Struktura wewnętrzna

podłoży

•Powiązana faza ciekła i faza stała

•Mostki wodorowe

•Siły międzycząsteczkowe

•Struktura siateczkowa odpowiada za

właściwości reologiczne maści

– Konsystencja

– Smarowalność

– Lepkość

– Rozwarstwianie (liczba potliwości)

– Homogenność (temperatura topnienia)

Rozwarstwianie

•Liczba potliwości – określa jak mocno

związane są ze sobą fazy

•Przewidywanie zachowania maści podczas

przechowywania

•Małe wartości  silny związek faz

•Duże wartości  dążenie do rozdzielenia faz

Rodzaj podłoża

Liczba potliwości

Smalec wieprzowy

Tran utwardzony

Olej arachidowy

utwardzony

Wazelina naturalna

Wazelina sztuczna

113

109

105

102

176

Homogenność (temperatura

topnienia)

• Temperatura, w której kryształ zamienia się w ciecz.

Jest to też najwyższa możliwa temperatura, w której

może rozpocząć się krystalizacja tej substancji.

• Temperatura krzepnięcia – temperatura, w której

następuje zjawisko fizyczne krzepnięcia, może być

niższa od temperatury topnienia.

Trwałość chemiczna

• Jełczenie – ciąg reakcji zachodzących pod wpływem czynników

zewnętrznych zachodzący w podłożu maściowym

• Zwiększenie liczby kwasowości - miara liczby grup

karboksylowych

związku

chemicznego,

np.

kwasu

tłuszczowego

• Utlenianie - liczba nadtlenkowa - miara zawartości

nadtlenków , traktowana jest jako wskaźnik stopnia

(zjełczenia) tłuszczu

Zdolność wiązania wody

•Liczba wodna – liczba gramów wody jaką, w

20°C, może związać 100g podłoża, tworząc

trwałą emulsję

•Zdolność podłoża maściowego do trwałego

emulgowania wody.

•Duża liczba wodna oznacza, że dana

substancja jest dobrym emulgatorem.

•Liczba wodna niektórych substancji:

•Lanolina ok. 200

•Wazelina ok. 10

•Smalec ok. 15

•Euceryna ok. 300

•Tran utwardzony – ok. 65

Sporządzanie maści

•Warunki najwyższej czystości

•Etapy

– Przygotowanie podłoża

– Przygotowanie substancji leczniczej

– Wprowadzenie substancji do podłoża

– Homogenizacja maści

– Fasowanie

– Pakowanie

Przygotowanie podłoża

•Składniki topi się na łaźni wodnej

•Stopione podłoża cedzi się i chłodzi,

mieszając

•Dodaje się wody o temperaturze nie niższej

niż temperatura podłoża

•Maści z antybiotykami i na oparzenia i rany

wyjaławia się w 160°C przez 1 h

Przygotowanie substancji

leczniczej

•Stopień

rozdrobnienia

(maści

zawiesiny)

•Czystość

mikrobiologiczna

-

wyjaławianie

Wprowadzenie substancji do

podłoża

• Maści roztwory – substancja jest rozpuszczona w podłożu i

mieszana do zastygnięcia

• Maści zawiesiny – rozcieranie substancji ze stopionym

podłożem w równych ilościach, następnie dodawanie dalszej

ilości podłoża i mieszanie do zestalenia

•Maści

emulsje

–

rozpuszczenie

substancji

w

rozpuszczalniku

i

dodanie do podłoża

•Moździerz lub mieszalnik

Homogenizacja maści

•Jednorodność cząsteczek

•Trójwalcówka

Pakowanie

• Opakowanie powinno zapewnić wygodę stosowania oraz

zabezpieczyć maść przed czynnikami, które mają wpływ na

jej trwałość i czystość mikrobiologiczną (wilgotność

otoczenia, tlen z powietrza, wysychanie, mikroorganizmy).

• W recepturze jałowej opakowania są wyjaławiane, a

pakowanie maści odbywa się w lożach laminarnych.

Opakowania

•Słoiki, pudełka

– Tuby metalowe

- Odporne na składniki maści za

wyjątkiem rtęci i odczynu zasadowego

– Powłoczka ochronna

•Roll on

•Tuby aluminiowe

– Odporne na składniki maści za wyjątkiem rtęci i

odczynu zasadowego

– Powłoczka ochronna

– Maści aerozole

– Maści kapsułki, ampułki

Pasty - Pastae

•Stężone maści zawiesiny o konsystencji

plastycznej do stosowania na skórę

•25-50%

miałko

lub

bardzo

miałko

sproszkowanych

substancji

stałych

zawieszonych w podłożu maściowym

•Skrobia, ZnO, CaCO

3

, S

2

, kwas salicylowy,

rezorcyna

•Właściwości ochronne

•Wysuszające

•Chronią

przed

czynnikami

zewnętrznymi

•Przeciw egzemom i liszajom

•Pasty do zębów

Pasta cynkowa Zinci oxidi

•Zinci oxydum

25 cz

•Tritici amylum

25 cz

•Vaselinum album

50 cz

•Przesiane i zmieszane proszki ucierać

ze stopioną wazeliną, przepuścić 3 -

krotnie przez trójwalcówkę.

Past do zębów Pastae

dentificiae

• Substancje pomocnicze

– Ścierające lub polerujące – odpowiednia twardość

• Wodorofosforan wapnia, strącony węglan wapnia, wodorotlenek

glinu

• Zapobiegające wysychaniu - silnie higroskopijne

– Glicerol, sorbitol

• Wiążące – nadają odpowiednią strukturę, zagęszczają

– Agar, alginiany, benitonit

• Pieniące – ułatwiają działanie czyszczące pasty

– Laurylosiarczan sodu, mydło lecznicze

• Konserwujące – chronią przed drobnoustrojami

– Kwas benzoesowy, kwas sorbowy

• Słodzące – korekta smaku

– Sacharyna, glutaminian sodu

• Aromatyczne – smak i zapach, dezynfekujące

– Olejki eteryczne: miętowy, eukaliptusowy, anyżowy

• Biologicznie aktywne – zapobiegają chorobom

dziąseł i zębów

Substancje biologicznie

aktywne

•Remineralizacja – związki fluoru, wapnia

•Dobry stan dziąseł – alantoina, azulen,

D-pantenol, wyciągi roślinne

•Zapobieganie powstawaniu kamienia

nazębnego – pirofosforan sodu, chloran

potasu, glukonian chlorheksydyny

Kremy kosmetyczne -

Cremores

•Preparaty przeznaczone do pielęgnacji

skóry.

•Utrzymują prawidłowy stan skóry, jej

uelastycznienie i wygładzenie.

– natłuszczanie,

– nawodnienie

– odżywienie skóry

Podstawowymi składnikami

kremów są:

• Podłoża maściowe

• Emulgatory - mydła, woski, WAT, lecytyna

• Środki

konserwujące

–

estry

metylowe

kw.

p-

hydroksybenzoesowego

• Substancje zapachowe 1-0,5 %

• Woda

• Substancje biologicznie czynne: witaminy, aminokwasy,

hormony, enzymy, kompleksy białkowe oraz wyciągi roślinne.

Podział kremów

1. Kremy tłuste – emulsje w/o

2. Kremy nawilżające – o/w

3. Kremy odżywcze

4. Kremy tłuste na noc

5. Kremy na dzień:

1.

Nawilżające

2.

Suche

3.

Beztłuszczowe

Kremy tłuste – emulsje w/o

• Natłuszczają

• Wygładzają i uelastyczniają skórę

• Chronią skórę przed zanieczyszczeniami środowiska oraz

warunkami atmosferycznymi (słońce, wiatr)

• Wygładzają naskórek,

• Nadają cerze zdrowy wygląd

• Do codziennej pielęgnacji skóry bardzo suchej i szczególnie

wrażliwej

Kremy nawilżające – o/w

• Matowe

• Zawartość wody do 80 %

• Przywracają elastyczność

• Zapobiegają wiotczeniu skóry

• Zatrzymują substancje nawilżające wewnątrz skóry, pomagają

uzupełnić te, które zostały utracone w ciągu dnia.

• Nie pozostawiają tłustej warstwy na skórze.

Kremy odżywcze

• Witaminy B3, E i prowitamina B5

• Wyciąg z żeń-szenia – działa odżywczo i regenerująco,

zapobiegając przedwczesnemu wiotczeniu skóry

• DNA morski – naturalny hydrofilowy składnik pozwalający na

zwiększenie i zatrzymanie wody w skórze

• Glucam® – wygładza i przywraca skórze utraconą jędrność

Kremy suche

•Emulsje beztłuszczowe

•Mydło emulgatorem

•Do cery tłustej

•Podkład pod puder

Krem beztłuszczowy

•Lekki,

•Beztłuszczowy,

•Nie zawiera barwników i środków

zapachowych,

•Wchłania się natychmiast.

•Glicerol, sorbitol