Ostre zapalenie trzustki
(OZT) jest chorobą o
przebiegu średnio ciężkim
lub ciężkim, objawiającą
się bólem w jamie
brzusznej oraz wzrostem
aktywności enzymu
amylazy we krwi i w
moczu.

cechuje się

odwracalnym uszkodzeniem

trzustki i tkanek
okołotrzustkowych pod
postacią obrzęku, martwicy, a
u części chorych powikłaniami
wielonarządowymi.

Etiologia OZT

Etiologia OZT

Przyczyny OZT

 kamica żółciowa
 nadmierne spożywanie alkoholu
 ok.20 % przypadków nie można ujawnić działania

wymienionych powyżej głównych czynników etiologicznych.

Leki?
nowotwory trzustki i dróg żółciowych,
choroby narządów sąsiednich ( np. zapalenie pęcherzyka żółciowego,

wrzód drążący do trzustki),

zabiegi chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej, oraz zabiegi

endoskopowe w obrębie dróg żółciowych i przewodu trzustkowego.

niektóre choroby metaboliczne (np. cukrzyca, hiperlipidemie)
zakażenia wirusowe i bakteryjne.
ok.10 -20% nie udaje się określić przyczyny choroby (samoistne OZT).

Przyczyny OZT

Przyczyny OZT



Gallstone
s



Ethanol



Trauma

GET SMASHED



Steroids



Mumps



Autoimmune (PAN)



Scorpion bites



Hyperlipidemia



ERCP



Drugs (azathioprine,
diuretics )

Objawy OZT:

ból brzucha o dużym nasileniu,
nudności i wymioty,
wzdęcie i bolesność uciskowa brzucha.
przyspieszenie tętna, obniżenie

ciśnienia krwi, zaburzenia świadomości,

zmniejszenie wydalania moczu lub

bezmocz.

Początek objawów jest zazwyczaj nagły.

Badania dodatkowe:

badanie ultrasonograficzne (USG).
tomografia komputerowa (TK).
Endoskopowa cholangiopankreatografia

wsteczna (ECPW)

Radiologiczne badanie klatki piersiowej

może ujawnić obecność płynu w jamach

opłucnej, co stwierdza się w czasie

pierwszej doby u 76 -88 % chorych na

OZT.

Powikłania ogólnoustrojowe:

Niewydolność krążenia, wstrząs,
niewydolność oddechowa,
niewydolność nerek.
zaburzenia krzepnięcia.
wahania poziomu cukru we krwi,
zaburzenia ośrodkowego układu

nerwowego

powikłania miejscowe:

martwica trzustki,
torbiele trzustki,
przetoki,
krwotoki z przewodu

pokarmowego

Rokowanie

Zdecydowana większość chorych

powraca zupełnie do zdrowia pod

warunkiem usunięcia czynnika

wywołującego chorobę (alkohol,

kamica żółciowa).

czynność zewnątrzwydzielnicza

trzustki powraca do normy

nie ma potrzeby dalszego leczenia

farmakologicznego.

Dieta:

 ok.1 miesiąca, dość znacznemu ograniczeniu

podlegają tłuszcze a nieznacznie białko.

 dieta musi być łatwo strawna, produkty powinny być

chude, ze względu na ograniczony w diecie tłuszcz.

 Ważne jest spożywanie regularnie 4 -5 posiłków w

ciągu dnia, aby poszczególne posiłki nie były zbyt
obfite.

 około 1 miesiąca, można zwiększyć ilość tłuszczu i

białka przy rozdzieleniu dziennej racji pokarmowej
na na 5 posiłków.

Przewlekłe zapalenie trzustki (pzt), to
przewlekła, nienowotworowa choroba
trzustki, charakteryzująca się

 postępującym włóknieniem i zanikiem tkanki

gruczołowej trzustki, prowadzącym do

 upośledzenia wydzielania enzymów

trawiennych i hormonów produkowanych
przez trzustkę.

 To z kolei powoduje u chorych na pzt

zaburzenia trawienia i wchłaniania
pokarmów oraz cukrzycę.

Na przestrzeni ostatnich 20
lat obserwuje się stały,
systematyczny wzrost
zachorowań na pzt w krajach
o wysokim spożyciu alkoholu.

W Europie Zachodniej zapadalność

na pzt waha się od około 4 do 10

-12 zachorowań na 100 000

mieszkańców w ciągu roku.

Najczęściej występującą
postacią tej choroby jest
wapniejące pzt, a jego
główną przyczyną jest
spożywanie alkoholu .

alkohol jest przyczyną 70 -90 proc.

wszystkich przypadków
wapniejącego pzt.

Do rzadszych przyczyn
wapniejącego pzt należą:

nadczynność przytarczyc,
czynnik genetyczny,
przewlekłe, ciężkie

niedożywienie

Zaporowe postacie PZT

niektóre nowotwory trzustki,
łagodne guzy rosnące w przewodzie

trzustkowym,

zwężenie ujścia przewodu trzustkowego do

dwunastnicy,

bliznowate zwężenie przewodu trzustkowego

po przebyciu ostrego zapalenia trzustki

pourazowe przerwanie ciągłości przewodu

trzustkowego głównego.

Objawy pzt :

ból brzucha
okresowe chudnięcie
żółtaczka
Luźne stolce.
zespół złego wchłaniania manifestujący

się biegunką tłuszczową i stałym

postępującym chudnięciem oraz

cukrzyca.

Rozpoznnanie pzt:

wywiad chorobowy
metody obrazowania trzustki



ultrasonografia jamy brzusznej,



przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej.



cholangiopankreatografię przy pomocy

rezonansu magnetycznego (MRCP)



endoskopową pankreatografię wsteczną

(ECPW).



echoendoskopia

Powikłania:

pseudotorbiele retencyjne,
wytworzenie ropni
przebicie się do innych, sąsiednich tkanek

i narządów,

zapalenie otrzewnej
wodobrzusze,
wysięk opłucnowy
zapalenie śródpiersia.
zwężenie dwunastnicy.

Leczenie:

bezwzględny zakaz

spożywania alkoholu

zaporowe pzt stanowi

najczęściej wskazanie do
leczenia chirurgicznego,

Dieta

wysokokaloryczna,
tłuszcze nie powinny przekraczać 60 -80

g/dobę.

W przypadku występowania cukrzycy

stosujemy dietę cukrzycową i leczenie

farmakologiczne.

podawanie witamin rozpuszczalnych w

tłuszczach (A,D,E,K )oraz z grupy B i kwasu

foliowego.

preparaty enzymów trzustkowych

Rokowanie:

długość życia chorych z pzt jest krótsza

niż przeciętna (o kilka-kilkanaście lat).

Główną przyczyną zgonu -nowotwory

złośliwe układu oddechowego (rak płuca,

rak krtani), gruźlica, choroby układu

krążenia.

20 lat od wystąpienia pierwszych objawów

przeżywa jedynie 50%chorych z pzt.

Rak trzustki.

Rak trzustki.



3-ci co do częstości w p..pok.

3-ci co do częstości w p..pok.



90% - głowa trzustki,

90% - głowa trzustki,



objawy:

objawy:



zwykle późno,

zwykle późno,



tj. w PZT,

tj. w PZT,



bezbólowa żółtaczka

bezbólowa żółtaczka

Rak trzustki.

Rak trzustki.



Rozpoznanie:

Rozpoznanie:



USG, EUS, ECPW.

USG, EUS, ECPW.



Leczenie:

Leczenie:



operacyjne:

operacyjne:



radykalne w 10-20%,

radykalne w 10-20%,



paliatywne,

paliatywne,



paliatywne (protezy, p./bólowe)

paliatywne (protezy, p./bólowe)



Rokowanie: złe.(10% - 5-letnie

Rokowanie: złe.(10% - 5-letnie

przeżycie).

przeżycie).