Badanie jamy

Badanie jamy

brzusznej

brzusznej

Danuta Zarzycka

Danuta Zarzycka

Linie topograficzne

Linie topograficzne

przedniej ściany jamy brzusznej

przedniej ściany jamy brzusznej

Podział topograficzny

Podział topograficzny

przedniej ściany jamy brzusznej

przedniej ściany jamy brzusznej

Anatomia topograficzna

Anatomia topograficzna

przedniej ściany jamy brzusznej

przedniej ściany jamy brzusznej

Narządy badalne palpacyjnie

Narządy badalne palpacyjnie

przedniej ściany jamy brzusznej

przedniej ściany jamy brzusznej

BADANIE PODMIOTOWE JAMY

BADANIE PODMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

Wywiad

Wywiad



BÓL - RODZAJE: TRZEWNE, POCHODZI Z NARZĄDÓW JAMY

BÓL - RODZAJE: TRZEWNE, POCHODZI Z NARZĄDÓW JAMY

BRZUSZNEJ, PRZEWODZENIE UKŁAD AUTONOMICZNY

BRZUSZNEJ, PRZEWODZENIE UKŁAD AUTONOMICZNY

SOMATYCZNE TZW. ŚCIENNE, POCHODZĄ Z DRAŻNIENIA

SOMATYCZNE TZW. ŚCIENNE, POCHODZĄ Z DRAŻNIENIA

ZAKOŃCZEŃ BÓLOWYCH NERWÓW RDZENIOWYCH;

ZAKOŃCZEŃ BÓLOWYCH NERWÓW RDZENIOWYCH;



BÓL -

BÓL -

CHARAKTER BÓLU: NAGŁY, PRZEWLEKŁY, OSTRY,

CHARAKTER BÓLU: NAGŁY, PRZEWLEKŁY, OSTRY,

TĘPY KŁUJĄCY, PIEKĄCY;

TĘPY KŁUJĄCY, PIEKĄCY;



BÓL -

BÓL -

LOKALIZACJA : ROZLANY, PUNKTOWY,

LOKALIZACJA : ROZLANY, PUNKTOWY,

OGRANICZONY DO OKREŚLONEJ OKOLICY;

OGRANICZONY DO OKREŚLONEJ OKOLICY;



BÓL –

BÓL –

PRZEMIESZCZANIE ODCZUĆ BÓLOWYCH : MIEJSCE

PRZEMIESZCZANIE ODCZUĆ BÓLOWYCH : MIEJSCE

ROZPOCZĘCIA, AKTUALNE WYSTĘPOWANIE;

ROZPOCZĘCIA, AKTUALNE WYSTĘPOWANIE;



BÓL -

BÓL -

NATĘŻENIE NP.: WG SKALI VASS NA KTÓREJ PACJENT

NATĘŻENIE NP.: WG SKALI VASS NA KTÓREJ PACJENT

SAMODZIELNIE DOKONUJE OCENY BÓLU

SAMODZIELNIE DOKONUJE OCENY BÓLU



0..........2..........4..........6..........8..........10

0..........2..........4..........6..........8..........10

Przymiotnikowa skala

Przymiotnikowa skala

bólu

bólu



Przyjmując punkt :

Przyjmując punkt :



- 0 jako brak bólu,

- 0 jako brak bólu,



2- lekki ból,

2- lekki ból,



4- umiarkowany ból,

4- umiarkowany ból,



6- silny ból,

6- silny ból,



8- bardzo silny ból,

8- bardzo silny ból,



punkt 10- ból niemożliwy do

punkt 10- ból niemożliwy do

zniesienia.

zniesienia.

Kwestionariusz Bólu Malazacka

Kwestionariusz Bólu Malazacka



Wielowymiarowa struktura percepcji

Wielowymiarowa struktura percepcji

bólu jest uwzględniona w

bólu jest uwzględniona w

kwestionariuszu

kwestionariuszu

Melazacka ( MPQ

Melazacka ( MPQ

Melazack Pain Questionaire )

Melazack Pain Questionaire )

.

.



Narzędzie to umożliwia pomiar

Narzędzie to umożliwia pomiar

natężenia bólu w oparciu o słowa

natężenia bólu w oparciu o słowa

wybrane przez badanego jako

wybrane przez badanego jako

najbardziej obrazujące aktualne

najbardziej obrazujące aktualne

odczucie bólu, uwzględniając aspekt

odczucie bólu, uwzględniając aspekt

emocjonalny, poznawczy i sensoryczny.

emocjonalny, poznawczy i sensoryczny.

BADANIE PODMIOTOWE JAMY

BADANIE PODMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

Wywiad cd.

Wywiad cd.



BÓL – STOPIEŃ MIEJSCOWEJ BOLESNOŚCI.

BÓL – STOPIEŃ MIEJSCOWEJ BOLESNOŚCI.



ZABURZENIA POŁYKANIA – CZAS TRWANIA,

ZABURZENIA POŁYKANIA – CZAS TRWANIA,

PRZYCZYNA, ;

PRZYCZYNA, ;



WZDĘCIA – CZAS, NASILENIE,

WZDĘCIA – CZAS, NASILENIE,

DOŚWIADCZENIA;

DOŚWIADCZENIA;



NUDNOŚCI, WYMIOTY – WYGLĄD, ILOŚĆ,

NUDNOŚCI, WYMIOTY – WYGLĄD, ILOŚĆ,

OKOLICZNOŚCI;

OKOLICZNOŚCI;



WYDALANIE – BIEGUNKI, ZAPARCIA ,

WYDALANIE – BIEGUNKI, ZAPARCIA ,

BARWA, ILOŚĆ, KONSYSTENCJA, ;

BARWA, ILOŚĆ, KONSYSTENCJA, ;



APETYT;

APETYT;



MASA CIAŁA.

MASA CIAŁA.

Zasady prowadzenia badania

Zasady prowadzenia badania

brzucha

brzucha



oświetlenie: naturalne, sztuczne, lampa bezcieniowa;

oświetlenie: naturalne, sztuczne, lampa bezcieniowa;



pełna ekspozycja brzucha;

pełna ekspozycja brzucha;



pacjent zrelaksowany.

pacjent zrelaksowany.



pacjent ma opróżniony pęcherz moczowy (ok. 30 min przed

pacjent ma opróżniony pęcherz moczowy (ok. 30 min przed

badaniem);

badaniem);



leży w pozycji grzbietowej z poduszką pod głową, czasami można

leży w pozycji grzbietowej z poduszką pod głową, czasami można

podłożyć wałek pod kolana, w celu zmniejszenia napięcia mięśni

podłożyć wałek pod kolana, w celu zmniejszenia napięcia mięśni

brzucha;

brzucha;



kończyny górne pacjenta były ułożone wzdłuż ciała;

kończyny górne pacjenta były ułożone wzdłuż ciała;



zmniejszyć napięcie pacjenta poprzez podjęcie rozmowy na inny

zmniejszyć napięcie pacjenta poprzez podjęcie rozmowy na inny

temat niż sytuacja zdrowotna, w której się obecnie pacjent znajduje;

temat niż sytuacja zdrowotna, w której się obecnie pacjent znajduje;



na końcu badać okolicę, w której pacjent odczuwa ból;

na końcu badać okolicę, w której pacjent odczuwa ból;



badanie palpacyjne jamy brzusznej wykonuje się w takiej pozycji

badanie palpacyjne jamy brzusznej wykonuje się w takiej pozycji

(siedzącej lub stojącej), aby biodra osoby badającej znajdowały się

(siedzącej lub stojącej), aby biodra osoby badającej znajdowały się

na wysokości ciała pacjenta.

na wysokości ciała pacjenta.



Najdogodniejszą pozycją badającego jest miejsce z prawej strony

Najdogodniejszą pozycją badającego jest miejsce z prawej strony

chorego.

chorego.



Podczas przeprowadzania badania należy obserwować twarz

Podczas przeprowadzania badania należy obserwować twarz

pacjenta (wyraz twarzy chorego w niektórych ostrych schorzeniach

pacjenta (wyraz twarzy chorego w niektórych ostrych schorzeniach

jamy brzusznej jest bardzo charakterystyczny).

jamy brzusznej jest bardzo charakterystyczny).

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

OGLĄDANIE:

OGLĄDANIE:



KSZTAŁT ( zapadnięty, płaski, sterczący, wystający) ,

KSZTAŁT ( zapadnięty, płaski, sterczący, wystający) ,



SYMETRYCZNOŚĆ,

SYMETRYCZNOŚĆ,



UWYPUKLENIE OGÓLNE, UWYPUKLENIE MIEJSCOWE,

UWYPUKLENIE OGÓLNE, UWYPUKLENIE MIEJSCOWE,



RUCHY ROBACZKOWE,

RUCHY ROBACZKOWE,



UCZESTNICTWO W ODDYCHANIU,

UCZESTNICTWO W ODDYCHANIU,



SKÓRA – BLIZNY, ROZSTĘPY (PĘKANIE WŁÓKIEN

SKÓRA – BLIZNY, ROZSTĘPY (PĘKANIE WŁÓKIEN

SPRĘŻYSTYCH SKÓRY,

SPRĘŻYSTYCH SKÓRY,



Rozstępy skórne

Rozstępy skórne

przemawiają za świeżymi zmianami

przemawiają za świeżymi zmianami

w objętości brzucha, wywołanymi ciążą,

w objętości brzucha, wywołanymi ciążą,

wodobrzuszem lub wyniszczeniem. Rozstępy

wodobrzuszem lub wyniszczeniem. Rozstępy

purpurowe są typowe dla zespołu Cushinga.

purpurowe są typowe dla zespołu Cushinga.



Blizny

Blizny

świadczą z reguły o przebytej operacji.

świadczą z reguły o przebytej operacji.

Rozstępy

Rozstępy

Brzuch chorego z marskością

Brzuch chorego z marskością

wątroby i poszerzoną siatką żylną

wątroby i poszerzoną siatką żylną

tworzącą

tworzącą

caput medusae

caput medusae

.

.

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

OGLĄDANIE:

OGLĄDANIE:



PRZEBARWIENIA, ZNAMIONA, BLIZNY

PRZEBARWIENIA, ZNAMIONA, BLIZNY



WYPRYSKI,

WYPRYSKI,



ROZSZERZONE ŻYŁY POD SKÓRĄ

ROZSZERZONE ŻYŁY POD SKÓRĄ

BRZUCHA,

BRZUCHA,



TĘTNIENIA T. GŁÓWNEJ

TĘTNIENIA T. GŁÓWNEJ



PĘPEK ( kształt, uwypuklenia, stany

PĘPEK ( kształt, uwypuklenia, stany

zapalne),

zapalne),



PRZEPUKLINY- PĘPKOWA, LINII BIAŁEJ,

PRZEPUKLINY- PĘPKOWA, LINII BIAŁEJ,

UDOWA, BLIZNY POOPERACYJNEJ,

UDOWA, BLIZNY POOPERACYJNEJ,

PACHWINOWA..

PACHWINOWA..

Nadciśnienie wrotne

Nadciśnienie wrotne

Obrzęki ciastowate brzucha

Obrzęki ciastowate brzucha

„

„

Duży brzuch” - interpretacja

Duży brzuch” - interpretacja



Rozciągnięcie powłok brzusznych

Rozciągnięcie powłok brzusznych

wskazuje na

wskazuje na

obecność

obecność



tkanki tłuszczowej,

tkanki tłuszczowej,



płynu (wodobrzusze, duża torbiel jajnika, pęcherz

płynu (wodobrzusze, duża torbiel jajnika, pęcherz

moczowy),

moczowy),



płodu,

płodu,



gazów w przewodzie pokarmowym (zaparcie lub

gazów w przewodzie pokarmowym (zaparcie lub

niedrożność) bądź mas kałowych.

niedrożność) bądź mas kałowych.



uwypuklenie pępka obserwuje się w wodobrzuszu

uwypuklenie pępka obserwuje się w wodobrzuszu

(pofałdowanie poprzeczne)

(pofałdowanie poprzeczne)



i w ciąży (pofałdowanie podłużne)

i w ciąży (pofałdowanie podłużne)



pogłębienie lordozy lędźwiowej można błędnie

pogłębienie lordozy lędźwiowej można błędnie

rozpoznać jako rozciągnięcie powłok brzusznych dość

rozpoznać jako rozciągnięcie powłok brzusznych dość

powszechne w zespole jelita drażliwego

powszechne w zespole jelita drażliwego

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

OSŁUCHWANIE:

OSŁUCHWANIE:



RUCHÓW ROBACZKOWYCH JELIT –

RUCHÓW ROBACZKOWYCH JELIT –

PRZELEWANIA, BULGOTANIA, TRZASKI

PRZELEWANIA, BULGOTANIA, TRZASKI

( NORMA - 1-15 / MIN.) BRAK RUCHÓW

( NORMA - 1-15 / MIN.) BRAK RUCHÓW

– ZAPALENIE OTRZEWNEJ;

– ZAPALENIE OTRZEWNEJ;



TĘTNIENIA TĘTNIC – GŁÓWNA,

TĘTNIENIA TĘTNIC – GŁÓWNA,

NERKOWA, BIODROWA, UDOWA

NERKOWA, BIODROWA, UDOWA

( WYKORZYSTUJEMY LEJEK

( WYKORZYSTUJEMY LEJEK

STETOSKOPU

STETOSKOPU

Ruchy perystaltyczne jelit

Ruchy perystaltyczne jelit



Średnio powinny pojawiać się

Średnio powinny pojawiać się

w odstępach 5-10 sek.

w odstępach 5-10 sek.



Zwykle występują seriami.

Zwykle występują seriami.



Średnia wartość ruchów robaczkowych

Średnia wartość ruchów robaczkowych

ok. 30/min.

ok. 30/min.



Dla celów praktyki klinicznej istotne jest

Dla celów praktyki klinicznej istotne jest

ustalenie informacji, czy ruchy

ustalenie informacji, czy ruchy

robaczkowe są słyszalne, czy też są

robaczkowe są słyszalne, czy też są

nieobecne;

nieobecne;

Osłuchiwanie-interpretacja

Osłuchiwanie-interpretacja



Osłuchiwanie

Osłuchiwanie

W rozpoznawaniu chorób przewodu

W rozpoznawaniu chorób przewodu

pokarmowego osłuchiwanie ma ograniczoną

pokarmowego osłuchiwanie ma ograniczoną

wartość.

wartość.



U osób szczupłych może być słyszalny w

U osób szczupłych może być słyszalny w

nadbrzuszu szmer pochodzący z aorty, który

nadbrzuszu szmer pochodzący z aorty, który

jednak niekoniecznie świadczy o chorobie aorty.

jednak niekoniecznie świadczy o chorobie aorty.



W przypadku zaparć odgłosy jelitowe są zwykle

W przypadku zaparć odgłosy jelitowe są zwykle

głośniejsze, o wyższym natężeniu i częstsze, w

głośniejsze, o wyższym natężeniu i częstsze, w

odróżnieniu do niedrożności jelit, gdzie

odróżnieniu do niedrożności jelit, gdzie

perystaltyka jest osłabiona, a nawet zniesiona.

perystaltyka jest osłabiona, a nawet zniesiona.

Szmer naczyniowy

Szmer naczyniowy



szmer tętniczy – osłuchujemy

szmer tętniczy – osłuchujemy

w kierunku „buczeń” nad aortą,

w kierunku „buczeń” nad aortą,

następnie nad tętnicą biodrową,

następnie nad tętnicą biodrową,

udową oraz przy użyciu lejka

udową oraz przy użyciu lejka

stetoskopu osłuchujemy tętnicę

stetoskopu osłuchujemy tętnicę

nerkową

nerkową

Miejsca osłuchiwania tętnic

Miejsca osłuchiwania tętnic

Buczenie żylne

Buczenie żylne



odgłosy tarcia – w przypadku

odgłosy tarcia – w przypadku

patologicznych zmian, np. guza

patologicznych zmian, np. guza

wątroby, za pomocą lejka

wątroby, za pomocą lejka

stetoskopu wysłuchujemy szmer

stetoskopu wysłuchujemy szmer

żylny nad wątrobą, określany jako

żylny nad wątrobą, określany jako

buczenie żylne

buczenie żylne

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

OPUKIWANIE:

OPUKIWANIE:



OGÓLNE ,

OGÓLNE ,



DELIKATNE, PRZESIEWOWE, WYPUK BĘBENKOWY,

DELIKATNE, PRZESIEWOWE, WYPUK BĘBENKOWY,



SZCZEGÓŁOWE

SZCZEGÓŁOWE



OPUKIWANIE WĄTROBY, ( linia środkowa

OPUKIWANIE WĄTROBY, ( linia środkowa

obojczyka – 6-12 cm, linia srodkowa 4-8 cm ,

obojczyka – 6-12 cm, linia srodkowa 4-8 cm ,

ZAZNACZANIE.

ZAZNACZANIE.



Opukiwanie żołądka

Opukiwanie żołądka



OPUKIWANIE ŚLEDZIONY; ( miejsce 12 żebro w

OPUKIWANIE ŚLEDZIONY; ( miejsce 12 żebro w

przecięciu z linią pachową przednią,

przecięciu z linią pachową przednią,

ZAZNACZANIE.

ZAZNACZANIE.

Opukiwanie - interpretacja

Opukiwanie - interpretacja



Opukując wątrobę i śledzionę, jeżeli jest badalna,

Opukując wątrobę i śledzionę, jeżeli jest badalna,

stwierdza się stłumienie wypuku,

stwierdza się stłumienie wypuku,



nad nerkami natomiast występuje z reguły wypuk

nad nerkami natomiast występuje z reguły wypuk

jawny.

jawny.



Przy wodobrzuszu stwierdza się przemieszczające się

Przy wodobrzuszu stwierdza się przemieszczające się

stłumienie. Odgłos opukowy nad jednym bokiem

stłumienie. Odgłos opukowy nad jednym bokiem

zmienia się ze stłumionego na jawny po obróceniu się

zmienia się ze stłumionego na jawny po obróceniu się

pacjenta na drugi bok, gdy wypełnione gazami jelita

pacjenta na drugi bok, gdy wypełnione gazami jelita

unoszą się nad pozostałą zawartością jamy brzusznej.

unoszą się nad pozostałą zawartością jamy brzusznej.



Objaw pluskania można wywołać, ale tylko jeśli

Objaw pluskania można wywołać, ale tylko jeśli

wodobrzusze jest ewidentne, co sprawia, że próba ta

wodobrzusze jest ewidentne, co sprawia, że próba ta

staje się zbyteczna.

staje się zbyteczna.



W niedrożności bądź zaparciu wypuk znad jamy

W niedrożności bądź zaparciu wypuk znad jamy

brzusznej może być bębenkowy (nadmiernie jawny).

brzusznej może być bębenkowy (nadmiernie jawny).

Uwarunkowania fizjologiczne

Uwarunkowania fizjologiczne

wielkości narządów

wielkości narządów



Czynniki fizjologiczne wpływające na

Czynniki fizjologiczne wpływające na

wielkość narządów:

wielkość narządów:



to płeć (kobiety najczęściej mieszczą

to płeć (kobiety najczęściej mieszczą

się w dolnej granicy normy, mężczyźni

się w dolnej granicy normy, mężczyźni

zaś górnej),

zaś górnej),



wzrost (osoby wyższe mają narządy

wzrost (osoby wyższe mają narządy

nieco większe),

nieco większe),



typ budowy sylwetki ciała (osoby tzw.

typ budowy sylwetki ciała (osoby tzw.

„drobnej budowy” mają narządy nieco

„drobnej budowy” mają narządy nieco

mniejsze).

mniejsze).

Badanie wątroby

Badanie wątroby



Stłumienie wątrobowe

Stłumienie wątrobowe

w normalnych warunkach

w normalnych warunkach

rozciąga się wzdłuż prawej linii

rozciąga się wzdłuż prawej linii

sutkowej od V żebra do końca

sutkowej od V żebra do końca

łuku żebrowego, a w prawej linii

łuku żebrowego, a w prawej linii

pachowej środkowej na

pachowej środkowej na

przestrzeni VII-XI żebra.

przestrzeni VII-XI żebra.

Stłumienie wątroby

Stłumienie wątroby

Badanie śledziony

Badanie śledziony



. Drugim narządem, który oceniamy za

. Drugim narządem, który oceniamy za

pomocą opukiwania, jest śledziona, trudna do

pomocą opukiwania, jest śledziona, trudna do

opukania u zdrowego człowieka. Aby wybadać

opukania u zdrowego człowieka. Aby wybadać

śledzionę, opukujemy dolną przednią część

śledzionę, opukujemy dolną przednią część

klatki piersiowej po stronie lewej w linii

klatki piersiowej po stronie lewej w linii

pachowej przedniej lewej na wysokości od XII

pachowej przedniej lewej na wysokości od XII

międzyżebrza ku górze, zwracając uwagę na

międzyżebrza ku górze, zwracając uwagę na

zmianę odgłosu opukowego z jawnego na

zmianę odgłosu opukowego z jawnego na

stłumiony. Na skrzyżowaniu linii pachowej

stłumiony. Na skrzyżowaniu linii pachowej

przedniej i X międzyżebrza można stwierdzić

przedniej i X międzyżebrza można stwierdzić

stłumienie pochodzące z dolno-przedniego

stłumienie pochodzące z dolno-przedniego

bieguna wątroby.

bieguna wątroby.

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BADANIE PRZEDMIOTOWE JAMY

BRZUSZNEJ

BRZUSZNEJ

OBMACYWANIE:

OBMACYWANIE:



OGÓLNE

OGÓLNE



OKREŚLENIE NAPIĘCIA MIĘŚNI, POWIĘKSZENIA

OKREŚLENIE NAPIĘCIA MIĘŚNI, POWIĘKSZENIA

NARZĄDÓW;

NARZĄDÓW;



SZCZEGÓŁOWE: WIELKOŚĆ, SPOISTOŚĆ NARZĄDÓW

SZCZEGÓŁOWE: WIELKOŚĆ, SPOISTOŚĆ NARZĄDÓW



OBJAW BLUMBERGA

OBJAW BLUMBERGA



OBMACYWANIE WĄTROBY, ZWYKLE, HAKOWE, OBJAW

OBMACYWANIE WĄTROBY, ZWYKLE, HAKOWE, OBJAW

CHEŁMOŃSKIEGO, OBJAW MURPHIE`GO

CHEŁMOŃSKIEGO, OBJAW MURPHIE`GO



OBMACYWANIE ŚLEDZIONY, ZWYKLE, NA BOKU,

OBMACYWANIE ŚLEDZIONY, ZWYKLE, NA BOKU,

HAKOWE,

HAKOWE,



OBMACYWANIE NEREK, OBJAW GOLDFLAMA;

OBMACYWANIE NEREK, OBJAW GOLDFLAMA;



BADANIE OBECNOŚCI PŁYNU W JAMIE BRZUSZNEJ

BADANIE OBECNOŚCI PŁYNU W JAMIE BRZUSZNEJ

Rodzaje palpacji

Rodzaje palpacji



badanie powierzchowne;

badanie powierzchowne;



badanie głębokie;

badanie głębokie;



badanie dotykiem poszczególnych

badanie dotykiem poszczególnych

narządów wewnętrznych jamy

narządów wewnętrznych jamy

brzusznej.

brzusznej.

Wątroba

Wątroba



Prawidłowa wątroba może być wyczuwalna,

Prawidłowa wątroba może być wyczuwalna,

zwłaszcza u osób szczupłych. Badając

zwłaszcza u osób szczupłych. Badając

wątrobę, zwracamy uwagę na:

wątrobę, zwracamy uwagę na:



wielkość narządu;

wielkość narządu;



twardość (może wskazywać na marskość

twardość (może wskazywać na marskość

wątroby);

wątroby);



kształt (zdrowa wątroba jest gładka);

kształt (zdrowa wątroba jest gładka);



tkliwość (występuje przy zapaleniu wątroby

tkliwość (występuje przy zapaleniu wątroby

lub zastoinowej niewydolności krążenia).

lub zastoinowej niewydolności krążenia).



śledzionaśledziony, która w fizjologii jest

śledzionaśledziony, która w fizjologii jest

niebadalna. w fizjologii jest niebadalna.

niebadalna. w fizjologii jest niebadalna.

Nerki

Nerki

Nerki

Nerki



Jeżeli nerki są prawidłowych rozmiarów,

Jeżeli nerki są prawidłowych rozmiarów,

trudno je uchwycić.

trudno je uchwycić.



Powiększenie nerki może być

Powiększenie nerki może być

spowodowane obecnością torbieli, raka

spowodowane obecnością torbieli, raka

czy wodonercza.

czy wodonercza.



Badanie przeprowadzamy u pacjenta

Badanie przeprowadzamy u pacjenta

w pozycji leżącej.

w pozycji leżącej.



W pozycji siedzącej natomiast sprawdza

W pozycji siedzącej natomiast sprawdza

się, czy w okolicy kąta żebrowokręgowego

się, czy w okolicy kąta żebrowokręgowego

nie występuje tkliwość, bolesność, która

nie występuje tkliwość, bolesność, która

może sugerować infekcję nerki.

może sugerować infekcję nerki.

Objawy patologiczne

Objawy patologiczne



Objaw Blumberga

Objaw Blumberga

Jest to pojawienie się większej bolesności przy szybkim

Jest to pojawienie się większej bolesności przy szybkim

oderwaniu ręki od brzucha aniżeli przy ucisku –

oderwaniu ręki od brzucha aniżeli przy ucisku –

sugeruje zapalenie otrzewnej.

sugeruje zapalenie otrzewnej.

Objaw Rowsinga

Objaw Rowsinga

Uciska się brzuch głęboko w lewym dolnym

Uciska się brzuch głęboko w lewym dolnym

kwadrancie, a następnie nagle unosi rękę. Ból w

kwadrancie, a następnie nagle unosi rękę. Ból w

przeciwległym prawym dolnym kwadrancie brzucha

przeciwległym prawym dolnym kwadrancie brzucha

podczas ucisku na lewy dolny kwadrant, a także przy

podczas ucisku na lewy dolny kwadrant, a także przy

nagłym zaprzestaniu ucisku, jest dodatnim objawem

nagłym zaprzestaniu ucisku, jest dodatnim objawem

Rowsinga. Sugeruje ostre zapalenie wyrostka

Rowsinga. Sugeruje ostre zapalenie wyrostka

robaczkowego.

robaczkowego.

Objawy patologiczne

Objawy patologiczne



Objaw Chełmońskiego

Objaw Chełmońskiego

Służy on do badania bolesności wątroby. Lewą dłoń

Służy on do badania bolesności wątroby. Lewą dłoń

umieszcza się płasko nad dolną częścią klatki piersiowej od

umieszcza się płasko nad dolną częścią klatki piersiowej od

przodu ponad wątrobą, a następnie dłoń tę uderza się

przodu ponad wątrobą, a następnie dłoń tę uderza się

drugą ręką. To samo dla porównania wykonuje się po

drugą ręką. To samo dla porównania wykonuje się po

stronie lewej.

stronie lewej.

Chory wskazuje po której stronie odczuł większą bolesność.

Chory wskazuje po której stronie odczuł większą bolesność.

Objaw Goldflama

Objaw Goldflama

Lewą dłoń przykłada się w najwyższym punkcie kąta

Lewą dłoń przykłada się w najwyższym punkcie kąta

kręgosłupowo – żebrowego po stronie lewej, a później po

kręgosłupowo – żebrowego po stronie lewej, a później po

stronie prawej. W grzbiet przyłożonej dłoni uderza się

stronie prawej. W grzbiet przyłożonej dłoni uderza się

zwiniętą w pięść prawą ręką. Wyraźna bolesność w tym

zwiniętą w pięść prawą ręką. Wyraźna bolesność w tym

teście sugeruje ostre zapalenie nerek.

teście sugeruje ostre zapalenie nerek.

Objawy patologiczne

Objawy patologiczne



Objaw Murphy’ego

Objaw Murphy’ego

Przy ucisku kciukiem pod prawy łuk żebrowy, w czasie

Przy ucisku kciukiem pod prawy łuk żebrowy, w czasie

głębokiego oddychania, często powstaje silny ból i z tego

głębokiego oddychania, często powstaje silny ból i z tego

powodu przerwanie oddechów.

powodu przerwanie oddechów.

Jest to dodatni test dla rozpoznania ostrego zapalenia

Jest to dodatni test dla rozpoznania ostrego zapalenia

pęcherzyka żółciowego.

pęcherzyka żółciowego.

Objaw chełbotania

Objaw chełbotania

W płynie obecnym w jamie brzusznej wzbudza się falowanie,

W płynie obecnym w jamie brzusznej wzbudza się falowanie,

uderzając krótko i sprężyście w boczną stronę brzucha

uderzając krótko i sprężyście w boczną stronę brzucha

opuszkami 2-3 palców. Falowanie badający wyczuwa,

opuszkami 2-3 palców. Falowanie badający wyczuwa,

przykładając rozwartą dłoń po stronie przeciwnej. Następnie

przykładając rozwartą dłoń po stronie przeciwnej. Następnie

poleca się choremu, aby silnie ucisnął zewnętrznym

poleca się choremu, aby silnie ucisnął zewnętrznym

brzegiem swojej dłoni brzuch w linii pośrodkowej. Ucisk

brzegiem swojej dłoni brzuch w linii pośrodkowej. Ucisk

uniemożliwia przepływ fali, badający jej nie czuje.

uniemożliwia przepływ fali, badający jej nie czuje.

Palpacja aorty brzusznej

Palpacja aorty brzusznej

Palpacja aorty brzusznej

Palpacja aorty brzusznej



Aorta brzuszna

Aorta brzuszna



Bada się głównie pod kątem obecności

Bada się głównie pod kątem obecności

ewentualnego tętniaka aorty brzusznej.

ewentualnego tętniaka aorty brzusznej.



Badanie wykonujemy kładąc płasko obie dłonie

Badanie wykonujemy kładąc płasko obie dłonie

bocznie od aorty i za pomocą czubków palców

bocznie od aorty i za pomocą czubków palców

lokalizujemy aortę w linii pośrodkowej ciała,

lokalizujemy aortę w linii pośrodkowej ciała,

kilka centymetrów poniżej wyrostka

kilka centymetrów poniżej wyrostka

mieczykowatego

mieczykowatego



W razie obecności tętniaka aorty brzusznej

W razie obecności tętniaka aorty brzusznej

wyczuwa się tętnienie i rozszerzanie na boki

wyczuwa się tętnienie i rozszerzanie na boki

( końce palców będą rozpychane )

( końce palców będą rozpychane )



- Jeśli aorta brzuszna jest prawidłowa, wyczuwa

- Jeśli aorta brzuszna jest prawidłowa, wyczuwa

się tylko tętnienie

się tylko tętnienie



( końce palców będą wypychane do góry, ale nie

( końce palców będą wypychane do góry, ale nie

na boki )

na boki )

Badanie płynu w obrębie jamy

Badanie płynu w obrębie jamy

brzusznej

brzusznej



Badaniem tym stwierdza się położenie

Badaniem tym stwierdza się położenie

płynu, który zwykle przemieszcza się na

płynu, który zwykle przemieszcza się na

stronę położoną niżej, co wpływa na zmianę

stronę położoną niżej, co wpływa na zmianę

położenia brzegu stłumienia.

położenia brzegu stłumienia.



Aby odnaleźć narząd lub wyczuwalny twór w

Aby odnaleźć narząd lub wyczuwalny twór w

jamie brzusznej z obecnym wodobrzuszem

jamie brzusznej z obecnym wodobrzuszem

można zastosować technikę balotowania.

można zastosować technikę balotowania.



Sztywno wyprostowane palce umieszczamy

Sztywno wyprostowane palce umieszczamy

na brzuchu chorego i krótko uciskamy nimi

na brzuchu chorego i krótko uciskamy nimi

w kierunku struktury ocenianego narządu

w kierunku struktury ocenianego narządu

lub wyczuwalnego tworu i próbujemy

lub wyczuwalnego tworu i próbujemy

dotknąć jej powierzchni.

dotknąć jej powierzchni.

Badanie płynu w obrębie jamy

Badanie płynu w obrębie jamy

brzusznej

brzusznej

Badanie płynu w obrębie jamy

Badanie płynu w obrębie jamy

brzusznej

brzusznej

A. prawidłowe

A. prawidłowe

B. nieprawidłowe

B. nieprawidłowe

Wodobrzusze

Wodobrzusze

Objawy zapalenia otrzewnej –

Objawy zapalenia otrzewnej –

ostry brzuch

ostry brzuch



Objawy zapalenia otrzewnej to:

Objawy zapalenia otrzewnej to:



- objawy wstrząsu ( tachykardia, niskie ciśnienie tętnicze )

- objawy wstrząsu ( tachykardia, niskie ciśnienie tętnicze )



- wzmożona tkliwość

- wzmożona tkliwość



- obrona mięśniowa – brzuch deskowaty

- obrona mięśniowa – brzuch deskowaty



- dodatni objaw Blumberga

- dodatni objaw Blumberga



- ból oddalony od miejsca badania palpacyjnego

- ból oddalony od miejsca badania palpacyjnego



- brak odgłosów perystaltyki

- brak odgłosów perystaltyki



- może być podwyższona temperatura ciała

- może być podwyższona temperatura ciała



Zapalenie otrzewnej może wystąpić również w przypadku zapalenia

Zapalenie otrzewnej może wystąpić również w przypadku zapalenia



wyrostka robaczkowego, które diagnozuje się podejmując rutynowe

wyrostka robaczkowego, które diagnozuje się podejmując rutynowe



działania, opierając się również na wywiadzie i badaniu

działania, opierając się również na wywiadzie i badaniu

palpacyjnym.

palpacyjnym.



Pytamy pacjenta o to, w którym miejscu rozpoczął się ból. W

Pytamy pacjenta o to, w którym miejscu rozpoczął się ból. W

przypadku klasycznego zapalenia wyrostka robaczkowego jest to

przypadku klasycznego zapalenia wyrostka robaczkowego jest to

okolica pępka.

okolica pępka.