METODY TRENINGOWE

Metoda od greckiego methodos jest to
droga, sposób postępowania

z

zawodnikiem, szczególnie dotyczący
uzyskania odpowiednich zmian
adaptacyjnych, związanych z
funkcjonowaniem układu nerwowego
oraz mechanizmów energetycznych na
poziomie niezbędnym do przejawienia
mistrzostwa w określonej dyscyplinie
sportowej

.

Motoryczne uwarunkowania
wyniku

KONDYCYJNE

ZDOLNOŚCI

MOTORYCZNE

WYNIK

SPORTOWY

ukierunkowane

specjalne

ogólne

Motoryczne

zdolności

koordynacyjne

UMIEJĘTNOŚĆ

MAKSYMALNEGO

WYDATKOWANIA

ENERGII

OSZCZĘDNE

GOSPODAROWANIE

ENERGIĄ-

RACJONALNA

TECHNIKA

ZASOBY

ENERGETYCZN

E



Celem oddziaływania treningowego jest

uzyskanie zmian adaptacyjnych o takim

zakresie i ukierunkowaniu, które umożliwią

uzyskanie maksymalnego wyniku

sportowego.



Wykonanie pracy treningowej jest

uzasadnione jedynie gdy doprowadzi to do

poprawy wyników sportowych. W innych

wypadkach taka działalność nie jest

uzasadniona potrzebami sportowymi.



Praca treningowa nie może być celem

samym w sobie (Zaciorski, 1970).



W procesie treningu sportowego należy

wykorzystywać wszelkie możliwości

uzyskania wyniku sportowego kosztem

mniejszej ilości pracy.

Wymogi dyscypliny dotyczące
koordynacji ruchowej



Stopień złożoności działań technicznych;



Wymagania w zakresie stabilności

(odporności na zakłócenia) lub zmienności

(dostosowywania) działań technicznych;



Znaczenie taktyki walki sportowej

rozumianej jako stosowanie sekwencji

elementów technicznych dla pokonania

przeciwnika.

Cele w treningu koordynacji
ruchowej



Doskonalenie zmienności w angażowaniu się

do pracy poszczególnych jednostek

motorycznych oraz włókien mięśniowych w

pracujących mięśniach.



Poprawa koordynacji międzymięśniowej

(wewnętrzne przejawy techniki).



Zmniejszenie ilości włączających się do pracy

dodatkowych mięśni oraz ich aktywności

podczas wykonywania podstawowych faz

ruchu (udoskonalenie techniki).

Wymogi dyscypliny w zakresie
rozwoju kondycyjnych
zdolności motorycznych



Czas ekspozycji i wielkości przejawianej
siły w pojedynczych cyklach ruchowych;



Cykliczny, acykliczny lub mieszany
charakter aktywności ruchowej w walce
sportowej



Maksymalny lub optymalny charakter
przejawiania zdolności motorycznych



Czas i charakter trwania walki sportowej

Energetyczne podstawy
treningu sportowego



Utlenianie jest podstawowym

mechanizmem energetycznym;



Konieczne jest zapewnienie efektywnego

funkcjonowania beztlenowych

(niekwasomlekowych i kwasomlekowych)

mechanizmów resyntezy ATP;



Niezbędna jest dobra mobilizacja tlenu ze

źródeł wewnętrznych (szczególnie z

mitochondrii) i poprawa jego dystrybucji

do pracujących mięśni.



Wymagane jest zwiększenie aktywności

glikolizy.

Inne uwarunkowania wyboru
metod treningowych



wiek zawodników



stan wytrenowania



indywidualna wrażliwość na bodźce
treningowe.

Ryc. Podstawowe metody treningu (Sozański,
1999)

Metody treningu

metody ciągłe

metody

przerywane

metody

kontrolne i

startowe

metoda ciągła

o stałej

intensywności

metoda ciągła

o zmiennej

intensywności

metoda

interwałowa

metoda

powtórzeniowa

planowe
zmiany
intensywności

nieplanowe
zmiany
intensywnośc
i

ekstensywn
a

intensywna

Zastosowanie metod treningowych do
rozwoju zdolności motorycznych

Metoda ciągła o zmiennej

intensywności

Metoda ciągła o stałej

intensywności

Metoda

powtórzeniowa

Metoda

interwałowa

Metoda startowa

SIŁA

WYTRZYMAŁOŚĆ

SZYBKOŚĆ

KOORDYNACJA

RUCHOWA

KOMPLEKSOWE

Składowe obciążenia
treningowego w metodach
treningowych o przerywanym
charakterze pracy



Intensywność ćwiczeń;



Czas trwania ćwiczeń;



Czas trwania przerw
wypoczynkowych;



Charakter przerw wypoczynkowych;



Liczba powtórzeń.

Poziomy intensywności
ćwiczeń



Subkrytyczna – mniejsza od poziomu

maksymalnych możliwości zaspokojenia

zapotrzebowania na tlen;



Krytyczna – równa poziomowi

maksymalnych możliwości zaspokojenia

zapotrzebowania na tlen;



Nadkrytyczna – przekraczająca poziom

maksymalnych możliwości zaspokojenia

zapotrzebowania na tlen.

Czas trwania ćwiczenia a
mechanizmy energetyczne

3 – 8 s

20 - 120

s

ponad 180

s

Charakterystyczne cechy
procesów odnowy zdolności do
pracy



Zmienna szybkość procesów odnowy;



Heterechronizm procesów odnowy –
zróżnicowane tempo rozmaitych
zmian;



Dla procesu odnowy typowe są
fazowe zmiany zdolności do pracy i
zmiany oddzielnych wskaźników

Przebieg odbudowy zdolności do pracy po
wysiłku

•Znaczna odbudowa zdolności do pracy

•Pobudzony układ nerwowy

,,na bazie

zmęczenia’’

,,na bazie

wypoczynku’’

Śladowe zmęczenie

Czas trwania przerw wypoczynkowych –
jest jednym z podstawowych czynników
warunkujących oddziaływanie ćwiczeń



10 * 100 m z przerwami po 20 s



10 * 100 m z przerwami po 300 s

Skrócenie przerw wypoczynkowych w
treningach prowadzonych z intensywnością
mniejszą od krytycznej powoduje zmniejszenie
oddziaływania na beztlenowe mechanizmy
energetyczne

Dług tlenowy

Dług tlenowy

Skrócenie przerw wypoczynkowych w
treningu prowadzonym z intensywnością
krytyczną lub nadkrytyczną powoduje
zwiększenie jego oddziaływania na
beztlenowe mechanizmy energetyczne

Dług

tlenowy

Dług

tlenowy

Dług

tlenowy

Dług

tlenowy

Dług

tlenowy

Dług

tlenowy

Charakter przerw wypoczynkowych ma
znaczenie z powodu rozmaitego
oddziaływania na poszczególne
mechanizmy energetyczne



W przypadku stosowania ćwiczeń o

intensywności zbliżonej do krytycznej

,,czynne przerwy wypoczynkowe’’ ułatwiają

utrzymanie większego zaangażowania

mechanizmów tlenowych i zmniejszają

beztlenowe oddziaływanie ćwiczeń.



Stosowanie ćwiczeń o znacznej

intensywności (krytycznej lub nadkrytycznej)

przemiennie z ,,czynnymi przerwami

wypoczynkowymi’’ umożliwia wykonanie

większej ilości pracy, ze względu na bardziej

tlenowy charakter całego treningu.

Liczba powtórzeń
ćwiczeń



W pracy o charakterze tlenowym znaczna ilość

powtórzeń umożliwia większe oddziaływanie na rozwój

układów odpowiedzialnych za funkcjonowanie

tlenowych mechanizmów energetycznych.



W jednostkach treningowych, w których dominujące

znaczenie mają beztlenowe mechanizmy energetyczne

czynnikiem ograniczającym liczbę powtórzeń jest

konieczność utrzymania odpowiedniej intensywności.



W treningach , w których dominuje oddziaływanie na

koordynację ruchową zasadniczym czynnikiem

ograniczającym liczbę powtórzeń jest zmęczenie

układu nerwowego spowodowane jego

zaangażowaniem w wykonywanie nowych ćwiczeń.

Indywidualizacja w określaniu
obciążeń treningowych



Obiektywna ocena intensywności
odniesiona do indywidualnych możliwości



Wyznaczenie objętości obciążenia
treningowego na podstawie reakcji
zawodnika na wykonaną pracę



Indywidualne i obiektywne wyznaczenie
czasów trwania przerw wypoczynkowych

Metoda ciągła

Metoda powtórzeniowa

Metoda interwałowa

Zależność pomiędzy częstotliwością skurczów serca a
mocą rozwijaną w wiosłowaniu na ergometrze
kanadyjkowym
n = 11

Tytuł wykresu

y = -0,4257x

2

+ 11,303x + 123,28

R

2

= 0,9948

100,0

110,0

120,0

130,0

140,0

150,0

160,0

170,0

180,0

190,0

200,0

49,4 53,3 58,7 64,3 73,0 80,0 90,2 99,2 108,9 116,4

N [W]

H

R

[

n

/m

in

]

HR
Wielom. (HR)

Zależność pomiędzy wentylacją minutową i względnym
pochłanianiem tlenu a mocą rozwijaną w wiosłowaniu
na ergometrze kanadyjkowym n
= 11

y = 0,912x

2

+ 0,4169x + 55,39

R

2

= 0,9868

y = 0,1037x

2

+ 1,7143x + 28,833

R

2

= 0,9948

40

80

120

160

49,4

53,3

58,7

64,3

73,0

80,0

90,2

99,2

108,9

116,4

Moc [w]

V

E

[

l/

m

in

]

20

40

60

VO

2

[m

l/

kg

/m

in

]

VE

VO2

Wielom. (VE)

Wielom. (VO2)

Zależności pomiędzy względnymi wartościami (w %)
częstotliwości skurczów serca, wentylacji minutowej i
względnego zużycia tlenu a mocą rozwijaną w wiosłowaniu
na ergometrze kanadyjkowym
n = 11

y = -0,2193x

2

+ 5,8234x + 63,516

R

2

= 0,9948

y = 0,2797x

2

+ 3,5824x + 37,684

R

2

= 0,9978

y = 0,6106x

2

+ 0,2791x + 37,084

R

2

= 0,9868

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

110,0

49,4

53,3

58,7

64,3

73,0

80,0

90,2

99,2 108,9 116,4

N [W]

[%]

HR
VE
VO2
Wielom. (VE)
Wielom. (HR)
Wielom. (VO2)

WIOSŁA

Kajak – 2000 m

Speed [M/S]

Stroke rate [str/min]

Water dist. [M]

Stroke values

C:\Documents and Settings\AWF\Moje dokumenty\walcz 25.11.06\2000\dziewczyny\J ackowiak 2000m_02.drc

J ackowiak 2000m, 70 Kg, Fan: 5, avg. filter: 4 strokes, 11-26-2006

Distance [Meter]

1 800

1 600

1 400

1 200

1 000

800

600

400

200

S

pe

ed

, W

at

er

d

is

t.,

3,4

3,2

3

2,8

2,6

2,4

2,2

2

1,8

1,6

1,4

S

tro

ke

ra

te

,

80

75

70

65

60

55

50

45

Kajak – 2000 m

Speed [M/S]

Stroke rate [str/min]

Water dist. [M]

Stroke values

C:\Documents and Settings\AWF\Moje dokumenty\walcz 25.11.06\2000\dziewczyny\naja 2000m_01.drc

Naja 2000m, 58 Kg, Fan: 5, avg. filter: 4 strokes, 11-26-2006

Distance [Meter]

1 800

1 600

1 400

1 200

1 000

800

600

400

200

S

pe

ed

, W

at

er

d

is

t.,

3,6

3,4

3,2

3

2,8

2,6

2,4

2,2

2

1,8

1,6

1,4

1,2

S

tro

ke

ra

te

,

100

95

90

85

80

75

70

65

60

55

C – 2000 m

Speed [M/S]

Stroke rate [str/min]

Water dist. [M]

Stroke values

C:\Documents and Settings\AWF\Moje dokumenty\w alcz 25.11.06\2000\kanadyjkarze\Pław ski 2000m_01.drc

Pław ski 2000m, 63 Kg, Fan: 8, avg. filter: 4 strokes, 11-26-2006

Distance [Meter]

1 800

1 600

1 400

1 200

1 000

800

600

400

200

S

pe

ed

, W

at

er

d

is

t.,

3,6

3,4

3,2

3

2,8

2,6

2,4

2,2

2

1,8

1,6

S

tro

ke

ra

te

,

54

52

50

48

46

44

42

40