Rozwój i stymulacja
Rozwój i stymulacja
dzieci w okresie
dzieci w okresie
przedszkolnym i
przedszkolnym i
wczesnoszkolnym
wczesnoszkolnym
Kilka pojęć
•
•
Wiek przedszkolny
Wiek przedszkolny
Obejmuje lata od 3 do 7 lat
Obejmuje lata od 3 do 7 lat
•
W
W
iek
iek
wczesnoszko
wczesnoszko
lny
lny
7-10
7-10
Kilka pojęć
• Stymulacja
pobudzanie, dawanie
impulsu, bodźca;
wzmaganie
procesów życiowych
organizmów za
pomocą
stymulatorów,
bodźców, zwł.
chemicznych
• Rozwój
Jest to pojęcie szeroko
rozumiane, kojarzące się z
pojęciem zmiany,
Proces stosunkowo
długotrwały, w toku którego
dokonują się
kierunkowe,prawidłowo po
sobie następujące zmiany,
prowadzące od form stanów
niższych,prostszych,słabiej
zorganizowanych , do
wyższych, bardziej
złożonych lepiej
zorganizowanych.
Charakterystyka wieku
przedszkolnego
• zmiany rozwojowe, jakie zachodzą w tym okresie, są bardzo
znaczne i mają duży wpływ na kształtowanie się osobowości
dziecka i dalszy jego rozwój
• przyrost wagi i ciężaru ciała, 2-3kg rocznie,
• rośnie 5-7 cm rocznie,
• dość szybki rozwój kończyn dolnych co powoduje,że sylwetka
się wysmukla,zmiana proporcji ciała,
Wczesny okres pierwsza połowa
• układ kostny i mięśniowy jest słaby, szybko się męczy
• Doskonalenie ruchów podst.-chód,skoki
Późniejszy okres druga połowa
• doskonalenie umiejętności posługiwania się narzędziami i
przedmiotami codziennego użytku
• doskonali się struktura i funkcjonowanie układu nerwowego
Rozwój emocjonalny
• Następuje dalszy jego rozwój,
• Poszerzanie się kontaktów społecznych,
• Dłuższe kontakty z rówieśnikami,
• Poznawanie innego środowiska poza
środowiskiem rodzinnym
• Źródło różnorodnych uczuć zarówno
przykrych, jak i przyjemnych
Uczucia – jak je uczynić
dodatnimi, przyjemnymi
• Zaspokojenie potrzeb biologicznych i społecznych,
• Wg.Getstmanna najważniejsza potrzeba to”potrzeba
aktywności i osiągnieć”,bezpieczeństwa w
okolicznościach życia społecznego,obustronnej
afiliacji(zachowanie polegające na nawiązaniu i
podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy),
• Efekt
zaspokajanie ww. potrzeb przez osoby przyjazne
dziecku powoduje, że przeżywa ono emocje
przyjemne jet uśmiechnięte, radosne, w pogodnym
nastroju.
Uczucia pozytywne c.d
Uczucia moralno-społeczne
• Spotkanie z nagrodami,uznaniem za pewne
postępowania
• Spotkanie z zachowaniami
nieakceptowanymi przez dorosłych oraz z
niewłaściwymi zachowaniami
• Przeżywanie emocji związanych z
akceptacją i uznaniem osób z najbliższego
środowiska
Ujemne przeżycia
czyli przykre uczucia
-uczucie strachu
(wywołane np..bajkami)
-gniew(częste wybuchy-
hamowanie ich
aktywności)
Cechy charakteryzujące
przeżycia emocjonalne
• Labilność-zmienność uczuciowa, szybkie
przechodzenie od jednych stanów
uczuciowych do drugich,śmiech-płacz
• Ekspresja uczuciowa-niezdolność do
hamowania objawów zewnętrznych
przeżywania uczuć(gwałtowna zmiana
mimiki,ruchów, mowy)
• Impulsywność-łatwe powstawanie
uczuć,wybuchy ich
Proces socjalizacji dziecka
• Kształtowanie osobowości dziecka poprzez
przekazywanie mu norm,wartości i wzorców
moralnych,kulturowych akceptowanym w danym
społeczeństwie
• Istotne znacznie ma wpływ rodziny,(dom rodzinny
i najbliższa rodzina jest naturalnym i najbardziej
skutecznym środowiskiem wychowawczym
• Włączanie się dziecka w życie
rodzinne,zdobywanie podstawowych form
zachowanie się społecznego,uczenie się
porozumiewania z otoczeniem pozawerbalnie i
werbalnie.
realizacja procesu
socjalizacji w rodzinie
• Przykład i naśladownictwo,
• System nakazów i zakazów,
• Pobudzanie i kierowanie
aktywnością dziecka sprzyjającą
jego socjalizacji,
• System kontroli
społecznej,realizowany przez proces
nagromadzania i represji.
•Akceptacja dziecka(wady i
zalety,zaufanie,uczestnictwo w życiu emocjonalnym
dziecka,traktowanie go poważnie,zaspokojone
potrzeby biologiczne i społeczne)
•Postawa współdziałania (gotowość rodziców do
współdziałania z nim,zaufanie,pomocna dłoń,odp.
na niezliczone pytania.
•Postawa rozumianej swobody(uzupełnienie
powyższej postawy,umożliwianie realizacji planów
dziecka,nie hamowanie inicjatywy i aktywności
dziecka,
nauka
realnej oceny sytuacji w jakiej się
znajduje)
Dla przyszłych rodziców-postawy
Dla przyszłych rodziców-postawy
rodzicielskie
rodzicielskie
wg.M.Ziemskiej
wg.M.Ziemskiej
•Postawa uznania praw dziecka(poszanowanie
jego indywidualności i form zaspokajania jego
potrzeb,pełnoprawny członek rodziny,prawa i
obowiązki)
•Odrzucenie(różne powody,niedojrzałość
emocjonalna rodziców,otoczone zakazami,stale
strofowane,ciągłe stosowanie kar,częste
wyrażanie niezadowolenia,poczucie braku
bezpieczeństwa,zagrożenia nie
kochania,uczucie izolacji,zbędności,przeżywają
lęki,niekiedy nieposłuszeństwo,arogancja,)
•Postawa unikania(brak zainteresowaniej się
dziecka)
•Postawy nadmiernie chroniącej(bardzo ścisły
kontakt z dzieckiem,izolacja od grup
społecznych)
•Postawa nadmiernie wymagająca(własne
niezrealizowane
pragnienia,aspiracja,koncentracja ich na
dziecku)
Trudności wychowawcze
•
Upór dziecka(trwałe dążenie do osiągnięcia
określonego celu;brak konsekwencji,zbyt
rygorystyczne wychowanie,
•
Skargi dziecięce(komunikowanie osobie Y lub
instytucji przez osobę X o niewłaściwym
zachowaniu;rówieśnicy,nauczycielki,rodzice,starsze
rodzeństwo;zna już normy,posiada pewien zasób
wiedzy,praworządność,zwrócenie uwagi na
siebie,sytuacyjne-zagrożenie)
•
Nadpobudliwość ruchowa(brak koncentracji,mało
wyraźna mowa,nie kończenie podejmowanych zadań
Wyobraźnia czyli jak nie
zabijać ale ją rozwijać
Dominuje wyobraźnia bierna i
mimowolna.Początkowo ma charakter
odtwórczy.Im bogatsze jest życie dziecka i
jego doświadczenie,tym szybciej się rozwija
jego wyobraźnia.Rozwoj ten jest ściśle
związany z całokształtem działąlności
dziecka.Wpływ wywiera wychowanie
artystyczne:bajki i
opowiadania,przedstawienia kukiełkowe itp..
Dlatego warto wspierać akcje cała Polska
czyta dziecią
Okres wczesnoszkolny
Czynniki wpływające na określenie
dojrzałości szkolnej
• Rozwój fizyczny dziecka
• Rozwój umysłowy i intelektualny
• Rozwój emocjonalno-społeczny
• Umiejętność nawiązywania
kontaktów społecznych,współżycia w
grupie
Klasa szkolna ważny
czynnik warunkujący
stosunek do szkoły
• Miejsce zaspokojenie potrzeb
• Teren kształtowania się pozycji
społecznej(zmienność)
• Dobieranie kolegów,
koleżanek(okoliczności
zewnętrzne)
Rozwój emocjonalny
• Początek uczestnictwa w życiu
duchowym(identyfikacja,naśladownictwo)
• Nabywanie łatwości w wyrażaniu własnych
stanów emocjonalnych(ekspresja
emocjonalna ma charakter spontaniczny)
• Próby dostosowania emocji do sytuacji
• Umiejętność współczucia
• Rozwijanie uczuć estetycznych i moralnych
• Wyobraźnia jako źródło emocji
-Wspólne zabawy(późniejszy okres
podziała na role)
-pojawianie się rywalizacji
-większa giętkość emocjonalna
-ukrywanie przez chłopców strachu
okazywanie złości czy gniewu
-ukrywanie przez dziewczynki złości i
hamowanie zachowań agresywnych
-koledzy i koleżanki jako istotne osoby
-zabawy asocjacyjne(wspólna zabawa
bez podziału na role)
-zabawy kooperacyjne(działania
podejmowanie wspólnie,wspólne
cele,zasady)
Fazy rozwoju moralności
w oparciu o koncepcje rozwoju
intelektualnego Pigeta
• Faza pierwsza-1 i 2 klasa szkoły podst. Dominuje faza
heteronomii moralnej czyli jak gdyby moralność
stosowana pod przymusem.Sprawiedliwość zasad i
norm formułowanych przez dorosłych.Stosowanie się
do autorytetu rodzica by uniknąć kar i gróźb
• Faza druga-2 i 4 klasa szkoły podst. Przejście z fazy
dominacji moralnej do autonomii moralnej.Należy
zawsze dziaąłć zgodnie z wyznawanymi przez siebie
wartościami i regułami. Zmienia się motywacja
postępowania. Postępuje tak dlatego, że uważam to
za słuszne.Okres nazywany okresem moralnego
pryncypializmu, ponieważ satysfakcja płynie z
działania zgodnie z wartościami.
• Rozwój moralny,osiąganie
wyższych stadiów w dużej mierze
zależy od środowiska w jakim
dziecko się wychowuje. Rozwój
moralny następuje
stopniowo,początkowo dziecko
postępuje wg reguł wyznaczonych
przez dorosłych,potem reguły te
zaczyna rozumieć i przyjmować je
za własne jeśli uzna je za słuszne.
Dlaczego dziecko się
uczy?
Ponieważ chce:
• Zadowolić nauczyciela i rodziców,
• Uzyskać określoną pozycje w
grupie,
• Opanować materiał.
Reasumując
Wiek wczesnoszkolny jest wiekiem znaczącym w
zakresie:
• Procesów pamięciowych(dzieci stosunkowo
nabywają nowe umiejętności,sprzyja temu
dobrze rozwinięte procesy pamięciowe)
• Wiekiem realizmu(w życiu dzieci coraz większe
znaczenie zaczynają odgrywać rzeczywiste
wydarzenia zewnętrzne-ludzie, przedmioty)
• Wiekiem aktywności(dzieci wykazują duże
zainteresowanie wykonywanymi
czynnościami:zabawą czy nauką)
• Wiekiem ekspresji-w dzieciach narasta potrzeba
uzewnętrzniania własnych przeżyć poprzez
zabawę i twórczość.
Biografia
• H.Jankowska, Wybrane zagadnienia z
psychologii rozwojowej i wychowawczo-
społecznej, r.wyd. 1990
• M.Żebrowska, Pychologia rozwojowa
dzieci i młodzieży,wyd. Warszawa 1972
• http://www.slownik-online.pl/kopalinski