Badanie noworodka

Badanie noworodka

Badanie ogólne

Badanie ogólne



Waga, długość, obwód głowy

Waga, długość, obwód głowy



Jeśli noworodek wydaje się być urodzony

Jeśli noworodek wydaje się być urodzony

przedwcześnie, zbyt duży lub o zbyt niskiej

przedwcześnie, zbyt duży lub o zbyt niskiej

wadze należy ocenić pacjenta przy pomocy

wadze należy ocenić pacjenta przy pomocy

skali

skali

Dubowitz/Ballard

Dubowitz/Ballard

celem określenia

celem określenia

wieku ciążowego

wieku ciążowego



Badanie składa się z 2 części

Badanie składa się z 2 części

:

:

-

-

ocena cech fizycznych (najlepiej tuż po

ocena cech fizycznych (najlepiej tuż po

porodzie)

porodzie)

-

-

układ nerwowo-mięśniowy

układ nerwowo-mięśniowy

,

,

(powinna być

(powinna być

wykonana w pierwszych 24 godzinach

wykonana w pierwszych 24 godzinach

życia)

życia)

06/20/21

Mały w stosunku do wieku płodowego

Mały w stosunku do wieku płodowego

(SGA)

(SGA)



Sy

Sy

metrycznie

metrycznie

( HC=Wt=Length,

( HC=Wt=Length,

wszystkie

wszystkie

<10%

<10%

percentyla

percentyla

) - 33%

) - 33%

wszystkich SGA

wszystkich SGA

1. G

1. G

enet

enet

ycznie uwarunkowana

ycznie uwarunkowana

:

:

- mama małego wzrostu

- mama małego wzrostu

- zaburzenia chromosomalne

- zaburzenia chromosomalne

(trisom

(trisom

ia

ia

13,18,21, Turner)

13,18,21, Turner)

- wrodzone anomalie

- wrodzone anomalie

2. Infekcje wewnątrzmaciczne

2. Infekcje wewnątrzmaciczne

:

:

- wirusy

- wirusy

(rubella,CMV, HIV,varicella)

(rubella,CMV, HIV,varicella)

-

-

Ba

Ba

kterie

kterie

(tu

(tu

b

b

erculosis)

erculosis)

-

-

Spirochet

Spirochet

a

a

(syphilis)

(syphilis)

-

-

P

P

ierwotniaki

ierwotniaki

(toxoplasmos

(toxoplasmos

a

a

, malaria)

, malaria)

3. Wrodzone wady metaboliczne

3. Wrodzone wady metaboliczne

:

:

-

-

h

h

i

i

po

po

f

f

os

os

f

f

atasia

atasia

-

-

leprechaunism

leprechaunism

- niektóre aminoacydurie

- niektóre aminoacydurie

4.

4.

Ś

Ś

rodowisko

rodowisko

:

:

- leki

- leki

(heroin

(heroin

a

a

, methadone,

, methadone,

alkohol

alkohol

,hydantoi

,hydantoi

na

na

)

)

-

-

X-ray

X-ray

(therapeutic)

(therapeutic)

- palenie

- palenie

1

SGA

SGA

cd.

cd.



As

As

ymetrycznie

ymetrycznie

(HC=length>wt,

(HC=length>wt,

waga

waga

<10

<10

percentyla

percentyla

(55%

(55%

przypadków

przypadków

SGA)

SGA)

1. Niewydolność łożyska

1. Niewydolność łożyska

-

-

początek zwykle po 24 tygodniu

początek zwykle po 24 tygodniu

ciąży

ciąży

-

-

przewlekłe nadciśnienie

przewlekłe nadciśnienie

-

-

stan przedrzucawkowy

stan przedrzucawkowy

-

-

choroby nerek

choroby nerek

-

-

sinicze wady serca

sinicze wady serca

-hemoglobin

-hemoglobin

opatie

opatie

-

-

zawał łożyska albo przewlekłe odklejanie się łożyska

zawał łożyska albo przewlekłe odklejanie się łożyska

,

,

błoniasty

błoniasty

przyczep naczyń pępowinowych

przyczep naczyń pępowinowych

,

,

ciąża mnoga

ciąża mnoga

-

-

wysokość nad poziomem morza

wysokość nad poziomem morza

2

SGA cd.

SGA cd.



Mieszana

Mieszana

(s

(s

ymetryczna i

ymetryczna i

/a

/a

lbo

lbo

asymetr

asymetr

yczna

yczna

)-

)-

12%

12%

przypadków

przypadków

SGA

SGA

1.

1.

Środowisko

Środowisko

:

:

- leki

- leki

(

(

włączjąc alkohol

włączjąc alkohol

)

)

- palenie

- palenie

2. Niewydolność łożyska

2. Niewydolność łożyska

:

:

- zawał łożyska

- zawał łożyska

- przewlekłe odklejanie się łożyska

- przewlekłe odklejanie się łożyska

- błoniasty przyczep pępowiny

- błoniasty przyczep pępowiny

- łożysko obwałowane (circumvallate)

- łożysko obwałowane (circumvallate)

- ciążą mnoga

- ciążą mnoga

multiple gestation

multiple gestation

3

Duży w stosunku do wieku

Duży w stosunku do wieku

płodowego

płodowego

(LGA)

(LGA)

-

-

Noworodek matki z cukrzycą

Noworodek matki z cukrzycą

-

-

Zespłół

Zespłół

Beckwith -Wiedemann

Beckwith -Wiedemann

-

-

Obrzęk uogólniony

Obrzęk uogólniony

-

-

„duża” matka

„duża” matka

4

S

S

kóra

kóra



Kolor

Kolor

:

:

Bladość

Bladość

–

–

niski poziom hemoglobiny

niski poziom hemoglobiny

Sinica – niska zawartośc tlenu we krwi

Sinica – niska zawartośc tlenu we krwi

Plet

Plet

hora - policytemia

hora - policytemia

Żółtaczka

Żółtaczka

–

–

podwyższony poziom bilirubiny

podwyższony poziom bilirubiny

Szary

Szary

–

–

zwiążany z

zwiążany z

methemoglobinemi

methemoglobinemi

ą

ą

5

Sk

Sk

óra

óra

c

c

d

d

.

.



Zmiany skórne

Zmiany skórne

:

:

Milia

Milia

-

-

białe grudki wielkości

białe grudki wielkości

łebka od szpilki zwykle na

łebka od szpilki zwykle na

nosie, policzkach, czole, znikają po kilku tyg.

nosie, policzkach, czole, znikają po kilku tyg.

Miliaria

Miliaria

–

–

pęcherzyki wielkości łebka od szpilki na skórze

pęcherzyki wielkości łebka od szpilki na skórze

głowy

głowy

,

,

w fałdach skórnych

w fałdach skórnych

,

,

znikają w ciągu tygodnia

znikają w ciągu tygodnia

week,

week,

to zatkane gruczoły potowe

to zatkane gruczoły potowe

Rumień toksyczny

Rumień toksyczny

–

–

najczęściej spotykana wysypka

najczęściej spotykana wysypka

u noworodków

u noworodków

,

,

biały/żółty pęcherzyk na rumieniowej

biały/żółty pęcherzyk na rumieniowej

podstawie

podstawie

Przejściowa melanoza grudkowa

Przejściowa melanoza grudkowa

–

–

małe grudko

małe grudko

– pęcherzyki

– pęcherzyki

,

,

zwykle obecne tuż po porodzie

zwykle obecne tuż po porodzie

,

,

pęcherzyki

pęcherzyki

pękają i pozostają

pękają i pozostają

przebarwienia

przebarwienia

6

06/20/21

Sk

Sk

óra cd.

óra cd.

Znamię brzeżne

Znamię brzeżne

–

–

jeśli występują w dużej

jeśli występują w dużej

ilości należy myśleć o

ilości należy myśleć o

tuberous sclerosis,

tuberous sclerosis,

scleroderma pigmentosum, neurofibromatosis

scleroderma pigmentosum, neurofibromatosis

Café au lait

Café au lait

–

–

należy podejrzewać

należy podejrzewać

neurofibromatosis

neurofibromatosis

7

06/20/21

Badanie neurologiczne

Badanie neurologiczne



St

St

an świadomośći

an świadomośći

letarg, nadmierna pobudliwość

letarg, nadmierna pobudliwość



Pos

Pos

tawa

tawa

U zdrowego, donoszonego noworodka

U zdrowego, donoszonego noworodka

normalna postawa to odwiedzione stawy

normalna postawa to odwiedzione stawy

biodrowe i zgięcie kończyn dolnych w stawach

biodrowe i zgięcie kończyn dolnych w stawach

biodrowych i kolanowyc

biodrowych i kolanowyc

h.

h.

Ramiona są ustawione w przywiedzeniu i

Ramiona są ustawione w przywiedzeniu i

zgiete w stawach łokciowych

zgiete w stawach łokciowych

.

.

Pięści są często

Pięści są często

zaciśnięte

zaciśnięte

a palce pokrywają

a palce pokrywają

kciuk.

kciuk.

Badanie neurologiczne cd.

Badanie neurologiczne cd.



Napięcie mięśni

Napięcie mięśni

Podtrzymujemy kl. piersiową noworodka

Podtrzymujemy kl. piersiową noworodka

jedną ręką

jedną ręką

.

.

Prostowniki szyi powinny utrzymać głowę

Prostowniki szyi powinny utrzymać głowę

przez 3 sec.

przez 3 sec.

Przy podciąganiu z pozycji leżącej do stojącej tzw.

Przy podciąganiu z pozycji leżącej do stojącej tzw.

head lag

head lag

(opadanie głowy)

(opadanie głowy)

nie powinien przekraczać

nie powinien przekraczać

10%.

10%.



Odruchy

Odruchy

Powinny być symetryczne

Powinny być symetryczne

Odruch z mięśnia dwugłowego

Odruch z mięśnia dwugłowego

- C5

- C5

i

i

C6

C6

Odruch kolanowy -

Odruch kolanowy -

L2-L4

L2-L4

Odruch ze ścięgna Achillesa

Odruch ze ścięgna Achillesa

- S1

- S1

i

i

S2

S2

Odruch z mięśni grzbietu – Th1 i L1

Odruch z mięśni grzbietu – Th1 i L1

Podrażnienie odbytu (anal wink)

Podrażnienie odbytu (anal wink)

- S4 and S5

- S4 and S5

Badanie neurologiczne cd

Badanie neurologiczne cd

.

.

Inne prymitywne odruchy

Inne prymitywne odruchy

:

:

Moro –

Moro –

występuje od

występuje od

O

O

do

do

3 m

3 m

śc.

śc.

odruch chwytania

odruch chwytania

- 0

- 0

d

d

o 3 m

o 3 m

śc

śc

s

s

sanie

sanie

szukanie

szukanie

asym

asym

etryczny toniczny odruch szyjny

etryczny toniczny odruch szyjny

- 0

- 0

do

do

3

3

mśc.

mśc.

stąpania

stąpania

- 0

- 0

do

do

1-2 m

1-2 m

śc

śc

Głowa i szyja

Głowa i szyja



Głowa

Głowa

Sprawdzamy

Sprawdzamy

:

:

- zachodzące na siebie szwy

- zachodzące na siebie szwy

- ciemiączka (wielkość, kształt, liczbę)

- ciemiączka (wielkość, kształt, liczbę)

- kształt głowy

- kształt głowy

- obecność

- obecność

encephalocele

encephalocele

- obwód głowy

- obwód głowy

- obecność

- obecność

caput succedaneum

caput succedaneum

- cephalohematoma

- cephalohematoma

06/20/21

Oczy

Oczy

Sprawdzamy obecność coloboma, heterochromii

Sprawdzamy obecność coloboma, heterochromii

Rogówka – czy jest przejrzysta

Rogówka – czy jest przejrzysta

Spojówki - zaczerwienienie

Spojówki - zaczerwienienie

,

,

wydzielina

wydzielina

,

,

obrzęk

obrzęk

,

,

żółtaczka, krwawienie

żółtaczka, krwawienie

,

,

wielkość

wielkość

ź

ź

renic

renic

, rea

, rea

kcja

kcja

na światło

na światło

Hyper- or hypotelor

Hyper- or hypotelor

yzm

yzm

Obecność czerwonego refleksu z dna oka.

Obecność czerwonego refleksu z dna oka.

Obecność czarnych plamek może mieć związek

Obecność czarnych plamek może mieć związek

z obecnością zaćmy, biała

z obecnością zaćmy, biała

ź

ź

renica typowo

renica typowo

występuje w

występuje w

retinoblastoma

retinoblastoma

06/20/21

06/20/21

Uszy

Uszy

-

-

symetria

symetria

,

,

nieregularny kształt

nieregularny kształt

-

-

osadzenie

osadzenie

-

-

obecność zagłębień, wypustek skórnych,

obecność zagłębień, wypustek skórnych,

tłuszczaków

tłuszczaków

Nos

Nos

-

-

ruchy skrzydełek nosa jako wyraz wysiłku

ruchy skrzydełek nosa jako wyraz wysiłku

oddechowego

oddechowego

-

-

niedrożność nozdrzy tylnych

niedrożność nozdrzy tylnych

–

–

wkładamy cienki

wkładamy cienki

przez nozdrza przednie po obydwu stronach

przez nozdrza przednie po obydwu stronach

P

P

odniebienie

odniebienie

-

-

obecność rozszczepu warg/podniebienia

obecność rozszczepu warg/podniebienia

Jama ustna

Jama ustna

- kształt i wielkośc jamy ustnej

- kształt i wielkośc jamy ustnej

microstomia

microstomia

- Triso

- Triso

mia

mia

18

18

i

i

21

21

macrostomia

macrostomia

–

–

w mukopolisacharydozach

w mukopolisacharydozach

rybie usta

rybie usta

- fetal alcohol syndrome

- fetal alcohol syndrome

(zespół

(zespół

poalkoholowy)

poalkoholowy)

Perły

Perły

Epstein

Epstein

a

a

–

–

małe białe torbielki zawierające

małe białe torbielki zawierające

keratynę

keratynę

R

R

anul

anul

e

e

–

–

małe niebiesko – białe wybrzuszenia dna

małe niebiesko – białe wybrzuszenia dna

jamy ustnej (torbielki powstają wtórnie do

jamy ustnej (torbielki powstają wtórnie do

zablokowania gruczołów śluzowych)

zablokowania gruczołów śluzowych)

06/20/21

Język

Język

Macroglossia-

Macroglossia-

należy myśleć o hipotyreozie

należy myśleć o hipotyreozie

,

,

mukopolisacharydozach

mukopolisacharydozach

Uzębienie

Uzębienie

Zęby noworodkowe

Zęby noworodkowe

–

–

występują w

występują w

1/2000

1/2000

urodzeń

urodzeń

.

.

Niosą ryzyko aspiracji

Niosą ryzyko aspiracji

Podbródek

Podbródek

Micrognathia-

Micrognathia-

występuje w zespole

występuje w zespole

Pierre-Robin,

Pierre-Robin,

zespole

zespole

Treacher-Collins, Hallerman Streiff

Treacher-Collins, Hallerman Streiff

Szyja

Szyja

Należy dokładnie zbadać mięśnie mostkowo –

Należy dokładnie zbadać mięśnie mostkowo –

obojczykowo – sutkowe; kręcz szyi może być

obojczykowo – sutkowe; kręcz szyi może być

wynikiem krwiaka tego mięśnia

wynikiem krwiaka tego mięśnia

Badanie obojczyków w kierunku obecności

Badanie obojczyków w kierunku obecności

złamania

złamania

Płetwistość szyi - zespół

Płetwistość szyi - zespół

Turner

Turner

a

a

Noonan

Noonan

a

a

C

C

ystic hygroma

ystic hygroma

(wodniak limfatyczny) – najczęściej

(wodniak limfatyczny) – najczęściej

spotykany guz szyi u noworodków

spotykany guz szyi u noworodków

Węzły chłonne są zwykle nieobecne tuż po

Węzły chłonne są zwykle nieobecne tuż po

porodzie. Wyczuwalne węzły chłonne mogą

porodzie. Wyczuwalne węzły chłonne mogą

świadczyć o obecności infekcji wrodzonej.

świadczyć o obecności infekcji wrodzonej.

06/20/21

Klatka piersiowa i płuca

Klatka piersiowa i płuca

Liczba oddechów na minutę, sposób oddychania

Liczba oddechów na minutę, sposób oddychania

(

(

oddech periodyczny

oddech periodyczny

,

,

bezdechy

bezdechy

)

)

Symetria ruchów kl. Piersiowej, obecność

Symetria ruchów kl. Piersiowej, obecność

wciągania przepony i międzyżebrzy

wciągania przepony i międzyżebrzy

Pamiętać należy, że obrzęk gruczołów

Pamiętać należy, że obrzęk gruczołów

piersiowych to najczęściej wynik wpływu

piersiowych to najczęściej wynik wpływu

hormonów matczynych

hormonów matczynych

Obecność stridoru, stękanie oddechowe, inne

Obecność stridoru, stękanie oddechowe, inne

dodatkowe szmery oddechowe

dodatkowe szmery oddechowe

Symetria (lub jej brak) szmerów oddechowych

Symetria (lub jej brak) szmerów oddechowych

Układ krążenia

Układ krążenia

Czynność serca (liczba uderzeń/min)

Czynność serca (liczba uderzeń/min)

Pomiar ciśnienia tętniczego

Pomiar ciśnienia tętniczego

(

(

na

na

4

4

kończynach jeśli są wzskazania

kończynach jeśli są wzskazania

)

)

Kolor skóry (bladość, sinica, plethora)

Kolor skóry (bladość, sinica, plethora)

Powrót włośniczkowy

Powrót włośniczkowy

Tętno na tętnicach odowych, promieniowych (słabe tętno na

Tętno na tętnicach odowych, promieniowych (słabe tętno na

tętnicach udowych

tętnicach udowych

,

,

opó

opó

ź

ź

nienie promieniowo -udowe

nienie promieniowo -udowe

,

,

charakter

charakter

tętna

tętna

)

)

Lokalizacja uderzenia koniuszkowego

Lokalizacja uderzenia koniuszkowego

(

(

PMI

PMI

)

)

–

–

przemieszczenie

przemieszczenie

może świadczyć o obecnośći odmy opłucnowej, przepukliny

może świadczyć o obecnośći odmy opłucnowej, przepukliny

przeponowej, situs inversus, innych anomaliach

przeponowej, situs inversus, innych anomaliach

Rytm serca, obecność szmerów

Rytm serca, obecność szmerów

Brzuch

Brzuch

Kształt brzucha – płaski brzuch może sugerowąć

Kształt brzucha – płaski brzuch może sugerowąć

obniżone napięcie mięśni

obniżone napięcie mięśni

,

,

obecność przepukliny

obecność przepukliny

przeponowej

przeponowej

Szczególną uwagę należy zwrócić na wzdęcie

Szczególną uwagę należy zwrócić na wzdęcie

brzucha

brzucha

Obecność

Obecność

diastasis recti

diastasis recti

(przepuklina kresy białej)

(przepuklina kresy białej)

Obecność anomalii -

Obecność anomalii -

omphalocele, gastroschisis

omphalocele, gastroschisis

(omphalocele

(omphalocele

jest pokryte błoną

jest pokryte błoną

, gastrosch

, gastrosch

is nie

is nie

)

)

06/20/21

06/20/21

Brzuch cd

Brzuch cd

.

.

Sznur pępowinowy

Sznur pępowinowy

– liczba naczyń, kolor

– liczba naczyń, kolor

(podbarwiony krwią, smółką)

(podbarwiony krwią, smółką)

Wątroba

Wątroba

–

–

może być wyczuwalna do

może być wyczuwalna do

2cm

2cm

poniżej

poniżej

kąta żebrowego u zdrowego noworodka

kąta żebrowego u zdrowego noworodka

Śledziona

Śledziona

zwykle nie wyczuwalna – jeśli macalna

zwykle nie wyczuwalna – jeśli macalna

może sugerować obecnośc wrodzonej infekcji,

może sugerować obecnośc wrodzonej infekcji,

krwiotworzenia pozaszpikowego

krwiotworzenia pozaszpikowego

Obecność guzów

Obecność guzów

w j.brzusznej, obecność

w j.brzusznej, obecność

przepukliny pachwinowej, pępkowej

przepukliny pachwinowej, pępkowej

Obecność

Obecność

perystaltyki

perystaltyki

Okolica odbytu

Okolica odbytu

– drożność, obecnośc przetok

– drożność, obecnośc przetok

Układ moczo - płciowy

Układ moczo - płciowy



Nerki

Nerki

–

–

badanie poprzez palpację

badanie poprzez palpację

1.

1.

Jedna ręka (4 palce) pod plecy

Jedna ręka (4 palce) pod plecy

noworodka, badamy przesuwając kciuk

noworodka, badamy przesuwając kciuk

po powierzchni nerki.

po powierzchni nerki.

2. Jedna ręka w okolicy lęd

2. Jedna ręka w okolicy lęd

ź

ź

wiowej tylnej,

wiowej tylnej,

drugą ręką badamy nerkę.

drugą ręką badamy nerkę.

Nerki zdrowego noworodka mają około

Nerki zdrowego noworodka mają około

4.5-5 cm

4.5-5 cm

Narządy płciowe

Narządy płciowe



Narządy płciowe męskie

Narządy płciowe męskie

-

-

u

u

zdrowego donoszonego noworodka

zdrowego donoszonego noworodka

penis

penis

ma

ma

długośc około

długośc około

3.6±0.7cm

3.6±0.7cm

-

-

sprawdzamy ujście cewki koczowej

sprawdzamy ujście cewki koczowej

(

(

hyposp

hyposp

e

e

dia, episp

dia, episp

e

e

dia

dia

), napletek (obecnośc

), napletek (obecnośc

stulejki)

stulejki)

-

-

jeśli noworodek był obrzezany to obrzęk

jeśli noworodek był obrzezany to obrzęk

,

,

krwawienie

krwawienie

-

-

u zdrowego noworodka moszna powinna mieć

u zdrowego noworodka moszna powinna mieć

brązową pigmentację i jest pomarszczona

brązową pigmentację i jest pomarszczona

- sprawdzamy obecność jąder

- sprawdzamy obecność jąder

Narządy płciowe cd.

Narządy płciowe cd.



Żeńskie narządy płciowe

Żeńskie narządy płciowe

-

-

dokładnie oglądamy wargi sromowe większe i

dokładnie oglądamy wargi sromowe większe i

mniejsze, ujście cewki moczowej, ujście

mniejsze, ujście cewki moczowej, ujście

pochwy (niewielkie krwawienie czy biaława

pochwy (niewielkie krwawienie czy biaława

wydzielina jest normalnym zjawiskiem)

wydzielina jest normalnym zjawiskiem)

- wyrośla błony dziewiczej mogą być obecne u

- wyrośla błony dziewiczej mogą być obecne u

zdrowych dziewczynek

zdrowych dziewczynek

Układ kostno - szkieletowy

Układ kostno - szkieletowy



Kregosłup

Kregosłup

-

-

obecność skrzywień kręgosłupa

obecność skrzywień kręgosłupa

(

(

scoliosis,

scoliosis,

kyphosis, lordosis

kyphosis, lordosis

)

)

,

,

innych defektów

innych defektów

-

-

ob

ob

ecność

ecność

meningomyeloceles

meningomyeloceles



Kończyny górne

Kończyny górne

-

-

złamania obojczyka

złamania obojczyka

-

-

brak kośći promieniowej albo łokciowej

brak kośći promieniowej albo łokciowej

-

-

dokładnie oglądamy bruzdy na dłoniach i

dokładnie oglądamy bruzdy na dłoniach i

stopach, kształt dłoni, liczbę i kształt palców

stopach, kształt dłoni, liczbę i kształt palców



Kończyny dolne

Kończyny dolne

-

-

test

test

Ortolani

Ortolani

ego i

ego i

Barlow

Barlow

a

a

,

,

objaw

objaw

Galezzi

Galezzi

ego –

ego –

dysplazja stawów biodrowych

dysplazja stawów biodrowych

-

-

nieprawidłowy kształt stóp

nieprawidłowy kształt stóp

(club foot)

(club foot)

06/20/21