ANALGEZJA I SEDACJA W

ODDZIALE RATUNKOWYM

STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA

W CHIRURGII

INTUBACJA Z UŻYCIEM LEKÓW

1. Intubacja w analgosedacji
2. RS I- intubacja z użyciem leków

zwiotczających mięśnie

WSKAZANIA DO DEFINITYWNEGO

ZABEZPIECZENIA DRÓG ODDECHOWYCH

ZABEZPIECZENIE DROŻNOŚCI

POTRZEBA WSPOMAGANIA
WENTYLACJI

Nieprzytomny

Bezdech (nieprzytomny)

Poważne urazy twarzoczaszki

Niewydolność oddechowa

(tachypnoe, hipoksja,
hiperkarbia, sinica)

Ryzyko aspiracji (krwawienie,
wymioty)

Ciężki uraz głowy

Ryzyko niedrożności (krwiak
szyi, uraz tchawicy/krtani,
stridor)

WZGLĘDNE P/WSKAZANIA

1. Ciężki uraz twarzoczaszki
2. Uraz/deformacja szyi wskazujące

na potrzebę chirurgicznego
zabezpieczenia drożności

3. Znana alergia na leki stosowane w

czasie indukcji

POWIKŁANIA

1. Hipoksja/hiperkarbia przy

przedłużonej intubacji

2. Aspiracja
3. Spadek RR (chory we wstrząsie

hipowolemicznym)

4. Brak możliwości wentylacji za

pomocą zestawu maska twarzowa-
worek samorozprężalny po nieudanej
intubacji

LEKI INDUKCJA SEDACJI

1. Midazolam (Dormicum, Midanium)

0,1-0,15 mg/kg m.c. (5-10 mg)

2. Fentanyl 2-3 mg/kg m.c. (O,1 mg)
3. Etomidat (Hypnomidate) 0,2-0,3

mg/kg m.c. (20 mg)

4. Tiopental (Thiopental) 5 mg/kg m.c.
5. Ketamina (Calypsol, Ketanest) 1-2

mg/kg m.c.

LEKI ZWIOTCZAJĄCE MIĘŚNIE

1. Suksametonium (Chlorsuccilin) 1-

1,5 mg/kg m.c.

2. Wekuronium (Norcuron) 0,1 mg/kg

m.c.

3. Rokuronium (Esmeron) 0,6 mg/kg

m.c.

LEKI WSPOMAGAJĄCE

1. Lidokaina (Lignocainum

Hydrochlor.) l mg/kg m.c. stosowana
przy urazach głowy

2. Atropina 0,01-0,02 mg/kg m.c.

stosowana u dzieci

RSI W ROŻNYCH SYTUACJACH KLINICZNYCH

1. Przygotowanie sprzętu
2. Natlenienie chorego
3. Sedacja
- RR w normie: Midazolam/Tiopental
- Wstrząs bez urazu głowy: Midazolam/

Ketamina/Etomidat

- Wstrząs z urazem głowy: Lidokaina

plus Midazolam/Tiopental/Etomidat

RSIW RÓŻNYCH SYTUACJACH KLINICZNYCH

c.d.

4. Rękoczyn Sellicka
5. Lek zwiotczający
Suksametonium/Rokuronium intubacja

po 60 sek.

INTUBACJA PACJENTA PO

URAZIE

URAZ GŁOWY KRĄŻENIE

STABILNE

• Lidokałna 1 mg/kg m.c. i.v. ew.
• Fentanyl 1 mcg/kg m.c. i.v.
• Thiopental 5 mg/kg m.c. i.v. lub

Midanium 0,1 mg/kg

• Bromek rokuronium 0,8 mg/kg m.c.

i.v. (jeśli nie dysponujesz

Chlorsukcynylocholina 1-1,5 mg/kg

m.c. i.v)

URAZ GŁOWY CHORY WE WSTRZĄSIE

• Lidokaina 1 mg/kg m.c. i.v.
• ew. Fentanyl 1 mcg/kg m.c. i.v.
• Etomidat 0,2 mg/kg m.c. i.v. (jeśli nie

dysponujesz Dormicum 0,1 mg/kg m.c.

i.v)

• Bromek rokuronium 0,8 mg/kg m.c. i.v.

(jeśli nie dysponujesz

Chlorsukcynylocholina 1-1,5 mg/kg m.c.

i.v)

CHORY WE WSTRZĄSIE BEZ URAZU

GŁOWY

• Ketamina 1-2 mg/kg m.c. i.v.

(równocześnie 2-3mg Dormicum) lub
Hypnomidat 0,2 mg/kg m.c. i.v

• ew. Fentanyl 1 mcg/kg m.c. i.v.
• Chlorsukcynylocholina 1-1,5 mg/kg

m.c. i.v. lub Bromek rokuronium 0,8
mg/kg m.c.i.v.

TERAPIA BÓLU U

PACJENTA PO URAZIE

CZY LECZYĆ BÓL U PACJENTA PO URAZIE?

• Względy humanitarne
• Względy patofizjologiczne

DLACZEGO BOIMY SIĘ LEKÓW P/BÓLOWYCH?

1. Pogłębienie lub wywołanie

zaburzeń funkcji układu krążenia

2. Depresja układu oddechowego
3. Niemożność pełnej oceny obrażeń

(jama brzuszna, klatka piersiowa)

DEFINICJA BÓLU OSTREGO

• Nieprzyjemne zmysłowe i

emocjonalne odczucie wywołane
przez istniejące lub tez potencjalnie
zagrażające uszkodzenie
tkanek/narządów. Odczucie któremu
towarzyszy autonomiczna,
emocjonalna i behawioralna
odpowiedź ustroju.

STRESS INDUCED ANALGESIA

Analgezja wywołana przez stres
Dotyczy ok. 30% populacji
Aktywacja endogennych układów

antynpcyceptywnych

OCENA STOPNIA NATĘŻENIA BÓLU

• Chory z zaburzeniami świadomości
• Wpływ alkoholu i leków
• Uraz twarzy
• Wpływ emocji
• Te same obrażenia-różny stopień

natężenia bólu u różnych pacjentów

METODY ANALGEZJI W URAZACH

1.

Fizyczne

2.

Farmakologiczne

3.

Techniki znieczulenia regionalnego

4.

Psychologiczne

METODY FIZYCZNE

1. Unieruchomianie/szynowanie
- zmniejszenie bólu
- zmniejszenie krwawienia
- niższe ryzyko urazów wtórnych
- niższe ryzyko zatorów tłuszczowych
2. Repozycja złamań/nastawienie

zwichnięć

METODY FARMAKOLOGICZNE

1.

Analgetyki wziewne

2.

Opioidy

3.

Niesterydowe leki przeciwzapalne

4.

Paracetamol

5.

Środki znieczulenia ogólnego

ANALGETYKI WZIEWNE

Entomox (50% O2 + 50% N2O)
Skutek po ok. 60s = 1Omg MF i.m.
Przeciwwskazania
- odma
- uraz zatok
-uraz jelit
- powietrze w jamie czaszki

OPIOIDY - CELE

TAK
Analgezja
Sedacja

NIE
Głęboka sedacja
Depresja oddechu
Wymioty
Depresja krążenia

KLASYFIKACJA RECEPRORÓW

OPIOIDOWYCH

RECEPTOR

DZIAŁANIE

AGONISTA

ANTAGONISTA

Mi

Analgezja
Depresja

oddychania
Euforia,
uzależnienie

Morfina
Fentanyl

Pentazocyna
Nalokson

Kappa

Analgezja
Uspokojenie
Uzależnienie

Morfina
Fentanyl
Pentazocyna

Nalokson

delta

DROGA PODANIA

W pomocy doraźnej zawsze i.v.
1. Natychmiastowy efekt

terapeutyczny (dla pochodnych
piperydyny ok..2 min)

2. Pewna dystrybucja we wstrząsie
3. Natychmiastowe wystąpienie

objawów niepożądanych

TECHNIKA PODAWANIA

1. Dawka wysycająca, ustalona

metodą miareczkowania (np.1-2 mg
MF co 3 min)

2. Dawka podtrzymująca/wlew ciągły

Przykład obliczenia:

- dawka wysycająca 12 mg MF
- wlew 6mg/3godz (0,5 dawki

wysycającej/okres półtrwania)

DOŻYLNE DAWKOWANIE OPIOIDÓW wg

Pasero

Lek

Dawka

wstępna

(bolus)

Dawka

podtrzym

ująca

(wlew)

Dawka

ratunkowa

Morfina

2,5- 5 mg 1,25 – 2

mg/h

1,25 – 2

mg

Fentanyl

25- 50

mcg

10-25

mcg/h

10-25

mcg

OBJAWY NIEPOŻĄDANE

1.

Nudności i wymioty (cisapride,

metoclopramid)

2.

Splątanie - przy zbyt wysokich

dawkach

3.

Depresja oddechu (Nalokson)

4.

Świąd skóry (leki antyhistaminowe)

5.

Skurcz dróg żółciowych

6.

Zaparcia

MORFINA

• Preparat Morphini Sulfas amp. 10 i 20

mg

• Dawkowanie O,1-0,15 mg/kg m.c.
• Początek działania 5 min.
• Szczyt działania 20 min.
• Okres półtrwania 3 godz.
• Nie stosować przewlekle u pacjentów z

niewydolnością nerek

FENTANYL

• Preparat Fentanyl amp. 0,lmg/2ml

oraz

0,5mg/10ml
• Dawkowanie 1-3 mcg/kg m.c.
• Początek działania 1 min.
• Szczyt działania 3-5 min.

PETYDYNA

• Preparat Dolargan amp. 100mg/2ml

Dawka wysycająca 0,5-1 mg/kg m.c.
i.v.

• Nie obkurcza dróg żółciowych i
moczowych
• Nie stosować przewlekle - toksyczny
metabolit norpetydyna

PENTAZOCYNA

• Preparat Pentazocinum amp.

30mg/lml

• Słaby analgetyk
• Działanie agonistyczno-

antagonistyczne

• Dawka wysycająca 30 mg i.v.
• Nie stosować przewlekle-szybka

lekozależność

TRAMADOL

• Preparat Tramal 100 amp. 100mg/2ml

Tramal amp. 50 mg/1 ml Tramal amp.

100 mg/2ml

• Dawka nasycająca 100 mg i.v. przez

3min następne po 50mg co 1O min do

max.250mg

• Dawka podtrzymująca 50-100mg co 4-6

h

• Nie wywołuje depresji układu

oddechowego

NIESTERYDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE

Wskazania
• łagodny/umiarkowany ból pourazowy
• silny ból w połączeniu z opioidami

(redukcja dawki opioidu o ok. 50%)

Preparat dożylny: Ketonal (ketoprofen)

amp. 100 mg/2ml

NIESTERYDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE

Działania uboczne
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- zaburzenia funkcji płytek
- zaburzenia przepływu nerkowego
Nie stosować w ostrej fazie wstrząsu

PARACETAMOL

• Forma dożylna Pro-Efferalgan

(propacetamol) 1g i 2g

• Wlew 3-5 min
• Do 8g propacetamolu/dobę

ŚRODKI ZNIECZULENIA OGÓLNEGO

• Ketamina
- stosowana w tzw. dawkach

subanestetycznych (0,2-0,5 mg/kg
m.c.)

- analgezja i amnezja bez utraty

przytomności

- Analgezja trwa ok.60 min

ŚRODKI ZNIECZULENIA OGÓLNEGO

Działanie ketaminy:
• Tachykardia
• Podwyższenie RR
• Minimalna depresja oddychania
• Wzrost przepływ mózgowego i ICP
• Nudności
• Ślinienie
• Pobudzenie/halucynacje

TECHNIKI ZNIECZULENIA

REGIONALNEGO

1. Znieczulenie nasiękowe
2. Znieczulenie przewodowe pni

nerwów (nn. międzyżebrowe, n.
udowy)

3. Blokada splotu ramiennego
4. Znieczulenie śródopłucnowe
5. Centralne blokady nerwowe