1
Prawo w procesie
inwestycyjnym
Dr hab.arch. Elżbieta D. Ryńska
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
przy wykonywaniu robót budowlanych określają przepisy w
zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
Podstawowe zasady, których należy przestrzegać podczas prowadzenia
robót budowlanych zostały określone w Rozporządzeniu Ministra
Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. z 2003 r. Nr 47, poz.
401), które zostało wydane na podstawie art. 23715 § 2 Ustawy z dnia 26
czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.)
i stanowi wykonanie dyspozycji tego przepisu. Również aktem
wykonawczym do art. 23715 § 2 Kodeksu pracy jest Rozporządzenie
Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych
do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 118, poz.
1263).
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
2
2
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia w zakładzie pracy ponosi pracodawca.
Przedsięwzięcia odnoszące się do bezpieczeństwa i higieny
pracy nie powinny w żaden sposób obciążać pracowników
kosztami finalnymi. Pracodawca jest zobowiązany chronić
zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy
odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W
szczególności pracodawca jest zobowiązany:
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
3
3
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
1)organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i
higieniczne warunki pracy,
2)zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów
oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać
polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz
kontrolować wykonanie tych poleceń,
3)zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i
zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad
warunkami pracy,
4)zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora
pracy.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
4
4
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Pracodawca ma obowiązek znać i przestrzegać nie tylko
przepisy BHP, ale także zasady BHP. Przez zasady BHP
rozumie się zasady pozaprawne, wynikające z techniki i
doświadczenia życiowego, których przestrzeganie w
określonych warunkach jest niezbędne w celu zapewnienia
pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
W ramach przepisów BHP, niezbędne jest opracowanie
następujących zakresów zagadnień
1) Warunków higieniczno-sanitarnych na budowie
2) Elementów zagospodarowania działki lub terenu, które
mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
5
5
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
•
Strefy niebezpieczne powinny być trwale i jednoznacznie
Strefy niebezpieczne powinny być trwale i jednoznacznie
oznakowane.
oznakowane.
•
Przed rozpoczęciem robót budowlanych ustala się istniejące
Przed rozpoczęciem robót budowlanych ustala się istniejące
trasy przebiegu mediów i zapoznaje się z symbolami oznaczeń
trasy przebiegu mediów i zapoznaje się z symbolami oznaczeń
tych tras osoby wykonujące roboty budowlane. Przed
tych tras osoby wykonujące roboty budowlane. Przed
skrzyżowaniem dróg z napowietrznymi liniami
skrzyżowaniem dróg z napowietrznymi liniami
elektroenergetycznymi, w odległości nie mniejszej niż 15 m,
elektroenergetycznymi, w odległości nie mniejszej niż 15 m,
ustawia się oznakowane bramki, oświetlone w warunkach
ustawia się oznakowane bramki, oświetlone w warunkach
ograniczonej widoczności, wyznaczające dopuszczalne gabaryty
ograniczonej widoczności, wyznaczające dopuszczalne gabaryty
przejeżdżających pojazdów.
przejeżdżających pojazdów.
•
Teren budowy musi zostać wyposażony w niezbędny sprzęt do
Teren budowy musi zostać wyposażony w niezbędny sprzęt do
gaszenia pożaru oraz, w zależności od potrzeb, w system
gaszenia pożaru oraz, w zależności od potrzeb, w system
sygnalizacji pożarowej, dostosowany do charakteru budowy,
sygnalizacji pożarowej, dostosowany do charakteru budowy,
rozmiarów i sposobu wykorzystania pomieszczeń, wyposażenia
rozmiarów i sposobu wykorzystania pomieszczeń, wyposażenia
budowy, fizycznych i chemicznych właściwości substancji
budowy, fizycznych i chemicznych właściwości substancji
znajdujących się na terenie budowy, w ilości wynikającej z liczby
znajdujących się na terenie budowy, w ilości wynikającej z liczby
zagrożonych osób
zagrożonych osób
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
6
6
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
3) Informacje dotyczące przewidywanych zagrożeń
występujących podczas realizacji robót budowlanych,
określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich
wystąpienia
4) Informacje o wydzieleniu i oznakowaniu miejsca
prowadzenia robót budowlanych stosownie do rodzaju
zagrożenia; przedstawienie rozwiązań w zakresie
ogrodzenia terenu
5) Instruktaż pracowników przed przystąpieniem do
realizacji robót szczególnie niebezpiecznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
7
7
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
6) Zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami
szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu
osoby
7) Określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia
zagrożenia
8) Sygnały alarmowe
9) Sposób przechowywania i przemieszczania materiałów,
wyrobów, substancji oraz preparatów niebezpiecznych na
terenie budowy
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
8
8
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
10) Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające
niebezpieczeństwom wykonywania robót budowlanych
Na terenie budowy szerokość drogi przeznaczonej dla ruchu
pieszego jednokierunkowego powinna wynosić co najmniej
0,75 m, a dwukierunkowego – 1,2 m. Dla pojazdów
używanych w trakcie wykonywania robót budowlanych
należy wyznaczyć miejsca postojowe na terenie budowy.
Drogi komunikacyjne dla wózków i taczek nie mogą być
nachylone więcej niż:
•
1)dla wózków szynowych – 4 %;
1)dla wózków szynowych – 4 %;
•
2)dla wózków bezszynowych – 5 %;
2)dla wózków bezszynowych – 5 %;
•
3)dla taczek – 10 %.
3)dla taczek – 10 %.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
9
9
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Drogi komunikacyjne dla wózków i taczek, usytuowane nad
poziomem terenu powyżej 1 m, zabezpiecza się balustradą,
która powinna się składać z deski krawężnikowej o
wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej umieszczonej na
wysokości 1,1 m. Wolną przestrzeń między deską
krawężnikową a poręczą wypełnia się w sposób
zabezpieczający pracowników przed upadkiem z wysokości.
W przypadku rusztowań systemowych dopuszczalne jest
umieszczanie poręczy ochronnej na wysokości 1 m.
Przed skrzyżowaniem dróg z napowietrznymi liniami
elektroenergetycznymi, w odległości nie mniejszej niż 15 m,
ustawia się oznakowane bramki, oświetlone w warunkach
ograniczonej widoczności, wyznaczające dopuszczalne
gabaryty przejeżdżających pojazdów
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
10
10
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Pochylnie, po których dokonuje się ręcznego przenoszenia
ciężarów, nie powinny mieć spadków większych niż 10 %.
Przejścia o pochyleniu większym niż 15 % należy
zaopatrzyć w listwy umocowane poprzecznie, w odstępach
nie mniejszych niż 0,4 m lub w schody o szerokości nie
mniejszej niż 0,75 m, co najmniej z jednostronnym
zabezpieczeniem….itd.
11) Miejsca przechowywania dokumentacji budowy oraz
dokumentów niezbędnych do prawidłowej eksploatacji
maszyn i innych urządzeń technicznych
•
W tym dziennik budowy
W tym dziennik budowy
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
11
11
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Statystyki wykazują, że wypadki związane z pracami na
rusztowaniach dotyczą nie tylko monterów, ale również
użytkowników rusztowań i osób postronnych.
Każdy monter rusztowań powinien stosować środki ochrony
indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości.
STREFA NIEBEZPIECZNA W NAJMNIEJSZYM WYMIARZE
LINIOWYM LICZONYM OD PŁASZCZYZNY RUSZTOWANIA NIE
MOŻE WYNOSIĆ MNIEJ NIŻ 1/10 WYSOKOŚCI Z KTÓREJ
MOGĄ SPADAĆ PRZEDMIOTY LECZ NIE MNIEJ NIŻ 6M
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
12
12
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Użytkownicy rusztowań – mogą je użytkować tylko po
dopuszczeniu do eksploatacji (komisyjnym odbiorze
konstrukcji od wykonawcy przez użytkownika)
Pożądane jest – choć prawo tego wyraźnie nie precyzuje,
aby każdy pracownik był przeszkolony w zakresie zagrożeń
– zwłaszcza w zakresie demontażu jakiegokolwiek elementu
konstrukcji lub dodatkowych elementów np. osłon
W sytuacji kiedy z uwagi na technologię wykonywania prac
nie ma możliwości zamontowania jednego z elementów
zabezpieczenia zbiorowego, każdy pracownik, podobnie jak
monter rusztowań, powinien być zabezpieczony środkami
ochrony indywidualnej chroniących przed upadkiem z
wysokości.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
13
13
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Przed rozpoczęciem montażu/przebudowy/ demontażu
rusztowania każdorazowo należy wyznaczyć strefę
bezpieczną. Strefę taka ogradza się balustradami.
Wyjątek stanowić może wykonywanie takich prac na
ogrodzonym terenie budowy, uniemożliwiającym wejście
osobom nieupoważnionym – wtedy granice strefy
niebezpiecznej można wygrodzić taśmą ostrzegawczą i
oznakować za pomocą tablic.
Kiedy strefa niebezpieczna sięga za granicę posesji
sąsiedniej nieruchomości, należy najpierw uzgodnić
przewidywany sposób, terminy i korzystanie z terenu oraz
ewentualną rekompensatę
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
14
14
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Podczas eksploatacji rusztowania – w ramach
zabezpieczenia, w zależności od lokalizacji może powstać
konieczność wykonania:
- daszków ochronnych (zapewnienie odpowiednich
wymiarów)
- ram chodnikowych (przejścia pod rusztowaniami)
- siatek ochronnych bądź plandek chronionych (co nie
zwalnia z obowiązku stosowania balustrad na rusztowaniu)
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
15
15
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Eurokody to normy europejskie dotyczące projektowania i
bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych. Eurokody
konstrukcyjne stanowią zbiory zunifikowanych norm
międzynarodowych do projektowania budynków i
konstrukcji inżynierskich.
Cel Eurokodów
Zadaniem Eurokodów EN jest ustanowienie jednolitych
metod projektowania konstrukcji, wykorzystywanych w
przypadku wykazywania spełnienia przez obiekty
budowlane oraz ich części podstawowych wymagań w
zakresie bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa
pożarowego i bezpieczeństwa użytkowania.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
16
16
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Eurokody są zestawem Norm Europejskich (EN), podających
zasady projektowania i wykonania konstrukcji oraz sposoby
weryfikacji cech wyrobów budowlanych o znaczeniu
konstrukcyjnym.
Państwa członkowskie, wchodzące w skład Unii Europejskiej,
oraz stowarzyszenia EFTA, uznają, że Eurokody pełnią
funkcję dokumentów odniesienia w następujących
zastosowaniach:
•
jako środek dowodzący zgodności obiektów budowlanych i
jako środek dowodzący zgodności obiektów budowlanych i
konstrukcji z wymaganiami podstawowymi (Essential
konstrukcji z wymaganiami podstawowymi (Essential
Requirements) Dyrektywy Rady 89/106/EWG w sprawie zbliżenia
Requirements) Dyrektywy Rady 89/106/EWG w sprawie zbliżenia
przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich
przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich
dotyczących wyrobów budowlanych, w szczególności z
dotyczących wyrobów budowlanych, w szczególności z
pierwszym wymaganiem (ER 1) „nośność i stateczność” oraz
pierwszym wymaganiem (ER 1) „nośność i stateczność” oraz
drugim wymaganiem (ER 2) „bezpieczeństwo pożarowe”,
drugim wymaganiem (ER 2) „bezpieczeństwo pożarowe”,
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
17
17
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
jako podstawa do tworzenia specyfikacji wchodzących w
skład umów z zakresu zamówień publicznych dotyczących
prac budowlanych i związanych z nimi usług inżynierskich,
jako podstawy ramowe do tworzenia zharmonizowanych
specyfikacji technicznych dla wyrobów budowlanych o
znaczeniu konstrukcyjnym.
UWAGA!
Nie można łączyć norm europejskich z serii PN-EN z
normami polskimi z serii PN-B. Pomimo, że normy są do
dobrowolnego stosowania to nie można ich dowolnie
wykorzystywać
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
18
18
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Geneza eurokodów
Komisja Europejska w 1975 roku, zdecydowała o podjęciu
programu prac dotyczących budownictwa, które w
przyszłości mają spowodować wycofanie barier
technicznych w wymianie rynkowej oraz harmonizacji
specyfikacji technicznych. W programie tym przewidziano
ustanowienie europejskich zasad projektowania konstrukcji
obiektów budowlanych. Postanowiono, że w pierwszym
etapie, zasady te miały być alternatywą zasad krajowych
obowiązujących w państwach członkowskich Unii.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
19
19
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
W 1989 r. Komisja Europejska przekazała pracę nad
Eurokodami do Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego
CEN, zalecając jednocześnie, aby w przyszłości Eurokody EN
mogły mieć status norm europejskich.
W ramach tego programu działań podjęto inicjatywę
utworzenia zbioru zharmonizowanych reguł technicznych,
dotyczących projektowania konstrukcji. W latach 80.
powstała pierwsza generacja norm europejskich –
Eurokodów. Jako pierwszą wydano EN 1990:2002, która jest
„matką” zbioru Eurokodów do projektowania konstrukcji
budowlanych.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
20
20
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Określa ona główne wymagania stawiane projektowaniu
(niezawodności, trwałości, jakości wykonania) oraz
podstawowe zasady koncepcji stanów granicznych
konstrukcji: nośności i użytkowalności. EN 1990:2002
stwarza ramy, które są wypełniane przez kolejne normy
systemu Eurokodów. Wiele postanowień i wymagań tej
normy zostało powtórzonych w normie EN 1997-1.
Twórcy Eurokodów nie wybrali jako podstawy przepisów
jednego kraju, ale zdecydowano się stworzyć nowy system
norm projektowania na podstawie stanów granicznych, z
zastosowaniem częściowych współczynników
bezpieczeństwa. Eurokody tworzą zestaw norm dotyczących
podstaw projektowania oraz poszczególnych rodzajów
konstrukcji
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
21
21
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Uznano, że należy wprowadzić trzyletni okres ich
„koegzystencji” z obecnymi normami krajowymi, a
następnie ich weryfikację. Wdrożenie norm Eurokod i
wycofanie norm krajowych zaplanowano na lata 2008-2010.
Aktualny stan prac w zakresie wprowadzania norm Eurokod
do zbioru Polskich Norm, można znaleźć na stronie
internetowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego
www.pkn.pl/eurokody (endereço:
http://www.pkn.pl/eurokody).
Eurokody wprowadzają nowe pojęcia, np. oddziaływania
(obejmujące obciążenia, wymuszone przemieszczenia itp.),
oddziaływania geotechniczne (od gruntu, zasypki lub wody),
kategoria geotechniczna, projekt i projektant geotechniczny,
metoda obserwacyjna, doświadczenie porównywalne,
wartości wyprowadzone parametrów geotechnicznych.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
22
22
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Dyrektywy
Eurokody zostały wplecione w strukturę norm europejskich,
powiązanych z zapisami dyrektywy dotyczącej wyrobów
budowlanych 89/106/EWG (CPD – Construction Products
Directive) oraz dyrektyw dotyczących robót publicznych i
usług Rady 93/37/EWG, 92/50/EWG i 89/440/EWG.
Oprócz podania zasad dotyczących projektowania
konstrukcji, są one również cennym narzędziem dla
producentów wyrobów budowlanych o znaczeniu
konstrukcyjnym.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
23
23
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Dokumenty interpretacyjne wskazują, że za pomocą EN/EC
można przeprowadzić ocenę cech wyrobów na drodze
obliczeniowej – dotyczy to wybranych cech związanych ze
spełnieniem wymagania podstawowego „nośność i
stateczność”, „bezpieczeństwo użytkowania” oraz w
ograniczonym zakresie „bezpieczeństwo pożarowe”.
Sposób wykorzystania EN/EC w zharmonizowanych
specyfikacjach technicznych podany został w dokumencie
informacyjnym „L” Komisji Europejskiej.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
24
24
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Wdrożenie eurokodów
Europejski Komitet Normalizacji (CEN) opracowuje Eurokody
w celu zastąpienia przez nie norm krajowych dotychczas
stosowanych w krajach zrzeszonych w CEN. Proces
publikacji Eurokodów przez Europejski Komitet
Normalizacyjny (CEN) został zakończony w maju 2007 roku.
Intencją autorów Eurokodów było wykorzystanie szerokiego
doświadczenia w zakresie projektowania i wyników prac
badawczych w blisko 20 krajach członkowskich tak, aby
stanowiły one normy klasy światowej
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
25
25
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Wspólny rynek
Zasady jednolitego rynku wewnętrznego Unii Europejskiej,
określonego jako Wspólny Rynek Wspólnoty Europejskiej,
oparte są na założeniu wolnej konkurencji. Przepisy unijne
służą m.in. usunięciu przeszkód dla swobodnego przepływu
na terenie całego Wspólnego Rynku: towarów, usług, osób,
kapitału.
Państwa członkowskie wydają natomiast odrębne przepisy
krajowe, stanowiące istotną przeszkodę w swobodnej
wymianie wyrobów i usług budowlanych z zakresu
projektowania i wykonawstwa oraz pracy specjalistów. W
celu ustanowienia jednolitego rynku europejskiego, w tym
budowlanego, wydaje się Dyrektywy.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
26
26
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Dyrektywą, która w największym stopniu oddziałuje na
rynek budowlany, jest Dyrektywa Rady w sprawie zbliżenia
ustaw i wykonawczych aktów prawnych Państw
Członkowskich UE dotyczących wyrobów budowlanych. W
treści tej dyrektywy są również pewne postanowienia, które
odnoszą się również do obiektów budowlanych. Przepisy te
określają podstawowe wymagania, jakie powinny spełniać w
całym okresie użytkowania obiektu budowlanego, np.
bezpieczeństwo konstrukcji, bezpieczeństwo pożarowe,
higiena, zdrowie i środowisko, bezpieczeństwo użytkowania,
ochrona przed hałasem, oszczędność energii i izolacyjność
termiczna.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
27
27
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
W celu nadania konkretnych form wymaganiom
podstawowym określonym w Dyrektywie, opracowywane są
zharmonizowane – w rozumieniu Dyrektywy – Europejskie
Normy hEN. Normy te dotyczą zasad projektowania
obiektów budowlanych, wyrobów budowlanych lub ich grup.
CEN opracowuje też europejskie normy na metody badań.
W przypadku, gdy na wyrób budowlany nie ma normy lub
nie przewiduje się jej opracowania, wydawane są
Europejskie Aprobaty Techniczne.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
28
28
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Etapy wdrażania
Z chwilą ustalenia poszczególnych części Eurokodów przez
odpowiedni zespół projektowy (PT – Project Team)
przewiduje się pięć okresów wdrażania:
•
okres sprawdzania przez podkomitety CEN i delegacje krajowe
okres sprawdzania przez podkomitety CEN i delegacje krajowe
w celu zatwierdzenia części, dostępnej w wersji angielskiej,
w celu zatwierdzenia części, dostępnej w wersji angielskiej,
francuskiej i niemieckiej, oraz przekazanie jej do formalnego
francuskiej i niemieckiej, oraz przekazanie jej do formalnego
głosowania (6 miesięcy),
głosowania (6 miesięcy),
•
okres przygotowania części przez CEN do formalnego
okres przygotowania części przez CEN do formalnego
głosowania i ratyfikacji przed datą udostępnienia (6 miesięcy),
głosowania i ratyfikacji przed datą udostępnienia (6 miesięcy),
•
okres tłumaczenia na języki krajów członkowskich (1 rok),
okres tłumaczenia na języki krajów członkowskich (1 rok),
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
29
29
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
•
okres kalibracji w krajach członkowskich w celu ustalenia
okres kalibracji w krajach członkowskich w celu ustalenia
załączników krajowych z wartościami parametrów ustalonych
załączników krajowych z wartościami parametrów ustalonych
przez krajowe organizacje normalizacyjne (NPD – nationally
przez krajowe organizacje normalizacyjne (NPD – nationally
determined parameters),
determined parameters),
•
okres współistnienia, w którym dana część Eurokodu
okres współistnienia, w którym dana część Eurokodu
stosowana jest równocześnie z normami i ustaleniami
stosowana jest równocześnie z normami i ustaleniami
krajowymi na końcu tego okresu wszystkie normy krajowe
krajowymi na końcu tego okresu wszystkie normy krajowe
sprzeczne z daną częścią Eurokodu powinny być unieważnione,
sprzeczne z daną częścią Eurokodu powinny być unieważnione,
z tym, że może to nastąpić, kiedy wszystkie części określonego
z tym, że może to nastąpić, kiedy wszystkie części określonego
zbioru Eurokodu zostały już przyjęte.
zbioru Eurokodu zostały już przyjęte.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
30
30
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Cel eurokodów dokument Informacyjny L
W Dokumencie Informacyjnym L Stałego Komitetu
Budownictwa Komisji Europejskiej na temat Eurokodów EN
przedstawiono następujące korzyści, wynikające ze
stosowania wspólnych europejskich metod projektowania
obiektów budowlanych:
•
wspólne kryteria projektowe i metody wykazania spełnienia
wspólne kryteria projektowe i metody wykazania spełnienia
odpowiednich wymagań podstawowych w zakresie nośności i
odpowiednich wymagań podstawowych w zakresie nośności i
stateczności oraz odporności ogniowej, przy uwzględnieniu
stateczności oraz odporności ogniowej, przy uwzględnieniu
aspektów trwałości i przydatności użytkowej,
aspektów trwałości i przydatności użytkowej,
•
wspólna wykładnia i płaszczyzna porozumienia między
wspólna wykładnia i płaszczyzna porozumienia między
inwestorami, użytkownikami, projektantami, wykonawcami
inwestorami, użytkownikami, projektantami, wykonawcami
robót budowlanych a producentami wyrobów budowlanych
robót budowlanych a producentami wyrobów budowlanych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
31
31
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
•
ułatwienie wymiany w zakresie świadczenia usług budowlanych
ułatwienie wymiany w zakresie świadczenia usług budowlanych
między państwami członkowskimi,
między państwami członkowskimi,
•
ułatwienie wymiany handlowej i stosowania komponentów
ułatwienie wymiany handlowej i stosowania komponentów
konstrukcyjnych i całych ich zestawów między państwami
konstrukcyjnych i całych ich zestawów między państwami
członkowskimi,
członkowskimi,
•
ułatwienie stosowania w państwach członkowskich wyrobów
ułatwienie stosowania w państwach członkowskich wyrobów
budowlanych, których właściwości użytkowe są uwzględniane w
budowlanych, których właściwości użytkowe są uwzględniane w
obliczeniach konstrukcyjnych,
obliczeniach konstrukcyjnych,
•
stworzenie wspólnej platformy porozumienia i narzędzia
stworzenie wspólnej platformy porozumienia i narzędzia
służącego pracom naukowo-badawczym w budownictwie,
służącego pracom naukowo-badawczym w budownictwie,
•
jektantów i producentów wyrobów budowlanych
jektantów i producentów wyrobów budowlanych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
32
32
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
•
ułatwienie przygotowania wspólnych pomocy projektowych i
ułatwienie przygotowania wspólnych pomocy projektowych i
oprogramowania,
oprogramowania,
•
przyczynienie się do wzrostu konkurencyjności europejskich
przyczynienie się do wzrostu konkurencyjności europejskich
firm budowlanych, projektantów i producentów wyrobów
firm budowlanych, projektantów i producentów wyrobów
budowlanych.
budowlanych.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
33
33
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Za inne korzyści wynikające z wdrożenia Eurokodów uważa się:
•
ustanowienie zestawu wspólnych zasad technicznych
ustanowienie zestawu wspólnych zasad technicznych
projektowania budynków i obiektów inżynierskich, które będą
projektowania budynków i obiektów inżynierskich, które będą
mogły stanowić wspólną część zróżnicowanych przepisów
mogły stanowić wspólną część zróżnicowanych przepisów
krajowych Państw Członkowskich,
krajowych Państw Członkowskich,
•
sposoby upewnienia się, że obiekty budowlane spełniają
sposoby upewnienia się, że obiekty budowlane spełniają
podstawowe wymagania w zakresie bezpieczeństwa,
podstawowe wymagania w zakresie bezpieczeństwa,
•
podstawy do specyfikacji umów na wykonanie obiektów
podstawy do specyfikacji umów na wykonanie obiektów
budowlanych i związanych z nimi robót inżynieryjnych,
budowlanych i związanych z nimi robót inżynieryjnych,
•
.
.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
34
34
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
•
stworzenie ram do zwiększenia stopnia harmonizacji
stworzenie ram do zwiększenia stopnia harmonizacji
specyfikacji technicznych, którymi są EN i Europejskie Aprobaty
specyfikacji technicznych, którymi są EN i Europejskie Aprobaty
Techniczne na wyroby budowlane
Techniczne na wyroby budowlane
Cechy szczególne eurokodów
W europejskich normach projektowania rozróżnia się zasady
(principles), od których nie można czynić odstępstw, oraz
reguły stosowania (application rules), które są przykładami
ogólnie uznanych przepisów, wynikających z zasad i
spełniających ich wymagania.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
35
35
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Eurokody zapewniają władzom państwa członkowskiego
prawo do określania wartości odnoszących się do przepisów
bezpieczeństwa na poziomie krajowym, które różnią się w
poszczególnych państwach.
Co do obligatoryjności w stosowaniu Eurokodów, istnieje
pewna rozbieżność zapisów w przedmowach norm EN,
zobowiązujących kraje członkowskie CEN do wycofania lub
zmiany w ustalonym krótkim okresie wszystkich norm i
przepisów sprzecznych z daną normą EN.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
36
36
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Ustawodawstwo krajów CEN jest zróżnicowane. W
niektórych krajach normy są aktami prawa (akceptowanymi
przez parlament lub w inny sposób obowiązującymi). W
innych krajach, takich jak Polska, normy nie są
dokumentem obowiązującym.
Zastosowanie Eurokodów
Eurokody są już powszechnie stosowane, zwłaszcza w
robotach publicznych, gdyż odstępstwa od nich powodują
zwiększenie odpowiedzialności projektanta lub inwestora i
trudności ubezpieczeniowe.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
37
37
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Komisja CEN/TC 250/EC 7, która dokonała wykładni,
przyjęła, że w krajach, gdzie prawo na to pozwala, można
projektować budowle zgodnie z Eurokodami lub inaczej, ale
w drugim przypadku projekt jest traktowany jako niezgodny
z EN – ze wszystkimi skutkami prawnymi
W Polsce normy ogólnie nie są obowiązujące, a obowiązek
zastosowania ich może wynikać z powołania ich w ustawie
lub przepisie wykonawczym. W praktyce jednak stosowanie
normy EN uważa się za obowiązkowe, jeśli zostanie to
ustalone w kontrakcie na konkretne roboty.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
38
38
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Każdy Eurokod EN lub jego część zawierają: podstawowy
tekst normatywny, załącznik normatywny, załącznik
informacyjny. W podstawowym tekście normatywnym lub
załączniku normatywnym podane są możliwości wyboru z
ustalonych (zakresu zalecanych) wartości, klas albo
alternatywnych metod do ustalenia na poziomie krajowym.
Parametry krajowe nazywane są: Nationally Determined
Parameters – NDPs. Z tego powodu Eurokody EN wymagają
uzupełnienia w postaci Załączników Krajowych.
W Dokumencie Informacyjnym L Komisji Europejskiej
dotyczącym wprowadzenia do stosowania Eurokodów EN,
zostało określone, co wolno umieszczać w Załączniku
Krajowym. Obejmuje to:
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
39
39
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
•
dokonanie wyboru spośród klas podanych w Eurokodach EN,
dokonanie wyboru spośród klas podanych w Eurokodach EN,
•
stosowanie zalecanych wartości lub dokonanie wyboru
stosowanie zalecanych wartości lub dokonanie wyboru
wartości z zalecanego zakresu, w przypadku, gdy odnośnemu
wartości z zalecanego zakresu, w przypadku, gdy odnośnemu
symbolowi w Eurokodzie EN towarzyszą takie zalecenia,
symbolowi w Eurokodzie EN towarzyszą takie zalecenia,
•
podawanie wartości specyficznych dla danego kraju
podawanie wartości specyficznych dla danego kraju
(geograficznych, klimatycznych itd.),
(geograficznych, klimatycznych itd.),
•
ustalenie procedury do stosowania, gdy możliwość wyboru
ustalenie procedury do stosowania, gdy możliwość wyboru
alternatywnych metod jest podana w Eurokodzie EN.
alternatywnych metod jest podana w Eurokodzie EN.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
40
40
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Załącznik Krajowy może również zawierać:
decyzje związane ze stosowaniem załączników
informacyjnych,
odwołania do uzupełniających informacji (niesprzecznych z
Eurokodem), pomocnych, dla użytkowników przy
stosowaniu Eurokodów EN.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
41
41
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Sporządzenie dokumentacji niezbędnej do odbioru
inwestycji
Operat geodezyjny wchodzący w skład dokumentacji
budowy powinien zawierać dokumentację geodezyjną,
sporządzoną na poszczególnych etapach budowy, a w
szczególności szkice tyczenia i kontroli położenia
poszczególnych elementów obiektu budowlanego.
W przypadku pomiaru przemieszczeń i odkształceń obiektu
lub jego podłoża, do dokumentacji budowy należy dołączyć
operat z tych pomiarów.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
42
42
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
W tej dokumentacji musi się znaleźć, oprócz głównych i
towarzyszących obiektów drogowych, także inwentaryzacja
małej architektury oraz uzbrojenia podziemnego.
Wykonawca prac geodezyjnych przekazuje dokumentację
geodezyjną:
•
do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oryginał
do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oryginał
dokumentacji, o której mowa powyżej, w formie i zakresie
dokumentacji, o której mowa powyżej, w formie i zakresie
przewidzianym odrębnymi przepisami,
przewidzianym odrębnymi przepisami,
•
kierownikowi budowy kopię mapy powstałej w wyniku
kierownikowi budowy kopię mapy powstałej w wyniku
geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej
geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
43
43
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Dokumentacja geodezyjno-kartograficzna przeznaczona dla
zamawiającego, w zależności od potrzeb, może zawierać
następujące materiały:
warunki techniczne,
sprawozdanie techniczne (kopia),
protokół końcowej kontroli technicznej (oryginał),
szkic założonej osnowy geodezyjnej (kopia),
opisy topograficzne (kopie),
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
44
44
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
wykazy miar, wykazy współrzędnych punktów osnowy
realizacyjnej oraz wykazy współrzędnych punktów
załamania granic (kopie),
szkic przeglądowy szkiców inwentaryzacyjnych (kopia),
szkice polowe z wytyczenia (oryginały) i pomiarów
powykonawczych (kopie),
mapy (kopie) i inne mapy niezbędne dla zamawiającego,
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
45
45
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
szkic przeglądowy z naniesionym podziałem na arkusze
map,
modele numeryczne,
wykazy współrzędnych charakterystycznych punktów
obiektów,
inne materiały zamówione przez zamawiającego.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
46
46
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
Sposoby oznakowania wyrobów budowlanych
W ustawie o wyrobach budowlanych krajowe regulacje
dostosowane są do rozwiązań przyjętych w rozporządzeniu
nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r., ustanawiającym
zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów
budowlanych i uchylającym dyrektywę Rady 89/106/EWG.
W ustawie są 3 podstawowe możliwości wprowadzania
wyrobów budowlanych do obrotu:
•
z oznakowaniem CE wg rozporządzenia nr 305/2011,
z oznakowaniem CE wg rozporządzenia nr 305/2011,
•
z oznakowaniem znakiem budowlanym,
z oznakowaniem znakiem budowlanym,
•
z uwzględnieniem traktatowej zasady wzajemnego uznawania; dotyczy
z uwzględnieniem traktatowej zasady wzajemnego uznawania; dotyczy
to wyrobów w obszarze niezharmonizowanym wprowadzonych legalnie
to wyrobów w obszarze niezharmonizowanym wprowadzonych legalnie
do obrotu w innym państwie członkowskim UE.
do obrotu w innym państwie członkowskim UE.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
47
47
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
wyroby dopuszczone do jednostkowego zastosowania
W przypadku nietypowych, eksperymentalnych obiektów
budowlanych często stosowane są wyroby dopuszczone do
jednostkowego zastosowania. Zgodnie z ustawą o wyrobach
budowlanych wyroby budowlane, dopuszczone do
jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym (z
wyłączeniem wyrobów, o których mowa w art. 5 ust. 1, a
zatem objęte Rozporządzeniem 305/2011), są wykonane
według indywidualnej dokumentacji technicznej
sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim
uzgodnionej, dla których producent wydał oświadczenie, że
zapewniono zgodność wyrobu budowlanego z tą
dokumentacją oraz z przepisami.
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
48
48
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
Ochrona osób w związku z pracami wykonywanymi
na rusztowaniach
na rusztowaniach
zastosowanie „regionalnego wyrobu budowlanego”
Dodatkowo przedmiotowa ustawa dopuszcza zastosowanie
„regionalnego wyrobu budowlanego” oznakowanego
znakiem budowlanym (art. 8 ust. 2 i 4 ww. ustawy), a także
wyrobu budowlanego wykonanego według indywidualnej
dokumentacji technicznej sporządzonej przez projektanta
obiektu lub z nim uzgodnionej, dla której producent wydał
oświadczenie, że zapewnia zgodność wyrobu budowlanego
z tą dokumentacją oraz przepisami (art. 10 ust. 1
przedmiotowej ustawy).
Zakład Postaw Ekonomicznych
Zakład Postaw Ekonomicznych
Projektowania
Projektowania
49
49