Dieta
Dieta
(z gr. δίαιτα diaita –
(z gr. δίαιτα diaita –
"styl życia"
"styl życia"
)
)
Sposób odżywiania, w domyśle ma charakter
Sposób odżywiania, w domyśle ma charakter
zaplanowany
zaplanowany
Prawidłowe odżywianie
Prawidłowe odżywianie
, które jest
, które jest
najważniejszym czynnikiem decydujących o
najważniejszym czynnikiem decydujących o
naszym zdrowiu.
naszym zdrowiu.
Pod pojęciem prawidłowej diety należy
Pod pojęciem prawidłowej diety należy
rozumieć taki sposób odżywiania przy którym
rozumieć taki sposób odżywiania przy którym
nasz organizm otrzymuje codziennie
nasz organizm otrzymuje codziennie
wszystkie
wszystkie
i w niezbędnych ilościach składniki odżywcze.
i w niezbędnych ilościach składniki odżywcze.
Uzależniona jest od wieku, stanu zdrowia,
Uzależniona jest od wieku, stanu zdrowia,
trybu życia i innych okoliczności.
trybu życia i innych okoliczności.
Pojęcie wegetarianizmu/jarstwa
Pojęcie wegetarianizmu/jarstwa
( łac.
( łac.
vegetabilis
vegetabilis
– rośliny)
– rośliny)
Jest to swego rodzaju dieta charakteryzująca się
Jest to swego rodzaju dieta charakteryzująca się
wyłączeniem z posiłków produktów pochodzenia
wyłączeniem z posiłków produktów pochodzenia
mięsnego i ew. jaj lub nabiału z pobudek
mięsnego i ew. jaj lub nabiału z pobudek
moralnych, etycznych bądź zdrowotnych.
moralnych, etycznych bądź zdrowotnych.
Dominującymi produktami pochodzenia roślinnego
Dominującymi produktami pochodzenia roślinnego
w
w
wegetarianizmie
wegetarianizmie
są: rośliny strączkowe,
są: rośliny strączkowe,
okopowe, zbożowe oraz oleiste. Ponadto w
okopowe, zbożowe oraz oleiste. Ponadto w
jarstwie
jarstwie
dominują warzywa, owoce, orzechy, a
dominują warzywa, owoce, orzechy, a
także grzyby.
także grzyby.
ODMIANY WEGETARIANIZMU
ODMIANY WEGETARIANIZMU
Laktoowowegetarianizm (owolaktarianizm)
Laktoowowegetarianizm (owolaktarianizm)
–rezygnacja z potraw mięsnych. Do jadłospisu
–rezygnacja z potraw mięsnych. Do jadłospisu
dopuszczone są natomiast produkty pochodzenia
dopuszczone są natomiast produkty pochodzenia
zwierzęcego: nabiał, jajka, miód.
zwierzęcego: nabiał, jajka, miód.
Laktowegetarianizm
Laktowegetarianizm
–wyłączenie z jadłospisu
–wyłączenie z jadłospisu
jajek, dopuszczalne jest spożywanie mleka i jego
jajek, dopuszczalne jest spożywanie mleka i jego
przetworów.
przetworów.
Owowegetarianizm
Owowegetarianizm
– dieta, która z produktów
– dieta, która z produktów
zwierzęcych dopuszcza jedynie spożywanie jajek.
zwierzęcych dopuszcza jedynie spożywanie jajek.
Weganizm
Weganizm
– polega na rezygnacji ze
– polega na rezygnacji ze
spożywania wszelkich pokarmów wytwarzanych
spożywania wszelkich pokarmów wytwarzanych
przez zwierzęta. Poza mięsem wyłączane są więc
przez zwierzęta. Poza mięsem wyłączane są więc
z jadłospisu mleko, sery, jaja oraz miód.
z jadłospisu mleko, sery, jaja oraz miód.
Witarianizm
Witarianizm
– dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie
– dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie
świeżych warzyw i owoców. Odrzuca jakiekolwiek potrawy
świeżych warzyw i owoców. Odrzuca jakiekolwiek potrawy
gotowane. Witarianie rezygnują również z wszelkich
gotowane. Witarianie rezygnują również z wszelkich
napojów typu kawa, herbata.
napojów typu kawa, herbata.
Frutarianizm
Frutarianizm
– najbardziej zaostrzona forma
– najbardziej zaostrzona forma
wegetarianizmu. Oprócz mięsa i produktów pochodzenia
wegetarianizmu. Oprócz mięsa i produktów pochodzenia
zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą żadnych owoców i
zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą żadnych owoców i
warzyw, które musieliby zerwać. Ich pokarmem są owoce,
warzyw, które musieliby zerwać. Ich pokarmem są owoce,
które same spadną z drzewa.
które same spadną z drzewa.
Makrobiotyzm
Makrobiotyzm
–Dieta ta kładzie nacisk na spożywanie
–Dieta ta kładzie nacisk na spożywanie
żywności lokalnie wyhodowanej, świeżej - jak najmniej
żywności lokalnie wyhodowanej, świeżej - jak najmniej
przetworzonej. Odrzuca sztucznie pędzone rośliny. W
przetworzonej. Odrzuca sztucznie pędzone rośliny. W
kuchni makrobiotycznej używa się sporo żywności
kuchni makrobiotycznej używa się sporo żywności
pochodzącej z morza (glony) i fermentowanej (kiszonki,
pochodzącej z morza (glony) i fermentowanej (kiszonki,
tofu, miso).
tofu, miso).
JAK SIĘ ODŻYWIAĆ
JAK SIĘ ODŻYWIAĆ
Istotnym elementem
Istotnym elementem
diety
diety
wegetariańskiej
wegetariańskiej
jest zasada
jest zasada
odpowiedniego łączenia pokarmów
odpowiedniego łączenia pokarmów
– za niewskazane, czyli ciężkostrawne uważa
– za niewskazane, czyli ciężkostrawne uważa
się połączenie owoców z białkiem lub skrobią
się połączenie owoców z białkiem lub skrobią
i tłuszczem. Przy każdym posiłku
i tłuszczem. Przy każdym posiłku
wegetariańskim należy jadać tylko jeden
wegetariańskim należy jadać tylko jeden
rodzaj białka lub jeden rodzaj skrobi,
rodzaj białka lub jeden rodzaj skrobi,
oddzielnie należy jadać owoce, a także pić
oddzielnie należy jadać owoce, a także pić
mleko.
mleko.
WARTOŚCI POZYTYWNE
WARTOŚCI POZYTYWNE
• wysoka gęstość odżywcza
• ograniczona zawartość tłuszczu i nasyconych
kwasów tłuszczowych
• brak lub niska zawartość cholesterolu
• wysoka zawartość węglowodanów złożonych i
błonnika pokarmowego
• zwiększona podaż witaminy C
• korzystny stosunek sodu do potasu
• ZMNIEJSZENIE ZAGROŻENIA ZE STRONY:
węglowodorów aromatycznych, nitrozoamin,
antybiotyków i leków weterynaryjnych, włośni.
WARTOŚCI NEGATYWNE
WARTOŚCI NEGATYWNE
• kłopoty z pokryciem zapotrzebowania na energię
• niska wartość biologiczna białka
• brak (deficyt) witaminy B12
• brak (deficyt) witaminy D
• niedostateczna ilość białka, wapnia, żelaza i cynku w
spożywanych pokarmach
• obniżona strawność składników odżywczych
• ZWIĘKSZENIE ZAGROŻENIA ZE STRONY: substancji
antyodżywczych, pozostałości środków ochrony roślin i
nawozów
Pracę przygotowali
Pracę przygotowali
Dominik Kozik
Dominik Kozik
i Michał Drzewiński
i Michał Drzewiński