Rozwój i stymulacja dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

Rozwój i stymulacja

dzieci w okresie

przedszkolnym i

wczesnoszkolnym

Kilka pojęć

•

Wiek przedszkolny

Obejmuje lata od 3 do 7 lat

•

iek

wczesnoszko

lny

7-10

Kilka pojęć

• Stymulacja

pobudzanie, dawanie

impulsu, bodźca;

wzmaganie

procesów życiowych

organizmów za

pomocą

stymulatorów,

bodźców, zwł.

chemicznych

• Rozwój

Jest to pojęcie szeroko

rozumiane, kojarzące się z

pojęciem zmiany,

Proces stosunkowo

długotrwały, w toku którego

dokonują się

kierunkowe,prawidłowo po

sobie następujące zmiany,

prowadzące od form stanów

niższych,prostszych,słabiej

zorganizowanych , do

wyższych, bardziej

złożonych lepiej

zorganizowanych.

Charakterystyka wieku

przedszkolnego

• zmiany rozwojowe, jakie zachodzą w tym okresie, są bardzo

znaczne i mają duży wpływ na kształtowanie się osobowości

dziecka i dalszy jego rozwój

• przyrost wagi i ciężaru ciała, 2-3kg rocznie,
• rośnie 5-7 cm rocznie,
• dość szybki rozwój kończyn dolnych co powoduje,że sylwetka

się wysmukla,zmiana proporcji ciała,

Wczesny okres pierwsza połowa
• układ kostny i mięśniowy jest słaby, szybko się męczy
• Doskonalenie ruchów podst.-chód,skoki
Późniejszy okres druga połowa
• doskonalenie umiejętności posługiwania się narzędziami i

przedmiotami codziennego użytku

• doskonali się struktura i funkcjonowanie układu nerwowego

Rozwój emocjonalny

• Następuje dalszy jego rozwój,
• Poszerzanie się kontaktów społecznych,
• Dłuższe kontakty z rówieśnikami,
• Poznawanie innego środowiska poza

środowiskiem rodzinnym

• Źródło różnorodnych uczuć zarówno

przykrych, jak i przyjemnych

Uczucia – jak je uczynić

dodatnimi, przyjemnymi

• Zaspokojenie potrzeb biologicznych i społecznych,
• Wg.Getstmanna najważniejsza potrzeba to”potrzeba

aktywności i osiągnieć”,bezpieczeństwa w
okolicznościach życia społecznego,obustronnej
afiliacji(zachowanie polegające na nawiązaniu i
podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy),

• Efekt
zaspokajanie ww. potrzeb przez osoby przyjazne

dziecku powoduje, że przeżywa ono emocje
przyjemne jet uśmiechnięte, radosne, w pogodnym
nastroju.

Uczucia pozytywne c.d

Uczucia moralno-społeczne
• Spotkanie z nagrodami,uznaniem za pewne

postępowania

• Spotkanie z zachowaniami

nieakceptowanymi przez dorosłych oraz z
niewłaściwymi zachowaniami

• Przeżywanie emocji związanych z

akceptacją i uznaniem osób z najbliższego
środowiska

Ujemne przeżycia

czyli przykre uczucia



-uczucie strachu

(wywołane np..bajkami)

-gniew(częste wybuchy-

hamowanie ich

aktywności)

Cechy charakteryzujące

przeżycia emocjonalne

• Labilność-zmienność uczuciowa, szybkie

przechodzenie od jednych stanów
uczuciowych do drugich,śmiech-płacz

• Ekspresja uczuciowa-niezdolność do

hamowania objawów zewnętrznych
przeżywania uczuć(gwałtowna zmiana
mimiki,ruchów, mowy)

• Impulsywność-łatwe powstawanie

uczuć,wybuchy ich

Proces socjalizacji dziecka

• Kształtowanie osobowości dziecka poprzez

przekazywanie mu norm,wartości i wzorców

moralnych,kulturowych akceptowanym w danym

społeczeństwie

• Istotne znacznie ma wpływ rodziny,(dom rodzinny

i najbliższa rodzina jest naturalnym i najbardziej

skutecznym środowiskiem wychowawczym

• Włączanie się dziecka w życie

rodzinne,zdobywanie podstawowych form

zachowanie się społecznego,uczenie się

porozumiewania z otoczeniem pozawerbalnie i

werbalnie.

realizacja procesu

socjalizacji w rodzinie

• Przykład i naśladownictwo,
• System nakazów i zakazów,
• Pobudzanie i kierowanie

aktywnością dziecka sprzyjającą
jego socjalizacji,

• System kontroli

społecznej,realizowany przez proces
nagromadzania i represji.

•Akceptacja dziecka(wady i
zalety,zaufanie,uczestnictwo w życiu emocjonalnym
dziecka,traktowanie go poważnie,zaspokojone
potrzeby biologiczne i społeczne)

•Postawa współdziałania (gotowość rodziców do
współdziałania z nim,zaufanie,pomocna dłoń,odp.
na niezliczone pytania.

•Postawa rozumianej swobody(uzupełnienie
powyższej postawy,umożliwianie realizacji planów
dziecka,nie hamowanie inicjatywy i aktywności
dziecka,

nauka

realnej oceny sytuacji w jakiej się

znajduje)

Dla przyszłych rodziców-postawy

rodzicielskie

wg.M.Ziemskiej

•Postawa uznania praw dziecka(poszanowanie

jego indywidualności i form zaspokajania jego

potrzeb,pełnoprawny członek rodziny,prawa i

obowiązki)

•Odrzucenie(różne powody,niedojrzałość

emocjonalna rodziców,otoczone zakazami,stale

strofowane,ciągłe stosowanie kar,częste

wyrażanie niezadowolenia,poczucie braku

bezpieczeństwa,zagrożenia nie

kochania,uczucie izolacji,zbędności,przeżywają

lęki,niekiedy nieposłuszeństwo,arogancja,)

•Postawa unikania(brak zainteresowaniej się

dziecka)

•Postawy nadmiernie chroniącej(bardzo ścisły

kontakt z dzieckiem,izolacja od grup

społecznych)

•Postawa nadmiernie wymagająca(własne

niezrealizowane

pragnienia,aspiracja,koncentracja ich na

dziecku)

Trudności wychowawcze

•

Upór dziecka(trwałe dążenie do osiągnięcia
określonego celu;brak konsekwencji,zbyt
rygorystyczne wychowanie,

•

Skargi dziecięce(komunikowanie osobie Y lub
instytucji przez osobę X o niewłaściwym
zachowaniu;rówieśnicy,nauczycielki,rodzice,starsze
rodzeństwo;zna już normy,posiada pewien zasób
wiedzy,praworządność,zwrócenie uwagi na
siebie,sytuacyjne-zagrożenie)

•

Nadpobudliwość ruchowa(brak koncentracji,mało
wyraźna mowa,nie kończenie podejmowanych zadań

Wyobraźnia czyli jak nie

zabijać ale ją rozwijać

Dominuje wyobraźnia bierna i

mimowolna.Początkowo ma charakter

odtwórczy.Im bogatsze jest życie dziecka i

jego doświadczenie,tym szybciej się rozwija

jego wyobraźnia.Rozwoj ten jest ściśle

związany z całokształtem działąlności

dziecka.Wpływ wywiera wychowanie

artystyczne:bajki i

opowiadania,przedstawienia kukiełkowe itp..

Dlatego warto wspierać akcje cała Polska

czyta dziecią

Okres wczesnoszkolny

Czynniki wpływające na określenie

dojrzałości szkolnej

• Rozwój fizyczny dziecka
• Rozwój umysłowy i intelektualny
• Rozwój emocjonalno-społeczny
• Umiejętność nawiązywania

kontaktów społecznych,współżycia w
grupie

Klasa szkolna ważny

czynnik warunkujący

stosunek do szkoły

• Miejsce zaspokojenie potrzeb
• Teren kształtowania się pozycji

społecznej(zmienność)

• Dobieranie kolegów,

koleżanek(okoliczności
zewnętrzne)

Rozwój emocjonalny

• Początek uczestnictwa w życiu

duchowym(identyfikacja,naśladownictwo)

• Nabywanie łatwości w wyrażaniu własnych

stanów emocjonalnych(ekspresja

emocjonalna ma charakter spontaniczny)

• Próby dostosowania emocji do sytuacji
• Umiejętność współczucia
• Rozwijanie uczuć estetycznych i moralnych
• Wyobraźnia jako źródło emocji

-Wspólne zabawy(późniejszy okres
podziała na role)
-pojawianie się rywalizacji
-większa giętkość emocjonalna
-ukrywanie przez chłopców strachu
okazywanie złości czy gniewu
-ukrywanie przez dziewczynki złości i
hamowanie zachowań agresywnych
-koledzy i koleżanki jako istotne osoby
-zabawy asocjacyjne(wspólna zabawa
bez podziału na role)
-zabawy kooperacyjne(działania
podejmowanie wspólnie,wspólne
cele,zasady)

Fazy rozwoju moralności

w oparciu o koncepcje rozwoju

intelektualnego Pigeta

• Faza pierwsza-1 i 2 klasa szkoły podst. Dominuje faza

heteronomii moralnej czyli jak gdyby moralność

stosowana pod przymusem.Sprawiedliwość zasad i

norm formułowanych przez dorosłych.Stosowanie się

do autorytetu rodzica by uniknąć kar i gróźb

• Faza druga-2 i 4 klasa szkoły podst. Przejście z fazy

dominacji moralnej do autonomii moralnej.Należy

zawsze dziaąłć zgodnie z wyznawanymi przez siebie

wartościami i regułami. Zmienia się motywacja

postępowania. Postępuje tak dlatego, że uważam to

za słuszne.Okres nazywany okresem moralnego

pryncypializmu, ponieważ satysfakcja płynie z

działania zgodnie z wartościami.

• Rozwój moralny,osiąganie

wyższych stadiów w dużej mierze
zależy od środowiska w jakim
dziecko się wychowuje. Rozwój
moralny następuje
stopniowo,początkowo dziecko
postępuje wg reguł wyznaczonych
przez dorosłych,potem reguły te
zaczyna rozumieć i przyjmować je
za własne jeśli uzna je za słuszne.

Dlaczego dziecko się

uczy?

Ponieważ chce:

• Zadowolić nauczyciela i rodziców,
• Uzyskać określoną pozycje w

grupie,

• Opanować materiał.

Reasumując

Wiek wczesnoszkolny jest wiekiem znaczącym w

zakresie:

• Procesów pamięciowych(dzieci stosunkowo

nabywają nowe umiejętności,sprzyja temu

dobrze rozwinięte procesy pamięciowe)

• Wiekiem realizmu(w życiu dzieci coraz większe

znaczenie zaczynają odgrywać rzeczywiste

wydarzenia zewnętrzne-ludzie, przedmioty)

• Wiekiem aktywności(dzieci wykazują duże

zainteresowanie wykonywanymi

czynnościami:zabawą czy nauką)

• Wiekiem ekspresji-w dzieciach narasta potrzeba

uzewnętrzniania własnych przeżyć poprzez

zabawę i twórczość.

Biografia

• H.Jankowska, Wybrane zagadnienia z

psychologii rozwojowej i wychowawczo-
społecznej, r.wyd. 1990

• M.Żebrowska, Pychologia rozwojowa

dzieci i młodzieży,wyd. Warszawa 1972

• http://www.slownik-online.pl/kopalinski

Document Outline