1
GEODEZYJNE OPRACOWANIE
PROJEKTU
Geodezyjne
opracowanie
projektu
Analiza dokumentacji
projektowej
Sporządzenie szkiców
dokumentacyjnych
Analiza wymagań
dokładnościowych
Opracowanie projektu
osnowy realizacyjnej
Ustalenie lokalizacji
głównych punktów
osiowych
Przygotowanie
szkiców tyczenia
2
Dokładność tyczenia (1)
Tyczone są z reguły
punkty
, których położenie jest określone względem:
a) osnowy realizacyjnej- tyczenie lokalizacyjne,
b) siatki konstrukcyjnej lub osnowy budowlano- montażowej- tyczenie szczegółowe.
JEST TO OGÓLNA ZASADA, KTÓRA W PRAKTYCE MOŻE BYĆ
REALIZOWANA W RÓŻNYCH WARIANTACH
WYMAGANA DOKŁADNOŚĆ TYCZENIA OKREŚLONA
-W PRZEPISACH GEODEZYJNYCH
-W PROJEKCIE
-PREPISY BRANŻOWE,
-PRZEZ WYKONAWCĘ OBIEKTU,
3
Dokładność tyczenia konstrukcji
I.geodeta pyta wykonawcę-
jak dokładnie tyczyć
?
Odpowiedzi.
1.jak najdokładniej
2.bezbłędnie
3.mi tu nie wolno dawać grubszych podkładek niż 20mm
4.dylatacja nie może być mniejsza niż…… (mm), (cm)
5.ja muszę znać masy ziemi z dokładnością do 5%
6.słup musi stać w osi z dokładnością 25mm to daj pan połowę tego
7.itp.. różne odpowiedzi opisowe
II.
informację o dokładności konstrukcji zawiera projekt budowlany
1.tolerancja wymiaru Tw= 30mm
2.tolerancja kształtu Tx= 25mm
Ty= 10mm
3.dopuszczalna odchyłka dp=….
4.klasa dokładności zwymiarowania konstrukcji Nk=…..
III.
informację o dokładności zawierają przepisy branżowe
1.błąd położenie punktu osiowego względem położenia projektowanego
nie może przekraczać ….mm
2.odległość od ściany budynku do granicy działki nie może być mniejsza
niż ….m
3.itd.., itp
4
Dokładność tyczenia (2)
l
m
l
Oś a
Oś b
m
d
m
d
l
m
l
l
m
l
d
m
d
d
m
d
R
m
R
GRANICA DZIAŁKI
BUDYNEK Z OKNEM
min. 3m.
m
l
, m- nie musi oznaczać dokładności w znaczeniu geodezyjnym
5
Tolerancja wymiaru (1)
I. Wymiar tolerowany symetrycznie
N T
w
N - projektowany wymiar
elementu konstrukcji
T
w
- tolerancja wymiaru
dR-odchyłka graniczna
R
– rzeczywisty (prawdziwy)
wymiar elementu
jeżeli będzie spełniony
warunek,że
N-dR <
R
< N+dR
to wymiar elementu
jest zgodny z
projektem
N
T
w
=2dR
+dR
g
R
-dR
d
dR=
T
w
2
dR
d
=dR
g
=
dR
=
R
-
N
Musi być spełniony warunek
dR
< dR
(
Należy pamiętać, że
R
jest wielkością nieznaną. Możemy znać tylko wynik pomiaru l)
6
Tolerancja wymiaru (2)
II. Wymiar tolerowany niesymetrycznie -
N
R
-dR
d
+dR
g
T
w
=dR
g
-
dR
d
dR
d
dR
g
N
’
jeżeli będzie spełniony
warunek,że
N-dR
d
<
R
< N+dR
g
to wymiar elementu jest
zgodny z projektem
jeżeli założyć,
że N’=
(N-dR
d
) + (N+dR
g
)
2
to N’ nazywamy wymiarem
symetrycznym,
dR’=
T
w
2
g
d
dR
dR
N
jeżeli będzie spełniony
warunek,że
N’-dR’ <
R
< N’+dR’
to wymiar elementu jest
zgodny z projektem
R
– rzeczywisty (prawdziwy) wymiar elementu
7
Tolerancja wymiaru dokładność
pomiaru
(1)
zadanie I – z jaką dokładnością wytyczyć projektowany wymiar N aby
spełniał warunki tolerancji wymiaru T
w
?
Można przyjąć, że (dopuszczalna odchyłka) = (błąd graniczny)
dR =
M
g
m
N
= = =
M
g
dR T
w
3 3 6
Odp. – projektowany wymiar N należy wytyczyć z dokładnością m
N
Dla wymiaru tolerowanego niesymetrycznie
Odp. – należy wytyczyć wymiar N’ z dokładnością m
N
=
T
w
6
8
Tolerancja wymiaru dokładność
pomiaru
(2)
Zadanie II. – jaki wynik pomiaru elementu konstrukcji będzie potwierdzał, że jego
rzeczywisty wymiar spełnia wymogi tolerancji?
dl = l - N
(ocena wyniku pomiaru kontrolnego)
N
T
w
l m
l
T
w
N – dR
d
< l + r*m
l
< N + dR
g
Jeżeli założymy, że dR
d
= dR
g
= dR= T
w
/ 2
to otrzymamy l – N = dl < dR – r*m
l
=dP
dl < dP
dP – dopuszczalna
odchyłka
wyniku pomiaru
Dla wymiaru tolerowanego
niesymetrycznie otrzymamy
(wg. przyjętych oznaczeń)
dl = l – N’ < dR’ –r*m
l
dP
9
Ocena wyniku pomiaru
przykład
-projektowany wymiar elementu konstrukcji N = 21000mm
-tolerancja wymiaru T
w
= 40mm ; dR= T/2 = 20mm
-wynik pomiaru kontrolnego l = 21010mm
-dokładność pomiaru kontrolnego m
l
= 5mm
Czy wynik pomiaru kontrolnego świadczy o spełnieniu wymagań
zapisanych w projekcie?
dl = /N–l/ = /20000mm –21010mm /= 10mm
– uzyskana odchyłka
wyniku pomiaru
dP = / dR – r * m
l
/ = /20mm – r * 5mm /
– dopuszczalna odchyłka
wyniku pomiaru
Dla wartości r= 2 spełniony jest warunek, że
dl dP
Możemy tylko uzyskać odpowiedź z jakim prawdopodobieństwem wynik
pomiaru świadczy o spełnieniu wymagań projektowych
w = 0,95
10
Tx
Tx
Tn
N
Tz
Ty
Tx
Ty
Tz
Ty
Tolerancja kształtu (1)
I.
II.
11
Tolerancja kształtu (2)
X
Y
T
y
T
x
T
d
d
d
d
x
d
y
pole
tolerancji
Punkty
wytyczone
zgodnie z
projektem
Punkty wytyczone
niezgodnie z
projektem
III.
12
Tolerancja kształtu
Na podstawie zdefiniowanych wymagań dokładności usytuowania
elementów konstrukcji budowli w projektowanej siatce
konstrukcyjnej zadaniem geodety jest ustalenie wymaganej
dokładności wskazania miejsca ustawienia elementu
OGÓLNIE MOŻNA NAPISAĆ
Tu = Tm + Tg
Tm
– część pola tolerancji usytuowania elementu wykorzystana przez
czynności montażowe (budowlane
)
Tg
– część pola tolerancji usytuowania elementu wykorzystana przez
czynności geodezyjne
Tg = Tu – Tm Tg = 2*Mg m
g
= Mg /2r
z taka dokładnością należy wytyczyć i zastabilizować (zaznaczyć)
np. wskaźnik montażowy
13
Tolerancja kształtu-
ocena wyników tyczenia
M
p
M
p
Wytyczony punkt poprawnie- spełnia
wymagania tolerancji
Wytyczony punkt nie spełnia
wymagania tolerancji
Taką interpretację wyników tyczenia można wykonać wówczas gdy geodeta tyczy
punkty przecięcia się osi konstrukcyjnych („węzły konstrukcyjne”)
14
Tolerancja kształtu- przykład
Y
T
y
w
l
s
T
y
p
T
y
/ 2= d
y
Powinien być spełniony
warunek
d
y
> d
w
+ d
l
+ d
s.
+ d
p
+ d
z
Jeżeli geodeta wyznacza
tylko wskaźnik montażowy
i założymy, że
d
w
= d
l
= d
s.
= d
p
=
d
z
= d
to
otrzymamy
d
y
> 5*d
Na prz
ykład
w – wyznaczenie wskaźnika montażowego
– d
w
l – odłożenie odcinka l – d
l
s – odchyłka wymiaru elementu – d
s
p – pionowanie elementu – d
p
z –wpływy zewnętrzne – d
z
stąd
d =
d
w
=d
y
/ 5 =
T
y
/
10
X
15
W przykładzie n =
5
d
w
= d
y
/ n = T
y
/
2n
M
w
= T
y
/
2*n
m
w
= M
w
/ r = T
y
/
2*r*n
z taką dokładnością powinien być
wytyczony wskaźnik montażowy
n i e j e s t t o j e d y n a m o ż l i w a o d p o w i e d ź
n – dla różnych technologii realizacji może być różne
Tolerancja kształtu- dokładność
tyczenia (1)
r = 2 w= 0,95
r = 2,5 w= 0,99
r = 3 w= 0,997
w zależności od tego jaką przyjmiemy wartość współczynnika r
takie otrzymamy prawdopodobieństwo, że nie będzie przekroczona
odchyłka d
w
np: T
y
=40mm to dla r = 2 i n= 5 otrzymamy m
w
=
2mm
16
Tolerancja kształtu- dokładność
tyczenia (2)
I.-jeżeli geodeta, oprócz wytyczenia wskaźnika montażowego ma również nadzorować
pionowanie elementu to można odpowiedzi szukać w sposób następujący :
d
w
+ d
p
=
d
g
= 2d =2d
y
/ 5
= T
y
/ 5
odchyłka z tytułu czynności
geodezyjnych
m
g
= M
g
/ r = T
y
/
5r
błąd średni czynności geodezyjnych
M
g
=d
g
= T
y
/ 5
błąd graniczny czynności geodezyjnych
np: T
y
= 40mm to dla r = 2 i n= 5 otrzymamy m
g
=
4mm
czyli powinien być spełniony warunek m
w
2
+ m
p
2
=
m
g
2
stąd np.. m
w
= 3mm ; a m
p
=2,6mm
ODPOWIEDŹ MOŻE BYĆ JESZCZE INNA
17
d = d
y
5 =d
w
=
T
y
2 5 = M
w
m
w
= T
y
2 *r* 5
II. zakładając przypadkowy charakter każdej z odchyłek składowych
d
w
2 +
d
l
2
+ d
s
2
.
+ d
p
2
+ d
z
2
= 5d
2
= d 5
=d
y
m
w
= T
y
2*r * n
Tolerancja kształtu- dokładność
tyczenia (3)
18
a
l
l
l
l
l
l
b
b
b
b
b
T
w
da=
6mm
db=
8mm
dl=
4mm
dw= 30m
dy= ?
y
Z jaką dokładnością musi byś wyznaczone położenie
elementu a aby nie została przekroczona dopuszczalna
odchyłka ustawienia łańcucha elementów dw przy
założeniu żę ustawionych ma być 10 elementów typu b
dw= dy
2
+ da
2
+ 10*db
2
+ 10*dl*
dy
2
= 900- 36- 640- 160= 64
dy= Mg=
8mm
m
g
= 8/3=
2,5mm
19
Wyznaczenie punktów o zaprojektowanych pozycjach względem
osi konstrukcyjnych obiektu
Tyczenie
Bez obserwacji
nadliczbowych
lokalizacyjne
szczegółowe
jednoetapowe
dwuetapowe
wielokrotne
Z obserwacjami
nadliczbowymi
Bez obserwacji
nadliczbowych
Z obserwacjami
nadliczbowymi
Wyznaczenie punktów o zaprojektowanych pozycjach względem
osnowy realizacyjnej
lub też