WADY I ZALETY
Opracowali:
Grzegorz Skorny
Mateusz Stawecki
Wegetarianizm
Rodzaj diety charakteryzujący się wyłączeniem z posiłków
produktów pochodzenia mięsnego i ewentualnie jaj lub
nabiału z pobudek moralnych, etycznych bądź zdrowotnych.
Wegetarianizm rozwinął się na subkontynencie indyjskim w
II tysiącleciu p.n.e. Miał wówczas charakter czysto religijny.
W Europie pojawił się w VI wieku p.n.e.. Uważa się że
Pitagorejczycy byli pierwszym ruchem stawiającym nacisk
na etyczne wartości wegetarianizmu.
Dieta wegetariańska a
etyka.
Niektórzy z etycznych wegetarian porównują zwierzęta do
ludzi – zwierzę nie chce zginąć, jednak nie ma żadnego
wyboru i zostaje zabrane do rzeźni. Samo zwierzę ma prawo
cieszyć się z życia, nie powinno cierpieć i być zabite tylko po
to, aby wyżywić człowieka, gdy istnieją dla niego lepsze
metody pożywienia.
Wegetarianie uważają, że zwierzęta cierpią i powinny być
lepiej traktowane. Sprzeciwiają się oni zabijaniu zwierząt na
farmach i nadmiernej produkcji mięsa. Wielu z nich wierzy,
że nie powinni spożywać mięsa dla dobra wszystkich żywych
stworzeń.
ODMIANY
WEGETARIANIZMU:
(owolaktarianizm) – najbardziej
rozpowszechniona odmiana wegetarianizmu. Polega na rezygnacji z
potraw mięsnych. Do jadłospisu dopuszczone są natomiast produkty
pochodzenia zwierzęcego: nabiał, jajka, miód.
– popularna odmiana wegetarianizmu, polegająca na
wyłączeniu z jadłospisu jajek. Laktowegetarianie dopuszczają jednak
spożywanie mleka i jego przetworów.
– dieta, która z produktów zwierzęcych dopuszcza
jedynie spożywanie jajek.
– polega na rezygnacji ze spożywania wszelkich pokarmów
wytwarzanych przez zwierzęta. Poza mięsem nie spożywa się też mleka,
serów, jaj. Niektórzy weganie uważają miód za produkt pochodzenia
zwierzęcego i w związku z tym go nie jedzą, jednak jest to sprawa
indywidualnych przekonań. Według części definicji weganizm jest
proekologicznym stylem życia nie wykorzystującym produktów, w
powstaniu których brały udział zwierzęta, takich jak skórzane ubrania,
futra czy testowane na zwierzętach kosmetyki, zaś sama dieta
odrzucająca pokarm zwierzęcego pochodzenia nazywana jest wówczas
ścisłym wegetarianizmem.
– dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie produktów
świeżych (bardzo rzadko nie łączy się z wegetarianizmem). Odrzuca
jakiekolwiek potrawy gotowane. Witarianie rezygnują również z
wszelkich napojów typu
(lub fruktarianizm, fruitarianizm, fruktorianizm) –
najbardziej zaostrzona forma wegetarianizmu. Oprócz mięsa i
produktów pochodzenia zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą żadnych
owoców i warzyw, których zerwanie uśmierciłoby roślinę (np. sałaty).
Ich pokarmem jest produkt naturalny, którego pozyskanie nie
wymaga 'zabicia' rośliny, tzn. owoce do których zaliczają się zarówno
ogórki, kabaczki, bakłażany, pomidory jak i jabłka, banany itd.
spełniające podany warunek.
- dieta oparta na spożywaniu wegetariańskiego
pokarmu pod postacią soku, dieta ta oczyszcza organizm i pozwala
układowi trawiennemu odpocząć, nie obciąża go jednocześnie
dostarczając wszystkich potrzebnych do funkcjonowania składników
mineralnych i witamin.
- dieta oparta na spożywaniu w większości kiełków
(skiełkowane nasiona roślin-zbóż, warzyw, owoców, itd.)
Za rodzaje wegetarianizmu niesłusznie uważa się diety będące
etapem pomiędzy jedzeniem potraw mięsnych a
wegetarianizmem. Są to:
Pollowegetarianizm
Ichtiwegetarianizm
Piramida żywieniowa
Co do zaopatrzenia w istotne dla zdrowia osiem aminokwasów
wegetarianie powołują się na badania, zgodnie z którymi
aminokwasy przy zróżnicowanym sposobie żywienia są
przyswajalne w nawet większej ilości, niż stanowi norma
Wady diety wegetariańskiej:
Może powodować niedobór żelaza oraz kwasu
foliowego, co może doprowadzić do anemii.
Zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia
niedokrwistości, poprzez niedobór wit. B-12.
Ryzyko pojawienia się krzywicy oraz zaburzeń
neurologicznych.
Pośród wegan istnieje ryzyko niedoborów witamin.
Ryzyko to dotyczy witaminy D i B12 (nie
występuje w produktach roślinnych). Powinni więc
uzupełniać dietę preparatami farmaceutycznymi.
Zalety diety
wegetariańskiej:
Znacznie niższe prawdopodobieństwo
wystąpienia chorób wynikających ze
standardowej diety mięsnej tj. miażdżyca,
udar mózgu, cukrzyca czy zawał serca,
wynikających z podwyższonego poziomu
cholesterolu we krwi.
Z wielu źródeł możemy się dowiedzieć, iż taka
dieta zmniejsza również ryzyko wystąpienia
nowotworów.
Pomoc w utrzymaniu szczupłej sylwetki.
Europejski znak wegetariański
Niektóre finalne oraz przetworzone produkty
żywnościowe posiadają w sobie składniki
niewegetariańskie takie jak żelatyna lub
podpuszczka. Dla oznaczenia produktów
wegetariańskich stosuje się różnorodne
symbole rozpoznawcze. Europejska Unia
Wegetariańska wprowadziła oznaczenie tzw.
Vlabel – europejski znak wegetariański. Przy
pomocy tego znaku oznaczane są produkty
przeznaczone dla wegetarian.
Dieta wegetariańska zyskała w ciągu
ostatnich lat wielką popularność. Wielu
osobom kojarzy się ona ze zdrowym,
ekologicznym trybem życia. Traktowana jest
również jako recepta na długowieczność i
zgrabną sylwetkę.
„Dietetyka”- A. Góra, K. Nalepa, Wyd. II,
2004
„Dietetyka” – Ściborowska, PZWL, 2010
Bibliografia: