OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

SERCA

Definicja

• Zespół objawów spowodowanych

uszkodzeniem mięśnia sercowego.

• O niewydolności mówimy gdy

pojemność minutowa serca i

ciśnienie tętnicze nie wystarczają do

pokrycia aktualnych potrzeb

metabolicznych ustroju.

• Niewydolność może dotyczyć prawej,

lewej komory lub obu komór łącznie.

Przyczyny:

• Choroba wieńcowa
• Nadciśnienie
• Wada zastawkowa
• Kardiomiopatia: rozstrzeniowa >

przerostowa

• Infekcje obejmujące mięsień sercowy

Objawy:

• Osłabienie i łatwe męczenie

(pogorszenie tolerancji wysiłku

fizycznego)

• Duszność – w czasie wysiłku, a w

postaci zaawansowanej również w

spoczynku i podczas snu

• Obrzęki nóg - zwykle zlokalizowane w

okolicy kostek i goleni, a także pleców

(osoby leżące); nasilają się po

przewodnieniu

• Nycturia
• Suchy, męczący kaszel w nocy
• Ochłodzenie kończyn
• Kołatanie serca
• Bóle wieńcowe
• Zawroty głowy
• Utrata przytomności podczas wysiłku

fizycznego

Podział I (często

współistnieją):

Skurczowa:
• Spadek EF

Rozkurczowa:
• Prawidłowa EF
• Częsta w chorobie wieńcowej

i przerostach mięśnia

sercowego

• Podwyższone ciśnienie

późnorozkurczowe w

komorze przy jej prawidłowej

objętości późnorozkurczowej

• W EKG sylwetka serca

niepowiększona

Podział II:

Lewokomorowa:

• Stan po zawale

mięśnia sercowego

• Nadciśnienie tętnicze

• Wada mitralna

• Wada aortalna

• Choroba

niedokrwienna serca

Prawokomorowa:
• Powikłanie niewydolności

lewokomorowej

• Postać izolowana w

przebiegu pierwotnego

przeciążenia prawej

komory (nadciśnienie

płucne, izolowana

niedomykalność

zastawki trójdzielnej,

zaciskające zapalenie

osierdzia)

• Zawał prawej komory

Postać ostra a przewlekła

• Każda postać niewydolności serca w zależności od

szybkości jej rozwoju może być ostra lub

przewlekła

• Ostra niewydolność serca może być wywołana:
1. Nagle pojawiającym się upośledzeniem

kurczliwości serca (np. zawał serca, masywny zator

tętnicy płucnej)

2. Nasileniem objawów (np. nagły wzrost ciśnienia

tętniczego)

3. Nałożeniem się dodatkowych czynników (np.

częstoskurcz) na już istniejące przeciążenie

hemodynamiczne serca

• Objawami ciężkiej niewydolności serca są obrzęk

płuc i wstrząs kardiogenny

Zagrożenia i profilaktyka

• Niewydolność serca może prowadzić do

znacznego upośledzenia wydolności
fizycznej

• Może doprowadzić do przedwczesnej

śmierci - z powodu zaostrzenia
niewydolności lub zaburzeń rytmu

• W wielu przypadkach można temu

zapobiec wprowadzając odpowiednie
leczenie i zdrowy styl życia

Najczęściej stosowane leki:

• ACE - inhibitory - inhibitory

konwertazy

• Leki moczopędne – diuretyki
• Glikozydy
• Beta-blokery
• Antagoniści wapnia - blokery

receptorów  wapniowych

Leczenie zabiegowe:

• Angioplastyka
• By-pass’y
• Operacja zastawek serca

Stopnie niewydolności

serca według NYHA - New

York Heart Assotiation

I.

Bez dolegliwości przy zwykłych

czynnościach, choroba serca bez

niewydolności

II.

Umiarkowane dolegliwości przy zwykłych

czynnościach, upośledzenie wydolności

fizycznej

III. Znaczne upośledzenie wydolności fizycznej

widoczne przy zwykłych czynnościach

IV. Duszność spoczynkowa

OBRZĘK PŁUC

Oedema pulmonalis

Definicja

• Stan kliniczny będący wynikiem

masywnego przemieszczenia płynów
z włośniczek płucnych do tkanki
śródmiąższowej i pęcherzyków
płucnych

• Zjawisko to spowodowane jest

wzrostem ciśnienia w łożysku
naczyniowym płuc

Przyczyny:

• Sercowo-naczyniowe:
1. Nagłe pogorszenie funkcji mięśnia

sercowego u pacjentów z niewydolnością serca

2. Zawał serca, ostry stan niedokrwienny

mięśniówki serca

3. Nadciśnienie tętnicze
4. Zaburzenia rytmu
5. Wady zastawek serca np. zwężenie

zastawki mitralnej powodujące zastój krwi w

płucach

6. Udar mózgu - Insultus cerebri

• Płucne:
1. Zapalenie płuc
2. Zachłyśnięcie płynami
3. Reakcje alergiczne
4. Choroba wysokościowa
5. Drenaż opłucnej

• Inne:
1. Przewodnienie pacjenta
2. Zbyt niska podaż białka

spadek ciśnienia osmotycznego
ucieczka płynów z naczyń

3. Retencja płynów w przebiegu

niewydolności nerek

Objawy:

• Duszność
• Sinica (zasinienie powłok ciała, warg,

języka, śluzówek)

• Kaszel
• Nadmierna potliwość
• Przepełnienie żył szyjnych

• Orthopnoë
• Osłuchowo - trzeszczenia nad całymi

polami płucnymi

• Pobudzenie psychoruchowe
• Tachykardia

WSTRZĄS KARDIOGENNY

Definicja:

• Stan niewydolności mięśnia

sercowego wywołanej upośledzeniem
funkcji wyrzutowej serca

• Najczęstsza przyczyna – zawał

mięśnia sercowego

• Stan zagrażający życiu pacjenta

Diagnostyka:

• W celu ustalenia czy rzeczywiście

mamy pacjenta ze wstrząsem

kardiogennym należy wykonać badanie

ultrasonograficzne - echo serca

• Niezastąpiony pozostaje pomiar rzutu

minutowego i ciśnienia zaklinowania w

tętnicy płucnej za pomocą cewnika

Swana-Ganza oraz bezpośrednie

monitorowanie ciśnienia tętniczego

Objawy - niezbędne do

rozpoznania wstrząsu

kardiogennego:

• Spadek skurczowego ciśnienia

tętniczego poniżej 80 mmHg lub spadek

o ponad 60 mmHg wartości wyjściowej

utrzymujący się przez ponad pół

godziny

• Diureza godzinowa na poziomie poniżej

20ml

• Zaburzenia świadomości
• Spadek indeksu pojemności wyrzutowej

poniżej 2l na metr kw/min

Śmiertelność

• Liczba pacjentów umierających z

powodu wstrząsu kardiogennego jest
bardzo wysoka i wynosi ok. 65-90%

Farmokoterapia:

• Podawanie leków działających

inotropowo dodatnio (polepszają

kurczliwość mięśniówki serca): aminy

katecholowe

• Leki obniżające opór obwodowy

(afterload): nitrogliceryna,

nitroprusydek sodu

• Najbardziej powszechnym standardem

terapii jest podawanie dobutaminy i

nitrogliceryny

Przyczyny:

• Niewydolność napełniania komór:
1. Tachyarytmie
2. Tamponada osierdzia
• Niewydolność funkcji wyrzutowej:
1. Niestabilna choroba wieńcowa i

zawał serca

2. Zapalenia mięśnia sercowego
3. Niedomykalność ujść tętniczych

4. Kardiomiopatia przerostowa

5. Leki kardiodepresyjne (inotropowo

ujemne)

6. Zwężenie ujść tetniczych
7. Zator tętnicy płucnej
8. Zaburzenia rytmu (bradyarytmie)