Cele i zasady rehabilitacji

układu oddechowego



Poprawa mechaniki oddychania



Utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc, zwiększenie ruchomości

klatki piersiowej i przepony, zwiększanie siły mięśni oddechowych,

pobudzenie do efektywnego kaszlu.



Zapobieganie powikłaniom i następstwom chorób układu

oddechowego



Zapobieganie obniżeniu ogólnej sprawności i wydolności



Wykorzystanie rezerw oddechowych w razie nieodwracajacych zmian



Ćwiczenia oddechowe - perfuzja bardziej jednolita (regionalizacja

wentylacji górne części płuc są lepiej rozszerzane, dolne lepiej

wentylowane i większa perfuzja), opór naczyń płucnych maleje,

wrasta płucny przepływ krwi, wzrasta ciśnienie płucne.



Trening fizyczny – zwiększa się pojemność życiowa płuc,
maksymalna wentylacja płuc, zmniejsza się praca oddechowa
przypadajaca na litr powietrza przepływajacego przez płuca,
częstość oddechów podczas submaksymalnych wysiłków mniejsza,
głębokość większa, większa pojemność dyfuzyjna płuc

Terapia oddechowa TO



TO przedoperacyjna.



TO profilaktyczna.



TO terapeutyczna.



Wspieranie wdechu :cel: usunięcie niedodmy, zapalenia płuc,

uruchomienie klatki piersiowej, poprawa sił witalnych, rozluźnienie

wydzieliny.



Wspomaganie wydechu :zapalenia płuc, uruchomienie klatki piersiowej,

poprawa sił witalnych, rozluźnienie wydzieliny.



TO i ruch: unoszenie i opadanie żeber;



Pozycja półksiężyc.



Pozycja skrętno – rozciągajaca



Pozycja leżąca z wałkami.



Pozycja zwisająca tyłem.



Pozycje rozciągające.

Terapia oddechowa TO



Ruchomość klatki piersiowej i postawa wyprostowana



Wykonywać dynamiczne ruchy kończyn górnych i pasa barkowego w

pozycji stojącej i siedzącej, tak aby odcinek piersiowy kręgosłupa jak

najbardziej rozciągnąć, zginanie na boki i skręty. Ruchy w rytmie

oddychania.



Ręce unieść w bok. Przy wdechu do tyłu, przy wydechu utrzymać pw.



Jedną rękę przy wdechu wyciągnąć w kierunku sufitu, drugą w kierunku

podłogi, przy wydechu napięcie obniżyć.



Wyciągniętymi rękami wykonywać powoli i dokladnie ruchy wiatrakowe,

przodem do góry, opuścić tyłem. Wodzić wzrokiem za ruchem rąk.



Ruchy tułowiem i ramionami można wykonywać używając wstążki

terapeutycznej albo chusty.



PNF: przekątna ramion jedno lub dwustronna, przekątna łopatkowo –

miedniczna.



Zwiększyć aktywność w życiu codziennym, często wyciągać się i

przecięgać, utrzymać pozycję wyprostowaną



Optymalne ćwiczenia o charakterze wytrzymałościowym



Zwiększenie odporności: polewanie wodą wg Kneippa, brodzenie w

wodzie, natryski naprzemienne, masaż szczotką całego ciała, sauna.

Terapia oddechowa TO



Wspomaganie wdechu:



Wciągnąć powietrze nosem do oporu



Głęboki wdech przy wyobrażeniu sobie przyjemnego zapachu.



Wdech przez nos (ziewanie) przy zamkniętych ustach – rozszerzenie

oskrzeli.



Głęboki wdech przy jednoczesnym odczuwaniu oddechu ręką położoną na

klatce piersiowej lub na bruchu.



Powolny i pełny wydech, a następnie odczekanie doprowadzi do

głębokiego wyddechu. Dodatkowy zabieg – oklepanie.



Wspomaganie wydechu



Wydychanym powietrzem próbować pisać liczby , nazwy, figury.



Dmuchaniem doprowadzić do długiego łopotania chusteczki.



Dźwięczny wydech: ach, och.



Hamulec wargowy

Terapia oddechowa TO



Pozycje ułatwiające oddech – cel ułatwienie oddechu przy duszności:



Uniesiona łopatka ułatwia wznoszenie się żeber przy oddechaniu.



Kość ramienna i łopatka w ustabilizowanej pozycji umożliwia wzniesienie

żeber przez mm piersiowy mniejszy i większy oraz zębaty przedni.



Zgięty do przodu tułów ułatwia opadanie przepony przy wdechu przez

swobodne opadnięcie brzucha (siła ciężkości).



Przykłady: siad kuczny, stanie z opartymi rękami i łokciami, pozycja

siedząca przed stołem z podparciem na łokciach, pozycja boczna leżąc,

tułów wzniesiony, podparcie z przodu jedną ręką , siedzenie piętowo –

łokciowe z odwiedzionymi kolanami.



Techniki chwytów na klatce piersiowej – cel: normalne napięcie skóry

tkanki łącznej, mm:



Głaskanie i drążenie jednym palcem w przestrzeni międzyżebrowej



Masowanie dodatkowo sąsiednich obszarów, np karku, barku, brzucha,

pleców.



Bierna pomc przy wydechu – cel ułatwiony i przedłużony wydech,

rozluźnionie i trasnsport wydzieliny



Złożyć rękę na ręce i położyć na mostku, kierunek ucisku w dół ku

grzbietowi



Ręce na boku na żebrach OP ok. 5-7 żebra, kierunek ucisku w dół

dośrodkowo

Terapia oddechowa TO



Rozluźnienie wydzieliny i jej transport – cel rozluźniona wydzielina

oddzielona od ścianek oskrzeli



Wibracje klatki piersiowej:



Manualne : oklepywanie, opukiwanie.



Przy użyciu aparatury: aparat vibrax, stół wibracyjny, flutter w pozycji

leżącej półksiężyc, rozciągnięto - skręconej.



Głębokie wdychanie i wolne wydychanie. Dźwięczny wydech: powtarzające

się głoski syczące (sz, sz, sz) lub głoski wybuchowe (ppp, ttt, kkk), (mmm).

Zabiegi pogłębiające oddech np fałd skóry na

klatce piersiowej



Drenaż autogenny: powolny wdech przez nos. Zwiększać stopniono

głębokość wdechu. Oddech krótko zatrzymać Wydech bez wysiłku,

dopiero przy końcu fazy wydechu użyć mm wspomagających oddychanie.

Przy przedczesnym zapadaniu się oskrzeli wydychać z lekko zamkniętymi

ustami lub przesłonić otwartą dłonią. To ćwiczenie powtórzyć kilka razy,

powstrzymywać kaszel.Wydzielinę delikatnie odchrząknąć.



Huffing



Zabiegi dodatkowe: inhalacji, smarowanie maścią Transpulmin, ciepłe

napoje, ciepłe i wilgotne zawijanie, GR, gorące okłady klatki piersiowej,

utrzymanie aktywności ruchowej w ramach dopuszczalnych obciążeń.

Terapia oddechowa TO



Techniki kaszlu – cel; oczyszczenie z wydzielin, ułatwione oddychanie.



Powstrzymywać odruchu kaszlu: przy kaszlu suchym krótku wstrzymać

oddech, powodi oddychać, oddychać płytko, oddychać przez nos.

Koncentrowanie się na cwiczeniach, cieply napój.



Delikatne usuwanie wydzieliny: przed kaszlem lekki wydech, chrząknięcie,

pokasływanie zamast kaszlu, leśli to możliwe kaszleć z zmkniętymi ustami.

Drenażvvautogenny zamiast ciągłego kaszlu.



Huffing Technika kaszlu bez zamykania krtani. Niepełny wdech przez nos

(około 70% wydolności). Wydech 4-5 szybkimi krótkimi wydechami. Nie

powtarzać wiele razy ze względu na dużą uciążliwość.



Pozycje drenażowe – cel uwolnienie wydzielin dzięki sile ciążenia,

ułatwienie oddychania. Efektywne z wibracjami i głębokimi

oddechami.



Oddychanie przeponowe



Postrzeganie oddychania, ciała, wyobrażenia plastyczne np z każdym

wdechem wpływa światło



Zabiegi dodtkowe: ćwiczenia odprężania się, równowagi.

Ćwiczenia oddechowe



1) lecznicze w przewleklych chorobach układu nerwowego-

usprawnianie chorego, kompensacja istniejących zaburzeń



2) zapobiegawcze – u unieruchomionych po zabiegach, urazach,
udarach



3) rozluźniająco-uspokajające – w trakcie wszelkich ćwiczeń
leczniczych Przeciwskazania do wykonywania ćwiczeń
oddechowych: niewydolnośćoddechowa, krwotok płucny..



1)bierne-bierne - ruchy kończyn górnych



2) czynno-bierne – oddech czynnie przy biernym ruchach kończyn
górnych i dolnych



3) wspomagane- czynnymi ruchami kończyn górnych i dolnych



4) wolne- czynne wykonywanie prawidłowych oddechów w
dogodnych pozacjach



5) z oporem w czasie wdechu, wydechu lub podczas obu faz. Opór
mogą stwarzac pozycja ułożeniowa (leżenie tyłem utrudniona faza
wdechu, w staniu wydechu), stabilizacja części klatki piersiowej,
środowisko (woda), reka fizjoterapeuty, przybory (woreczki z
piaskiem), ruchy kończyn, zmniejszenie drogi oddechowej np wydech
przez rurkę.



Ćwiczenia oddechowe



Oddychanie torem przeponowym; umiejętność obniżania przepony

podczas wdechu (uwypuklania brzucha) oraz unoszenia podczas

wydechu (zapadanie brzucha) pod kotrolą wzrokową, rąk chorego,

fizykoterapeuty, przedmiotów ułożonych na nadbrzuszu.



Oddychanie torem brzusznym: wdech przez nos, wydech przez usta,

stosunek fazy wdechu do wydechu 2/3, ruchy wahadłowe ramion

kilkakrotnie w ciągu dnia 3-5 min. 1) głębokie wdechy i wydechy 2)

oddychanie wspomagane ruchami ramion wdech- rotacja

zewnętrzna KG 3) wspomaganie wydechu przez wzmocnienie tłoczni

brzusznej uciskiem na powłoki brzucha 4) odkrztuszanie

poprzedzone oklepywaniem 5) wdech z oporem (przez dmuchanie na

zawieszone lekkie przedmioty, przedmuchiwanie płynu w naczyniach

połączonych, nadmuchiwanie gumowych przedmiotów)

Ćwiczenia ogólnokondycyjne



Określenie wydolnosci chorych oraz dopuszczalnych obciążeń-

intensywnośc wysiłku nie powinna przekraczać 20-40%

maksymalnego poboru tlenu



Ćwiczenie kondycyjne należy stosować jako trening interwałowy
3-4xdziennie po 5-10 minut



U chorych z niewydolności oddechową nie angażować dużych
grup mm. Ćw KG łatwiejsza uzyskanie przemian beztlenowych i
większej ekonomii pracy.



Poprawiają wydolności i jakość życia chorych na przewl. ch.
układu oddech przez koordynacją ruchów.



Ćwiczenia zwiększające siłę mm oddechowym do poprawy
wentylacji pęcherzykowej.



Ćwiczenia na ruchomej bieżni, cykloergometrze, spacery,
marszobiegi



Wysiłek interwałowy wytrzymałościowy

Fizykoterapia w chorobach

układu oddechowego



Inhalacje (aerozoloterapia) metody naturalne: oddychanie

aerozolem morskim, oddychanie w mikroklimacie wyrobisk solnych

lub sztolni



Światłolecznictwo naświetlania promieniami nadfioletowymi i
podczerwonymi (filtr niebieski i czerwony)-
<nap.mm,>przekrwienie, PB: nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa,
rozedma płuc, wysiękowa zap opłucnej, strzenia oskrzeli



Elektroterapia: diatermia krótkofalowa, galwanizacja, jonoforeza,
prądy diadynamiczne: PB, PZ,>przekrwienie, < skurcz oskrzeli:
przewlekły nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli



Ultradźwięki: < nap mm, przekrwienie, PZ, PB: astma oskrzelowa,
nieżyt oskrzel



Masaż leczniczy klasyczny, segmentarny, łącznotkankowy,
oklepywanie, wibracja, wstrząsanie: < nap mm, ułatwia
odkrztuszanie, uelastycznia tkanki; zapalenie oskrzeli, astma
oskrzelowa, nieżyt oskrzeli



Oklepywanie, sprężynowanie (uciśnięcie odpowiedniej części klatki
piersiowej w czasie wydechu i nagle zwolnienie ucisku podczas
wdechu)