Zespół stresu pourazowego

Często zdarza się, że u ludzi, którzy przeżyli pewne traumatyczne doświadczenie, które w sposób znaczny wpłynęło na ich psychikę i postrzeganie świata, pojawiają się pewne charakterystyczne objawy psychiczne. Jeśli objawy te utrzymują się dłużej niż miesiąc od owego przełomowego wydarzenia, możemy mówić o tzw. zespole stresu pourazowego. Zespół stresu pourazowego (z ang. posttraumatic stress disorder/ PTSD) to zaburzenie psychiczne, diagnozowane coraz częściej także wśród społeczeństwa polskiego. Jak w przypadku każdego zaburzenia możemy tu mówić o pewnej jego dramaturgii. I tak - momentem rozpoczynającym zespół stresu pourazowego jest tzw. zdarzenie traumatyczne, czyli uraz. Często wiąże się ono z zagrożeniem życia osoby chorej, choć najnowsze badania pokazują, że coraz częściej wystarczy być jedynie świadkiem pewnych makabrycznych wydarzeń, by pojawiły się objawy tego syndromu. Kolejnym etapem jego występowania są nasilające się objawy, które służą również jako kryteria diagnostyczne. Psychologowie i psychiatrzy wyodrębnili trzy główne grupy symptomów, do których zaliczyć można:

1. ponowne doświadczanie traumy - odtwarzanie jej poprzez częste myśli, wyobrażenia i fantazje z nią związane, które pojawiają się niezależnie od tego, czy osoba cierpiąca na PTSD tego chce czy nie;

2. trwałe unikanie miejsc, ludzi i sytuacji, kojarzących się z traumatycznym wydarzeniem, graniczące wręcz z wyparciem z umysłu pewnych faktów dotyczących właśnie tego wydarzenia;

3. pobudzenie psychofizyczne objawiające się poprzez różnego rodzaju zaburzenia fizjologiczne, np.: zaburzenia snu, wybuchy gniewu, zaburzenia koncentracji.

Aby zdiagnozować u danej osoby zespół stresu pourazowego należy stwierdzić występowanie wszystkich wyżej wymienionych grup objawów w czasie dłuższym niż jeden miesiąc od daty traumatycznego wydarzenia. Po postawieniu diagnozy konieczne jest udzielenie takiej osobie niezbędnej pomocy w postaci terapii. Odbywa się ona zazwyczaj na zasadzie pomocy psychologicznej, niekiedy wspomaganej lekami antydepresyjnymi. Do najważniejszych technik stosowanych przez terapeutów przy leczeniu PTSD zalicza się ekspozycję wyobrażeniową, ekspozycję w realnym życiu oraz rozmaite metody kognitywne. Pierwsza technika ma za zadanie redukcję lęku poprzez przywoływanie wspomnień o traumie w warunkach klinicznych, ściśle pod okiem terapeuty. W przypadku techniki numer dwa możemy mówić o konfrontacji pomiędzy pacjentem a realnymi sytuacjami z życia. W przypadku trzecim kładzie się nacisk na zmianę znaczenia urazu w umyśle pacjenta.

Pocieszający jest fakt, że większość osób cierpiących na zespół stresu pourazowego dzięki odpowiedniej terapii powraca do normalnego życia, pozbawionego lęku i traumy.

---