TEMAT: SCHORZENIA
TEMAT: SCHORZENIA
UKŁADU MOCZOWEGO
UKŁADU MOCZOWEGO
Opracowała: Anna Kosieradzka
Opracowała: Anna Kosieradzka
Ostre Zapalenie pęcherza
Ostre Zapalenie pęcherza
moczowego
moczowego
(CYSTITIS acuta)
(CYSTITIS acuta)
Czynniki etiologiczne:
Czynniki etiologiczne:
infekcja bakteryjna E.coli.,
infekcja bakteryjna E.coli.,
, Proteus sp.
, Proteus sp.
Zaleganie moczu w pęcherzu
Zaleganie moczu w pęcherzu
Przeziębienie
Przeziębienie
Nieprawidłowa higiena krocza
Nieprawidłowa higiena krocza
Utrudniony odpływ moczu
Utrudniony odpływ moczu
Cewnik założony na stałe
Cewnik założony na stałe
Ostre Zapalenie pęcherza
Ostre Zapalenie pęcherza
moczowego
moczowego
Zapalenie pęcherza moczowego
Zapalenie pęcherza moczowego
występuje częściej u kobiet, gdyż
występuje częściej u kobiet, gdyż
cewka moczowa jest krótsza, co ułatwia
cewka moczowa jest krótsza, co ułatwia
bakteriom dostęp do pęcherza. U
bakteriom dostęp do pęcherza. U
mężczyzn cewka moczowa jest dłuższa,
mężczyzn cewka moczowa jest dłuższa,
a zapalenie pęcherza moczowego jest
a zapalenie pęcherza moczowego jest
zwykle wywołane przeszkodą
zwykle wywołane przeszkodą
podpęcherzową.
podpęcherzową.
Ostre Zapalenie pęcherza
Ostre Zapalenie pęcherza
moczowego
moczowego
Objawy:
Objawy:
Uczucie bólu i pieczenia w czasie
Uczucie bólu i pieczenia w czasie
oddawania moczu,
oddawania moczu,
częstomocz,
częstomocz,
Stałe uczucie parcia na mocz
Stałe uczucie parcia na mocz
Gorączka, dreszcze
Gorączka, dreszcze
Mocz może być mętny i podbarwiony
Mocz może być mętny i podbarwiony
krwią, może też mieć ostry zapach.
krwią, może też mieć ostry zapach.
W moczu bakterie, białko, leukocyty
W moczu bakterie, białko, leukocyty
Ostre Zapalenie pęcherza
Ostre Zapalenie pęcherza
moczowego
moczowego
Leczenie
Leczenie
Kuracja antybiotykami i lekami
Kuracja antybiotykami i lekami
przeciwzapalnymi.
przeciwzapalnymi.
Zapobieganie
Zapobieganie
: picie dużej ilości płynów,
: picie dużej ilości płynów,
dbanie o higienę osobistą, nie
dbanie o higienę osobistą, nie
wstrzymywanie moczu, utrzymanie
wstrzymywanie moczu, utrzymanie
kwaśnego odczynu moczu, podawanie
kwaśnego odczynu moczu, podawanie
wit. C, (sok żurawinowy)
wit. C, (sok żurawinowy)
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
(urolithiasis)
(urolithiasis)
polega na tworzeniu się kamieni w
polega na tworzeniu się kamieni w
drogach moczowych
drogach moczowych
Choroba występuje dwukrotnie
Choroba występuje dwukrotnie
częściej u mężczyzn niż u kobiet
częściej u mężczyzn niż u kobiet
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Na rozwój kamieni wpływają:
Na rozwój kamieni wpływają:
Rodzinna skłonność do kamicy
Rodzinna skłonność do kamicy
wady budowy układu moczowego
wady budowy układu moczowego
zakażenia układu moczowego
zakażenia układu moczowego
przyjmowane leki
przyjmowane leki
Dieta
Dieta
przyjmowanie małej ilości płynów
przyjmowanie małej ilości płynów
zastój moczu,
zastój moczu,
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Ze względu na skład kamienia
Ze względu na skład kamienia
nerkowego rozróżniamy:
nerkowego rozróżniamy:
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Kamica moczanowa
Kamica moczanowa
Powstaje na skutek odkładania się w
Powstaje na skutek odkładania się w
drogach moczowych osadów z kwasu
drogach moczowych osadów z kwasu
moczowego (mocznika).
moczowego (mocznika).
produkty niewskazane
produkty niewskazane
: czekolada, kakao,
: czekolada, kakao,
mocna herbata, kawa, wieprzowina,
mocna herbata, kawa, wieprzowina,
sardynki, śledzie, kawior, orzechy.
sardynki, śledzie, kawior, orzechy.
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Kamica fosforanowa
Kamica fosforanowa
Ten rodzaj
Ten rodzaj
kamicy występuje gdy w drogach
kamicy występuje gdy w drogach
moczowych odkładają się osady
moczowych odkładają się osady
zbudowane z fosforanów.
zbudowane z fosforanów.
produkty niewskazane:
produkty niewskazane:
mleko, jaja,
mleko, jaja,
sery, rośliny strączkowe, alkaliczne
sery, rośliny strączkowe, alkaliczne
wody mineralne.
wody mineralne.
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Kamica wapniowa
Kamica wapniowa
Z tym rodzajem choroby mamy do
Z tym rodzajem choroby mamy do
czynienia gdy w drogach moczowych
czynienia gdy w drogach moczowych
odkładają się sole wapnia. Czysta postać
odkładają się sole wapnia. Czysta postać
kamicy wapniowej występuje niezwykle
kamicy wapniowej występuje niezwykle
rzadko.
rzadko.
Często natomiast spotykana jest forma
Często natomiast spotykana jest forma
kamicy moczanowo-wapniowej,
kamicy moczanowo-wapniowej,
szczawianowo-wapniowej oraz
szczawianowo-wapniowej oraz
fosforanowo-wapniowej.
fosforanowo-wapniowej.
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Kamica wapniowa
Kamica wapniowa
produkty niewskazane:
produkty niewskazane:
szpinak,
szpinak,
rabarbar, agrest, rodzynki, śliwki,
rabarbar, agrest, rodzynki, śliwki,
goździki, borówki, winogrona,
goździki, borówki, winogrona,
rośliny strączkowe, kakao oraz
rośliny strączkowe, kakao oraz
szczaw
szczaw
.
.
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Kamica szczawianowa
Kamica szczawianowa
Powody tworzenia się w organizmie
Powody tworzenia się w organizmie
złogów szczawianowych nie zostały
złogów szczawianowych nie zostały
jeszcze do końca rozpoznane.
jeszcze do końca rozpoznane.
produkty niewskazane:
produkty niewskazane:
czekolada,
czekolada,
kakao, szczaw, szpinak, rabarbar,
kakao, szczaw, szpinak, rabarbar,
agrest, suszone śliwki, rzepa, mocna
agrest, suszone śliwki, rzepa, mocna
herbata, pieprz prawdziwy.
herbata, pieprz prawdziwy.
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Objawy:
Objawy:
silny ból kolkowy w okolicy lędźwiowej
silny ból kolkowy w okolicy lędźwiowej
(promieniuje on również często w
(promieniuje on również często w
okolicach dolnej części brzucha i krocza)
okolicach dolnej części brzucha i krocza)
mogą towarzyszyć nudności i wymioty,
mogą towarzyszyć nudności i wymioty,
wz
wz
d
d
ęcia
ęcia
zaburzenia w oddawaniu moczu (bezmocz)
zaburzenia w oddawaniu moczu (bezmocz)
krwiomocz
krwiomocz
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Rozpoznanie:
Rozpoznanie:
Wywiad dotyczący charakteru napadów
Wywiad dotyczący charakteru napadów
kolki
kolki
Stwierdzenie bezpośrednio po bólu
Stwierdzenie bezpośrednio po bólu
kolkowym krwiomoczu
kolkowym krwiomoczu
Obecność kamieni w drogach moczowych
Obecność kamieni w drogach moczowych
USG
USG
urografia
urografia
KAMICA MOCZOWA
KAMICA MOCZOWA
Postępowanie:
Postępowanie:
Usuwanie operacyjne,
Usuwanie operacyjne,
Rozkruszanie
Rozkruszanie
Usuwanie operacyjne
Usuwanie operacyjne
Operacyjne usunięcie
Operacyjne usunięcie
kamieni nerkowych
kamieni nerkowych
jest zabiegiem
jest zabiegiem
stosowanym w
stosowanym w
przypadku, gdy są
przypadku, gdy są
one znacznych
one znacznych
rozmiarów (tzw.
rozmiarów (tzw.
kamienie odlewowe)
kamienie odlewowe)
lub gdy nie można ich
lub gdy nie można ich
rozkruszyć na
rozkruszyć na
mniejsze fragmenty.
mniejsze fragmenty.
Rozkruszanie
Rozkruszanie
laser
laser
Widok z kamery endoskopowej: kruszenie
kamienia w moczowodzie laserem holmowym.
Rozkruszanie
Rozkruszanie
Litotrypsja falami
Litotrypsja falami
wstrząsowymi
wstrząsowymi
wyzwalanymi
wyzwalanymi
pozaustrojowo (ESWL)
pozaustrojowo (ESWL)
jest obecnie
jest obecnie
najpopularniejszą
najpopularniejszą
metodą leczenia
metodą leczenia
kamicy moczowej,
kamicy moczowej,
zastępując
zastępując
interwencję
interwencję
chirurgiczną.
chirurgiczną.
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
(mocznica – uraemia)
(mocznica – uraemia)
Nazwą niewydolność nerek określamy
Nazwą niewydolność nerek określamy
stan, w którym stwierdza się
stan, w którym stwierdza się
upośledzenie funkcji nerek, a zwłaszcza
upośledzenie funkcji nerek, a zwłaszcza
upośledzenie wydalania ciał azotowych.
upośledzenie wydalania ciał azotowych.
Niewydolność nerek może wystąpić nagle
Niewydolność nerek może wystąpić nagle
w następstwie uszkodzenia lub
w następstwie uszkodzenia lub
powstawać stopniowo, pod wpływem
powstawać stopniowo, pod wpływem
przewlekłego procesu chorobowego
przewlekłego procesu chorobowego
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Jest to zespół objawów klinicznych
Jest to zespół objawów klinicznych
charakteryzujących się nagłym
charakteryzujących się nagłym
pogorszeniem czynności nerek,
pogorszeniem czynności nerek,
doprowadzającym do:
doprowadzającym do:
Zatrzymania w ustroju produktów przemiany
Zatrzymania w ustroju produktów przemiany
materii, np.. Mocznika, kreatyniny
materii, np.. Mocznika, kreatyniny
Zaburzeń wodno-elektrolitowych
Zaburzeń wodno-elektrolitowych
Kwasicy metabolicznej
Kwasicy metabolicznej
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
najczęściej przebiega ze
najczęściej przebiega ze
skąpomoczem lub bezmoczem.
skąpomoczem lub bezmoczem.
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Przyczyny ostrej niewydolności nerek:
Przyczyny ostrej niewydolności nerek:
Przednerkowe,
Przednerkowe,
Nerkowe
Nerkowe
Pozanerkowe
Pozanerkowe
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Przyczyny przednerkowe:
Przyczyny przednerkowe:
Spadek ciśnienia tętniczego w czasie
Spadek ciśnienia tętniczego w czasie
wstrząsu, hemoliza krwi, zatrucia
wstrząsu, hemoliza krwi, zatrucia
WEWNĄTRZPOCHODNE
WEWNĄTRZPOCHODNE
Wyżej wymienione zaburzenia przez swój
Wyżej wymienione zaburzenia przez swój
wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową
wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową
oraz na wypełnienie naczyń, powodują
oraz na wypełnienie naczyń, powodują
zmniejszenie ukrwienia nerek i filtracji,
zmniejszenie ukrwienia nerek i filtracji,
prowadząc do o.n.n.
prowadząc do o.n.n.
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Przyczyny nerkowe (dotyczą
Przyczyny nerkowe (dotyczą
pierwotnego uszkodzenia miąższu
pierwotnego uszkodzenia miąższu
nerek):
nerek):
Ostre zapalenie nerek,
Ostre zapalenie nerek,
Ostre zatrucie (grzybami, solami rtęci)
Ostre zatrucie (grzybami, solami rtęci)
Uszkodzenia polekowe
Uszkodzenia polekowe
W przebiegu ciężkiej posocznicy
W przebiegu ciężkiej posocznicy
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Przyczyny poznerkowe:
Przyczyny poznerkowe:
Niedrożności dróg oprowadzjących
Niedrożności dróg oprowadzjących
mocz (kamica, ucisk przez guz)
mocz (kamica, ucisk przez guz)
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Obraz kliniczny choroby:
Obraz kliniczny choroby:
1. faza uszkodzenia
1. faza uszkodzenia
2. faza skąpomoczu lub bezmoczu
2. faza skąpomoczu lub bezmoczu
(oligurii lub anurii)
(oligurii lub anurii)
3. faza wielomoczu (poliurii)
3. faza wielomoczu (poliurii)
4. Okres zdrowienia
4. Okres zdrowienia
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Obraz kliniczny choroby:
Obraz kliniczny choroby:
1. faza uszkodzenia
1. faza uszkodzenia
W pierwszym okresie na pierwszy plan
W pierwszym okresie na pierwszy plan
wysuwają się objawy związane z czynnikiem
wysuwają się objawy związane z czynnikiem
powodującym niewydolność nerek
powodującym niewydolność nerek
Zaleca się :
Zaleca się :
Obserwacja wydalanego moczu
Obserwacja wydalanego moczu
Prowadzenie bilansu wodnego
Prowadzenie bilansu wodnego
Pomiar ciśnienia tętniczego
Pomiar ciśnienia tętniczego
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Obraz kliniczny choroby:
Obraz kliniczny choroby:
Drugi okres skąpomoczu lub bezmoczu
Drugi okres skąpomoczu lub bezmoczu
Zwiększa się stężenie mocznika w
Zwiększa się stężenie mocznika w
surowicy krwi i stężenie potasu, zmniejsza
surowicy krwi i stężenie potasu, zmniejsza
się zasób zasad co prowadzi do kwasicy
się zasób zasad co prowadzi do kwasicy
metabolicznej.
metabolicznej.
Mogą pojawiać się obrzęki , wzrasta
Mogą pojawiać się obrzęki , wzrasta
ciśnienie tętnicze
ciśnienie tętnicze
Okres ten trwa od kilkiu do klikunastu dni
Okres ten trwa od kilkiu do klikunastu dni
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Obraz kliniczny choroby:
Obraz kliniczny choroby:
Okres trzeci - wielomoczu
Okres trzeci - wielomoczu
3-5 l/dobę
3-5 l/dobę
Po kliku dniach wzmożonej diurezy zmniejsza
Po kliku dniach wzmożonej diurezy zmniejsza
się retencja ciał azotowych oraz stężenie
się retencja ciał azotowych oraz stężenie
potasu
potasu
Powoli zostaje wyrównana gospodarka
Powoli zostaje wyrównana gospodarka
kwasowo-zasadowa, cofa się kwasica
kwasowo-zasadowa, cofa się kwasica
Nadmierne zmniejszenie zawartości potasu
Nadmierne zmniejszenie zawartości potasu
w surowicy > wystąpienie powikłań ze strony
w surowicy > wystąpienie powikłań ze strony
układu krążenia
układu krążenia
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Obraz kliniczny choroby:
Obraz kliniczny choroby:
Czwarty okres – zdrowienia i
Czwarty okres – zdrowienia i
regeneracji
regeneracji
Zależy od przyczyny niewydolności
Zależy od przyczyny niewydolności
nerek i stopnia uszkodzenia nerek,
nerek i stopnia uszkodzenia nerek,
wieku chorego
wieku chorego
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Leczenie
Leczenie
Ścisły reżim dotyczący ilości i składu
Ścisły reżim dotyczący ilości i składu
napojów w okresie bezmoczu
napojów w okresie bezmoczu
Rygorystyczne przepisy dietetyczne
Rygorystyczne przepisy dietetyczne
Dokładny bilans przyjmowanych
Dokładny bilans przyjmowanych
płynów oraz wydalanego moczu
płynów oraz wydalanego moczu
Codzienna kontrola stężenia potasu
Codzienna kontrola stężenia potasu
w surowicy krwi i kontrola EKG
w surowicy krwi i kontrola EKG
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Leczenie
Leczenie
w okresie skąpomoczu
w okresie skąpomoczu
rygorystycznie ogranicza się w
rygorystycznie ogranicza się w
diecie sól kuchenną i sole potasu
diecie sól kuchenną i sole potasu
W okresie wielomoczu trzeba
W okresie wielomoczu trzeba
uzupełniać potas
uzupełniać potas
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
Leczenie
Leczenie
W razie przedłużania się bezmoczu
W razie przedłużania się bezmoczu
lub szybkiego zwiększenia stężenia
lub szybkiego zwiększenia stężenia
potasu, mocznika, kreatyniny w
potasu, mocznika, kreatyniny w
surowicy może istnieć wskazanie do
surowicy może istnieć wskazanie do
zastosowania dializy pozaustrojowej
zastosowania dializy pozaustrojowej
lub otrzewnowej
lub otrzewnowej
DIALIZY
DIALIZY
Najważniejsza część
Najważniejsza część
sztucznej nerki to dializator
sztucznej nerki to dializator
(mieści się w nim
(mieści się w nim
jednorazowo około 50 ml.
jednorazowo około 50 ml.
krwi), gdzie z krwi jest
krwi), gdzie z krwi jest
usuwany mocznik i
usuwany mocznik i
kreatynina. Krew przepływa
kreatynina. Krew przepływa
tam przez około 11 tysięcy
tam przez około 11 tysięcy
kapilar - cienkich rurek o
kapilar - cienkich rurek o
średnicy około 200 - 300
średnicy około 200 - 300
mikrometrów. Rurki te,
mikrometrów. Rurki te,
zamknięte w pojemniku, w
zamknięte w pojemniku, w
którym znajduje się płyn
którym znajduje się płyn
dializacyjny o odpowiednim
dializacyjny o odpowiednim
pH i stężeniu elektrolitów, są
pH i stężeniu elektrolitów, są
zbudowane z
zbudowane z
półprzepuszczalnej błony.
półprzepuszczalnej błony.
Dzięki temu mocznik i
Dzięki temu mocznik i
kreatynina przepływają w
kreatynina przepływają w
określonym kierunku - z krwi,
określonym kierunku - z krwi,
gdzie ich stężenie jest
gdzie ich stężenie jest
wysokie, do płynu, gdzie ich
wysokie, do płynu, gdzie ich
stężenie jest niskie.
stężenie jest niskie.
Cała trudność polega na
Cała trudność polega na
tym, żeby "wymyć" z
tym, żeby "wymyć" z
krwi to, co
krwi to, co
niepotrzebne, nie
niepotrzebne, nie
zmieniając przy tym jej
zmieniając przy tym jej
pozostałych
pozostałych
właściwości, nie
właściwości, nie
usuwając ważnych dla
usuwając ważnych dla
życia białek ani jonów.
życia białek ani jonów.
Woda i elektrolity mogą
Woda i elektrolity mogą
wędrować przez błony
wędrować przez błony
półprzepuszczalne w
półprzepuszczalne w
obie strony, dzięki
obie strony, dzięki
czemu ich stężenie we
czemu ich stężenie we
krwi pozostaje
krwi pozostaje
niezmienione
niezmienione
.
.
Wielotorbielowatość
Wielotorbielowatość
nerek
nerek
Wodonercze
Wodonercze
Wodonercze jest o
Wodonercze jest o
poszerzenie
poszerzenie
układu kielichowo-
układu kielichowo-
moczowodowego
moczowodowego
spowodowane
spowodowane
istniejącą
istniejącą
przeszkodą w
przeszkodą w
odpływie moczu
odpływie moczu
,
,
Rak nerki
Rak nerki
Rak nerki
Rak nerki
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ