Sposoby rozwiązywania konfliktów

Konflikty są spotykane wszędzie i są nieodłącznym elementem życia w społeczeństwie. Musimy stosować wiele metod rozwiązywania konfliktów, aby te nie doprowadziły do samozagłady nas samych. Każdy z nas ma swoje metody i działania, czasem lepsze a czasem nieco gorsze, bo źle dobrane do sytuacji, osobowości, temperamentu oraz przedmiotu konfliktu.

Jestem pewna, że nie byłoby tylu konfliktów i tyle metod ich rozwiązywania, gdyby ludzie lepiej ze sobą rozmawiali, nie podejmowali rywalizacji między sobą. Z drugiej strony gdyby nie te konflikty nie umielibyśmy sobie dać z wieloma rzeczami rady i wiele problemów zostałoby nie rozwiązanych.

Prócz nie umiejętności rozmowy ważnym czynnikiem powodującym konflikty jest nieprawidłowa struktura grupy, różnice kulturowe, sprzeczności wyznaniowe. Patrząc na te rodzaje można wyróżnić wiele grup konfliktów. Między innymi są to typy: konflikty wewnętrzne ( to są te konflikty, które zachodzą w naszych umysłach i dotyczą tylko nas samych), konflikty międzyosobowe, rzeczowe, wartościowe, strukturalne oraz kulturalne.

Twórcami sposobów rozwiązywania konfliktów są: Thomas, Pondy, Moor oraz S. Kratochvil. Ja opiszę niektóre tylko sposoby rozwiązywania konfliktów wg Thomasa.

Thomas wyróżnia kilka sposobów rozwiązywania konfliktów: unikanie, uleganie, rywalizacja, kompromis oraz współpraca.

Unikanie jest to odstąpienie od współpracy z osobą, która powoduje konflikt. Najczęściej jest to unikanie pracy poprzez wypowiedzenie, choroby. Najczęściej występuje on u osób, które są na tyle słabe, że nie potrafią podjąć rozwiązania konfliktu i postawienia się. Dlatego uciekają i unikają konfliktów. zachowują się tak takie osoby, które w młodości miały na tyle duży konflikt, że nie dały sobie z nim rady i zraniły go, dlatego ucieka bo nie chce zostać znów zraniony. Jest też możliwość, że podejmie konflikt, ale tylko wtedy kiedy ma przewage psychiczną nad osobą konfliktogenną i narzuca wtedy swoje myślenie i wszelkie postanowienia. Wtedy nie patrzą po jakiej stronie jest rzeczywista racja i temu uciekają od rzeczywistego rozwiązania zaistniałego problemu.

Uleganie jest następnym sposobem rozwiązywania konfliktu. Polega ona na wykorzystaniu silniejszego psychicznie od siebie członka grupy. Nie może się poddać ani uniknąc konfliktu, gdyż jest on niemożliwy, gdyż to będzie powodować następny konflikt. Dlatego ulegają silniejszym osobą i poddają się ich decyzji nie sprzeciwiając się im. Postępują tak te osoby, które nastawione są przede wszystkim na podtrzymanie dobrych relacji z innymi, nawet kosztem rezygnacji z pozostałych swoich potrzeb, praw czy interesów. Podobnie, jak ludzie stosujący unikanie, osoby łagodzące właśnie są przekonane, że spór to tylko zło i zagrożenie. Przyczyn konfliktów dopatrują się często w postawach egoistycznych, przez co łatwiej przychodzi im pogodzenie się z ponoszonymi psychicznymi kosztami czy wyrzeczeniami.

Rywalizacja jest bardzo często spotykanym rozwiązywaniem konfliktów. Silniejsza jednostka zmusza do ustąpienia przeciwnika przeciągając na swoją stronę osoby, które są niezaangażowane w dany konflikt. Styl ten charakteryzuje się tym , że aby osiągnąć swój cel , strona konfliktu spala bardzo dużo energii i używa wielu środków, nie rezygnuje również z manipulacji czyli instrumentalnego traktowania innych ludzi.

Kompromis jest sposobem, który stara się zaspokoić konflikt, bez zbędnych negocjacji. Jest bardzo dobry w mniej ważnych sprawach, bo zawsze kiedyś można do nich wrócić i w późniejszym czasie skupić na rozwiązaniu problemu. Obie strony konfliktu, które chca go rozwiązać za pomocą kompromisu muszą liczyć się z tym, że muszą coś stracić, ale również zyskają. Popularnie mówi się o relacji 50:50.

Współpraca jest już rzadziej spotykana, ale często do niej jednostki konfliktowe dążą. Ten styl wynika z tego, że można znaleźć rozwiązanie, które daje satysfakcję obu stronom. Szczególnie użyteczny w sytuacjach, kiedy obie strony mają odmienne cele, powoduje, że łatwo odkryć rzeczywistą przyczynę sporu, a jest nią najczęściej błędna komunikacja lub jej brak. Strony wspólnym wysiłkiem znajdują rozwiązania usuwające przyczyny konfliktu. Integracja jest możliwa zwłaszcza wówczas, gdy pomiędzy stronami istnieją stałe kontakty ułatwiające ich wzajemne zrozumienie się. Ta metoda wiąże się z wola zaakceptowania celów drugiej strony konfliktu, bez rezygnacji z własnych. Istnieje tu założenie, że zawsze można znaleźć rozwiązanie, które w pełni usatysfakcjonuje obie strony konfliktu, choć niekoniecznie muszą wiązać się z tym jednakowe ustępstwa stron.

Chcąc osiągnąć porozumienia, należy przestrzegać czterech podstawowych i uniwersalnych zasad: skoncentrować się na interesach, a nie na stanowiskach; oddzielić osoby obce od sporu; poszukiwać wielu wariantów; opierać rozstrzygnięcia na obiektywnych kryteriach.

Radzenie sobie z konfliktem to nie tylko znalezienie określonych sposobów działania (stosowanych do pojawiających się sytuacji), ale również umiejętność współpracy z drugą stroną w celu znalezienia obopólnej satysfakcji. Porozumienie się wymaga wspólnych ustaleń w zakresie wszystkich związanych z konfliktem problemów, uzgodnienia pewnego kontraktu między stronami i zrealizowania go.

Konflikty są nieodłącznym czynnikiem naszego życia. Dlatego warto jedną z opisanych przeze mnie, a wynalezionych przez Thomasa, metod rozwiązywania konfliktów znać i stosować. Nie są to trudne konflikty, ale za to bliskie jeżeli chodzi o zachowania. Większość z nas stosuje te sposoby nawet nie wiedząc, przez kogo zostały opisane. Musimy jednak pamiętać o rzeczy najważniejszej przy wybraniu sposobu rozwiązywania konfliktu, że dany sposób ma być dobrany do naszego charakteru i temperamentu. Inaczej nic z tego nie wyjdzie tylko następne konflikty.

Bibliografia

Z. Smutek, J. Maleska, B. Surmacz „Wiedza o społeczeństwie” Gdynia 2004 wyd. OPERON Piotr Sztompka „Socjologia” Kraków 2002 wyd. ZNAK Norman Goodman „ Wstęp do socjologii” Poznań 1997 wyd. ZYSK i S-ka