Pomoc psychologiczna

motywacja pomagania

Pomoc psychologiczna -

definicja

 Pomoc psychologiczna to szczególny rodzaj

interakcji między osoba pomagającą a
wspomaganą, w której osoba pomagająca:

 - działa prospołecznie
 - kieruje się motywacją empatyczno-

autoteliczną

 - wykorzystuje wiedzę psychologiczną do

rozwiązywania – na zasadach współpracy –
problemów życiowych osoby wspomaganej

Różne rodzaje zachowań

prospołecznych

• 1. Zachowania allocentryczne – celem

jest zaspokojenie potrzeb jednostki

• 2. Zachowania socjocentryczne –

celem jest uzyskanie korzyści grupy

społecznej lub instytucji

• 3. Zachowania altruistyczne – działania

nastawione na dobro innych ludzi, z

pominięciem własnych korzyści, a

niekiedy powodujące straty własne

Gotowość do podejmowania

działań prospołecznych

 Czynnik Poznawczy – zdolność

spostrzegania potrzeb i emocji innych ludzi

 Czynnik Motywacyjny – chęć

podejmowania działań na rzecz innych
ludzi

 Czynnik Operacyjny – umiejętność

programowania czynności mających
przynieść korzyść innym ludziom

Motywacje pomagania

• Motywy syntoniczne – generalizacja

własnych standardów i poczucie
psychologicznej bliskości z osobą
wspomaganą

• Motywy empatyczne – pomaganie

osobom, które uważamy (nie zawsze
świadomie) za podobne pod jakimś
względem do Ja

Motywacje pomagania cd.

• 3. Motywacje normocentryczne –

pomaganie z poczucia obowiązku,
przyjemności z jego spełniania i leku przed
poczuciem winy w przypadku niespełniania

• 4. Motywy egzocentryczne (autoteliczne) –

uzależnione od Ja pomagającego –
spostrzeganie drugiej osoby, jako
samodzielnej, autonomicznej, godnej
bezwarunkowej akceptacji

Ryzyko niewłaściwej

motywacji

• 1. Nasze standardy nie są uniwersalne
• 2. Fałszywa empatia

(niebezpieczeństwo jest tu większe,
ponieważ klienci także szukają
psychologów według tej zasady)

• 3. Ryzyko nie wycofania się z kontaktu

choć wszystko za tym przemawia (brak
umiejętności odmawiania)

• 4.Ryzyko jest zminimalizowane

Etyczne problemy

pomagania

 Podstawowy problem – przedmiotowe a

nie podmiotowe traktowanie ludzi

 - psycholog wie lepiej
 - pomaganie poprzez wymaganie

posłuszeństwa

 Źródła traktowania przedmiotowego:
 - tradycja medyczna
 - tradycja związana z systemem

wychowawczym i oświatowym

Rodzaje pomocy

psychologicznej

• Wspieranie samorealizacji,

ukierunkowane na rozwój jednostki (np.

trening interpersonalny).

• Promocja zdrowia – działania nastawione

na rozwój cech i właściwości jednostki,

które sprzyjają kształtowaniu zachowań

prozdrowotnych

• Prewencja (psychoprofilaktyka)

zapobieganie patologii

Rodzaje pomocy

psychologicznej cd

• Poradnictwo psychologiczne – pomoc w

rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych, a
także, na przykład poradnictwo zawodowe

• Interwencje kryzysowe – pomoc w

sytuacjach traumatycznych i kryzysowych

• Pomoc w zmniejszaniu i usuwaniu zaburzeń:
• - rehabilitacja
• - resocjalizacja
• - psychoterapia

Podstawowa zasada – zawarcie

kontraktu

• We wszystkich wymienionych

przypadkach obowiązuje zawarcie
pełnego kontraktu z klientem.

• Wyjątkiem od tej zasady jest

interwencja kryzysowa

Relacja pomagania

• Relacja pomagania – związek

jednostronny i formalny.

• Zaufanie interpersonalne jest

podstawowym warunkiem
skuteczności pomagania.

Rola pomagającego

• - Zachowuje psychiczną odrębność -

niezależnie od empatii, nie poddaje

się negatywnym uczuciom klienta;

• - Pozwala na rzeczywistą odrębność

osobie, której pomaga;

• - Umie przekazywać intencje zarówno

werbalnie, jak i niewerbalnie;

• - Plastycznie dostosowuje

zachowania do potrzeb klienta.

Cechy osób pomagających

• Akceptacja zmiany
• Otwartość
• Samoświadomość
• Dążenie do zwiększania autonomii

klientów

• Odwaga
• Wrażliwość

Kto nie powinien udzielać

pomocy psychologicznej

• Chłodni, obiektywni badacze
• Moralizatorzy
• Osoby o silnych potrzebach: dominacji,

kontroli, aprobaty, pokazania się

• Osoby, które uporały się z podobnymi

problemami w przeszłości i
zapomniały jakie to trudne

Problem nierozwiązany

• KTO MOŻE UDZIELAĆ POMOCY

PSYCHOLOGICZNEJ ?

• Czy tylko psycholog
• i
• czy to zależy od rodzaju pomocy ?

Ryzyko osoby

wspomaganej

• Ryzyko związane ze zgłoszeniem się po

pomoc psychologiczna:

• - przyjęcie pozycji potrzebującego

pomocy;

• - zgoda na ujawnienie intymnych treści;
• - poddanie się wpływowi drugiego

człowieka;

• - zgoda na kontrolę