MFW
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
(International Monetary Fund)
wyspecjalizowana agenda Narodów
Zjednoczonych;
powołana do życia w wyniku porozumienia
zawartego w trakcie konferencji w Bretton Woods
w lipcu 1944 r.
Zaczął funkcjonować od 1. 03 1947 r.
Założyły go 44 państwa świata w tym Polska. W
2006 roku -184 państwa . W historii MFW wystąpiły
z niego tylko 3 państwa, w tym:
Polska (4. 03. 1950 r.), Kuba, Czechosłowacja.
Polska jest ponownie w MFW
od 12. 06. 1986 r.
Cele działalności Funduszu:
• Tworzenie warunków niezbędnych do stabilizacji
finansowej
• Utrzymywanie względnej stabilności walut
• Tworzenie ram ułatwiających wymianę dóbr, usług i
kapitału pomiędzy krajami członkowskimi
• Wspieranie wzrostu gospodarczego
Podstawowe funkcje MFW:
regulacyjna -nadzorowanie stosowanych przez kraje członkowskie
ograniczeń walutowych i przestrzeganie zasad kursowych, tj.
wprowadzania i podtrzymywania wymienialności walut;
kredytowa- Dostarczanie krajom członkowskim środków finansowych
na cele przywracania równowagi bilansu płatniczego;
konsultacyjna- Stałe forum konsultacji i współpracy krajów
członkowskich.
Kraje członkowskie Funduszu mogą uzyskiwać od niego pomoc
finansową tylko z powodu wystąpienia u nich niekorzystnej
sytuacji płatniczej, czasowo i w celu rozwiązania problemów
płatniczych zgodnie z postanowieniami umowy.
Podstawowym warunkiem otrzymania kredytu przez
państwo :
- uprzednie uzgodnienie programu dostosowawczego z MFW oraz
jego efektywna realizacja;
- Przyznanie kredytu jest poprzedzone odpowiednimi
badaniami gospodarki kraju ubiegającego się o pomoc;
- Negocjacje sa warunkami jej udzielenia. Każda decyzja o
przyznaniu kredytu obejmuje szczegółowo określone warunki,
terminy przyznania kolejnych rat kredytu oraz kryteria oceny
realizacji programu dostosowawczego.
• Państwa ubiegające się o pomoc Funduszu są
zobligowane do:
• przedstawienia jego organom informacji obrazujących stan
gospodarki.
• Eksperci MFW analizują ten stan gospodarki. Na podstawie
przeprowadzonych badań są formułowane przez Fundusz
programy dostosowawcze zmierzające do uzdrowienia
gospodarki oraz usunięcia trudności płatniczych kraju.
• Wypłata kolejnych rat kredytu uzależniona jest od
pozytywnej oceny realizacji uzgodnionego programu
dostosowawczego.
• Pozytywna ocena Funduszu ma istotne znaczenie dla
gospodarki zainteresowanego kraju. Chodzi nie tylko o cel
bezpośredni, jakim jest uzyskanie pomocy, ważniejsze jest
zwiększenie wiarygodności kredytobiorcy w stosunkach
międzynarodowych jako partnera handlowego oraz wzrost
zaufania do jego waluty. Wpływa to z kolei korzystnie na
zwiększenie możliwości zaciągania dalszych kredytów na
międzynarodowym rynku kapitałowym .
Warunki, które musza być spełniane przez kraj
ubiegający się o pomoc MFW, znajdują się w
konsensusie waszyngtońskim.
1. Utrzymywać dyscyplinę finansową, a deficyt budżetowy na tyle mały, by
można go było sfinansować bez uciekania się do podatku inflacyjnego.
2. Nadać priorytet wydatkom publicznym i przeorientować je z obszarów
wrażliwych politycznie na dziedziny zaniedbane, o wysokiej rentowności i
dużym potencjale fiskalnym.
3. Przeprowadzić reformę podatkową, polegającą na poszerzeniu bazy i
obniżeniu stóp marginalnych.
4. Dokonać liberalizacji finansowej (której ostatecznym celem jest
określanie st. % przez rynek) pamiętając, że w warunkach chronicznego
braku stabilności rynek może ustalić st. na poziomie zagrażającym
wypłacalności przedsiębiorstw i budżetu.
5. Ujednolicić kursy walut, przynajmniej dla transakcji handlowych, i
ustalić je na poziomie zapewniającym rozwój nowych dziedzin eksportu
oraz trwałą konkurencyjność.
6. Zliberalizować handel, szybko zmieniając ograniczenia ilościowe na
stopniowo redukowane taryfy celne, aż do osiągnięcia jednolitej niskiej
taryfy rzędu 10%.
7. Znieść przeszkody dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych, tak aby
firmy zagraniczne konkurowały z krajowymi na równych zasadach.
8. Przeprowadzić prywatyzację.
9. Dokonać deregulacji usuwającej przepisy blokujące wejście na rynek i
ograniczające konkurencję z powodów innych niż bezpieczeństwo, ochrona
środowiska czy nadzór nad instytucjami finansowymi.
10. Chronić prawa własności systemem prawnym tak
skonstruowanym, by posiadanie nie wiązało się z wysokimi kosztami.
1. Zwiększać oszczędności m.in. przez utrzymanie dyscypliny
podatkowej.
2. Zreorientować wydatki publiczne m.in. na trafnie określone cele
społeczne.
3. Zreformować system podatkowy m.in. przez wprowadzenie
proekologicznego podatku gruntowego.
4. Wzmocnić nadzór bankowy.
5. Utrzymywać kurs walutowy na poziomie zapewniającym
konkurencyjność, unikając zarówno wahań, jak i sztywności.
6. Dążyć do intraregionalnej liberalizacji handlu.
7. Zbudować konkurencyjną gospodarkę rynkową m.in. w drodze
prywatyzacji oraz deregulacji (także rynku pracy).
8. Zagwarantować wszystkim obywatelom możliwość wejścia w
posiadanie jasno zdefiniowanych praw własności.
9. Stworzyć niezależny bank centralny, silny aparat skarbowy,
niezależne
i nieprzekupne sądownictwo oraz agencje promujące przedsięwzięcia
rozwojowe.
10. Zwiększyć nakłady na edukację, zwłaszcza na poziomie
podstawowym i średnim.
Nowe dyrektywy dotyczyły również pomijanych dotychczas kwestii
rozwoju instytucjonalnego, ochrony środowiska naturalnego i nakładów
na edukację jako inwestycji w kapitał ludzki, ale nie obejmowały dwóch
dziedzin o dużym znaczeniu, zwłaszcza dla gospodarek
transformujących się - zarządzania sektorem państwowym w
gospodarce przy pomocy instrumentów rynkowych oraz behawioralnych
uwarunkowań rozwoju instytucjonalnego.
Podsumowanie c.1
• Wymienione środki zastosowane łącznie stwarzają
warunki średniookresowej, a tym bardziej
długookresowej poprawy sytuacji gospodarczej
kraju ubiegającego się o pomoc. Jednakże
instrumenty krótkookresowe powodują konieczność
ponoszenia znacznych wyrzeczeń przez
społeczeństwo. Wyzwalają rezerwy zbędnego
zatrudnienia i tworzą wrażenia, że przyczyniają się
do wzrostu bezrobocia. Ich rygorystyczne
stosowanie powoduje sprzeciw społeczny,
szczególnie grup pracowników przedsiębiorstw
pracujących nieefektywnie, którym cofnięto
dotacje. Stanowi to element szerokich
socjologiczno-ekonomicznych procesów
transformacji gospodarki kraju przechodzącego do
funkcjonowania w powiązaniu z rynkiem światowym
.
Podsumowanie MFW c.d
• Pożyczki MFW zawsze są uwarunkowane
programem naprawczym, Fundusz musi być
przekonany, że prowadzona polityka
gospodarcza doprowadzi do ustabilizowania
sytuacji w kraju i tym samym pozwoli na
wycofanie pomocy Funduszu. Program
naprawczy zawiera pewne parametry
gospodarcze, np. deficyt, w niektórych krajach
warunkiem może być wzrost rezerw
walutowych. Jeżeli kraj jakiś kryteriów nie
wypełnia, to może się zwrócić do Funduszu o
pominięcie danego kryterium przy okresowym
przeglądzie. W rezultacie możliwe jest
wydłużenie spełnienia danego kryterium albo
zamiana na inne. Ale jeżeli odstępstw jest za
dużo, to jest to istotny problem.
BC
• Bank centralny –
odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu
. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa bądź
podporządkowana
. W
funkcję banku centralnego pełni
.
FUNKCJA BC:
• Bank centralny
gotówkowy. Następnie
wprowadza go do obiegu poprzez skup
obcych oraz w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom
komercyjnym (w niektórych państwach również rządowi). Jest
jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych
w danym
.
• Bank centralny jest bankiem banków i innych instytucji
finansowych. Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym
, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami.
Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom
(przyjmuje depozyty po tzw.
oraz udziela im
kredytów). Bank centralny realizuje również transakcje z
zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami
międzynarodowymi.
• Bank centralny jest bankiem
. Prowadzi rachunki
instytucji państwowych. Utrzymuje rachunki
państwa,
prowadzi kasową obsługę
, obsługuje
.