PODATEK -
DEFINICJA
PODATEK – należy do najstarszych kategorii ekonomicznych
i finansowych, jest klasyczną daniną publiczną
PODATEK – pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne, bezzwrotne
świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publicznoprawnych
(np. samorządów)
OBECNY SYSTEM PODATKOWY W POLSCE
Wpływy podatkowe w Polsce w 2009 roku
w mln zł
struktura
Dochody JST ogółem
154 842,5
100,00
Udział JST w PIT
26 997, 1
17,42
Udział JST w CIT
6617,7
4,27
podatek od nieruchomości
14 189,9
9,16
podatek od czynności
cywilnoprawnych
1 698,3
1,10
podatek rolny
1 238,5
0,80
podatek od środków transportowych
840,5
0,54
podatek od spadków i darowizn
301,6
0,19
podatek leśny
182,7
0,12
dochody ogółem BP
274 183,5
100,00
VAT
99 454,7
36,27
Akcyza
53 926,9
19,67
PIT
35 763,7
13,04
CIT
24 156,6
8,81
podatek od gier
1 576,1
0,57
Elementy konstrukcji podatków
Działalność praktyczna mająca na celu ustalenie:
•
obowiązku podatkowego
•
wymiaru podatku
•
procedur ściągnięcia podatku
Elementami techniki podatkowej są:
1.
podmiot opodatkowania
2.
przedmiot opodatkowania
3.
podstawa opodatkowania
4.
stawka podatkowa
5.
skala podatkowa
6.
zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe
7.
terminy i procedura dokonywania płatności
Elementy konstrukcji podatków
C. D.
1.
Podmiotem opodatkowania
jest każda osoba, na której ciąży obowiązek
podatkowy
Podmiot opodatkowania
CZYNNY – państwo lub władze samorządowe
BIERNY – osoby fizyczne i prawne zobowiązane do płacenia
podatków
PŁATNIK = PODATNIK
2.
Przedmiotem opodatkowania
jest rzecz lub zdarzenie wywołujące obowiązek
podatkowy
3.
Podstawa opodatkowania
to z reguły wartościowo określony przedmiot
opodatkowania. Może też być wyrażona w jednostkach fizycznych (ilościowo)
4.
Stawka podatkowa
to relacja kwoty podatku do podstawy opodatkowania
Brak psychicznego ciężaru
Łatwiej ściągnąć podatek od przedsiębiorstw
5.
Skala opodatkowania
informuje jaką stawkę należy zastosować
do podstawy opodatkowania
KWOTOWA
określa bezpośrednio wielkość
podatku należnego
PROCENTOWA
określa jaka część podstawy
opodatkowania stanowi
zobowiązanie podatkowe
STAŁA = PROPORCJONALNA
Wysokość podatku rośnie w takim
samym tempie jak podstawa
opodatkowania
ZMIENNA
Wysokość podatku zmienia się wraz ze
zmianą podstawy
opodatkowania:
•
skale progresywne
Elementy konstrukcji podatków
C. D.
PROGRESJA GLOBALNA
przeciętna stawka = krańcowa stawka
każda stawka
podatkowa ze skali progresji odnosi się
dla całej
podstawy opodatkowania łącznie
Elementy konstrukcji podatków
C. D.
PROGRESJA CIĄGŁA = szczeblowa
przeciętna stawka < krańcowa stawka
zapewnia równomierny,
niepowodujący skoków
wzrost obciążeń podatkowych.
Kolejne stawki podatku odnoszą się nie do całej podstawy opodatkowania, lecz tylko do
pewnego szczebla skali podatkowej.
Elementy konstrukcji podatków
C. D.
Elementy konstrukcji podatków
C.D.
ZWOLNIENIA PODATKOWE –
państwo w ramach prowadzonej polityki wyłącza
pewną grupę podatników lub pewną część przedmiotu opodatkowania z
obowiązku płacenia podatku
zwolnienia podmiotowe
zwolnienia przedmiotowe
ULGI PODATKOWE –
częściowe ograniczenie ciężaru podatkowego
systemowe
zindywidualizowane
•
wbudowane w dany podatek
•
obowiązują wszystkie
podmioty spełniające
określone warunki
•
ważny instrument polityki
fiskalnej
•
o ich przyznaniu decyduje organ
administracji skarbowej
•
potrzebne bowiem regulacje podatkowe
nie przewidują wszystkich sytuacji
•
problemem jest ich nadużywanie
ZWYŻKI PODATKOWE –
stosuje się je niezmiernie rzadko, mają charakter one
wybitnie represyjny
Wynikają z przepisów ordynacji
podatkowej
Elementy konstrukcji podatków
C.D.
