Dysfunkcje seksualne

background image

Hyperprolaktynemia i

Hyperprolaktynemia i

dysfunkcje seksualne.

dysfunkcje seksualne.

Aleksander Araszkiewicz

Aleksander Araszkiewicz

Katedra Psychiatrii

Katedra Psychiatrii

CM UMK w Bydgoszczy

CM UMK w Bydgoszczy

background image

Życie seksualne chorych na

Życie seksualne chorych na

schizofrenię i towarzyszące mu

schizofrenię i towarzyszące mu

problemy są tematem, na który do

problemy są tematem, na który do

tej pory nie poświęcano wiele u

tej pory nie poświęcano wiele u

wag

wag

i.

i.

Do tej pory niewiele badań

Do tej pory niewiele badań

naukowych zostało poświęcone

naukowych zostało poświęcone

tej tematyce.

tej tematyce.

background image

Badania nad zaburzeniami seksualnymi u

Badania nad zaburzeniami seksualnymi u

chorych na schizofrenię z użyciem różnych

chorych na schizofrenię z użyciem różnych

kwestionariuszy

kwestionariuszy

(Kelly i wsp. 2004)

(Kelly i wsp. 2004)

background image

Ocena zaburzeń seksualnych – cechy

Ocena zaburzeń seksualnych – cechy

idealnego kwestionariusza (Clayton,

idealnego kwestionariusza (Clayton,

2001)

2001)

specyficzny dla płci

specyficzny dla płci

odnosi się do poszczególnych zaburzeń

odnosi się do poszczególnych zaburzeń

krótki

krótki

pytania sformułowane w sposób „delikatny”

pytania sformułowane w sposób „delikatny”

oddzielenie zaburzeń związanych z samą

oddzielenie zaburzeń związanych z samą

chorobą i z efektem leków

chorobą i z efektem leków

monitorowanie zmian w czasie

monitorowanie zmian w czasie

ocenia także funkcjonowanie

ocenia także funkcjonowanie

przedchorobowe w stosunku do obecnego

przedchorobowe w stosunku do obecnego

background image

Większość badań wskazuje na to, że

Większość badań wskazuje na to, że

chorzy na schizofrenię doświadczają

chorzy na schizofrenię doświadczają

pogorszenia funkcjonowania, także w

pogorszenia funkcjonowania, także w

zakresie życia seksualnego.

zakresie życia seksualnego.

Keefe 1989, Test 1990,

Keefe 1989, Test 1990,

Teusch 1995

Teusch 1995

background image

Pacjenci ze schizofrenią mają relatywnie

Pacjenci ze schizofrenią mają relatywnie

mniej partnerów seksulanych w ciągu

mniej partnerów seksulanych w ciągu

życia niż osoby zdrowe.

życia niż osoby zdrowe.

Test 1990, Aizenberg

Test 1990, Aizenberg

1995

1995

Autoerotyzm jest główną seksualną

Autoerotyzm jest główną seksualną

aktywnością u mężczyzn ze schizofrenią.

aktywnością u mężczyzn ze schizofrenią.

Aizenberg 1995, Lukoff

Aizenberg 1995, Lukoff

1996

1996

background image

Zaburzenia seksualne – wpływ na

Zaburzenia seksualne – wpływ na

„compliance”

„compliance”

Zaburzenia seksualne, powodujące

Zaburzenia seksualne, powodujące

cierpienie i pogorszenie

cierpienie i pogorszenie

samopoczucia chorych na

samopoczucia chorych na

schizofrenię, są jedną z głównych

schizofrenię, są jedną z głównych

przyczyn braku współpracy pacjenta

przyczyn braku współpracy pacjenta

z lekarzem i przerwania terapii

z lekarzem i przerwania terapii

lekami przeciwpsychotycznymi.

lekami przeciwpsychotycznymi.

Compton i Miller (2001),

Compton i Miller (2001),

Psychopharmacology Bulletin

Psychopharmacology Bulletin

;35:89-108

;35:89-108

Perkins (2002),

Perkins (2002),

Journal of Clinical Psychiatry

Journal of Clinical Psychiatry

;63:1121- 1128

;63:1121- 1128

Cutler (2003),

Cutler (2003),

Psychoneuroendocrynology

Psychoneuroendocrynology

; 28:69-82

; 28:69-82

background image

Rozpowszechnienie zaburzeń

Rozpowszechnienie zaburzeń

seksualnych u chorych na schizofrenię

seksualnych u chorych na schizofrenię

(Dossenbach, 2005).

(Dossenbach, 2005).

Międzynarodowe prospektywne

Międzynarodowe prospektywne

badanie grupy ponad 7500 chorych

badanie grupy ponad 7500 chorych

na schizofrenię z 27 krajów.

na schizofrenię z 27 krajów.

Rozpowszechnienie zaburzeń

Rozpowszechnienie zaburzeń

seksualnych

seksualnych

u chorych na

u chorych na

schizofrenię wynosiło ok.

schizofrenię wynosiło ok.

50 %

50 %

.

.

background image

Rozpowszechnienie zaburzeń

Rozpowszechnienie zaburzeń

seksualnych u chorych na schizofrenię

seksualnych u chorych na schizofrenię

(Dossenbach, 2005) c.d.

(Dossenbach, 2005) c.d.

Występowanie zaburzeń seksualnych u

Występowanie zaburzeń seksualnych u

chorych na schizofrenię było w części

chorych na schizofrenię było w części

przypadków ignorowane przez lekarzy,

przypadków ignorowane przez lekarzy,

co świadczy o niedocenianiu wagi tego

co świadczy o niedocenianiu wagi tego

problemu.

problemu.

Istniały duże różnice w rozpowszechnieniu

Istniały duże różnice w rozpowszechnieniu

tych zaburzeń pomiędzy poszczególnymi

tych zaburzeń pomiędzy poszczególnymi

regionami – czynniki socjodemograficzne,

regionami – czynniki socjodemograficzne,

różnice między metodami zbierania danych?

różnice między metodami zbierania danych?

background image

Rozpowszechnienie zaburzeń

Rozpowszechnienie zaburzeń

seksulanych u chorych na schizofrenię

seksulanych u chorych na schizofrenię

Wcześniejsze badania wykazały

Wcześniejsze badania wykazały

zbliżone wyniki – rozpowszechnienie

zbliżone wyniki – rozpowszechnienie

zaburzeń seksualnych wynosiło 50%

zaburzeń seksualnych wynosiło 50%

u pacjentów leczonych tzw. typowymi

u pacjentów leczonych tzw. typowymi

neuroleptykami.

neuroleptykami.

Ghadirian i

Ghadirian i

wsp., 1982

wsp., 1982

Sullivan i Lukoff, 1990

Sullivan i Lukoff, 1990

background image

Rozpowszechnienie zaburzeń seksualnych -

Rozpowszechnienie zaburzeń seksualnych -

różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami

różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami

(Doosenbach, 2005)

(Doosenbach, 2005)

kobiety – kolor biały

kobiety – kolor biały

mężczyźni – kolor czarny

mężczyźni – kolor czarny

background image

Dysfunkcje seksualne - mężczyźni

Dysfunkcje seksualne - mężczyźni

zaburzenia erekcji

zaburzenia erekcji

zaburzenia ejakulacji

zaburzenia ejakulacji

zaburzenia orgazmu

zaburzenia orgazmu

spadek libido

spadek libido

priapizm

priapizm

wytrysk wsteczny

wytrysk wsteczny

ginekomastia

ginekomastia

background image

Dysfunkcje seksualne - kobiety

Dysfunkcje seksualne - kobiety

spadek libido

spadek libido

zaburzenia orgazmu

zaburzenia orgazmu

zbyt małe nawilżenie pochwy

zbyt małe nawilżenie pochwy

zaburzenia miesiączkowania

zaburzenia miesiączkowania

mlekotok

mlekotok

background image

Reakcje seksualne człowieka

Reakcje seksualne człowieka

Pożądanie

Pożądanie

prawdopodobnie zwiększane przez dopaminę i

prawdopodobnie zwiększane przez dopaminę i

zmniejszane przez prolaktynę

zmniejszane przez prolaktynę

znaczący wpływ kontekstu i uwarunkowań

znaczący wpływ kontekstu i uwarunkowań

psychospołecznych

psychospołecznych

Pobudzenie

Pobudzenie

kontrolowane przez estrogeny u kobiet i

kontrolowane przez estrogeny u kobiet i

testosteron u mężczyzn

testosteron u mężczyzn

inne mechanizmy – ośrodkowa stymulacja

inne mechanizmy – ośrodkowa stymulacja

dopaminergiczna, równowaga

dopaminergiczna, równowaga

cholinergiczna/adrenergiczna, pobudzenie

cholinergiczna/adrenergiczna, pobudzenie

receptorów alfa-1-adrenergicznych

receptorów alfa-1-adrenergicznych

wpływ chorób somatycznych – cukrzyca,

wpływ chorób somatycznych – cukrzyca,

nadciśnienie

nadciśnienie

Orgazm

Orgazm

zaburzenia mogą być związane ze wzrostem

zaburzenia mogą być związane ze wzrostem

aktywności serotoninergicznej oraz blokadą

aktywności serotoninergicznej oraz blokadą

receptorów alfa-1-adrenergicznych

receptorów alfa-1-adrenergicznych

może się wiązać z działaniem oksytocyny

może się wiązać z działaniem oksytocyny

Odprężenie

Odprężenie

bierna faza po orgazmie

bierna faza po orgazmie

background image

Schizofrenia i zaburzenia seksualne

Schizofrenia i zaburzenia seksualne

Problem występowania zaburzeń

Problem występowania zaburzeń

seksualnych w schizofrenii jest

seksualnych w schizofrenii jest

złożony.

złożony.

Wiek, w którym najczęściej dochodzi

Wiek, w którym najczęściej dochodzi

do rozwoju objawów choroby jest

do rozwoju objawów choroby jest

ściśle związany z początkiem okresu

ściśle związany z początkiem okresu

reprodukcyjnego w życiu człowieka.

reprodukcyjnego w życiu człowieka.

background image

Pacjentki na początku zachorowania miały niższy

Pacjentki na początku zachorowania miały niższy

poziom estrogenów w porównaniu z osobami

poziom estrogenów w porównaniu z osobami

zdrowymi.

zdrowymi.

Oades i Schepker,

Oades i Schepker,

1994

1994

Mężczyźni chorujący na schizofrenię okazali się

Mężczyźni chorujący na schizofrenię okazali się

mieć niższy poziom gonadotropin i testosteronu

mieć niższy poziom gonadotropin i testosteronu

niż osoby zdrowe.

niż osoby zdrowe.

Van Cauter i

Van Cauter i

wsp. , 1991

wsp. , 1991

Działanie leków prawdopodobnie nakłada

Działanie leków prawdopodobnie nakłada

się więc na istniejące już zaburzenia

się więc na istniejące już zaburzenia

hormonalne i współdziała z nimi w

hormonalne i współdziała z nimi w

powstaniu zaburzeń seksualnych.

powstaniu zaburzeń seksualnych.

background image

Przyczyny zaburzeń seksualnych –

Przyczyny zaburzeń seksualnych –

terapia neuroleptykami

terapia neuroleptykami

sedacja i wzrost masy ciała

sedacja i wzrost masy ciała

występowanie zaburzeń

występowanie zaburzeń

pozapiramidowych i późnych dyskinez

pozapiramidowych i późnych dyskinez

blokada receptorów serotoninergicznych

blokada receptorów serotoninergicznych

działanie antycholinergiczne

działanie antycholinergiczne

blokada receptorów alfa 1 –

blokada receptorów alfa 1 –

adrenergicznych

adrenergicznych

blokada kanałów wapniowych

blokada kanałów wapniowych

wzrost poziomu prolaktyny w osoczu

wzrost poziomu prolaktyny w osoczu

background image

Objawy schizofrenii a dysfunkcje

Objawy schizofrenii a dysfunkcje

seksualne

seksualne

Mniejsza aktywność seksualna może wynikać też

Mniejsza aktywność seksualna może wynikać też

z samego przebiegu choroby – braku pewności

z samego przebiegu choroby – braku pewności

siebie w kontaktach społecznych, małej liczby

siebie w kontaktach społecznych, małej liczby

kontaktów interpersonalnych, a także objawów

kontaktów interpersonalnych, a także objawów

negatywnych choroby – anhedonii i braku

negatywnych choroby – anhedonii i braku

zainteresowania światem zewnętrznym.

zainteresowania światem zewnętrznym.

Mniejsze zainteresowanie tworzeniem relacji

Mniejsze zainteresowanie tworzeniem relacji

seksualnych występowało u mężczyzn chorych

seksualnych występowało u mężczyzn chorych

na schizofrenię także przed początkiem

na schizofrenię także przed początkiem

choroby.

choroby.

Rowlands,

Rowlands,

1995

1995

background image

Objawy schizofrenii a dysfunkcje

Objawy schizofrenii a dysfunkcje

seksualne

seksualne

Wyniki badań dotyczące korelacji pomiędzy

Wyniki badań dotyczące korelacji pomiędzy

nasileniem objawów negatywnych i

nasileniem objawów negatywnych i

pozytywnych w przebiegu schizofrenii są

pozytywnych w przebiegu schizofrenii są

niespójne.

niespójne.

Lyketsos i wsp.,

Lyketsos i wsp.,

1983

1983

Keefe i wsp., 1989

Keefe i wsp., 1989

Fortier i wsp., 2003

Fortier i wsp., 2003

Prawdopodobnie chorzy na schizofrenię często nie są

Prawdopodobnie chorzy na schizofrenię często nie są

w stanie wykształcić odpowiednich

w stanie wykształcić odpowiednich

socjoseksualnych zdolności ze względu na cechy

socjoseksualnych zdolności ze względu na cechy

zachowania obecne już w okresie

zachowania obecne już w okresie

przedchorobowym.

przedchorobowym.

Keefe i wsp., 1989

Keefe i wsp., 1989

Bhui i wsp., 1995

Bhui i wsp., 1995

background image

Trudno jest ocenić czy zaburzenia

Trudno jest ocenić czy zaburzenia

seksualne są wynikiem terapii

seksualne są wynikiem terapii

neuroleptykami, czy też wynikiem

neuroleptykami, czy też wynikiem

samej choroby.

samej choroby.

Aisenberg i wsp.(1995),

Aisenberg i wsp.(1995),

Journal of Clinical Psychiatry

Journal of Clinical Psychiatry

;56:137-141

;56:137-141

Cuttler (2003),

Cuttler (2003),

Psychoneuroendocrynology

Psychoneuroendocrynology

; 28:69-82

; 28:69-82

background image

Czynniki zaburzające funkcje

Czynniki zaburzające funkcje

seksualne

seksualne

Zaburzenia seksualne u chorych na schizofrenie

Zaburzenia seksualne u chorych na schizofrenie

mogą wynikać także z innych przyczyn:

mogą wynikać także z innych przyczyn:

jednoczesne przyjmowanie innych leków (leki

jednoczesne przyjmowanie innych leków (leki

antycholinergiczne, przeciwdepresyjne)

antycholinergiczne, przeciwdepresyjne)

współistnienie chorób somatycznych i

współistnienie chorób somatycznych i

neurologicznych (np. cukrzyca wpływa na

neurologicznych (np. cukrzyca wpływa na

zmniejszenia libido)

zmniejszenia libido)

czynniki psychologiczne i wynikające z choroby

czynniki psychologiczne i wynikające z choroby

(min. zaburzenia funkcji poznawczych –

(min. zaburzenia funkcji poznawczych –

potrzebne są dalsze badania)

potrzebne są dalsze badania)

background image

Przyjmowanie tzw. typowych

Przyjmowanie tzw. typowych

neuroleptyków jest związane z

neuroleptyków jest związane z

podwyższonym poziomem prolaktyny

podwyższonym poziomem prolaktyny

w osoczu i występowaniem takich

w osoczu i występowaniem takich

zaburzeń seksualnych jak spadek

zaburzeń seksualnych jak spadek

libido, anorgazmia, impotencja,

libido, anorgazmia, impotencja,

zaburzenia miesiączkowania.

zaburzenia miesiączkowania.

Cutler (2003),

Cutler (2003),

Psychoneuroendocrynology

Psychoneuroendocrynology

; 28:69-82

; 28:69-82

Halbreich i wsp. (2003),

Halbreich i wsp. (2003),

Psychoneuroendocrynology;

Psychoneuroendocrynology;

28:53-

28:53-

67

67

background image

Atypowe neuroleptyki wydają się mieć

Atypowe neuroleptyki wydają się mieć

mniejszy wpływ na poziom

mniejszy wpływ na poziom

prolaktyny w osoczu i występowanie

prolaktyny w osoczu i występowanie

zaburzeń seksualnych.

zaburzeń seksualnych.

Volavka i wsp.(2004),

Volavka i wsp.(2004),

Journal of Clinical Psychiatry

Journal of Clinical Psychiatry

;65:57-

;65:57-

61

61

background image

Leki przeciwpsychotyczne – wpływ na

Leki przeciwpsychotyczne – wpływ na

prolaktynemię

prolaktynemię

Leki zwiększające

Leki zwiększające

poziom prolaktyny w

poziom prolaktyny w

osoczu

osoczu

Leki pozostające bez

Leki pozostające bez

znacznego wpływu na

znacznego wpływu na

poziom prolaktyny w

poziom prolaktyny w

osoczu

osoczu

typowe” neuroleptyki

typowe” neuroleptyki

risperidon

risperidon

zotepine

zotepine

palperidon

palperidon

amisulpryd

amisulpryd

kwetiapina

kwetiapina

olanzapina –

olanzapina –

przejściowa

przejściowa

hiperprolaktynemia

hiperprolaktynemia

klozapina

klozapina

sertindol

sertindol

zyprasydon

zyprasydon

background image

Pacjenci rzadko mówią o swoich problemach

Pacjenci rzadko mówią o swoich problemach

seksualnych w sposób spontaniczny.

seksualnych w sposób spontaniczny.

Knegtering i wsp., 1999

Knegtering i wsp., 1999

Maguire, 2002

Maguire, 2002

Ważna jest więc, aby lekarze sami pytali

Ważna jest więc, aby lekarze sami pytali

swoich pacjentów o życie seksualne, aby

swoich pacjentów o życie seksualne, aby

móc ocenić występowanie i skalę

móc ocenić występowanie i skalę

problemu.

problemu.

background image

Zaburzenia seksualne a leki

Zaburzenia seksualne a leki

przeciwpsychotyczne

przeciwpsychotyczne

Lek

Lek

Problem

Problem

Fenotiazyny

Fenotiazyny

( głównie

( głównie

tiorydazyna

tiorydazyna

)

)

hiperprolaktynemia i działanie

hiperprolaktynemia i działanie

antycholinergiczne – zaburzenia orgazmu,

antycholinergiczne – zaburzenia orgazmu,

zaburzenia ejakulacji

zaburzenia ejakulacji

priapizm – blokada alfa-1-adrenergicznych

priapizm – blokada alfa-1-adrenergicznych

receptorów

receptorów

Tioksanteny

Tioksanteny

zaburzenia pobudzenia i anorgazmia

zaburzenia pobudzenia i anorgazmia

Haloperidol

Haloperidol

podobne objawy jak w przypadku stosowania

podobne objawy jak w przypadku stosowania

fenotiazyn, ale mniejsze działanie

fenotiazyn, ale mniejsze działanie

antycholinergiczne

antycholinergiczne

Risperidon

Risperidon

znaczny wzrost prolaktynemii, słabsze

znaczny wzrost prolaktynemii, słabsze

działanie cholinolityczne, blokada obwodowych

działanie cholinolityczne, blokada obwodowych

receptorów alfa-1-adrenergicznych – dość

receptorów alfa-1-adrenergicznych – dość

częste zaburzenia ejakulacji

częste zaburzenia ejakulacji

background image

Zaburzenia seksualne a leki

Zaburzenia seksualne a leki

przeciwpsychotyczne

przeciwpsychotyczne

Lek

Lek

Problem

Problem

Olanzapin

Olanzapin

a

a

prawdopodobnie mniejsza liczba dysfunkcji

prawdopodobnie mniejsza liczba dysfunkcji

seksualnych w związku ze względnym brakiem

seksualnych w związku ze względnym brakiem

działań związanych z sekrecja prolaktyny

działań związanych z sekrecja prolaktyny

rzadkie doniesienia na temat priapizmu

rzadkie doniesienia na temat priapizmu

Sulpiryd

Sulpiryd

Amisulpr

Amisulpr

yd

yd

wysoki poziom prolaktyny w osoczu

wysoki poziom prolaktyny w osoczu

Kwetiapi

Kwetiapi

na

na

brak wpływu na poziom prolaktyny w osoczu,

brak wpływu na poziom prolaktyny w osoczu,

małe ryzyko zaburzeń seksualnych, ale wyniki

małe ryzyko zaburzeń seksualnych, ale wyniki

badań są sprzeczne

badań są sprzeczne

Arypipraz

Arypipraz

ol

ol

brak wpływu na poziom prolaktyny i receptory

brak wpływu na poziom prolaktyny i receptory

alfa-1-adrenergiczne, mała liczba danych – nie ma

alfa-1-adrenergiczne, mała liczba danych – nie ma

działania zaburzającego funkcje seksulane

działania zaburzającego funkcje seksulane

Klozapina

Klozapina

brak wpływu na poziom prolaktyny, znaczący

brak wpływu na poziom prolaktyny, znaczący

wpływ na blokadę receptorów alfa-1-

wpływ na blokadę receptorów alfa-1-

adrenrgicznych i cholinergicznych

adrenrgicznych i cholinergicznych

background image

Zaburzenia seksualne w przebiegu

Zaburzenia seksualne w przebiegu

schizofrenii - postępowanie

schizofrenii - postępowanie

zmniejszenie dawki stosowanego

zmniejszenie dawki stosowanego

neuroleptyku

neuroleptyku

zamiana typowego neuroleptyku na

zamiana typowego neuroleptyku na

atypowy lub zmiana jednego

atypowy lub zmiana jednego

neuroleptyku atypowego na inny

neuroleptyku atypowego na inny

background image

Terapia dysfunkcji seksualnych

Terapia dysfunkcji seksualnych

Lek

Lek

Farmakolo

Farmakolo

gia

gia

Potencjalne

Potencjalne

leczenie

leczenie

Działania

Działania

niepożądane

niepożądane

Alprostad

Alprostad

il

il

Prostagland

Prostagland

yna

yna

Zaburzenia

Zaburzenia

erekcji

erekcji

Ból, hipotensja,

Ból, hipotensja,

priapizm

priapizm

Amantad

Amantad

yna

yna

Agonista

Agonista

receptorów

receptorów

dopaminow

dopaminow

ych

ych

Związane z

Związane z

sekrecją

sekrecją

prolaktyny,

prolaktyny,

zmniejszenie

zmniejszenie

pożądania i

pożądania i

pobudzenia

pobudzenia

Nawrót objawów

Nawrót objawów

psychotycznych, zab.

psychotycznych, zab.

żołądkowo-jelitowe,

żołądkowo-jelitowe,

bradykardia, potliwość

bradykardia, potliwość

Betanech

Betanech

ol

ol

Wpływ na

Wpływ na

układ

układ

cholinergicz

cholinergicz

ny lub

ny lub

adrenergicz

adrenergicz

ny

ny

Zaburzenia fazy

Zaburzenia fazy

podnbniecenia i

podnbniecenia i

orgazmu

orgazmu

Bradykardia, zab.

Bradykardia, zab.

żołądkowo-jelitowe,

żołądkowo-jelitowe,

zaburzenia widzenia

zaburzenia widzenia

Bromokry

Bromokry

ptyna

ptyna

Agonista

Agonista

receptorów

receptorów

dopaminow

dopaminow

ych

ych

Hiperprolaktyne

Hiperprolaktyne

mia –

mia –

zmniejszenie

zmniejszenie

pożądania i

pożądania i

pobudzenia

pobudzenia

Nawrót objawów

Nawrót objawów

psychotycznych, zab.

psychotycznych, zab.

żołądkowo-jelitowe

żołądkowo-jelitowe

background image

Terapia dysfunkcji seksualnych

Terapia dysfunkcji seksualnych

Bupropion

Bupropion

Inhibitor

Inhibitor

wychwytu

wychwytu

zwrotnego

zwrotnego

dopaminy i

dopaminy i

noradrenaliny

noradrenaliny

Zaburzenia

Zaburzenia

seksualne

seksualne

wywołane przez

wywołane przez

SSRI

SSRI

Zaburzenia

Zaburzenia

koncentracji,

koncentracji,

snu, drżenie

snu, drżenie

Buspiron

Buspiron

Częściowy

Częściowy

agonista

agonista

receptorów

receptorów

5HT1a

5HT1a

Zaburzenia

Zaburzenia

seksualne

seksualne

wywołane przez

wywołane przez

SSRI

SSRI

Nudności,

Nudności,

zawroty i bóle

zawroty i bóle

głowy

głowy

Cyproheptady

Cyproheptady

na

na

Antagonista

Antagonista

receptorłów

receptorłów

5HT2

5HT2

Zaburzenia i

Zaburzenia i

brak orgazmu

brak orgazmu

Męczliwość,

Męczliwość,

zniesienie

zniesienie

działania leków

działania leków

przeciwdepresyj

przeciwdepresyj

nych

nych

Sildenafil

Sildenafil

Inhibitor

Inhibitor

fofodiesterazy

fofodiesterazy

Brak orgazmu,

Brak orgazmu,

zaburzenia

zaburzenia

erekcji, zab.

erekcji, zab.

Związane z

Związane z

hiperprolaktyne

hiperprolaktyne

mią

mią

Łagodne bóle

Łagodne bóle

głowy,

głowy,

przekrwienie

przekrwienie

śluzówek nosa

śluzówek nosa

background image

Terapia dysfunkcji seksualnych

Terapia dysfunkcji seksualnych

Selegilina

Selegilina

– oczekiwana skuteczność

– oczekiwana skuteczność

związana z obniżaniem hiperprolaktynemii,

związana z obniżaniem hiperprolaktynemii,

bez potwierdzenia skuteczności w terapii

bez potwierdzenia skuteczności w terapii

zaburzeń seksualnych w randomizowanych

zaburzeń seksualnych w randomizowanych

badaniach klinicznych.

badaniach klinicznych.

Sildenafil

Sildenafil

– skutecznie leczy zaburzenia

– skutecznie leczy zaburzenia

erekcji, wpływa na czas jej trwania i

erekcji, wpływa na czas jej trwania i

poprawia jakość współżycia.

poprawia jakość współżycia.

Berner, Hagen i Kriston;

Berner, Hagen i Kriston;

Cochrane Database of Sysytematic

Cochrane Database of Sysytematic

Reviews

Reviews

, 2007

, 2007

background image

Table 1.

Table 1.

Status socjodemograficzny i kliniczny pacjentów przed rozpoczęciem

Status socjodemograficzny i kliniczny pacjentów przed rozpoczęciem

leczenia

leczenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cecha na Wartośća

Cecha na Wartośća

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------

--------------------

Region (liczba krajów)

Region (liczba krajów)

Ameryka Łacińska (11) 2671 35%

Ameryka Łacińska (11) 2671 35%

Europa Środkowa i Wschodnia (8) 2252 29%

Europa Środkowa i Wschodnia (8) 2252 29%

Afryka i Środkowy Wschód (5) 1476 19%

Afryka i Środkowy Wschód (5) 1476 19%

Azja (3) 1256 16%

Azja (3) 1256 16%

Suma (27) 7655 99%b

Suma (27) 7655 99%b

Płeć

Płeć

Męska 4216 55%

Męska 4216 55%

Żeńska 3394 45%

Żeńska 3394 45%

Wiek (lata)

Wiek (lata)

Średni wiek 7294 35.8 lat

Średni wiek 7294 35.8 lat

Średni wiek, mężczyźnie (ˇS.D.) 4002 34.1 (11.4) lat

Średni wiek, mężczyźnie (ˇS.D.) 4002 34.1 (11.4) lat

Średni wiek, kobiety (ˇS.D.) 3256 38.0 (12.3) lat

Średni wiek, kobiety (ˇS.D.) 3256 38.0 (12.3) lat

Związek małżeński/partner 2562 35%

Związek małżeński/partner 2562 35%

Nie leczeni wcześniej neuroleptykami 1054 14%

Nie leczeni wcześniej neuroleptykami 1054 14%

Czas trwania choroby, średnio (ˇS.D.) 6689 9.6 (9.9) lat

Czas trwania choroby, średnio (ˇS.D.) 6689 9.6 (9.9) lat

1 rok 1701 25%

1 rok 1701 25%

>1 rok 4988 75%

>1 rok 4988 75%

Średnia wartość CGIc (ˇS.D.) 7631 4.3 (1.1)

Średnia wartość CGIc (ˇS.D.) 7631 4.3 (1.1)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

a W sumie 7655 pacjentów uczestniczyło w badaniu. Zbiorcze statystyki (wartość)

a W sumie 7655 pacjentów uczestniczyło w badaniu. Zbiorcze statystyki (wartość)

dla każdej cechy oparto na ilości pacjentów (n) z daną cechą.

dla każdej cechy oparto na ilości pacjentów (n) z daną cechą.

b Efekt zaokrąglenia.

b Efekt zaokrąglenia.

c CGI=Clinical Global Impressions scale (1–7 ; 1 oznacza ‘zdrowy’ a 7 oznacza

c CGI=Clinical Global Impressions scale (1–7 ; 1 oznacza ‘zdrowy’ a 7 oznacza

wśród najciężej chorych’).

wśród najciężej chorych’).

background image

Table 2.

Table 2.

Różnice w postrzeganiu efektów ubocznych dotyczących zaburzeń seksualnych

Różnice w postrzeganiu efektów ubocznych dotyczących zaburzeń seksualnych

przez pacjentów i przez lekarzy.

przez pacjentów i przez lekarzy.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------

-----------------------------------------

Zaburzenia seksualne zgłaszane przez pacjentówb

Zaburzenia seksualne zgłaszane przez pacjentówb

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Postrzeganie zaburzeń seksualnych

Postrzeganie zaburzeń seksualnych

Pacjentów przez lekarzya Brak problemów (n) Problemy lub

Pacjentów przez lekarzya Brak problemów (n) Problemy lub

brak zdolności do współżycia (n) wartość p

brak zdolności do współżycia (n) wartość p

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------

-----------------------------------------

Utrata libido (n=6162)

Utrata libido (n=6162)

Nieobecna 2509

Nieobecna 2509

821 <0.0001

821 <0.0001

Obecna 506

Obecna 506

2326

2326

Impotencja/zaburzenia seksualne (n=5514)

Impotencja/zaburzenia seksualne (n=5514)

Nieobecne 2605

Nieobecne 2605

1066 <0.0001

1066 <0.0001

Obecne 137

Obecne 137

1706

1706

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------

-----------------------------------------

a Psychiatrzy ocenili utratę libido u 6162 pacjentów i impotencję/zaburzenia seksualne u 5514

a Psychiatrzy ocenili utratę libido u 6162 pacjentów i impotencję/zaburzenia seksualne u 5514

pacjentów. Zaznaczano odpowiedź ‘obecne’ jeśli uznali że objawy

pacjentów. Zaznaczano odpowiedź ‘obecne’ jeśli uznali że objawy

są związane z leczeniem przeciwpsychotycznym i są obecne w dniu oceny.

są związane z leczeniem przeciwpsychotycznym i są obecne w dniu oceny.

b Pacjenci podawali dane o ich funkcjonowaniu seksualnym w okresie ostatnich 4 tygodni. Odpowiedzi

b Pacjenci podawali dane o ich funkcjonowaniu seksualnym w okresie ostatnich 4 tygodni. Odpowiedzi

zawierały się w stwierdzeniach ‘bez problemów’ lub ‘obecne problemy lub niezdolny do współżycia’.

zawierały się w stwierdzeniach ‘bez problemów’ lub ‘obecne problemy lub niezdolny do współżycia’.

Wszystkie wartości p zostały wygenerowane testem McNemara.

Wszystkie wartości p zostały wygenerowane testem McNemara.

background image

Table 3.

Table 3.

Efekt leków wpływających i niewpływających na poziom prolaktyny,

Efekt leków wpływających i niewpływających na poziom prolaktyny,

stosowanych u pacjentów przed badaniem, na częstość dysfunkcji seksualnych

stosowanych u pacjentów przed badaniem, na częstość dysfunkcji seksualnych

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

Dysfunkcja podnoszące prolaktynęa(% pacjentów) nie

Dysfunkcja podnoszące prolaktynęa(% pacjentów) nie

podnoszące prolaktynyb(% pacjentów) p valuec

podnoszące prolaktynyb(% pacjentów) p valuec

Ocena psychiatry

Ocena psychiatry

Utrata libido 52

Utrata libido 52

47 0.0216

47 0.0216

Impotencja/zaburzenie seksualne 39

Impotencja/zaburzenie seksualne 39

31 0.0004

31 0.0004

Brak miesiączkowania/zaburzenia miesiączkowania 43

Brak miesiączkowania/zaburzenia miesiączkowania 43

28 <0.0001

28 <0.0001

Mlekotok 6

Mlekotok 6

3 0.0020

3 0.0020

Ginekomastia 5

Ginekomastia 5

3 0.0220

3 0.0220

Ocena pacjenta

Ocena pacjenta

Zaburzenie seksualne 56

Zaburzenie seksualne 56

50 0.0020

50 0.0020

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

a Leki podnoszące poziom prolaktyny obejmują typowe leki p/psychotyczne,

a Leki podnoszące poziom prolaktyny obejmują typowe leki p/psychotyczne,

risperidon i amisulprid.

risperidon i amisulprid.

b Leki nie wpływające na poziom prolaktyny obejmują nowe atypowe leki

b Leki nie wpływające na poziom prolaktyny obejmują nowe atypowe leki

p/psychotyczne jak clozapina, olanzapina i quetiapine.

p/psychotyczne jak clozapina, olanzapina i quetiapine.

c Test Cochran–Mantel–Haenszel, dostosowany do regionu.

c Test Cochran–Mantel–Haenszel, dostosowany do regionu.

background image

Wykres 1. Częstość dysfunkcji seksualnych i różnice między

Wykres 1. Częstość dysfunkcji seksualnych i różnice między

mężczyznami i kobietami. Wszystkie wartości p zostały

mężczyznami i kobietami. Wszystkie wartości p zostały

wygenerowane testem Cochran- Mantel- Haenszel,

wygenerowane testem Cochran- Mantel- Haenszel,

dostosowanym do regionów, w celu porównania różnic.

dostosowanym do regionów, w celu porównania różnic.

background image

Wykres 2. Częstość i zmienność regionalna dysfunkcji

Wykres 2. Częstość i zmienność regionalna dysfunkcji

seksualnych zgłaszanych przez pacjentów. Wszystkie

seksualnych zgłaszanych przez pacjentów. Wszystkie

wartości p zostały wygenerowane testem

wartości p zostały wygenerowane testem

Ł

Ł

2

2

, użytym

, użytym

do porównania różnic między regionami

do porównania różnic między regionami

■ bez

bez

problemów

problemów

problemy/ brak możliwości współżycia i

problemy/ brak możliwości współżycia i

p< 0,0001.

p< 0,0001.

background image

Wykres 3. Regionalne różnice dysfunkcji seksualnych,

Wykres 3. Regionalne różnice dysfunkcji seksualnych,

obecność objawów według spostrzeżeń psychiatrów wszystkie

obecność objawów według spostrzeżeń psychiatrów wszystkie

wartości p zostały wygenerowane testem

wartości p zostały wygenerowane testem

Ł

Ł

2

2

użytym do

użytym do

porównania różnic pomiędzy regionami. Afryka,

porównania różnic pomiędzy regionami. Afryka,

Azja,

Azja,

■ Ameryka Łacińska

Ameryka Łacińska


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Dysfunkcje seksualne
Dysfunkcje seksualne, Wszechnica Świętokrzyska, III rok
Dysfunkcje seksualne i dewiacyjne zachowania seksualne
Dysfunkcje seksualne w przebiegu?presji
Dysfunkcje seksualne ind
WWL Dysfunkcje seksualne
Dysfunkcje seksualne podczas terapii neuroleptykami
Charakterystyka i leczenie dysfunkcji seksualnych w depresji
5 seminarium Dysfunkcje seksualne
Dysfunkcje seksualne i dewiacyjne zachowania seksualne
Dysfunkcje i dewiacje seksualne
Dysfunkcje i dewiacje seksualne
CARSON I IN PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ, ROZDZIAŁ 11, ODMIENNOŚCI, DYSFUNKCJE I WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE
Wykorzystywanie seksualne dziecka

więcej podobnych podstron