ELEMENTY POLITYKI GOSPODARZCEJ, MARKETINGU I

PRAWA GOSPODARCZEGO

Przedsiębiorstwo - definicja

Przedsiębiorstwo - wyodrębniona prawnie,
organizacyjnie

i

ekonomicznie

jednostka

prowadząca działalność gospodarczą w celu
osiągnięcia zysku. W jej skład wchodzą mniej
lub bardziej odrębne jednostki gospodarcze,
nazywane zakładami.

Przedsiębiorstwo

posiada

samodzielność

ekonomiczną – jest niezależne finansowo. Może
mieć osobowość prawną – prawo występowania
jako podmiot prawny.

Potocznie przedsiębiorstwo określa się również
jako "firmę", jednak słowo to ma inne
znaczenie prawne.

Ze względu na charakter działalności
przedsiębiorstwa, dzielimy je na:

• przedsiębiorstwa produkcyjne (np. wydobywcze,
montażowe)

• przedsiębiorstwa świadczące usługi (np.
finansowe, ubezpieczeniowe)

Ze względu na liczbę pracowników
przedsiębiorstwa, dzielimy je na:

• mikroprzedsiębiorstwa – do 9 pracowników
• małe przedsiębiorstwa – od 10 do 49
pracowników

• średnie przedsiębiorstwa – od 50 do 249
pracowników

• duże przedsiębiorstwa - powyżej 250
pracowników

Formy organizacyjno - prawne przedsiębiorstw

Forma prawna przedsiębiorstwa jest narzędziem :

•określającym wymagania założycielskie , strukturę
władzy oraz odpowiedzialność

•chroniącym interesy społeczeństwa , państwa ,
właściciela , pracowników, pożyczkodawców

Wybór formy organizacyjno-prawnej następuje przy
tworzeniu

i

zakładaniu

nowego

przedsiębiorstwa.

Ukonstytuowanie

przedsiębiorstwa

ma

charakter

jednorazowy, oznacza to, że decyzje o założeniu czy
likwidacji firmy są z reguły nieodwracalne lub też bardzo
trudno odwracalne

.

Biorąc pod uwagę szczególny rodzaj spółek
wyodrębnionych ze względu na źródło prawa regulujące
ich powstanie możemy wyróżnić :
• spółki osobowe i spółki kapitałowe
• spółki cywilne i spółki handlowe

Firma jednoosobowa

Jest

to

najdogodniejsza

forma

prowadzenia

działalności gospodarczej dla osób ceniących sobie
niezależność. W takiej firmie właściciel korzysta z
całości wypracowanego przez firmę zysku, ale też
wyłącznie jego samego obciążają straty, które firma
może ponieść.

Dużą zaletą firm jednoosobowych jest łatwość ich
założenia oraz nieskomplikowane rozliczenia z
fiskusem. Jednak gdy firma zacznie się rozwijać,
prostota zaczyna krępować jej rozwój.

W odniesieniu do większych przedsięwzięć warto
rozważyć związanie się ze wspólnikiem w celu
realizacji wspólnego celu gospodarczego w ramach
spółki.

Spółka cywilna

Spółka działająca na podstawie prawa cywilnego.
Wspólnicy (minimum dwóch) spółki cywilnej zobowiązują
się do dążenia do określonego, wspólnego celu
gospodarczego. Wspólnicy tworzą kapitał spółki cywilnej
z wniesionych przez siebie wkładów w postaci gotówki lub
aportu, a później również dochodów spółki.

Za zobowiązania spółki cywilnej wszyscy wspólnicy
odpowiadają zarówno majątkiem spółki, jak i każdy
majątkiem osobistym.

Spółkę cywilną można założyć na czas nieograniczony lub
na czas ograniczony w celu wykonania jakiegoś
pojedynczego przedsięwzięcia.

Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej.

Spółka jawna

Spółka działająca na podstawie prawa handlowego. Nie
różni się w zasadzie od spółki cywilnej, konieczne jest
natomiast jej zarejestrowanie w rejestrze handlowym.

Spółki jawne najczęściej zakładane są w celu prowadzenia
działalności gospodarczej na większą skalę.

Ze względu na koszty związane z rejestracją spółki jawnej
i jej podobieństwo do spółki cywilnej tego typu forma nie
istnieje
w zasadzie w życiu gospodarczym.

Spółka jawna nie ma osobowości prawnej

Spółka partnerska

Spółkę partnerską tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu
wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej
przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec czego
niedopuszczalne jest tworzenie spółek partnerskich w
innym celu niż wykonywanie wolnego zawodu.

Wspólnikami w spółce partnerskiej – zwanymi
partnerami – mogą być tylko osoby fizyczne.

Ukształtowana w ten sposób forma organizacyjno-
prawna spółki partnerskiej uwzględnia specyfikę
wykonywania działalności gospodarczej w ramach
wolnych zawodów oraz ryzyko związane z prowadzeniem
tej działalności wspólnie.

Umowa wymaga formy aktu notarialnego.

Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona tzn.
partner nie odpowiada za zobowiązania spółki
wynikające z działalności innych partnerów.

Spółka komandytowa

Spółka osobowa oparta na prawie handlowym, powstała w
wyniku umowy zawartej w formie aktu  notarialnego.

Spółka komandytowa stanowi w zasadzie formę
pośrednią pomiędzy spółkami osobowymi a kapitałowymi.

Przynajmniej jeden ze wspólników (komplementariusz)
odpowiada wobec wierzycieli całym swoim majątkiem
(jak w przypadku spółek osobowych), odpowiedzialność
zaś przynajmniej jednego (komandytariusza) jest
ograniczona do wysokości wniesionego wkładu (jak w
przypadku spółek kapitałowych).

Spółka komandytowo - akcyjna

Spółka osobowa mająca na celu prowadzenie
przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za
zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden
wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz),
a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru
przedsiębiorców.

Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 50.000
zł.

Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu
notarialnego.

Osoby podpisujące statut są założycielami spółki.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka działająca na podstawie prawa handlowego.

W sp. z o.o.  wspólnicy odpowiadają za zobowiązania
przedsiębiorstwa jedynie do wysokości swoich wkładów,
tzn. nie odpowiadają majątkiem osobistym, z jednym
wyjątkiem - z majątku prywatnego udziałowca sp. z o.o.
mogą być egzekwowane kwoty zadłużenia, jakie ma spółka
z tytułu nie płaconych podatków.

Spółka powstaje z chwilą wpisania do rejestru
handlowego, nabywając jednocześnie osobowość prawną.

Korzyścią, jaką spodziewa się osiągnąć wspólnik, jest,
podobnie jak w spółce akcyjnej, dywidenda.

Najważniejszymi organami spółki są zarząd oraz
zgromadzenie wspólników.

Spółka akcyjna

Rodzaj spółki kapitałowej. W Polsce spółki akcyjne działają
obecnie na podstawie kodeksu spółek handlowych,
wcześniej regulował ją kodeks handlowy.

Kapitał akcyjny spółek akcyjnych podzielony jest na akcje o
równej wartości. Akcje te mogą być notowane (kupowane i
sprzedawane) na giełdzie.

Kapitał zakładowy składa się z wkładów założycieli, którzy
otrzymują akcje.

Nabywa osobowość prawną w chwili wpisania do rejestru
przedsiębiorców prowadzonego przez Krajowy Rejestr
Sądowy.

Minimalny kapitał akcyjny wynosi 500 000 zł, a wartość
nominalna akcji to minimum 1 grosz.

Zysk dzielony proporcjonalnie do wysokości posiadanych
udziałów.

W przypadku upadłości jest prowadzone postępowanie
upadłościowe i dopiero po jego ukończeniu następuje
rozwiązanie spółki.

Przedsiębiorstwo państwowe

Przedsiębiorstwo, którego wyłącznym właścicielem jest
państwo, a ściślej rzecz biorąc Skarb Państwa.

Jest osobą prawną.

Przedsiębiorstwo państwowe może zostać przekształcone w
jednoosobową spółkę Skarbu Państwa w drodze
komercjalizacji, która jest zazwyczaj etapem
poprzedzającym prywatyzację.

Spółdzielnia

Podmiot gospodarczy czyli osoba prawna prowadząca
przedsiębiorstwo, ustanowiona na zasadach prawa
spółdzielczego, odmiennego nieco od prawa spółek
handlowych.

Jest to zgodnie z obowiązującą w Polsce ustawą,
"dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób" (nie
mniejszej niż dziesięciu osób fizycznych lub nie mniej niż
trzech osób prawnych), zwanych "członkami spółdzielni".
Liczba członków może być zmienna jednakże do istnienia
spółdzielni produkcji rolnej wystarczy, że zrzeszonych jest 5
osób. Spółdzielnia powstaje z chwilą wpisu do KRS.

Każdy członek spółdzielni musi zadeklarować w niej co
najmniej jeden udział, chyba, że statut spółdzielni
przewiduje większą ich ilość.

Kolejnym czynnikiem odróżniającym spółdzielnię od
kapitałowych spółek handlowych jest "zasada otwartych
drzwi” - każda osoba po spełnieniu odpowiednich
przesłanek ujętych w statucie bądź przepisie prawa, może
do spółdzielni przystąpić.

KODEKS SPÓŁEK
HANDLOWYCH

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o tym samym tytule
zawierająca przepisy normujące ustrój podmiotów
prowadzących działalność gospodarczą - spółek
handlowych, do których zaliczają się:
       spółki osobowe:

       spółka jawna,

       spółka partnerska,

       spółka komandytowa,

       spółka komandytowo-akcyjna,

       spółki kapitałowe:

       spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

       spółka akcyjna.

Kodeks ten nie reguluje natomiast innych spółek — spółek
cywilnych. Spółki takie nie są samodzielnymi podmiotami
prawa.
W odróżnieniu od poprzednio obowiązującego kodeksu
handlowego z 1934 r., obecny kodeks spółek handlowych
nie zawiera drugiej zasadniczej części prawa handlowego -
przepisów normujących czynności handlowe. Obecnie są
one normowane prawie w całości przez Kodeks cywilny.

Procedura uruchamiania działalności gospodarczej

1. Zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej lub

rejestracja firmy

2. Zgłoszenie w Urzędzie Statystycznym

3. Wyrobienie pieczątki i szyldu

4. Otwarcie konta bankowego

5. Zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym

6. Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych

7. Zawiadomienie innych instytucji

1. Zgłoszenie do ewidencji działalności

gospodarczej lub rejestracja firmy

Podjęcie działalności gospodarczej przez osoby fizyczne i

wspólników spółki cywilnej wymaga zgłoszenia do
ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej
przez organy administracji państwowej, a od 2004
roku w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wpisu do
ewidencji

dokonuje

się

w

gminie

w

której

zameldowany jest przedsiębiorca.

W przypadku spółki zgłoszenie do ewidencji poprzedzić

musi zawarcie w formie aktu notarialnego umowy
spółki.

Zgłoszenie do ewidencji nie jest wymagane przy

działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby
fizyczne osobiście jako uboczne zajęcie zarobkowe.

2. Zgłoszenie w Urzędzie Statystycznym

W ciągu 14 dni od uzyskania wpisu do ewidencji
działalności gospodarczej należy wystąpić do właściwego ze
względu na adres zamieszkania urzędu statystycznego o
dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Urzędowego
Podmiotów Gospodarki Narodowej - nadanie numeru
statystycznego REGON.

Numer REGON będzie potrzebny w kontaktach z urzędem
skarbowym i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Przyda
się także przy zawieraniu umów z kontrahentami i
rozliczeniach z nimi.

3. Wyrobienie pieczątki

Pieczątka firmowa jest niezbędna m.in. przy zakładaniu
rachunku bankowego lub wystawianiu dokumentów
sprzedaży.

Wyrabiając pieczątkę firmową, samodzielnie określa się
dane, które się na niej znajdą.

4. Otwarcie konta bankowego

Przy zakładaniu działalności gospodarczej na własny
rachunek, należy pamiętać o obowiązku posiadania
firmowego rachunku bankowego, za pośrednictwem
którego dokonywane będą płatności m.in. na rzecz Urzędu
Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Obowiązek

posiadania

konta

firmowego

przez

przedsiębiorcę reguluje m.in. ustawa o swobodzie
działalności gospodarczej.

5. Zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym

W Urzędzie Skarbowym właściwym ze względu na:

♦ miejsce zamieszkania - dla osób fizycznych

♦ adres siedziby - dla spółek cywilnych

należy dokonać:

> Rejestracji (NIP)

> Wyboru formy opodatkowania (uiszczania podatku
dochodowego):

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy od osób prawnych

> Rejestracji na potrzeby podatku VAT

6. Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń

Społecznych

Rozpoczynający działalność gospodarczą podlega
obowiązkowym ubezpieczeniom:

-emerytalnemu

-rentowemu

-wypadkowemu

-zdrowotnemu

Do ZUS przedsiębiorca musi się zgłosić w ciągu 7 dni od
dnia rozpoczęcia wykonywania działalności
gospodarczej.

Zgłoszenia ubezpieczenia społecznego należy dokonać
we właściwym (zgodnie a adresem zamieszkania
przedsiębiorcy) Inspektoracie ZUS

Copyright by remol