Udział pielęgniarki w różnych
formach wsparcia w geriatrii.

mgr Joanna Owsianowska

Wsparcie

Pojęcie wsparcia używane jest zamiennie za

słowem pomoc, pomaganie. Dawanie
wsparcia to inaczej mówiąc wychodzenie
naprzeciw potrzebom człowieka w pewnym
określonym zakresie.

Jest to specyficzna forma pomocy, będąca

efektem międzyludzkich relacji, których
celem jest radzenie sobie z występującymi
trudnościami przez osobę potrzebującą.

Źródła wsparcia:



Pierwotne – rodzina, bliscy, sąsiedzi,

przyjaciele



Wtórne – instytucje rządowe i pozarządowe,

zabezpieczające warunki opieki, rozwoju,

życia (np. służba zdrowia, fundacje);
specjalne programy pomocy osobom

chorym i ich rodzinom
samopomoc np. stowarzyszenia osób

chorych i/lub rodzin, wolontariusze

Wsparcie informacyjne:

oznacza udzielenie człowiekowi

informacji o poprawności
podejmowanych działań, rad które
mają mu pomóc w rozwiązaniu
problemów i stanowią informację o
sposobie poradzenia sobie z
konkretną sytuacją

Wsparcie rzeczowe:

przejawia się w dostarczeniu

potrzebującemu człowiekowi pomocy
bezpośredniej w postaci darów,
pożyczek, pieniędzy bądź świadczenia
usług

Wsparcie emocjonalne:

polega na tym, że człowiek otrzymuje od

innych ludzi komunikaty, że jest
kochany, że ktoś się nim opiekuje, że
przynależy do jakiejś grupy

Wsparcie wartościujące:

jest to informacja pozwalająca

człowiekowi na podwyższenie
poczucia własnej wartości (np.
informacja o tym, że człowiek jest
kochany pełni za zwyczaj funkcję
podtrzymującą dla jego poczucia
własnej wartości)

Grupa wsparcia:

Składa się z równoprawnych

uczestników, którzy spotykają się w
celu wzajemnego zapewnienia sobie
pomocy i oparcia w radzeniu sobie z
problemami w udoskonalaniu
funkcjonowania psychologicznego i
zwiększenia skuteczności działań.
(Levy 1987)

Wsparcie społeczne:

Jest rodzajem specyficznych interakcji

stanowiących swego rodzaju bufor
emocjonalny dla osób będących w
krytycznych sytuacjach życiowych czy
w stanie przedłużającego się stresu.

Charakterystyka wsparcia
społecznego:



interakcja zostaje podjęta w sytuacji
trudnej



celem interakcji jest zbliżenie się jej
uczestników do rozwiązania problemu,
polepszenie relacji z otoczeniem i
podtrzymanie emocjonalne

C.d.:



w trakcie tego procesu następuje

wymiana informacji, instrumentów

działania, ale przede wszystkim emocji

a często nawet dóbr materialnych



wsparcie oczekiwane powinno

odpowiadać udzielonemu



może być ono jednostronne, a także

wzajemne; relacje wspierający-

wspierany mogą się zmieniać

Zasady funkcjonowania grupy wsparcia
(Dobrzańska-Socha 1992)

1.

Zasada dobrowolności uczestnictwa

2.

Zasada uczenia się nowych
zachowań (w tym lepszego
rozumienia innych ludzi i dobrego
kontaktu interpersonalnego)

C. d.:

4. Zasada partnerstwa – zgodnie z nią

celem prowadzenia grupy jest

przekonanie uczestników, że łączy ich

potrzeba wspólnoty i sposób

przeżywania, a nie sam fakt posiadania

podobnych problemów. Z zasady tej

wynika status osoby prowadzącej, która

powinna występować zarówno w roli

formalnego leadera, jak i

pełnoprawnego członka grupy

C.d.:

4. Zasada ta nie dotyczy form

samopomocowych i mówi, że
terapeuta (trener) występuje w
określonej roli (zgodnie z zasadą
dobrowolności i partnerstwa), lecz nie
powinien się ograniczać jedynie do
dostosowania wiedzy i umiejętności,
ale także powinien czerpać osobistą
satysfakcję ze spotkań

C.d.:

5. Zasada ta określa normy grupy:



zakaz przekazywania informacji o
tym, co się dzieje podczas spotkań
poza grupę



unikanie krytykowania i oceniania



mówienie do kogoś a nie o kimś

C.d.:



mówienie we własnym imieniu



zastępowanie rad, dzieleniem się
swoimi przeżyciami



koncentrowanie się na tu i teraz

Grupa wsparcia:



Może być określona jako zespół osób,
najczęściej opiekujących się najbliższą osobą
w rodzinie z rozpoznaniem tej samej choroby,
które łączy potrzeba niesienia sobie
wzajemnej pomocy, służącej skutecznemu
rozwiązywaniu różnorodnych problemów
dotyczących relacji z chorym, sposobów
porozumiewania się, a także nabywania
wiedzy i umiejętności radzenia sobie w
warunkach przewlekłego i narastającego
stresu.

Główne cele:



podniesienie poczucia własnej
wartości



zwiększenie wiary we własne siły i
możliwości



wspólne radzenie sobie z osobistymi,
trudnymi sytuacjami



dzielenie się spostrzeżeniami,
doświadczeniami, wątpliwościami

C.d.:



edukacja



informacja (np. gdzie szukać pomocy,

do kogo się zwrócić)



poczucie podobieństwa (nie jestem

sam, nie jestem inny)



uczenie społecznych umiejętności

(słuchania, asertywności)



naśladowanie (jak ktoś poradził sobie

wcześniej z podobnymi problemami)

Główne zasady:



mów zawsze od ,,ja” – np.: ,,ja myślę”,
,,ja chcę powiedzieć”



nie oceniaj wypowiedzi innych, nie
krytykuj za to, co mówi



nie dawaj rad – np.: co ktoś powinien
zrobić



pamiętaj – wszyscy mają równe prawa
i pomagają sobie nawzajem

C.d.:



nie przerywaj wypowiedzi innych osób,
każdy ma prawo do własnego zdania,
ma prawo wypowiedzieć się i być
wysłuchanym



mów ,,do osoby” a nie ,,o osobie”



mów wprost i szczerze



mów o sobie tyle, ile chcesz powiedzieć
(,,otwartość w bezpiecznych granicach”)

Grupa wsparcia a terapia grupowa:



formy te różnią się uczestnikami,
celami i osobami prowadzącymi



w terapii grupowej uczestnicy to
często osoby z objawami
patologicznymi, wymagające leczenia



w terapii grupowej celem spotkań jest
dokonanie głębokich zmian w
zachowaniu uczestników

C.d.:



w terapii grupowej osoba terapeuty
pozostaje w stosunku do pacjenta w
relacji hierarchicznej



w grupie wsparcia uczestnicy to osoby
zdrowe psychicznie lecz
osamotnione, wyobcowane będące w
trudnej sytuacji

Istota troski – rady dla opiekuna:



spróbuj odnaleźć się w nowej sytuacji



pogłębiaj świadomość swojej nowej
roli w odniesieniu do własnego
systemu wartości, planów, celów
życiowych i pragnień



uporaj się z własnymi uczuciami:
niepokojem, poczuciem żalu, winy,
gniewu

C.d.:



oceniaj realnie swoje możliwości i
ograniczenia uwarunkowane stanem
zdrowia, statusem materialnym,
dodatkowym wsparciem innych
członków rodziny



dbaj o własne zdrowie



odpoczywaj

C.d.:



staraj się kontynuować (przynajmniej
częściowo) właściwe dla siebie
ulubione zajęcie zawodowe lub hobby
– tzw. pasję życiową