przykład

przez zbyt szybką i niewyraźną artykulację

wypowiedzi naszego rozmówcy, czy też warunki

zewnętrzne jak głośna muzyka czy zła pogoda

Rodzaje barier

Rodzaje barier

komunikacyjnych cd.

komunikacyjnych cd.

Stereotypy - wartościowanie partnerów w komunikacji

ze względu na ich status. Więcej uwagi i szacunku

okazujemy ludziom o wysokim statusie niż tym o

niskim

Wybiórczość uwagi - nie skupianie się na całości

wypowiedzi naszego współrozmówcy tylko na jakimś

pojedynczym fakcie. Przez co słuchacz nie dostrzega

innych tematów poruszanych przez nadawcę

Samopoczucie - duże znaczenie odgrywają tutaj

uwarunkowania psychologiczne ludzi komunikujących

się. Poglądy są zazwyczaj stałe i ogólne, ale nasz stan

psychofizyczny w bardzo dużym stopniu zmienia

naszą ocenę zdarzeń

Komunikacja w pracy

Komunikacja w pracy

zawodowej i wychowawczej

zawodowej i wychowawczej

pielęgniarki

pielęgniarki

Efektywne komunikowanie jest warunkiem dobrych

kontaktów międzyludzkich, a w sposób szczególny

odgrywa rolę w komunikacji pielęgniarka-pacjent,

pielęgniarka-lekarz bądź inna osoba z personelu

medycznego oraz pielęgniarka-rodzina chorego.

Zawód pielęgniarki jest w tym wypadku zawodem

szczególnym.

Przedmiotem pracy pielęgniarki jest drugi człowiek, oraz

co jest bardzo istotne, człowiek zagrożony chorobą.

Kontakt z osobą dotkniętym tak trudnym doświadczeniem

jakim jest choroba wymaga wielu umiejętności i

odpowiednich predyspozycji

.

Komunikacja w pracy

Komunikacja w pracy

zawodowej i wychowawczej

zawodowej i wychowawczej

pielęgniarki cd.

pielęgniarki cd.

Działanie pielęgnacyjno-terapeutyczno-lecznicze

przyczynia się do poprawy jakości życia chorego i ma

pozytywny wpływ na sam przebieg procesu leczenia.

Medyczny zespół terapeutyczny staje się w tej sytuacji

zespołem społecznym - bliższym człowiekowi.

Pomaga to w pozyskiwaniu zaufania pacjenta jak

również zapewnienie oparcia fizycznego i

psychicznego co zwiększa poczucie bezpieczeństwa.

Krótki film obrazujący problem barier komunikacyjnych w świecie

osób głuchoniemych.

Komunikacja w sytuacjach,

Komunikacja w sytuacjach,

gdy przekaz werbalny jest

gdy przekaz werbalny jest

niemożliwy lub znacznie

niemożliwy lub znacznie

utrudniony

utrudniony



wyraźna artykulacja i odczytywanie

mowy z ust



artykulacja wsparta gestykulacją



stosowanie pisemnych komunikatów



język migowy



uważna obserwacja

Polski alfabet

Polski alfabet

palcowy

palcowy

D

D

ziękujemy za uwagę!

ziękujemy za uwagę!