Żywienie w diecie

wegetariańskiej

• Wykonały:

• Anna

Wasilewska

• Joanna

Nowicka

Wegetarianizm

• Rodzaj diety charakteryzujący się

wyłączeniem z posiłków produktów
pochodzenia mięsnego i ewentualnie jaj
lub nabiału z pobudek moralnych,
etycznych bądź zdrowotnych. W języku
potocznym wegetarianizm to zbiór kilku
diet, które w różnym stopniu ograniczają
spożywanie produktów pochodzenia
zwierzęcego.

…

• Słowo

"wegetarianizm"
pochodzi od
łacińskiej nazwy
"vegetablis", czyli
roślinny.
Najogólniej rzecz
ujmując to
bezmięsny sposób
żywienia.

…

• Wegetarianizm rozwinął się na

subkontynencie indyjskim w II
tysiącleciu p.n.e. Miał wówczas
charakter czysto religijny,
przedhinduistyczny. W Europie
pojawił się w VI wieku p.n.e., uważa
się że Pitagorejczycy byli pierwszym
ruchem stawiającym nacisk na
etyczne wartości wegetarianizmu.

Odmiany

wegetarianizmu

• Laktoowowegetarianizm

(owolaktarianizm) – najbardziej
rozpowszechniona odmiana wegetarianizmu.
Polega na rezygnacji z potraw mięsnych. Do
jadłospisu dopuszczone są natomiast produkty
pochodzenia zwierzęcego: nabiał, jajka, miód.

• Laktowegetarianizm – popularna odmiana

wegetarianizmu, polegająca na wyłączeniu z
jadłospisu jajek. Laktowegetarianie dopuszczają
jednak spożywanie mleka i jego przetworów.

…

• Owowegetarianizm – dieta, która z produktów

zwierzęcych dopuszcza jedynie spożywanie jajek.

• Weganizm – polega na rezygnacji ze spożywania

wszelkich pokarmów wytwarzanych przez zwierzęta. Poza
mięsem nie spożywa się też mleka, serów, jaj. Niektórzy
weganie uważają miód za produkt pochodzenia
zwierzęcego i w związku z tym go nie jedzą, jednak jest
to sprawa indywidualnych przekonań. Według części
definicji weganizm jest proekologicznym stylem życia
niewykorzystującym produktów, w powstaniu których
brały udział zwierzęta, takich jak skórzane ubrania, futra
czy testowane na zwierzętach kosmetyki, zaś sama dieta
odrzucająca pokarm zwierzęcego pochodzenia nazywana
jest wówczas ścisłym wegetarianizmem.

…

• Witarianizm – dieta polegająca na spożywaniu

wyłącznie świeżych warzyw i owoców. Odrzuca
jakiekolwiek potrawy gotowane. Witarianie
rezygnują również z wszelkich napojów typu kawa,
herbata.

• Frutarianizm (lub fruktarianizm,

fruitarianizm, fruktorianizm) – najbardziej
zaostrzona forma wegetarianizmu. Oprócz mięsa i
produktów pochodzenia zwierzęcego, fruktarianie
nie jedzą żadnych owoców i warzyw, których
zerwanie uśmierciłoby roślinę (np. sałaty). Ich
pokarmem są owoce, które same spadną z drzewa.

Motywacje, etyka

• Wegetarianie uważają, że zwierzęta cierpią i powinny być

lepiej traktowane. Sprzeciwiają się oni zabijaniu zwierząt na
farmach i nadmiernej produkcji mięsa. Wielu z nich wierzy, że
nie powinni spożywać mięsa dla dobra wszystkich żywych
stworzeń.

Niektórzy z etycznych wegetarian porównują zwierzęta do

ludzi – zwierzę nie chce zginąć, jednak nie ma żadnego
wyboru i zostaje zabrane do rzeźni. Samo zwierzę ma prawo
cieszyć się z życia, nie powinno cierpieć i być zabite tylko po
to, aby wyżywić człowieka, gdy istnieją dla niego lepsze
metody pożywienia.

 
Dla niektórych wegetarianizm jest także stylem życia

opierającym się na ścisłych regułach etycznych nieszkodzenia
innym istotom żywym, ściśle powiązanym z szeroko
rozumianą ekologią.

Religia

• Zdecydowana większość religii wypowiada

się na temat zabijania zwierząt, a niektóre
wręcz zakazują tego, uważając, że
zwierzęta mają takie same prawa jak
ludzie. Jest to między innymi buddyzm,
hinduizm, dżinizm, Ruch Rastafari.

Plusy diety

wegetariańskiej

• w pokarmach zwierzęcych znajdują się toksyny;
• na każdy gram białka przypada gram tłuszczu z grupy tłuszczów

nienasyconych;

• budowa przewodu pokarmowego odróżnia człowieka wyraźnie

od mięsożernych drapieżników;

• pożywienie roślinne magazynuje w sobie tzw. energię słoneczną;
• hodowanie i zabijanie zwierząt jest okrutne i nieludzkie;
• 1 ha ziemi przeznaczonej na uprawę wyżywi 25 osób, na

hodowlę zwierząt rzeźnych - 5 osób;

• obniżenie zawartości całkowitego cholesterolu oraz jego frakcji

LDL we krwi;

• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi;
• pomoc w utrzymaniu szczupłej sylwetki;

Minusy diety

wegetariańskiej

• niedobór witaminy B12;
• wielość produktów zbożowych i nabiałowych co może być

bardzo tuczące;

• bogactwo błonnika (podrażnia niektóre wrażliwe systemy

pokarmowe);

• czas potrzebny na właściwe przygotowanie posiłku;
• dysponowanie odpowiednią wiedzą i doświadczeniem

kulinarnym;

• niedobór żelaza oraz kwasu foliowego (może doprowadzić

do anemii);

• ryzyko niedoboru witaminy D i B12 ( występuje najczęściej

u wegan, którzy nie uzupełniają diety preparatami
farmakologicznymi);

…

• Naukowcy zajmujący się żywieniem (m.in.

American Dietic Associaton, Physicians
Committee for Responsible Medicine, National
Health Service") twierdzą że przemyślana i
dobrze zrównoważona dieta wegetariańska jest
dietą zdrową i może być stosowana przez
ludzi. Potwierdzają to liczne statystyki i
badania epidemiologiczne prowadzone na dużą
skalę w USA i w Wielkiej Brytanii.

…

• Wegetarianie jako grupa, w porównaniu z resztą

populacji na tym samym terenie, zazwyczaj wykazuje
niższą, średnią masę ciała, niższy poziom cholesterolu
we krwi, niższe ciśnienie krwi, znacznie mniej
przypadków zawału serca, nadciśnienia, cukrzycy,
kilkunastu rodzajów nowotworów, osteoporozy i
miażdżycy[15] [16] Zgodnie z długoterminowymi
badaniami Niemieckiego Centrum Leczenia
Nowotworów wegetarianie żyją o ponad 21 lat dłużej
niż przeciętnie ludzie, natomiast nie ma różnicy w
wynikach badań dla wegetarian i osób, które od czasu
do czasu spożywają mięso [17].

…

• Dla przykładu w Niemczech według

niektórych badań przeprowadzonych
przez Uniwersytet w Gießen przeciętny
stan zdrowia przebadanego
wegetarianina był lepszy niż
przeciętnego obywatela.

…

• Stwierdzono, że w pewnych

okresach życia, jak przy
każdej niewłaściwie
skomponowanej diecie,
również przy wegańskiej,
mogą występować
niedobory - w tym wypadku
głównie witaminy B12 (ale
mogą one występować
także u osób starszych,
odżywiających się
"wszystkożernie" , z
powodu zaniku czynnika
wewn. umożliwiającego
przyswajanie), witaminy D
(u dzieci i młodzieży),
żelaza i cynku.

…

• Niedoborów można stosunkowo

łatwo uniknąć modyfikując
odpowiednio swoją dietę w
tych okresach życia poprzez
włączenie do posiłków
produktów wegetariańskich
bogatszych w te witaminy i
minerały. W uzasadnionych
medycznie przypadkach można
również uzupełniać niedobory
sztucznie, poprzez regularne
spożywanie odpowiednich
suplementów stosując się do
zalecanego dawkowania

…

• Krytycy wegetarianizmu wskazują na zagrożenia

zdrowia, które są związane z niewystarczającym
zaopatrzeniem organizmu w witaminy i minerały.
Przytaczają też argumenty, że człowiek może łatwiej
przetwarzać białko pochodzenia zwierzęcego niż
roślinnego. Jednak w Niemczech gdzie średnia ilość
dostarczanego do organizmu białka przeciętnego
Niemca leży powyżej średniej Niemieckiego
Stowarzyszenia Żywieniowego może się wiązać ze
spadkiem kondycji i wytrzymałości fizycznej, podczas
gdy przeciętny wegetarianin odpowiada tej średniej.
Weganie tym bardziej przy odpowiednim doborze
produktów żywnościowych nie mają problemu z
zaopatrzeniem organizmu w białko.

…

• Alternatywny do tradycyjnego sposób

żywienia, jeżeli jest prawidłowo
zbilansowany, może mieć dobre strony.
Należy jednak pamiętać o
niebezpieczeństwie wystąpienia niedoborów
składników odżywczych, oraz o konieczności
odpowiedniego komponowania posiłków
wegetariańskich. Jak widać, we wszystko co
robimy w życiu, także w zdrowe jedzenie,
trzeba włożyć odrobinę pracy.

Literatura:

• Borowska Halina „Wegetarianizm. Zalety i wady”
• Dyczewska Agnieszka „Światopogląd na talerzu.

Wegetarianizm jako przejaw współczesnej
religijności”

• Nocuń Tomasz „Dieta wegetariańska, prosta i

zdrowa”