HIPERBARIA - zjawisko
HIPERBARIA - zjawisko
dotyczące nurków i osób
dotyczące nurków i osób
pracujących w kesonach
pracujących w kesonach
Człowiek może znosić ciśnienie sprężonego
Człowiek może znosić ciśnienie sprężonego
powietrza dochodzące do 1820kPa (18atm.).
powietrza dochodzące do 1820kPa (18atm.).
Podwyższone ciśnienie utrudnia wymianę gazową
Podwyższone ciśnienie utrudnia wymianę gazową
w płucach, oddziałuje na krew, układ krążenia i
w płucach, oddziałuje na krew, układ krążenia i
oddychania (zwiększa pracę mięśni oddechowych)
oddychania (zwiększa pracę mięśni oddechowych)
Na każde 10 m zanurzenia pod wodę ciśnienie
Na każde 10 m zanurzenia pod wodę ciśnienie
zwiększa się o 1 atm., a objętość powietrza
zwiększa się o 1 atm., a objętość powietrza
zmniejsza się o połowę.
zmniejsza się o połowę.
Na zatrzymanym głębokim wdechu można
Na zatrzymanym głębokim wdechu można
maksymalnie zanurzyć się na głębokość 30m
maksymalnie zanurzyć się na głębokość 30m
(głębiej płuca zapadają się i ulegają uszkodzeniu)
(głębiej płuca zapadają się i ulegają uszkodzeniu)
Ciśnienie hydrostatyczne otaczające nurka
Ciśnienie hydrostatyczne otaczające nurka
wyciska krew i kieruje do wielkich naczyń i serca -
wyciska krew i kieruje do wielkich naczyń i serca -
utrudnienie krążenia
utrudnienie krążenia
Ucisk z zewnątrz na mało podatną klatkę
Ucisk z zewnątrz na mało podatną klatkę
piersiową może spowodować zgniecenie i
piersiową może spowodować zgniecenie i
mechaniczne uszkodzenie płuc
mechaniczne uszkodzenie płuc
Krew napływa do zatok przynosowych -
Krew napływa do zatok przynosowych -
krwawienia.
krwawienia.
Aby zapobiec tym efektom, podaje się mieszanki
Aby zapobiec tym efektom, podaje się mieszanki
oddechowe pod ciśnieniem równoważącym
oddechowe pod ciśnieniem równoważącym
hydrostatyczne ciśnienie zewnętrzne.
hydrostatyczne ciśnienie zewnętrzne.
Niebezpieczeństwo oddychania
Niebezpieczeństwo oddychania
powietrzem o podwyższonym ciśnieniu
powietrzem o podwyższonym ciśnieniu
nasycenie tkanek azotem, który przy
nasycenie tkanek azotem, który przy
nagłym spadku ciśnienia uwalnia się w
nagłym spadku ciśnienia uwalnia się w
postaci pęcherzyków (choroba kesonowa)
postaci pęcherzyków (choroba kesonowa)
narkotyczne działanie azotu (4atm.)
narkotyczne działanie azotu (4atm.)
zbyt głębokie zanurzenie u osób
zbyt głębokie zanurzenie u osób
wytrenowanych powoduje neurogenne
wytrenowanych powoduje neurogenne
skurcze mięśni - zatonięcie
skurcze mięśni - zatonięcie
DZIAŁANIE AZOTU
DZIAŁANIE AZOTU
rozpuszcza się 5-krotnie lepiej w tk.tłuszczowej
rozpuszcza się 5-krotnie lepiej w tk.tłuszczowej
wzmożone samopoczucie przypominające
wzmożone samopoczucie przypominające
upojenie alkoholowe
upojenie alkoholowe
Obniżony samokrytycyzm
Obniżony samokrytycyzm
Zaburzenia orientacji
Zaburzenia orientacji
Neurogenny zespół hiperbarii (HPNS) –
Neurogenny zespół hiperbarii (HPNS) –
rozpuszczenie dużych ilości N
rozpuszczenie dużych ilości N
2
2
w błonach
w błonach
komórkowych - wzrost przepuszczalności kanałów
komórkowych - wzrost przepuszczalności kanałów
Na
Na
+
+
- upośledzenie transmisji synaptycznej
- upośledzenie transmisji synaptycznej
Przy 4atm. ma właściwości narkotyczne
Przy 4atm. ma właściwości narkotyczne
Przy 8atm. całkowicie znieczula – narkoza azotowa
Przy 8atm. całkowicie znieczula – narkoza azotowa
Stosowanie mieszanek helowych
Stosowanie mieszanek helowych
zamiast azotowych (sprężonego
zamiast azotowych (sprężonego
powietrza)
powietrza)
HEL
HEL
jest mniej narkotyczny
jest mniej narkotyczny
Szybciej zostaje usunięty z tkanek (krótszy
Szybciej zostaje usunięty z tkanek (krótszy
czas dekompresji)
czas dekompresji)
W mniejszym stopniu przenika do tkanek
W mniejszym stopniu przenika do tkanek
6-krotnie zwiększa utratę ciepła
6-krotnie zwiększa utratę ciepła
Wzmaga uczucie osamotnienia, brak orientacji,
Wzmaga uczucie osamotnienia, brak orientacji,
strach przed upadkiem i przed wyjściem na
strach przed upadkiem i przed wyjściem na
powierzchnię
powierzchnię
przy długotrwałym nurkowaniu na dużych
przy długotrwałym nurkowaniu na dużych
głębokościach stosuje się mieszanki helowe
głębokościach stosuje się mieszanki helowe
do głębokości ok 20m używa się mieszanek
do głębokości ok 20m używa się mieszanek
azotowych
azotowych
U osób pracujących w wysokich
U osób pracujących w wysokich
ciśnieniach obserwuje się:
ciśnieniach obserwuje się:
Hipowentylację - hiperkapnię
Hipowentylację - hiperkapnię
Wzrost RR i pojemności minutowej serca
Wzrost RR i pojemności minutowej serca
wzrost ciśnienia śródczaszkowego
wzrost ciśnienia śródczaszkowego
zmiany późne:
zmiany późne:
Wzrost siły mięśni oddechowych
Wzrost siły mięśni oddechowych
wzrost sprawności układu oddechowego(
wzrost sprawności układu oddechowego(
V
V
wdechowej)
wdechowej)
wzrost wydolności mięśnia sercowego
wzrost wydolności mięśnia sercowego
spadek liczby erytrocytów – niedokrwistość
spadek liczby erytrocytów – niedokrwistość
CHOROBA KESONOWA
CHOROBA KESONOWA
(choroba dekompresyjna,
(choroba dekompresyjna,
dysbaria)
dysbaria)
Azot rozpuszczony w tkankach i płynach ustrojowych zostaje
Azot rozpuszczony w tkankach i płynach ustrojowych zostaje
gwałtownie uwolniony w postaci pęcherzyków przy szybkim
gwałtownie uwolniony w postaci pęcherzyków przy szybkim
zmniejszaniu się ciśnienia atmosferycznego.
zmniejszaniu się ciśnienia atmosferycznego.
Wywołuje to:
Wywołuje to:
ból
ból
aglutynację, a następnie tworzą się skrzepliny, które narastają w
aglutynację, a następnie tworzą się skrzepliny, które narastają w
ciągu kilku dni (postępowanie choroby pomimo przebywania w
ciągu kilku dni (postępowanie choroby pomimo przebywania w
normalnym ciśnieniu)
normalnym ciśnieniu)
objawy w układzie kostno-stawowym
objawy w układzie kostno-stawowym
objawy osłabienia, porażenia, duszenia się, a nawet zapaść
objawy osłabienia, porażenia, duszenia się, a nawet zapaść
Stopień uszkodzenia tkanek zależy od
Stopień uszkodzenia tkanek zależy od
wielkości hiperbarii i szybkości dekompresji
wielkości hiperbarii i szybkości dekompresji
Szybka dekompresja może spowodować odmę
Szybka dekompresja może spowodować odmę
płucną przesunięcie dużej ilości krwi do
płucną przesunięcie dużej ilości krwi do
krążenia płucnego) i zatory w naczyniach
krążenia płucnego) i zatory w naczyniach
płucnych prowadzące do śmierci
płucnych prowadzące do śmierci
ZESPÓŁ MÉNIÉRE’A
ZESPÓŁ MÉNIÉRE’A
Związany ze zmianami ciśnienia
Związany ze zmianami ciśnienia
atmosferycznego, które są przyczyną urazów
atmosferycznego, które są przyczyną urazów
ciśnieniowych ucha wewnętrznego i zatok
ciśnieniowych ucha wewnętrznego i zatok
przynosowych
przynosowych
100% tlen
100% tlen
pod ciśnieniem:
pod ciśnieniem:
leczenie hipoksji hipoksycznej
leczenie hipoksji hipoksycznej
hipoksji z powodu zatrucia CO, cyjankiem
hipoksji z powodu zatrucia CO, cyjankiem
w zgorzeli gazowej
w zgorzeli gazowej
nieskuteczny w : hipoksji zastoinowej, histotoksycznej,
nieskuteczny w : hipoksji zastoinowej, histotoksycznej,
anemicznej
anemicznej
oddychanie czystym tlenem ma szkodliwe działanie
oddychanie czystym tlenem ma szkodliwe działanie
(uszkodzenie pęcherzyków płucnych i
(uszkodzenie pęcherzyków płucnych i
akt. enzymów
akt. enzymów
oddechowych, upośledzenie funkcji ośrodka
oddechowych, upośledzenie funkcji ośrodka
oddechowego)
oddechowego)
100% O
100% O
2
2
pod ciśnieniem 4atm. wywołuje objawy
pod ciśnieniem 4atm. wywołuje objawy
zatrucia tlenowego po 30min (kaszel, duszność, obrzęk
zatrucia tlenowego po 30min (kaszel, duszność, obrzęk
płuc, zaburzenia OUN,
płuc, zaburzenia OUN,
RR, zwolnienie rytmu serca,
RR, zwolnienie rytmu serca,
porażenie ośrodka oddechowego)
porażenie ośrodka oddechowego)
Profilaktyka
Profilaktyka
:
:
Przestrzeganie zasad BHP
Przestrzeganie zasad BHP
Dokładne sprawdzanie sprzętu do nurkowania przed
Dokładne sprawdzanie sprzętu do nurkowania przed
każdym zanurzeniem
każdym zanurzeniem
Stosowanie odpowiednich mieszanek gazów
Stosowanie odpowiednich mieszanek gazów
Powolne wynurzanie się nurków, przechodzenie osób
Powolne wynurzanie się nurków, przechodzenie osób
pracujących w kesonach przez system śluz – komór
pracujących w kesonach przez system śluz – komór
dekompresyjnych ( czas dekompresji z 4atm. do 1atm
dekompresyjnych ( czas dekompresji z 4atm. do 1atm
to ok. 60min.)
to ok. 60min.)
Gdy nurek zbyt szybko opuścił głębię należy go
Gdy nurek zbyt szybko opuścił głębię należy go
umieścić w komorze rekompresyjnej nie później niż
umieścić w komorze rekompresyjnej nie później niż
5min. po opuszczeniu głębi
5min. po opuszczeniu głębi
Przy wystąpieniu objawów choroby dekompresyjnej
Przy wystąpieniu objawów choroby dekompresyjnej
należy bezzwłocznie powtórzyć procedurę dekompresji
należy bezzwłocznie powtórzyć procedurę dekompresji
Agnieszka Leyko
Agnieszka Leyko
Filip Strycharski
Filip Strycharski
Paweł Leyko
Paweł Leyko