Łukasz Ogonowski
Szymon Grzegorzewski
Mieszko Szymeczko
Log.
ZARZĄDZANIE KONFLIKTEM
ZARZĄDZANIE KONFLIKTEM
Zarządzanie konfliktem (kierowanie konfliktem) to szereg czynności
Zarządzanie konfliktem (kierowanie konfliktem) to szereg czynności
zmierzających do minimalizacji negatywnych skutków konfliktu dla
zmierzających do minimalizacji negatywnych skutków konfliktu dla
funkcjonowania organizacji, a równocześnie wzmacniania jego skutków
funkcjonowania organizacji, a równocześnie wzmacniania jego skutków
pozytywnych. W literaturze przedmiotu często mówi się o optymalnym
pozytywnych. W literaturze przedmiotu często mówi się o optymalnym
poziomie konfliktu, przy którym organizacja funkcjonuje najefektywniej.
poziomie konfliktu, przy którym organizacja funkcjonuje najefektywniej.
Niskie natężenie konfliktu w organizacji hamuje jej efektywność wskutek
Niskie natężenie konfliktu w organizacji hamuje jej efektywność wskutek
stagnacji — organizacja zmienia się zbyt powoli, aby sprostać nowym
stagnacji — organizacja zmienia się zbyt powoli, aby sprostać nowym
wymaganiom; z kolei duże natężenie konfliktu wywołuje chaos,
wymaganiom; z kolei duże natężenie konfliktu wywołuje chaos,
dekoncentrację, wrogość wobec innych jednostek, przyczyniając się tym
dekoncentrację, wrogość wobec innych jednostek, przyczyniając się tym
samym do spadku efektywności działania organizacji; maksymalną
samym do spadku efektywności działania organizacji; maksymalną
efektywność organizacji zapewnia jedynie umiarkowany poziom konfliktu.
efektywność organizacji zapewnia jedynie umiarkowany poziom konfliktu.
Zarządzanie konfliktem, uwzględniające jego poziom, oznacza zatem
Zarządzanie konfliktem, uwzględniające jego poziom, oznacza zatem
konieczność wypracowania racjonalnych metod działań pozwalających
konieczność wypracowania racjonalnych metod działań pozwalających
czerpać wszelkie możliwe korzyści z obecności konfliktu i minimalizować
czerpać wszelkie możliwe korzyści z obecności konfliktu i minimalizować
jego niekorzystne konsekwencje. W ostatnich latach zarówno w światowej
jego niekorzystne konsekwencje. W ostatnich latach zarówno w światowej
nauce, jak i praktyce zarządzania obserwuje się wiele nowych koncepcji
nauce, jak i praktyce zarządzania obserwuje się wiele nowych koncepcji
i metod zarządzania konfliktem – obok koncepcji i metod tradycyjnych
i metod zarządzania konfliktem – obok koncepcji i metod tradycyjnych
pojawiają się metody strategiczne, wielowarstwowe, zorientowane na
pojawiają się metody strategiczne, wielowarstwowe, zorientowane na
wprowadzanie zmian o wszechstronnym charakterze.
wprowadzanie zmian o wszechstronnym charakterze.
DEFINICJA KONFLIKTU
DEFINICJA KONFLIKTU
Konflikt oznacza spór dwóch lub więcej
Konflikt oznacza spór dwóch lub więcej
członków albo grup, wynikający z
członków albo grup, wynikający z
konieczności dzielenia się ograniczonymi
konieczności dzielenia się ograniczonymi
zasobami (pieniądze, stanowiska, prestiż,
zasobami (pieniądze, stanowiska, prestiż,
władza) albo pracami lub zajmowania
władza) albo pracami lub zajmowania
odmiennej pozycji, różnych celów lub
odmiennej pozycji, różnych celów lub
wartości, istnieje on gdy jedna ze stron
wartości, istnieje on gdy jedna ze stron
blokuje dostęp do środków prowadzących do
blokuje dostęp do środków prowadzących do
celu. Członkowie czy działy podczas
celu. Członkowie czy działy podczas
konfliktu dążą do tego by ich punkt widzenia
konfliktu dążą do tego by ich punkt widzenia
lub sprawa przeważyła nad sprawą lub
lub sprawa przeważyła nad sprawą lub
punktem widzenia innych.
punktem widzenia innych.
O KONFLIKCIE
O KONFLIKCIE
Konflikt jest zjawiskiem naturalnym nawet w
zdrowych, tj. dobrze funkcjonujących,
organizacjach. Pojawia się najczęściej tam, gdzie
dwie lub więcej stron dąży do sprzecznych lub
niezgodnych celów
.
Niezgodność celów nie
wyczerpuje jednak pojęcia konfliktu. Może on
bowiem wynikać również z różnic pełnionych ról,
przekonań, emocji czy niezgodności intencji.
W ostatnich kilkudziesięciu latach pogląd na konflikt w
W ostatnich kilkudziesięciu latach pogląd na konflikt w
organizacjach uległ istotnej ewolucji. W tradycyjnej
organizacjach uległ istotnej ewolucji. W tradycyjnej
koncepcji konflikt traktowany był jako szkodliwy i
koncepcji konflikt traktowany był jako szkodliwy i
niepotrzebny. Uważano, że odgrywa przede wszystkim
niepotrzebny. Uważano, że odgrywa przede wszystkim
rolę destrukcyjną. Uważano że, wzmaga pojawianie się
rolę destrukcyjną. Uważano że, wzmaga pojawianie się
negatywnych emocji, które sprzyjają dezintegracji
negatywnych emocji, które sprzyjają dezintegracji
zespołów pracowniczych oraz szkodliwych
zespołów pracowniczych oraz szkodliwych
konsekwencji tak dla jednostek, jak i organizacji.
konsekwencji tak dla jednostek, jak i organizacji.
Współcześnie podkreśla się pozytywną rolę, jaką może
Współcześnie podkreśla się pozytywną rolę, jaką może
pełnić konflikt w organizacji. Wskazuje się na jego
pełnić konflikt w organizacji. Wskazuje się na jego
funkcjonalny wymiar, czyli pobudzenie aktywności
funkcjonalny wymiar, czyli pobudzenie aktywności
jednostek, wzrost zaangażowania w interes własnej
jednostek, wzrost zaangażowania w interes własnej
grupy, zwiększenie motywacji do określonych działań
grupy, zwiększenie motywacji do określonych działań
Rodzaje Konfliktu
Rodzaje Konfliktu
Konflikty dzielimy ze względu na:
Konflikty dzielimy ze względu na:
Przedmiot
Przedmiot
Przyczyny
Przyczyny
Zasięg
Zasięg
Konflikt ze względu na
Konflikt ze względu na
przedmiot
przedmiot
W podstawowym konflikcie tj. ze względu na
W podstawowym konflikcie tj. ze względu na
przedmiot można wyróżnić:
przedmiot można wyróżnić:
konflikty rzeczowe – mają charakter
konflikty rzeczowe – mają charakter
pozapersonalny i dotyczą określonych spraw, a
pozapersonalny i dotyczą określonych spraw, a
ściślej mówiąc różnicy zdań co do sposobu ich
ściślej mówiąc różnicy zdań co do sposobu ich
rozwiązania. Przedmiot sporu jest dosyć łatwy do
rozwiązania. Przedmiot sporu jest dosyć łatwy do
określenia, a rozstrzygnięcie tkwi w
określenia, a rozstrzygnięcie tkwi w
odpowiednich korektach w podziale dóbr lub
odpowiednich korektach w podziale dóbr lub
przeprowadzeniu zmian w organizacji;
przeprowadzeniu zmian w organizacji;
konflikty emocjonalne – dotyczą stanów
konflikty emocjonalne – dotyczą stanów
frustracyjnych i związanych z nimi napięć
frustracyjnych i związanych z nimi napięć
emocjonalnych spowodowanych negatywną
emocjonalnych spowodowanych negatywną
postaw. Właściwy przedmiot sporu bywa trudny
postaw. Właściwy przedmiot sporu bywa trudny
do uchwycenia, a najlepszym rozwiązaniem jest
do uchwycenia, a najlepszym rozwiązaniem jest
przeciwdziałanie powstawaniu tego typu
przeciwdziałanie powstawaniu tego typu
konfliktów
konfliktów
Konflikt ze względu na
Konflikt ze względu na
przyczyny
przyczyny
Biorąc pod uwagę przyczyny, spotyka się następujące
Biorąc pod uwagę przyczyny, spotyka się następujące
rodzaje konfliktów :
rodzaje konfliktów :
konflikt interesów – jest spowodowany
konflikt interesów – jest spowodowany
współzawodnictwem o pewne dobra lub wynika z
współzawodnictwem o pewne dobra lub wynika z
odmiennych potrzeb stron. Konflikt tego rodzaju powstaje
odmiennych potrzeb stron. Konflikt tego rodzaju powstaje
wtedy, kiedy jedna lub więcej stron pragnie zaspokoić
wtedy, kiedy jedna lub więcej stron pragnie zaspokoić
swoje potrzeby kosztem drugiej. Ten typ konfliktu dotyczy
swoje potrzeby kosztem drugiej. Ten typ konfliktu dotyczy
tzw. kwestii rzeczowych czy spraw proceduralnych
tzw. kwestii rzeczowych czy spraw proceduralnych
konflikt strukturalny – może wynikać z pewnych
konflikt strukturalny – może wynikać z pewnych
zewnętrznych ograniczeń, które utrudniają dojście do
zewnętrznych ograniczeń, które utrudniają dojście do
porozumienia. Chodzi tu głównie o takie czynniki, jak:
porozumienia. Chodzi tu głównie o takie czynniki, jak:
struktura organizacyjna, brak uprawnień do podjęcia
struktura organizacyjna, brak uprawnień do podjęcia
decyzji, deficyt jakiegoś dobra, brak czasu, odległość
decyzji, deficyt jakiegoś dobra, brak czasu, odległość
konflikt wartości – jest powodowany odmiennymi
konflikt wartości – jest powodowany odmiennymi
systemami wartości osób zaangażowanych w daną
systemami wartości osób zaangażowanych w daną
sytuację. Przyczyną, która uwalnia konflikt, jest
sytuację. Przyczyną, która uwalnia konflikt, jest
eksponowanie własnych wartości bez postawy tolerancji
eksponowanie własnych wartości bez postawy tolerancji
wobec wartości cenionych przez drugą stronę
wobec wartości cenionych przez drugą stronę
konflikt relacji – pojawia się w wyniku działania silnych
konflikt relacji – pojawia się w wyniku działania silnych
negatywnych emocji, stereotypów. Problemy tego rodzaju
negatywnych emocji, stereotypów. Problemy tego rodzaju
traktowane są często jako niepotrzebne, gdyż pojawiają się
traktowane są często jako niepotrzebne, gdyż pojawiają się
nawet bez obiektywnych powodów a niejednokrotnie
nawet bez obiektywnych powodów a niejednokrotnie
prowadzą do zbędnej eskalacji konfliktu
prowadzą do zbędnej eskalacji konfliktu
konflikt danych – powstaje, kiedy strony nie dysponują
konflikt danych – powstaje, kiedy strony nie dysponują
potrzebnymi danymi, są niedoinformowane bądź
potrzebnymi danymi, są niedoinformowane bądź
zdezinformowane, kiedy wyciągają odmiennie wnioski z
zdezinformowane, kiedy wyciągają odmiennie wnioski z
tych samych przesłanek. Większość konfliktów w tym
tych samych przesłanek. Większość konfliktów w tym
obszarze wynika głównie z nieumiejętności
obszarze wynika głównie z nieumiejętności
porozumiewania się.
porozumiewania się.
Rodzaj Konfliktu
Rodzaj Konfliktu
Przyczyny
Przyczyny
Konflikt Interesów
Konflikt Interesów
Procedury
Procedury
Potrzeby
Potrzeby
psychologiczne
psychologiczne
Konflikt Strukturalny
Konflikt Strukturalny
niejasny podział
niejasny podział
obowiązków, uprawnień
obowiązków, uprawnień
ograniczenia czasowe
ograniczenia czasowe
Konflikt Wartości
Konflikt Wartości
Wartości Centralne
Wartości Centralne
Wartości Peryferyjne
Wartości Peryferyjne
Konflikt Relacji
Konflikt Relacji
stereotypy i uprzedzenia
stereotypy i uprzedzenia
zła komunikacja
zła komunikacja
negatywne
negatywne
doświadczenia
doświadczenia
Konflikt Danych
Konflikt Danych
brak informacji
brak informacji
błędne rozumienie
błędne rozumienie
odmienne interpretacje
odmienne interpretacje
tych samych informacji
tych samych informacji
Konflikt ze względu na
Konflikt ze względu na
zasięg
zasięg
konflikt między grupami pracowniczymi – powstaje w wyniku
konflikt między grupami pracowniczymi – powstaje w wyniku
rozbieżności interesów poszczególnych grup, odmiennych
rozbieżności interesów poszczególnych grup, odmiennych
horyzontów czasowo-przestrzennych, celów i sposobów
horyzontów czasowo-przestrzennych, celów i sposobów
rozwiązywania problemów;
rozwiązywania problemów;
konflikt między jednostkami – przypisywany często różnicom
konflikt między jednostkami – przypisywany często różnicom
osobowości, na ogół jednak powodowany zaburzeniami
osobowości, na ogół jednak powodowany zaburzeniami
relacji między jednostkami, wynikającymi z pełnienia
relacji między jednostkami, wynikającymi z pełnienia
odmiennych ról lub personalizacji antagonizmów między
odmiennych ról lub personalizacji antagonizmów między
grupami;
grupami;
konflikt interpersonalny – pojawia się, kiedy jednostka nie ma
konflikt interpersonalny – pojawia się, kiedy jednostka nie ma
jasno określonych obowiązków na stanowisku pracy, niektóre
jasno określonych obowiązków na stanowisku pracy, niektóre
zadania są wzajemnie sprzeczne lub kiedy oczekiwania
zadania są wzajemnie sprzeczne lub kiedy oczekiwania
przekraczają poziom percepcji jej własnych możliwości.
przekraczają poziom percepcji jej własnych możliwości.
Fazy konfliktu
Fazy konfliktu
1. Faza pierwsza – to okres kiedy mówimy, że „coś jest nie
1. Faza pierwsza – to okres kiedy mówimy, że „coś jest nie
tak”. To faza przeczuć, drobnych napięć.
tak”. To faza przeczuć, drobnych napięć.
2. Faza druga – to faza wzajemnej wrogości. Mamy do
2. Faza druga – to faza wzajemnej wrogości. Mamy do
czynienia z narastającymi zarzutami, negatywnymi
czynienia z narastającymi zarzutami, negatywnymi
uwagami i ocenami.
uwagami i ocenami.
3. Faza kulminacyjna – rozładowanie napięcia w awanturze. Ta
3. Faza kulminacyjna – rozładowanie napięcia w awanturze. Ta
faza jest bardzo krótka i najczęściej bardzo daleka od
faza jest bardzo krótka i najczęściej bardzo daleka od
rozsądku.
rozsądku.
4. Faza czwarta – wyciszenie. Jeśli strony utrzymują ze sobą
4. Faza czwarta – wyciszenie. Jeśli strony utrzymują ze sobą
komunikację, często są w stanie spokojnie rozważyć
komunikację, często są w stanie spokojnie rozważyć
problemy i oddzielić emocje od faktów.
problemy i oddzielić emocje od faktów.
5. Faza piąta – porozumienie. Faza ta pozwala na
5. Faza piąta – porozumienie. Faza ta pozwala na
skonfrontowanie stanowisk, rozpatrzenie wzajemnych
skonfrontowanie stanowisk, rozpatrzenie wzajemnych
interesów, co umożliwia dalsze współdziałanie i
interesów, co umożliwia dalsze współdziałanie i
egzystencję.
egzystencję.
TRADYCYJNE STRATEGIE
TRADYCYJNE STRATEGIE
ROZWIĄZYWANIA
ROZWIĄZYWANIA
KONFLIKTÓW
KONFLIKTÓW
1. Ignorowanie – technika polegająca na pomijaniu milczeniem problemu. Ma
1. Ignorowanie – technika polegająca na pomijaniu milczeniem problemu. Ma
swoje źródła w przekonaniu, ze brak decyzji wywoła mniejszy konflikt niż
swoje źródła w przekonaniu, ze brak decyzji wywoła mniejszy konflikt niż
odrzucenie żądań. Najczęściej stosuje ją tylko jedna ze stron konfliktu,
odrzucenie żądań. Najczęściej stosuje ją tylko jedna ze stron konfliktu,
ignorując problemy drugiej strony.
ignorując problemy drugiej strony.
2. Odwlekanie – sposób polegający na odroczeniu działania. Podstawowy
2. Odwlekanie – sposób polegający na odroczeniu działania. Podstawowy
schemat myślenia w tej technice to: oczekiwanie na zmiany, na zdarzenia
schemat myślenia w tej technice to: oczekiwanie na zmiany, na zdarzenia
losu i temu podobne czynniki, które spowodują samorozwiązanie
losu i temu podobne czynniki, które spowodują samorozwiązanie
problemu.. Z pewnością tak traktowany konflikt jest skazany na
problemu.. Z pewnością tak traktowany konflikt jest skazany na
pogłębienie. Odwlekanie często współwystępuje z ignorowaniem. Często
pogłębienie. Odwlekanie często współwystępuje z ignorowaniem. Często
spotykamy się z odwlekaniem rozwiązania sporu z drugą osobą w
spotykamy się z odwlekaniem rozwiązania sporu z drugą osobą w
oczekiwaniu na jej wyprowadzkę, emeryturę, na zakończenie roku
oczekiwaniu na jej wyprowadzkę, emeryturę, na zakończenie roku
szkolnego. Stosowanie tej techniki jest bardziej męczące i kosztowne w
szkolnego. Stosowanie tej techniki jest bardziej męczące i kosztowne w
sensie kosztów psychologicznych niż zdecydowane rozwiązanie konfliktu.
sensie kosztów psychologicznych niż zdecydowane rozwiązanie konfliktu.
3. Pokojowe współistnienie – strony konfliktu udają, że spór nie istnieje,
3. Pokojowe współistnienie – strony konfliktu udają, że spór nie istnieje,
podkreślają
podkreślają
wspólnotę, ignorują przyczyny konfliktu, współpraca między nimi jest tylko
wspólnotę, ignorują przyczyny konfliktu, współpraca między nimi jest tylko
pozornie dobra i raczej wynika z obowiązku niż chęci współdziałania.
pozornie dobra i raczej wynika z obowiązku niż chęci współdziałania.
4. Deprecjonowanie – pomniejszanie wartości przeciwnika jak również
4. Deprecjonowanie – pomniejszanie wartości przeciwnika jak również
umniejszanie wartości przedmiotu sporu. Dzięki temu przegrywający ma
umniejszanie wartości przedmiotu sporu. Dzięki temu przegrywający ma
mimo wszystko satysfakcję, że przegrał w konflikcie o coś, co nie jest tego
mimo wszystko satysfakcję, że przegrał w konflikcie o coś, co nie jest tego
sporu warte.
sporu warte.
5. Reorientacja – wskazanie tzw. kozła ofiarnego jest
5. Reorientacja – wskazanie tzw. kozła ofiarnego jest
odwróceniem uwagi od istoty problemu.
odwróceniem uwagi od istoty problemu.
6. Separacja – technika polegająca na usunięciu strony
6. Separacja – technika polegająca na usunięciu strony
konfliktu. Zastosowanie separacji idzie na równi z utratą
konfliktu. Zastosowanie separacji idzie na równi z utratą
pewnych wartości, które były wynikiem związku skłóconych
pewnych wartości, które były wynikiem związku skłóconych
stron.
stron.
7. Kompromis – połowiczne usatysfakcjonowanie, częściowe
7. Kompromis – połowiczne usatysfakcjonowanie, częściowe
spełnienie żądań, nie zawsze sprawiedliwie. Każdy kto
spełnienie żądań, nie zawsze sprawiedliwie. Każdy kto
stosował tę strategie miał poczucie niedosytu.
stosował tę strategie miał poczucie niedosytu.
8. Arbitraż – czyli zwrócenie się stron konfliktu do osoby lub
8. Arbitraż – czyli zwrócenie się stron konfliktu do osoby lub
instytucji niezależnej z prośbą o rozwiązanie konfliktu i
instytucji niezależnej z prośbą o rozwiązanie konfliktu i
rozstrzygnięcie, po czyjej stronie jest racja.
rozstrzygnięcie, po czyjej stronie jest racja.
9. Walka – aby rozpoczęła się walka, jedna ze stron musi
9. Walka – aby rozpoczęła się walka, jedna ze stron musi
zacząć spostrzegać drugą jako przeciwnika, którego należy
zacząć spostrzegać drugą jako przeciwnika, którego należy
zniszczyć lub przezwyciężyć. Obie strony trzymają się
zniszczyć lub przezwyciężyć. Obie strony trzymają się
twardo swoich żądań i nie ustępują.
twardo swoich żądań i nie ustępują.
Metoda rozwiązywania
Metoda rozwiązywania
konfliktów sposobem „bez
konfliktów sposobem „bez
porażek”
porażek”
Przy zastosowaniu tej metody należy stosować
Przy zastosowaniu tej metody należy stosować
następujące kroki:
następujące kroki:
· rozpoznanie i określenie przyczyn konfliktu,
· rozpoznanie i określenie przyczyn konfliktu,
· poszukiwanie rozwiązań,
· poszukiwanie rozwiązań,
· ocena możliwych rozwiązań,
· ocena możliwych rozwiązań,
· podjęcie decyzji,
· podjęcie decyzji,
· wprowadzenie decyzji w życie,
· wprowadzenie decyzji w życie,
· ocena rozwiązania.
· ocena rozwiązania.
INNE METODY
INNE METODY
ZARZĄDZANIA KONFLIKTEM
ZARZĄDZANIA KONFLIKTEM
I. Negocjacje
I. Negocjacje
to rozmowy, których celem jest
to rozmowy, których celem jest
osiągnięcie porozumienia, zawarcie transakcji
osiągnięcie porozumienia, zawarcie transakcji
lub rozwiązanie problemu. Przebieg negocjacji oraz
lub rozwiązanie problemu. Przebieg negocjacji oraz
treść uzgodnień zależą wyłącznie od
treść uzgodnień zależą wyłącznie od
bezpośrednich uczestników. Porozumienie zostaje
bezpośrednich uczestników. Porozumienie zostaje
zawarte, gdy zaakceptują je obie strony.
zawarte, gdy zaakceptują je obie strony.
Uważa się, że jest to jeden z bardziej efektywnych
Uważa się, że jest to jeden z bardziej efektywnych
stylów reagowania na konflikt. Negocjacje
stylów reagowania na konflikt. Negocjacje
to uzgadnianie za pomocą argumentów i perswazji
to uzgadnianie za pomocą argumentów i perswazji
wspólnego stanowiska
wspólnego stanowiska
II. Mediacje
II. Mediacje
– zaangażowanie trzeciej, neutralnej , niezależnej i bezstronnej osoby
– zaangażowanie trzeciej, neutralnej , niezależnej i bezstronnej osoby
(mediatora) w celu przeprowadzenia mediacji czyli dobrowolnego i poufnego sposobu
(mediatora) w celu przeprowadzenia mediacji czyli dobrowolnego i poufnego sposobu
dochodzenia do rozwiązania sporu i satysfakcjonującego porozumienia, jednak bez
dochodzenia do rozwiązania sporu i satysfakcjonującego porozumienia, jednak bez
narzucania stronom rozwiązania. Jego rolą jest czuwanie nad procesem rozwiązywania
narzucania stronom rozwiązania. Jego rolą jest czuwanie nad procesem rozwiązywania
konfliktu, zabezpieczenie przed jego eskalacją, pomaganie stronom zrozumieć
konfliktu, zabezpieczenie przed jego eskalacją, pomaganie stronom zrozumieć
uwarunkowania i możliwe konsekwencje konfliktu, a także umożliwienie wypracowania
uwarunkowania i możliwe konsekwencje konfliktu, a także umożliwienie wypracowania
rozwiązania, akceptowanego przez obie strony. Strony mają prawo do podjęcia
rozwiązania, akceptowanego przez obie strony. Strony mają prawo do podjęcia
ostatecznej decyzji co do końcowego porozumienia. Mediacje są uważane za jedną z
ostatecznej decyzji co do końcowego porozumienia. Mediacje są uważane za jedną z
bardziej skutecznych metod rozwiązywania konfliktów.
bardziej skutecznych metod rozwiązywania konfliktów.
Etapy mediacji:
Etapy mediacji:
1. Etap przygotowawczy – zgoda stron na mediacje
1. Etap przygotowawczy – zgoda stron na mediacje
2. Zainaugurowanie mediacji – rozpoznanie spraw leżących u podłoża sporu,
2. Zainaugurowanie mediacji – rozpoznanie spraw leżących u podłoża sporu,
zdefiniowanie wzajemnego stosunku stron
zdefiniowanie wzajemnego stosunku stron
3. Zdefiniowanie przedmiotu sporu – określenie zasadniczego przedmiotu sporu,
3. Zdefiniowanie przedmiotu sporu – określenie zasadniczego przedmiotu sporu,
sprecyzowanie żądań stron, określenie obszarów zgody i niezgody
sprecyzowanie żądań stron, określenie obszarów zgody i niezgody
4. Właściwe mediacje – przedstawienie propozycji rozwiązania sporu przez strony
4. Właściwe mediacje – przedstawienie propozycji rozwiązania sporu przez strony
konfliktu. Rolą mediatora na tym etapie jest: ułatwienie wzajemnej komunikacji,
konfliktu. Rolą mediatora na tym etapie jest: ułatwienie wzajemnej komunikacji,
nakierowanie rozmowy na właściwe tory, studzenie nadmiernych emocji
nakierowanie rozmowy na właściwe tory, studzenie nadmiernych emocji
5. Osiągnięcie porozumienia – określenie pozytywnych i negatywnych stron przyjętych
5. Osiągnięcie porozumienia – określenie pozytywnych i negatywnych stron przyjętych
rozwiązań
rozwiązań
6. Zawarcie umowy – precyzyjne sformułowanie ostatecznych rozstrzygnięć.
6. Zawarcie umowy – precyzyjne sformułowanie ostatecznych rozstrzygnięć.
III. Konfrontacja
III. Konfrontacja
– doprowadzenie do
– doprowadzenie do
konkretnego przedstawienia stanowisk
konkretnego przedstawienia stanowisk
stron konfliktu w taki sposób aby
stron konfliktu w taki sposób aby
można było dyskutować o
można było dyskutować o
przyczynach konfliktu, jego skutkach i
przyczynach konfliktu, jego skutkach i
sposobach rozwiązania. Strony
sposobach rozwiązania. Strony
konfliktu muszą w sposób
konfliktu muszą w sposób
jednoznaczny i precyzyjny przedstawić
jednoznaczny i precyzyjny przedstawić
swoje racje oraz racjonale sposoby
swoje racje oraz racjonale sposoby
rozwiązania problemu.
rozwiązania problemu.
IV. Likwidacja sytuacji konfliktowej
IV. Likwidacja sytuacji konfliktowej
– dokonanie takich zmian w
– dokonanie takich zmian w
organizacji, które zlikwidują zaistniałą
organizacji, które zlikwidują zaistniałą
sytuację konfliktową. Takie
sytuację konfliktową. Takie
rozwiązania mogą budzić społeczny
rozwiązania mogą budzić społeczny
sprzeciw, zatem nie są najlepszym
sprzeciw, zatem nie są najlepszym
sposobem rozwiązania sporu.
sposobem rozwiązania sporu.
PRZYKŁADY
PRZYKŁADY
KONFLIKTÓW W
KONFLIKTÓW W
ORGANIZACJACH
ORGANIZACJACH
PRZYKŁAD 1
PRZYKŁAD 1
Anna Kowalska i Elżbieta Nowak od pięciu lat pracują w
Anna Kowalska i Elżbieta Nowak od pięciu lat pracują w
wielkiej firmie komputerowej NEOPULS, która znajduje się w
wielkiej firmie komputerowej NEOPULS, która znajduje się w
czołówce najlepiej prosperujących firm w Warszawie.
czołówce najlepiej prosperujących firm w Warszawie.
Wszyscy pracownicy tej firmy pokończyli najlepsze uczelnie
Wszyscy pracownicy tej firmy pokończyli najlepsze uczelnie
w kraju i zagranicą. Co miesiąc organizowane są kursy dla
w kraju i zagranicą. Co miesiąc organizowane są kursy dla
pracowników, aby zwiększać wydajność pracy. Przykład
pracowników, aby zwiększać wydajność pracy. Przykład
tego konfliktu skupia się na dwiema pracownicami Anny
tego konfliktu skupia się na dwiema pracownicami Anny
Kowalskiej, która uważana jest za jedną z gorszych
Kowalskiej, która uważana jest za jedną z gorszych
pracownic tej firmy i Elżbieta Nowak prymus w każdym
pracownic tej firmy i Elżbieta Nowak prymus w każdym
calu. Nasza bohaterka ukończyła studia, ponieważ jej ojciec
calu. Nasza bohaterka ukończyła studia, ponieważ jej ojciec
był rektorem na uniwersytecie, nie chciała
był rektorem na uniwersytecie, nie chciała
bra
bra
ć udziału w
ć udziału w
żadnych kursach dokształcających, zawsze miała wymówkę,
żadnych kursach dokształcających, zawsze miała wymówkę,
zaś Elżbieta Nowak to zupełne przeciwieństwo swojej
zaś Elżbieta Nowak to zupełne przeciwieństwo swojej
koleżanki z pracy.
koleżanki z pracy.
Ukończyła z wyróżnieniem Oxford oraz posiadała wiele
Ukończyła z wyróżnieniem Oxford oraz posiadała wiele
innych umiejętności potwierdzonych światowymi
innych umiejętności potwierdzonych światowymi
certyfikatami. Była bardzo dobrą i szanowaną pracownicą
certyfikatami. Była bardzo dobrą i szanowaną pracownicą
NEOPLUS. W ubiegłym roku Anna Kowalska rozpoczęła
NEOPLUS. W ubiegłym roku Anna Kowalska rozpoczęła
bliższą znajomość z kierownikiem ds. Kadry i Awansów.
bliższą znajomość z kierownikiem ds. Kadry i Awansów.
Szybko uzyskała awans na stanowisko kierownicze, gdzie
Szybko uzyskała awans na stanowisko kierownicze, gdzie
Elżbieta Nowak była je podwładną. Obie dziewczyny się nie
Elżbieta Nowak była je podwładną. Obie dziewczyny się nie
darzyły się sympatią i Anna, aby uprzykrzyć życie koleżanki
darzyły się sympatią i Anna, aby uprzykrzyć życie koleżanki
dawała jej oraz o cięższe i pracochłonne zadania. Bohaterka
dawała jej oraz o cięższe i pracochłonne zadania. Bohaterka
zostawała po godzinach, aby skończyć wyznaczoną pracę.
zostawała po godzinach, aby skończyć wyznaczoną pracę.
Zapomniała już o życiu towarzyskim, nie spotykała się już z
Zapomniała już o życiu towarzyskim, nie spotykała się już z
przyjaciółmi, zaniedbywała dom i rodzinę. Elżbieta Nowak
przyjaciółmi, zaniedbywała dom i rodzinę. Elżbieta Nowak
wiedziała, że Anna Kowalska mści się za dawne urazy, lecz
wiedziała, że Anna Kowalska mści się za dawne urazy, lecz
nie chciała stracić pracy i wykonywała wszystkie zlecenia,
nie chciała stracić pracy i wykonywała wszystkie zlecenia,
lecz Anna coraz gorzej oceniała jej pracę, Elżbieta czuła się
lecz Anna coraz gorzej oceniała jej pracę, Elżbieta czuła się
sfrustrowana i wściekła na siebie i koleżankę. Nie wiedziała
sfrustrowana i wściekła na siebie i koleżankę. Nie wiedziała
co ma zrobić. Z tym problemem zwróciła się do przyjaciela,
co ma zrobić. Z tym problemem zwróciła się do przyjaciela,
który był psychologiem.
który był psychologiem.
Przyjaciel zaproponował jej rozwiązanie tego konfliktu:
Przyjaciel zaproponował jej rozwiązanie tego konfliktu:
Przyjaciel zaproponował Elżbiecie, aby poszła do dyrektora
Przyjaciel zaproponował Elżbiecie, aby poszła do dyrektora
NEOPLUS i opowiedziała mu o
NEOPLUS i opowiedziała mu o
ca
ca
łym tym konflikcie, o tym jak
łym tym konflikcie, o tym jak
Anna Kowalska mści się na niej. Jako rozwiązanie mogłaby
Anna Kowalska mści się na niej. Jako rozwiązanie mogłaby
poprosić o zmianę działu w tej samej firmie, gdzie nie będzie
poprosić o zmianę działu w tej samej firmie, gdzie nie będzie
się spotykać z Anną Kowalską. Dyrektor powinien przystać na
się spotykać z Anną Kowalską. Dyrektor powinien przystać na
prośbę Elżbietę Nowak, ponieważ jest bardzo zyskowną
prośbę Elżbietę Nowak, ponieważ jest bardzo zyskowną
pracownicą. I bliżej przypatrzyć się efektom pracy, która nie
pracownicą. I bliżej przypatrzyć się efektom pracy, która nie
jest zadowalająca Anny Kowalskiej. Jeśli dyrektor nie
jest zadowalająca Anny Kowalskiej. Jeśli dyrektor nie
przystałby na prośbę Elżbiety, jedynym wyjściem dla niej jest
przystałby na prośbę Elżbiety, jedynym wyjściem dla niej jest
zmianę pracy. Z tym nie powinna mieć problemu, ponieważ
zmianę pracy. Z tym nie powinna mieć problemu, ponieważ
inne firmy szukają dobrych i efektownych pracowników.
inne firmy szukają dobrych i efektownych pracowników.
Metodą zastosowaną w tym przypadku jest separacja,
Metodą zastosowaną w tym przypadku jest separacja,
polegająca na rozdzieleniu osób biorących udział w konflikcie.
polegająca na rozdzieleniu osób biorących udział w konflikcie.
PRZYKŁAD 2
PRZYKŁAD 2
W firmie projektowej dochodzi do sporów pomiędzy
W firmie projektowej dochodzi do sporów pomiędzy
projektantami, a następcą szefa firmy – synem właściciela.
projektantami, a następcą szefa firmy – synem właściciela.
Przedmiotem sporu są zarobki niezadowalające
Przedmiotem sporu są zarobki niezadowalające
pracowników, ponieważ uważają oni, że za wykonywaną
pracowników, ponieważ uważają oni, że za wykonywaną
przez nich ilość obowiązków, która wraz ze zmianą szefa
przez nich ilość obowiązków, która wraz ze zmianą szefa
wzrosła powinni otrzymywać wyższe wynagrodzenie lub
wzrosła powinni otrzymywać wyższe wynagrodzenie lub
mieć mniej obowiązków związanych z pracą w biurze
mieć mniej obowiązków związanych z pracą w biurze
projektowym. Projektanci z tego biura są cenieni za swoją
projektowym. Projektanci z tego biura są cenieni za swoją
pracę w całym województwie, więc nie mieliby problemu ze
pracę w całym województwie, więc nie mieliby problemu ze
znalezieniem nowej pracy. Są jednak pracownikami tej firmy
znalezieniem nowej pracy. Są jednak pracownikami tej firmy
od wielu lat i są do niej przywiązani ze względu na staż
od wielu lat i są do niej przywiązani ze względu na staż
pracy oraz dobre kontakty z poprzednim właścicielem.
pracy oraz dobre kontakty z poprzednim właścicielem.
Nowy szef biura ma świadomość, że bez
Nowy szef biura ma świadomość, że bez
doświadczonych pracowników nie będzie mogła
doświadczonych pracowników nie będzie mogła
funkcjonować jak do tej pory. W wyniku tego
funkcjonować jak do tej pory. W wyniku tego
postanowił spotkać się z pracownikami, by
postanowił spotkać się z pracownikami, by
wysłuchać ich oczekiwań oraz przedstawić swoje.
wysłuchać ich oczekiwań oraz przedstawić swoje.
Poprzez rozmowę strony ustaliły nowy zakres
Poprzez rozmowę strony ustaliły nowy zakres
obowiązków oraz motywujący dla zespołu system
obowiązków oraz motywujący dla zespołu system
wynagrodzeń.
wynagrodzeń.
Metoda zastosowana w tym przypadku to metoda
Metoda zastosowana w tym przypadku to metoda
negocjacji, metoda ta pomogła doprowadzić do
negocjacji, metoda ta pomogła doprowadzić do
porządku w firmie, ponieważ obydwie strony
porządku w firmie, ponieważ obydwie strony
zaakceptowały warunki negocjacji.
zaakceptowały warunki negocjacji.
PRZYKŁAD 3
PRZYKŁAD 3
W znanej firmie branży transportowej dochodzi do konfliktów
W znanej firmie branży transportowej dochodzi do konfliktów
pomiędzy spedytorem, a kierowcami. Nowo zatrudniony
pomiędzy spedytorem, a kierowcami. Nowo zatrudniony
spedytor zmusza kierowców do pracy niezgodnej z czasem
spedytor zmusza kierowców do pracy niezgodnej z czasem
pracy kierowcy grożąc im karami finansowymi za
pracy kierowcy grożąc im karami finansowymi za
opóźnienia oraz brakiem możliwości zjechania z trasy po
opóźnienia oraz brakiem możliwości zjechania z trasy po
trzech tygodniach mimo, że kierowcy pracują w systemie
trzech tygodniach mimo, że kierowcy pracują w systemie
3/1 (3 tygodnie w trasie, 1 tydzień wolnego).
3/1 (3 tygodnie w trasie, 1 tydzień wolnego).
Kierowcy postanowili rozwiązać
Kierowcy postanowili rozwiązać
problem poprzez zgłoszenie tego do
problem poprzez zgłoszenie tego do
odpowiednich organów, tj. Inspekcja
odpowiednich organów, tj. Inspekcja
Pracy oraz złożyć zawiadomienie do
Pracy oraz złożyć zawiadomienie do
prokuratury o mobbingu w firmie.
prokuratury o mobbingu w firmie.
Metoda jaką chcą zastosować
Metoda jaką chcą zastosować
kierowcy to ABITRAŻ, czyli
kierowcy to ABITRAŻ, czyli
zaangażowanie odpowiednich
zaangażowanie odpowiednich
organów do rozwiązania konfliktu.
organów do rozwiązania konfliktu.
Właściciel firmy zaproponował, by rozwiązać konflikt
Właściciel firmy zaproponował, by rozwiązać konflikt
przy pomocy mediacji. Nad pracą nowego spedytora i
przy pomocy mediacji. Nad pracą nowego spedytora i
kierowców będzie czuwał doświadczony pracownik
kierowców będzie czuwał doświadczony pracownik
firmy, który postara się odnaleźć źródło problemu
firmy, który postara się odnaleźć źródło problemu
oraz pomoże dojść pracownikom do porozumienia.
oraz pomoże dojść pracownikom do porozumienia.
Kierowcy, którzy pracowali już ze starszym stażem
Kierowcy, którzy pracowali już ze starszym stażem
spedytorem przystali na propozycję szefa i
spedytorem przystali na propozycję szefa i
postanowili powstrzymać się od zawiadamiania
postanowili powstrzymać się od zawiadamiania
innych instytucji.
innych instytucji.
Dla właściciela jest to lepsza metoda, ponieważ jest
Dla właściciela jest to lepsza metoda, ponieważ jest
oszczędniejsza pod względem kosztów i czasu od
oszczędniejsza pod względem kosztów i czasu od
rozwiązania konfliktu drogą sądową, jest bardziej
rozwiązania konfliktu drogą sądową, jest bardziej
poufna i nie naraża dobrej opinii firmy na rynku pracy.
poufna i nie naraża dobrej opinii firmy na rynku pracy.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ