ALTRUIZM A WYCHOWANIE

Opieka i pomoc jako podstawowe

kategorie moralne.

Czym jest?:

ALTRUIZM

OPIEKA

POMOC

WSPÓŁODCZUCIE

ALTRUIZM

-

to bezinteresowna

troska o dobro innych ludzi, nie

kierująca się interesem własnym,

sobkostwem, egoizmem.

(słownik W. Kopalińskiego)

OPIEKA

–

dawanie oparcia,

wsparcia, zaspokajanie potrzeb

ludzkich, których jednostka nie umie,

nie może, nie jest w stanie

samodzielnie zaspokoić

Pomoc (humanitarna)

- to

działania prowadzone w celu udzielenia

pomocy ludziom w trudnej sytuacji,

zwłaszcza gdy odpowiedzialne władze

nie mogą albo nie chcą takiej pomocy

udzielić.

(Wikipedia)

Współodczucie = empatia

–

to umiejętność wczuwania się w

położenie innej osoby, identyfikowanie

się uczuciowe z kimś

(słownik W. Kopalińskiego)

Przykłady altruistycznych

zachowań wielkich

nauczycieli pokoleń

Matka Teresa z Kalkuty

(1910 – 1997 rok)

1910 – 1928 - pobyt w Skopie, ukończenie

żeńskiego gimnazjum .

1929 - 1931 - odbywanie postulatu i

nowicjatu w Zgromadzeniu Sióstr Loretanek

w Darjeeling w Indiach.

1931 – 1935 - praca w szpitalu (jako

pielęgniarka) i studia w Kalkucie.

1935 – 1948 - praca w Szkole Świętej

Teresy i St. Mary High School w Kalkucie.

1950 – 1997 – pełnienie funkcji przełożonej

Zgromadzenia Misjonarek Miłości.

Matka Teresa -

idealny, rzadko

spotykany

przykład

ofiarnego i

bezinteresowne

go oddania się

człowiekowi

będącemu w

potrzebie

Motywy działań na rzecz innych

Motywy mają moc inspirującą „pod warunkiem że są […] owocem

wiary i modlitwy

”

ludzie najbiedniejsi potrzebują przede wszystkim

szacunku, , wyrozumiałości i zwykłej ludzkiej miłości

 miłość ludzka-najbardziej skuteczne narzędzie

rozwiązywania wszystkich niemal problemów

współczesnego człowieka

poczucie osamotnienia jako największe, ludzkie

cierpienie => świadomość, iż jest się opuszczonym i

zapomnianym przez innych (przyczyną jest brak

bezpośrednich i bliskich relacji międzyludzkich oraz

brak okazywania sobie uczuć wyższych tj. miłość

braterska, bezinteresowne współczucie,

poszanowanie godności osobistej każdego człowieka i

w miarę trwała o nim pamięć)

 „najstraszliwsza choroba” jaka może dotknąć

człowieka to bycie nie kochanym i nie chcianym

Ogrom zasług Matki Teresy :

 
1950 – założenie Zgromadzenia Sióstr Misjonarek
Miłości
1952 – zorganizowanie w Kalkucie Domu dla
Umierających, nazwanego Domem Czystego Serca
1955 – otwarcie w Kalkucie pierwszego Domu
Opuszczonego Dziecka
1957 – początek działalności w Kalkucie na rzecz
trędowatych
1985 – otwarcie w Granvich Viages (USA) pierwszego

centrum dla chorych na AIDS

Mohandas Karamczad

Gandhi

(1869-1948)

1883 – zawarcie związku małżeńskiego w
wieku 13 lat

1887-1891- studia prawnicze w Anglii

1893-1914 –pobyt w Afryce w charakterze
adwokata indyjskiej firmy handlowej,a
zarazem bojownika o godność narodową
Hindusów, udział w wojnie z Burami (1897-
1899), pierwsze aresztowanie (1908),
uzyskanie prawa dla ludności indyjskiej
(1914)

1914-1948 –pobyt w Indiach, wybór na
prezesaOgólnoidnyjskiej Ligi Niepodległości
(1920), aresztowania (1922-’24, 1930-’31,
1932,1942-’44), próby pojednania Hindusów
z muzułmanami (1946-’48)

 Powszechna życzliwość,

wzbogacenie tej zasady o niesienie

czynnej pomocy i wsparcia, a nie

tylko uznanie jej za przeżywanie

pozytywnych uczuć do ludzi i zwierząt

 Aktywne zabieganie o dobro każdej

istoty skrzywdzonej lub zagrożonej

 Prawo miłości wymaga jednakowego

poszanowania wszelkiego życia – od

najdrobniejszego owada do najwybitniejszego

człowieka

życzliwość i opiekuńczość także w stosunku do

wrogów

więzienia o charakterze zakładów

resocjalizacyjnych (leczniczych)

działania altruistyczne szczere i bezinteresowne

walka bez gwałtu

Mahatma

– „wielka dusza” przyczynił się do

uzyskania niepodległości Indii w 1947r

Zasada ahimsy

tj. zasada niewyrządzania zła i

niestosowania przemocy

Swięty Maksymilian

Maria Kolbe

(1894-1941)

Tak naprawdę nazywał się Rajmund

Kolbe

W 1906r. Objawienie NMP w kościele św. Mateusza w
Pabianicach (ukazała się Kolbemu dając mu wybór-
czystość lub męka)

1907 rozpoczęcie nauki w seminarium franciszkanów we
Lwowie

1914 złożenie ślubów wieczystych

1918 przyjęcie ślubów kapłańskich

1927 założenie klasztoru Niepokalanów pod Warszawą

1931-35 działalność misyjna w Japonii

1939, 1941 aresztowania niemieckie – po drugim
aresztowaniu więziony na Pawiaku, następnie
przewieziony do Auschwitz

W obozie dobrowolnie wybrał śmierć głodową w

zamian za skazanego współwięźnia, Franciszka

Gajowniczka, który trzy lata później, czyli w

1944 r. został zwolniony z obozu.

Kolbe zmarł 14 sierpnia 1941 roku dobity

zastrzykiem trucizny – fenolu.

Beatyfikowany w 1971 roku (papież Paweł VI)

Kanonizowany w 1982 roku (papież Jan Paweł II)

 

                             

(Litograf wg M. Kościelniaka).

Tadeusz Kotarbiński

(1886-1981)

Rodzice Tadeusza Kotarbińskiego

Wręczenie doktoratu honoris causa Uniwersytetu

Łódzkiego (1957 r.)

Pedagogiczne przesłanie

filozofii Tadeusza

Kotarbińskiego

‘Że prawość, męstwo, dobre serce godne są szacunku a oszukaństwo,
głoszenie kłamstw ze strachu, znęcanie się nad słabszym - godne
pogardy, to jest równie oczywiste, jak to, że cukier jest słodki a sól
słona. I nie potrzeba żadnych uzasadnień pozaludzkich... ‘

Podstawy prakseologii

pedagogicznej oraz

felicytologii

Felicytologia „ to teoria kształtowania życia

szczęśliwego. Zastanawia się ona nad tym, jak

trzeba żyć, aby być szczęśliwym i nie popaść w

stan przeciwny szczęśliwości, stan, kiedy człowiek

mówi o sobie, że jest nieszczęśliwy” (T.

Kotarbiński, Sprawy sumienia, Warszawa 1956,

s.7)

Prakseologia „ pilnuje sprawności, mówi o tym, jak

trzeba się zachowywać, jeśli się chce być

skutecznie czynnym, działać jak najsprawniej, a nie

być niedołęgą. To technika dzielności”

(T. Kotarbiński, Sprawy sumienia, Warszawa 1956,

s. 7)

Wychowawca jako spolegliwy

opiekun

Opiekun spolegliwy-

najważniejszy ideał etyczny i wychowawczy

łączący w sobie ogólnoludzkie i uniwersalne

wartości.

‘Jest nim każdy, kto spełnia minimum niezbędne

warunków uznania moralnego i nie kultywuje w

sobie motywacji nienawistnej względem

kogokolwiek ani nie pozwala na czyny

podyktowane taką motywacją‘

Spolegliwy = godny zaufania

5 podstawowych cech opiekuna

spolegliwego:

1) dobroć

2) uczciwość

3) dzielność

4) bohaterstwo

5) opanowanie

Wychowawca jako spolegliwy opiekun w swych

metodach wychowawczych powinien kierować

się głównie metodą persfazji polegającą na

budzeniu:

- refleksji etycznej

- refleksji nad samym sobą, introwersji

Idea partnerstwa i demokratyzmu w procesie

wychowania

 

Wspólne cechy opiekuna spolegliwego

i altruisty:

- działanie odpowiadające motywacji życzliwego

opiekuna, na którego zawsze można liczyć

- bezinteresowność w opiece nad istotami tego

potrzebującymi

- miłość bliźniego głównym motywem działań

-bezinteresowna pomoc, wielkoduszność,

tolerancyjny stosunek do innych

-życzliwy stosunek do wszystkich istot żywych

(także zwierząt)

Różnice między opiekunem

spolegliwym a altruistą:

-  zakres postaw-zachowania altruistyczne

odnoszą się z reguły do jednostki (ewentualnie

grupy społecznej), natomiast opiekun spolegliwy

to działacz społeczny, jego zachowania odnoszą

się do grup, zbiorowości, instytucji.

Dziękujemy za uwagę