Zagrożenie środowiska
przez rolnictwo
• Rolnictwo obok przemysłu wywołuje
największe zmiany w pedosferze.
Nie są tak wielkie jak w przemyśle,
ale na pewno dominują w zakresie
rozmiarów przestrzennych.
• Oddziaływanie rolnictwa na środowisko
jest procesem stymulowanym przez
dynamicznie wzrastające potrzeby
wyżywienia ludzi. Zmniejszający się
areał ziemi jest przyczyną stosowania
coraz bardziej wydajnych maszyn,
efektywniejszych metod uprawy i
nawożenia. Stosowania środków do
walki ze szkodnikami. Czyli mówiąc
ogólnie-chemii.
• Pole staje się typowym warsztatem
produkcyjnym. Fabryką, którą rolnik
opuszcza po pracy.
• Wymienione sytuacje rodzą zagrożenia,
które przekształcając środowisko w
obrębie agrocenoz oddziaływują na:
– Stosunki wodne
– Troficzność i chemizm siedlisk
– Środowisko glebowe
– Szatę roślinną
– Gatunki roślin w sensie genetycznym i morfologicznym
Rolnictwo
• Rolnictwo należy do najstarszych dziedzin
wytwórczości materialnej człowieka - jego początki
datuje się na neolit - 10 000 do 3 000 lat p. n. e.
Przejście od łowiectwa i zbieractwa do uprawy roli
doprowadziło do "rewolucji" w społecznościach
ludzkich, przy czym często wymieniana fazą
pośrednią był etap tworzenia ogrodów, które służyły
jako tymczasowe zabezpieczenie dla społeczeństw
zbieracko-łowieckich na wypadek nieurodzaju.
Zmienił się ich tryb życia z koczowniczego na osiadły,
co doprowadziło do powstania liczniejszych i bardziej
złożonych form społecznych umożliwiających dalszą
ewolucję umysłowości człowieka. Zmienił się też
stosunek człowieka do przyrody, którą zaczął
dostosowywać do własnych potrzeb.
Stosunki wodne
• W produkcji roślinnej są one
sprzężone z ciepłem i operacją
światła słonecznego. Woda występuje
nie tylko jako czynnik twórczy, ale
także jako ograniczający produkcję
rolniczą.
Odprowadzanie wód
• Wiosną zabiera ciepło na skutek
nadmiernego parowania. Jej niedobór
hamuje wzrost roślin pomimo
maksymalnego naświetlenia.
• Odprowadzenie wody wiosną wydłuża
sezon wegetacyjny. Ułatwia użycie maszyn
i wcześniejsze rozpoczęcie prac uprawnych
• Odprowadza się także wodę z łąk, jako, że
podmokłości hamują przyrost masy dając
niskie plony pasz o gorszej jakości.
Obniżenie poziomu wody
• Odwadnianie użytków rolnych
powoduje uszczuplenie zasobów wód
lądowych.
• W Polsce obniżenie poziomu wody
gruntowej planowane do wykonania i
zrealizowane na łącznym obszarze
użytków wymagających tego zabiegu
dla zwiększenia ich produktywności
dotyczy 12,6mln ha.
Melioracje przyczyną
niszczenia gleb
• Melioracje polegają na zbiegach technicznych
wykonywanych w celu odprowadzenia nadmiaru wód
lub nawodnienia terenów o deficycie wodnym.
Melioracje dotyczą ściśle określonych terenów. Często
jednak wpływają negatywnie na sąsiednie tereny.
Nawet kontrolowane melioracje polne obniżają poziom
wód podziemnych, co szczególnie niekorzystnie odbija
się na gospodarce leśnej, powodując przesuszenie i
niszczenie gleb leśnych. Niejednokrotnie też w wyniku
niewłaściwie prowadzonych melioracji dochodzi do
nadmiernego odwodnienia jakiegoś obszaru oraz do
wystąpienia nadmiaru wód na innym obszarze. Jeszcze
częściej w wyniku melioracji cenne zasoby wód zostają
w przyspieszonym tempie odprowadzone do rzek, a
następnie do mórz.