Aerozole lecznicze.

Część 1.

Rodzaje, sposoby wytwarzania i

oceny jakościowej aerozoli

oferowanych przez przemysł

farmaceutyczny.

Przebieg cwiczeń.

• Badanie szczelności pojemników cz.1.
• Teoretyczne omówienie rodzajów,

sposobu wytwarzania i oceny aerozoli.

• Badanie szczelności pojemników cz. 2.
• Badanie jednorodności dawki i stopnia

mikronizacji aerozoli proszkowych.

Test szczelności pojemnika wg FPV cz.

1

• Z 12 opakowań usunąć głowice inhalacyjne.
• Zwarzyć pojedynczo z dokładnością do 0,0002g
• Zanurzyć w łaźni wodnej o temperaturze 45 – 50 ºC

na 2 h (parametry zmodyfikowane do potrzeb

ćwiczeń)

• Ponownie zwarzyć.
• Obliczyć ubytek masy w wzoru

X= ((M1 – M2 ) x 100) / M2
M1 - masa opakowania przed badaniem - gramy
M2 - masa opakowania po badaniu – gramy

Średni ubytek 12 opakowań nie większy niż 3,5% żadne nie

więcej niż 5%

Co to jest aerozol leczniczy?

• Jest to preparat który w czasie stosowania

uzyskuje postać cieczy lub cząstek stałych
w fazie gazowej. Fazą gazową jest w
zależności od rodzaju aerozolu, powietrze
lub mieszanina powietrza z gazami
wytłaczającymi.

• Substancje lecznicze podawane w formie

aerozolu mogą mieć postać roztworu,
emulsji, zawiesiny lub proszku
zmikronizowanego.

Rodzaje aerozoli. Podział.

• Ciśnieniowe w ciśnieniowych

pojemnikach aerozolowych.

– Uwalniające w sposób ciągły.
– Uwalniające ściśle sprecyzowane dozy.
– Uwalniające ściśle sprecyzowane dozy.

Aktywowane wdechem.

• Ciśnieniowe z pompką wytłaczającą.
• Proszkowe.
• Nabulizacje.

Rodzaje aerozoli. Podział.

• Do użytku zewnętrznego

(natryskowe)

– Na powierzchnię skóry –

dermatologiczne

– Na błony śluzowe – (donosowe,

podjęzykowe)

• Do użytku wewnętrznego (wziewne,

inhalacyjne)

Aerozole ciśnieniowe

-budowa

• Opakowanie

– Pojemnik

• Materiał – szkło, metal, tworzywo sztuczne
• Wymagania – odporne na nadciśnienie, ciągliwe w

razie rozerwania, nie reagować z lekiem i gazem

wytłaczającym, estetyczne

– Zawór

• Materiał – metalowe gniazdo, tworzywa sztuczne,

gumowe uszczelnienia, rurka zgłębna.

• Wymagania – mocne osadzenie w szyjce pojemnika,

właściwy stopień rozproszenia, powtarzalność dawek

lub stały wydatek.

• Aktywowane wdechem – chronione patentem.

Gazy wytłaczające

(propelenty)

• Gazy skroplone

– Obojętne chemicznie
– Obojętne farmakologicznie
– Bezpieczne
– Bezwonne
– Niedrażniące
– Skraplające się w temperaturze pokojowej.
– Stałe ciśnienie w pojemniku podczas uzywania.
– Tworzyć oczekiwany podział faz (ciecz, gaz)

Gazy wytłaczające

(propelenty)

• Gazy sprężone

– Powietrze, CO2, N2O, N2 (obojętne chemicznie?,

obojętne farmakologicznie?)

– Spadek ciśnienia w miarę używania.
– Stałe ciśnienie dla aerozoli z pompką

wytłaczającą.

– Wyższe wymagania wytrzymałości dla

opakowań.

– CO2 – możliwość saturacji roztworu przed

napełnieniem opakowań.

– Tworzyć oczekiwany podział faz (ciecz, gaz)

Napełnianie aerozoli

• Metoda schładzania

– Temperatura około -45oC – poniżej temperatury wrzenia gazu

wytłaczającego.

– Proces nie „na fazie” gazowej ale ciekłej.

– Schłodzony gaz wytłaczający oraz roztwór substancji

leczniczej.

– Możliwość uzupełnienia gazu po zamknięciu poprzez zawór.

• Metoda ciśnieniowa

– Gaz skroplony wtłaczany do pojemnika przez zawór.

– Roztwór substancji leczniczej wcześniej umieszczony w

pojemniku.

– Wysokie ciśnienie podawanego gazu wytłaczającego.

• Metoda napełniania podzaworowego

– Zautomatyzowana i wysokowydajna.

– Napełnianie roztworem i gazem wytłaczającym w trakcie tego

samego procesu.

Testy oceny aerozoli w

pojemnikach ciśnieniowych.

• Wielkość ciśnienia
• Pomiar liczby doz w pojemniku
• Jednolitość dawki
• Pomiar aerodynamiczny wielkości

cząstek.Impaktor jednostopniowy,
wielostopniowy, kaskadowy.

• Zawartość substancji leczniczej
• Czystość mikrobiologiczna
• Korozja opakowań.

Podział proszkowe

• Każdy rodzaj inhalatora proszkowego budowany

jest według innej zasady. Jest chroniony patentem

i stanowi własność intelektualną.

• Wspólna cecha uwalnianie proszku za pomocą

wdychanego powietrza.

• Konieczne uzyskanie minimalnego przepływu

wdechowego pow. 30 l/ min

• Podział

– Jednorazowego użytku
– Wielorazowego użytku
– Rezerwuarowe
– Dawkowane

Wielkość cząstek a

depozycja

70-90 μm Jama

ustna

5 - 70

Gardło,

tchawica i
przełyk

2 - 5 μm

Drzewo

oskrzelow
e

1-2 μm

Pęcherzyk

i płucne

≤ 1 μm

Brak

depozycji

Opór wewnętrzny

Aerolizer

• Jednorazowego użytku.

• Dawki w oddzielnych kapsułkach

• Wysoki opór wewnętrzny.

• Wypełnienie laktozą – rozcierka.

• Kontrola przyjęcia leku.

• Widoczna ilość pozostałych dawek.

• Odporny na wpływ warunków

atmosferycznych (wilgoć)

• Producent – Novartis, Polpharma, Adamed,

Lekam

Turbuhaler

• Jednorazowego użytku.
• Rezerwuarowy.
• Średni opór wewnętrzny.
• Brak kontroli przyjęcia leku.
• Wskaźnik ilości leku w opakowaniu.
• Częściowo odporny na wpływ

warunków atmosferycznych (wilgoć)

• Producent – AstraZeneca

Dysk

• Jednorazowego użytku.
• Dawki w oddzielnych kapsułkach na

aluminiowej taśmie.

• Niski opór wewnętrzny.
• Wypełnienie laktozą – rozcierka.
• Licznik dawek.
• Odporny na wpływ warunków

atmosferycznych (wilgoć)

• Producent GSK

Easyhaler

• Jednorazowego użytku.
• Pojemnik rezerwuarowy
• Opór wewnętrzny Bd.
• Wypełnienie laktozą – rozcierka.
• Licznik dawek.
• Nie odporny na wpływ warunków

atmosferycznych (wilgoć)

• Producent BerlinChemie

Testy oceny aerozoli

proszkowych.

• Pomiar liczby doz w pojemniku
• Jednolitość dawki
• Pomiar wielkości cząstek. Impaktor

jednostopniowy, wielostopniowy,
kaskadowy. (wpływ wilgoci)

• Zawartość substancji leczniczej
• Czystość mikrobiologiczna
• Korozja opakowań.

Test szczelności pojemnika wg FPV cz.

2

• Z 12 opakowań usunąć głowice inhalacyjne.
• Zwarzyć pojedynczo z dokładnością do 0,0002g
• Zanurzyć w łaźni wodnej o temperaturze 45 – 50 ºC

na 2 h (parametry zmodyfikowane do potrzeb

ćwiczeń)

• Ponownie zwarzyć.
• Obliczyć ubytek masy w wzoru

X= ((M1 – M2 ) x 100) / M2
M1 - masa opakowania przed badaniem - gramy
M2 - masa opakowania po badaniu – gramy

Średni ubytek 12 opakowań nie większy niż 3,5% żadne nie

więcej niż 5%

Badanie jednolitości masy

pojedynczych kapsułek

• Zważ za pomocą wagi proszkowej

masę zawartości 12 kapsułek
preparatu miflonide.

• Podaj średnią masę zawartości

kapsułki oraz największe odchylenie
procentowe.

• Odchylenie większe niż 2%

dyskwalifikuje serię.

Aerozole lecznicze.

Część 2.

Aerozole ciśnieniowe i proszkowe

kryteria wyboru. Komory inhalacyjne

kryteria wyboru. Podstawowe błędy

podczas inhalacji. Nebulizacje.

Przebieg ćwiczeń.

• Aerozole MDI + Komory inhalacyjne

kryteria wyboru kryteria wyboru.

• Aerozole DPI.
• Błędy podczas wykonywania inhalacji

- film.

• Nebulizacje – wykonanie roztworu do

nebulizacji, obsługa nebulizatora.

pMDI (pressurized metered dose inhaler)
pMDI – BA (breath activated)
pMDI –BCI (breath coordinated inhaler)

Komory inhalacyjne –

niskoobjętościowe.

Komory inhalacyjne –

wysokoobjętościowe.

Zalety i wady KI

DPI (dry powedr inhaler)

zalety i wady

DPI czynniki determinujące wybór

Błędy podczas inhalacji

Nebulizatory pneumatyczne

• Przepuszczanie powietrza przez wąski otwór.

Ujemne ciśnienie wytworzone przez strumień

rozprężającego się powietrza pociąga płyn

(efekt Bernoullego) w kierunku rurki

dopływowej.

• Płyn opuszczając rurkę dopływową łączy się ze

strumieniem powietrza i kierowany jest w

kierunku płytki uderzeniowej.

• Na płytce uderzeniowej cząstki roztworu

mieszają się przepływającym turbulentnie

powietrzem – powstaje aerozol.

• Cząstki o zbyt dużych rozmiarach powracają

do pojemnika z roztworem.

Nebulizatory

ultradźwiękowe

• Energia do wytworzenia aerozolu pochodzi od

kryształu piezoelektrycznego.

• Kryształ wibruje pod wpływem zmiennego pola

elektromagnetycznego wytworzonego przez

generator wysokich częstotliwości.

• Drgania ultradźwiękowe przenoszone są na

powierzchnie płynu gdzie powstają fale kapilarne

z grzbietu których uwalniane są krople płynu.

• Wraz ze wzrostem natężenia powstaje fontanna u

podstawy której powstaje aerozol.

• Cząstki o zbyt dużych rozmiarach powracają do

pojemnika z roztworem.

Nebulizatory pozostałe

• Konwencjonalne
• Pneumatyczne sterowane wdechem.
• Pneumatyczne aktywowane

wdechem.

• Dozujące.
• Typu mesh – płyta perforowana

Nebulizatory pneumatyczne wady i

zalety

Nebulizatory ultradźwiekowe wady i

zalety