Rasa, etniczność, migracja



Rozumienie rasy i etniczności



Uprzedzenia, dyskryminacja i

rasizm



Integracja etniczna i konflikt

etniczny



Imigracja a stosunki etniczne na

kontynencie

Naukowe teorie rasy pojawiły się pod koniec XVIII

wieku. Hrabia Joseph Arthur de Gobineau,

nazywany ojcem nowoczesnego rasizmu,

uważała, że istnieją trzy rasy:



Biała (kaukaska)



Czarna (negroidalna)



Żółta (mongoloidalna)

Według Gobineau rasa biała przewyższa dwie

pozostałe inteligencją, moralnością i siłą woli, i

te właśnie cechy dziedziczne są podstawą

rozprzestrzeniania się wpływów Zachodu na cały

świat.

Rozumienie rasy

Różnice rasowe należy rozumieć jako odmiany

fizyczne wyróżnione przez członków
społeczności lub społeczeństwa jako społecznie
znaczące. Na przykład różnice koloru skóry są
uznawane za istotne podczas gdy różnice
koloru włosów nie.

Rasę można rozumieć jako zespół relacji

społecznych, które umożliwiają identyfikację
jednostek lub grup albo przypisanie im
określonych atrybutów czy zdolności na
podstawie ich cech biologicznych

Rasizm

Rasista, to ktoś, kto wierzy w wyższość pewnych

jednostek, inne zaś uważa za niższe na podstawie
różnic o podłożu rasowym. Zdaniem niektórych
badaczy rasizm to nie tylko poglądy garstki
fanatyków, ale wpisany jest w strukturę i
funkcjonowanie społeczeństwa – rasizm
instytucjonalny.

Postawy rasistowskie we współczesnych

społeczeństwach nie zanikły, zostały one raczej
zastąpione przez bardziej wyrafinowany nowy
rasizm, w którym narzędziem wykluczenia
pewnych grup staje się pojęcie różnic kulturowych.

Dlaczego rasizm jest tak
rozpowszechniony?



Głęboko zakorzeniona opozycja białe –
czarne, będąca jednym z symboli
kultury europejskiej.



Narodziny „naukowego rasizmu”



Wyzysk niebiałych narodów przez
europejczyków

Źródła rasizmu – interpretacje
psychologiczne



Strategia wskazywania „kozła
ofiarnego”



Strategia osobowości autorytarnej
(Adorno)

Etniczność



Podczas gdy idea rasy błędnie odwołuje się do

jakichś niezmiennych cech biologicznych to

„etniczność” jest pojęciem o czysto

socjologicznym znaczeniu. Etniczność odnosi się

do kulturowych praktyk i zapatrywań danej

społeczności ludzkiej, odróżniających ją od

innych społeczności. Grupy etniczne różnią się

pod wieloma względami, ale najważniejszymi są

zazwyczaj język, historia, pochodzenie,

religia, strój. W etniczności nie ma nic

przyrodzonego; jest ona zjawiskiem czysto

społecznym, wytwarzanym i odtwarzanym w

czasie.

Grupy mniejszościowe



Socjologowie zazwyczaj nie używają terminu

„mniejszość” dosłownie i określają za jego pomocą

nie tyle liczebność, ile niską pozycję danej grupy w

społeczeństwie. W wielu przypadkach mniejszość

stanowi w rzeczywistości większość!



Członkowie grup mniejszościowych często czują

się marginalizowani przez większość
- żyją na wydzielonych obszarach miejskich
- rzadko wchodzą w związki małżeńskie z

członkami większości dążąc do zachowania

kulturowej odrębności, niekiedy świadomie

praktykują endogamię

Interpretacje socjologiczne

Pojęcia socjologiczne odnoszące się do

konfliktów etnicznych na poziomie ogólnym,
to:



Etnocentryzm – nieufność względem osób
nie należących do danej kultury



Hermetyczność – zamknięcie się grupy
przed wpływami innych (getta etniczne)



Rozdział zasobów – nierówna dystrybucja
bogactw

Modele integracji etnicznej



Asymilacja



Model „tygla narodów” ( przejawia się
w muzyce modzie, architekturze czy
kuchni)



Pluralizm kulturowy (dążenie grup
etnicznych do uzyskania odrębności i
równości)

Konflikt etniczny

Różnorodność etniczna może niebywale

wzbogacać społeczeństwa. Zdarza się
jednak, że społeczeństwa z długą
tradycją tolerancji
i integracji etnicznej nagle pogrążają
się w konflikcie etnicznym – czystki
etniczne na terenie byłej Jugosławii.

Ruchy migracyjne



Imigracja, napływ ludności do danego kraju
w celu osiedlenia się w nim, i emigracja,
odpływ ludności z kraju w celu osiedlenia się
gdzie indziej, składają się na globalne wzory
migracji.



Naukowcy wyróżniają cztery modele migracji
- Klasyczny model imigracji
- Kolonialny model imigracji
- Model gastarbeiterów
- Imigracja nielegalna