Rozwód jako sytuacja kryzysowa
w oczach dziecka i jego rodziców

mgr Agata Ejsmont

Rodzice w kryzysie

1. Syndrom Gardnera (Parental Alienation Syndrom)

– syndrom oddzielenia od drugoplanowego opiekuna. Czy
istnieje?

2. Role rodzicielskie, co dziecko powinno otrzymać od

rodziców.

Syndrom oddzielenia
od drugoplanowego opiekuna (PAS)

Syndrom oddzielenia od drugoplanowego rodzica (Syndrom Gardnera) –
zaburzenie u dziecka pojawiające się w reakcji na płynące od osób
ważnych, negatywne komunikaty dotyczące rodzica.

Prowadzi do:
-zachowań autodestrukcyjnych,
-blokady własnej indywidualności,
-obniżonej samooceny,
-niepokoju, gniewu, agresji, depresji, tendencji samobójczych dziecka.

3

Syndrom oddzielenia
od drugoplanowego opiekuna (PAS)

Następstwami syndromu mogą być:
-trudności w budowaniu intymnych związków,
-towarzyszące całe życie problemy z tożsamością,
-choroby psychiczne,
-problemy emocjonalne,
-zaburzenia seksualne w dorosłym życiu.

Dziecko wykazujące syndrom oddzielenia od rodzica może być
zaangażowane w oczernianie i obmawianie rodzica, z którym nie
mieszka, a nawet żywić wobec niego nienawiść i odmawiać
widywania się z nim.

4

Syndrom oddzielenia
od drugoplanowego opiekuna (PAS)

Pojawieniu się syndromu sprzyja:

-Dawanie dziecku wyboru, czy chce odwiedzin drugiego rodzica,
-Opowiadanie ze szczegółami o przyczynach rozpadu małżeństwa,
-Odmawianie współpracy z drugim rodzicem,
-Winienie drugiego rodzica przed dzieckiem za problemy finansowe czy
rozpad rodziny,
-Bycie mało elastycznym przy tworzeniu planu rodzicielskiego,
-Wywoływanie u dziecka poczucia nieufności w stosunku do drugiego
rodzica,
-Izolowanie dziecka od rodziny drugiego rodzica.

5

Konsekwencje braku ojca w rodzinie

Sama obecność ojca w rodzinie nie gwarantuje udziału ojca w
życiu dzieci!

Dzieci ojców zaangażowanych w wychowanie lepiej radzą sobie w
życiu: mają wyższe poczucie własnej wartości, odznaczają się
większą samokontrolą
i lepszymi umiejętnościami społecznymi, lepiej radzą sobie w
szkole.

Dzieci wychowywane bez ojca mają mniejszą potrzebę osiągnięć,
nierealistyczne wyobrażenia dotyczące mężczyzn (obraz
mężczyzny z filmów), większe nasilenie agresywności, ich rozwój
społeczny jest zaburzony
(w rozwoju przestępczości większą rolę odgrywa brak ojca niż
bieda).

6

Konsekwencje braku ojca w rodzinie

Dziewczęta wychowane bez ojca wcześniej dojrzewają i
zaczynają życie seksualne oraz częściej zachodzą w ciąże w
wieku kilkunastu lat (niezależnie od warunków
materialnych), mają mniejsze szanse na pozytywne
wywiązanie się w przyszłości z roli żony i matki chłopców.

Ze śmiercią ojca dzieci radzą sobie lepiej niż z porzuceniem
przez ojca (większość dzieci obwinia siebie).

7

Role rodzicielskie

Kojarzone z żeńskością:
-emocje, uczucia, relacje międzyludzkie,
-bezwarunkowość - miłość wypływająca z samego faktu istnienia dziecka,
daje dziecku poczucie bezwzględnej akceptacji, bezpieczeństwa i oparcia,
-wzór troskliwości, empatii, wrażliwości, zainteresowania innym
człowiekiem (tu: dzieckiem), akceptacji, odpowiedzialności.

Niebezpieczeństwo – nadopiekuńczość. Dziecko zbyt chronione nie ma
szans na podejmowanie wyzwań, może stać się lękliwe i mało
samodzielne.

Nauka relacji w grupie
Wzorzec relacji partnerskich
Identyfikacja płciowa

8

Role rodzicielskie

Kojarzone z męskością:
-„inny”, świat zewnętrzny, zmienny, nowy i nieprzewidywalny
(zagrożenie, przygoda, podróż),
-konkrety, myśli, przedmioty,
-prawo, ład, normy, zakazy i nakazy, nagrody i kary –„ojcowski wymiar
sprawiedliwości” konsekwencja,
-warunkowość (na miłość trzeba sobie zasłużyć), konfrontacja z
rzeczywistością, wymagania jako możliwość poczucia własnej siły i
własnych umiejętności, nauka niezależności, samodzielności,
zaradności, kształtowanie potrzeby osiągnięć.

Niebezpieczeństwo – zbyt surowy i karzący rodzic.

9

CENTRUM PSYCHOLOGICZNE HOMINI
UL. LEKARSKA 3/1, 00-610 WARSZAWA
[phone]
WWW.CENTRUM-HOMINI.PL

Dziękuję za uwagę!