Zespół stresu pourazowego (ang.

post traumatic stress disorder)

Jest to forma zaburzenia lękowego,

spowodowana przez działanie stresu o

dużej sile, powodującego kryzys

psychiczny, przekraczający możliwości

psychologiczne danej osoby (wojna,

gwałt, przemoc). Jest to opóźniona lub

przedłużona reakcja. Przebieg ma

charakter zmienny, ale w większości

przypadków można oczekiwać

ustąpienia objawów po terapii.

Osoba przeżyła dramatyczną sytuację,
lub była jej świadkiem, zetknęła się ze
śmiercią, bezpośrednim zagrożeniem
życia, poważnym okaleczeniem.
Jednocześnie jej reakcją był silny
strach, poczucie bezradności i
przerażenie.

Osoba wciąż na nowo przeżywa uraz,
co może przybrać jedną lub kilka
następujących postaci:



Nawracające niechciane

wspomnienia wydarzenia, zawierające
obrazy, dźwięki i inne wrażenia
zmysłowe



Powtarzające się przygnębiające sny

dotyczące wydarzenia



Działanie i odczuwanie jak gdyby
dramatyczne wydarzenie następowało
wciąż na nowo; towarzyszą temu takie
doznania, jak złudzenia, halucynacje.



Głębokie cierpienie w momencie
zetknięcia się z zewnętrznymi lub
wewnętrznymi sygnałami
przypominające dramatyczne
wydarzenie.

Osoba ciągle unika bodźców związanych

z traumatycznym wydarzeniem, na co
wskazuje występowanie następujących
objawów:



Usiłowanie uniknięcia myśli, uczuć i

rozmów wiążących się z urazem.



Usiłowanie uniknięcia działań, miejsc i

osób wywołujących wspomnienie urazu



Niemożność przypomnienia sobie

żadnego ważnego elementu urazu



Uczucie zobojętnienia i obcości wobec

innych



Ograniczenie uczuć (na przykład

niezdolność do odczuwania miłości)



Brak oczekiwań związanych z

przyszłością (na przykład brak
oczekiwań związanych z karierą
zawodową, małżeństwem, dziećmi czy
normalnym życiem)

Utrzymują się objawy pobudzenia

stwierdzone na podstawie

występowania przynajmniej dwóch

spośród następujących symptomów:



trudności z zasypianiem lub

budzeniem się



rozdrażnienie lub wybuchy złości



trudności z koncentracją uwagi



nadmierna czujność



wyolbrzymiona reakcja strachu



Zaburzenie trwa ponad miesiąc.



Zaburzenie wywołuje u pacjenta
klinicznie istotne zakłócenie lub
osłabienie funkcjonowania
społecznego, zawodowego lub w
innych ważnych obszarach życia.

W czasie kilku dni po wypadku ofiara

najczęściej nie może ani na chwilę przestać
o nim myśleć, odczuwa przymus
wspominania go wciąż na nowo, stara się
przypomnieć sobie brakujące szczegóły,
szukać wyjaśnień i wskazówek.

Ludzie, którzy przeżyli uraz,

zachowują się inaczej niż zwykle.
Częściej są nadmiernie pobudzeni i
znacznie trudniej im się uspokoić.

U wielu ofiar urazu nie wykształca się PTSD.
Są ludzie, którzy przeżyli przerażające

kataklizmy, nie doświadczają żadnych
negatywnych objawów.
Może się na to składać wiele czynników
(osobowość, wyobrażone lub realne
traumatyczne doświadczenia, a także
stopień, w jakim dana osoba przyczyniła się
do pozytywnego rozwiązania sytuacji).

W takich wypadkach należy podkreślić, że
choć PTSD jest całkowicie normalną reakcją
na uraz, nie wszyscy go doświadczają – i to
również jest całkowicie zdrową reakcją.



Ostry: jeśli objawy utrzymują się
krócej niż trzy miesiące



Chroniczny: jeśli objawy utrzymują
się dłużej niż trzy miesiące



Może mieć postać opóźnioną jeśli
objawy występują co najmniej sześć
miesięcy po traumatycznym
wydarzeniu.

Bezpośrednio po traumatycznym wydarzeniu
ofiary znajdują się w stanie fizycznego szoku.
Przerażają je własne reakcje fizjologiczne, co
wzmacnia poczucie bezradności i utraty
kontroli. Objawy takie, jak nadmierne
pobudzenie, wzmożona akcja serca,
nudności i problemy z oddychaniem,
wzmagają strach, panikę, i nadmierną
czujność.



Zaburzenia funkcjonowania
społecznego –



Problemy rodzinne – konflikty (rozpad
małżeństwa)



Nadużywanie środków
psychoaktywnych: leków oraz
alkoholu



Zaburzenia psychiczne: depresja,
uogólniony lęk



Zmiany w strukturze wartości oraz
zaburzenia osobowości



Debriefing



Leki



Interwencje kryzysowe



Terapię

Jest to rodzaj interwencji kryzysowej

opracowany po to, aby umożliwić

odreagowanie i zabezpieczyć ludzi przed

negatywnymi skutkami stresu

traumatycznego.

Debriefing to strukturalizowane, poufne

spotkanie, nie będące psychoterapią,

zaadresowane do zdrowych osób, po

doświadczeniach traumatycznych.

Stosuje się je do złagodzenia intensywnych

objawów głównie poczucia rozpaczy,

koszmarów sennych, powracających

obrazów traumatycznego zdarzenia, lęków

itp.



Nakierowana jest głównie na
udzielenia wsparcia emocjonalnego i
zachęcenie ofiar do mówienia o tym
co przeżyły.



Osoby, które podczas sytuacji
kryzysowej potrafią radzić sobie z
reakcjami emocjonalnymi szybciej
powracają do równowagi
emocjonalnej po jej zakończeniu

.



Jedną ze skutecznych metod leczenia jest
terapia bezpośrednia.



Polega ona na ponownym poddaniu
jednostki bodźcom, które wywołały lub
towarzyszyły traumie ale tym razem w
bezpiecznych warunkach celem redukcji
lęku.



Inne tradycyjne techniki jak ćwiczenia
relaksacyjne, treningi asertywności mogą
również być pomocne i skuteczne