Międzynarodowy system walutowy - zespół układów, reguł, instytucji, zasad i zwyczajów, które określają warunki i sposoby funkcjonowania pieniądza w sferze stosunków międzynarodowych
Główne systemy walutowe w historii:
System waluty złotej
System dewizowo- złoty
System wielodewizowy
System waluty złotej:
Okres funkcjonowania – 1870 – 1914
Ustanowiono go w Anglii w 1819, gdy parlament brytyjski zobowiązał Bank Anglii do wznowienia wymienialności banknotów na złoto
Liczba krajów funkcjonujących – 41 (1914)
Stałość waluty w złocie,
Swoboda transferu złota,
Zależność wewnętrznego obiegu pieniężnego od rezerw złota
Wpływ stopy procentowej na przepływy kapitałów w skali międzynarodowej
Mechanizm wyrównywania bilansu płatniczego,
Duża elastyczność cen i płac,
Wolny handel
Zasady systemu waluty złotej:
Emisja banknotów była podporządkowana wymogowi pokrycia rezerwami złota,
Bank centralny był zobowiązany do kupna i sprzedaży po stałej cenie w walucie krajowej,
Występuje pełna wzajemna wymienialność wszystkich form pieniądza – w tym przede wszystkim banknotów na złoto,
Istnieje swoboda wywozu i przywozu złota w skali międzynarodowej
Kurs waluty krajowej do złota:
W praktyce nie był sztywny - Punkt złota
Punkty złota byty to fluktuacje kursów bieżących wobec tzw. mini parity (w praktyce tylko około +/- l %).
Górny punkt złota był wyznaczony przez kurs parytetowy powiększony o koszty ubezpieczenia i przesyłki złota z kraju deficytowego do kraju nadwyżkowego, natomiast dolny punkt złota był określony przez kurs parytetowy pomniejszony o koszty wysyłki i ubezpieczenia złota
Ekonomizacja złota - Proces występujący pod koniec okresu funkcjonowania systemu waluty złotej polegający na zastępowaniu złota innymi środkami płatniczymi na złoto wymienialnymi (funt szterling)
Po 1918r:
Odmiany systemu waluty złotej
Waluta sztabowo-złota (Anglia, Włochy, Francja),
Waluta dewizowo- złota
Upadek systemu – dewaluacja funta (1931) i ciąg kolejnych dewaluacji…
System waluty sztabowo – złotej:
Zbliżony do zasad systemu waluty złotej, z jednym wyjątkiem: w systemie tym określano minimalną sumę wymiany waluty krajowej na złoto. Była to ówczesna równowartość sztaby złota.
Został zaproponowany w drugiej połowie lat dwudziestych XX wieku z inicjatywy Wielkiej Brytanii jako próba powrotu do systemu waluty złotej na nieco odmiennych zasadach.
W porównaniu z systemem walutowo-złotym najistotniejszą różnicą było to, że w obiegu krajowym pieniądz przestał być praktycznie wymienialny na złoto, było ono natomiast nadal używane do bilansowania obrotów gospodarczych.
określono minimalna sumę, która mogła być wymienialna na złoto
System dewizowo – złoty: (Bretton woods)
Okres obowiązywania – 1944 – VIII.1971 (III 1973)
Zasięg – kraje członkowskie MFW
MFW jako gwarant stabilności finansowej
Kursy walut krajowych odnoszone do złota lub USD (w praktyce USD, które utrzymywało stały kurs wymiany na złoto)
Parytet kursowy każdej waluty jest ustalony w złocie lub USD
Transakcje dokonywane między krajami członkowskimi MFW muszą być oparte na stałym parytecie (+/- 1%)
Zmiana parytetu może nastąpić jedynie w warunkach tzw. zasadniczego braku równowagi bilansu płatniczego (bez zgody MFW do 10%)
W przypadku nierównowagi – kredyt z MFW za walutę krajową
Tylko USD jest w pełni wymienialne na złoto, (ale jako decyzja rządu USA)
System wielodewizowy:
Okres- od 1973 - do końca lat 90-tych
Geneza:
Problemy z systemem dewizowo-złotej
Eurowaluty i eurorynki (pieniężne i kapitałowe)
Dywersyfikacja rezerw
Poszukiwanie tzw. płynności prywatnej
Wprowadzony przez działania MFW od 1973.
Rozdzielność rynku złota od rynku walutowego, chociaż nadal utrzymuje się rezerwy złota
Zwiększenie stabilności finansowej – kryzys jednej waluty, nawet dominującej, nie powoduje zachwiania całego systemu
Kursy walutowe odzwierciedlają układ potencjałów gospodarczych poszczególnych państw i ich pozycje na rynkach międzynarodowych
Pojęcie waluty międzynarodowej - Waluta, która jest używana przez osoby i podmioty gospodarcze będące rezydentami w innych państwach niż to, w którym dana waluta jest emitowana oraz spełniające następujące funkcje:
Środka wymiany,
Jednostki rozliczeniowej,
Środka tezauryzacji
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
Historia:
Utworzony wraz z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju na Konferencji Walutowej i Finansowej Narodów Zjednoczonych w Bretton Woods 1-22.07.1944 r. W konferencji wzięło udział 45 państw (wśród nich Polska, która jednak wystąpiła z MFW 14 marca 1950 r. i przystąpiła ponownie w 1986 r.)
Umowa o MFW weszła w życie 27.12.1945 r.
8-18.03.1946 – pierwsze spotkanie Rady Gubernatorów
MFW rozpoczyna oficjalną działalność 1.03.1947 r.
Pierwszym krajem, któremu MFW udzielił pożyczki była Francja w 1947 r.
System z Bretton Woods: obowiązujący do 1971 r. system parytetu złotego dolara amerykańskiego.
Upadek systemu z Bretton Woods:
Już w latach 60tych dolar uważany był za przeceniony. Programy społeczne prezydenta Lyndona Johnsona i wydatki na wojnę w Wietnamie dodatkowo pogorszyły sytuację.
Nierównomierny rozwój gospodarczy,
Chroniczny deficyt bilansu płatniczego USA
Zaniżona cena złota monetarnego (35 USD za uncję – od XII.1971 do 12 II 1973 – 38 USD za uncję
W sierpniu 1971 r. prezydent Nixon „czasowo” zawiesił wymienialność dolara na złoto.
Spadek znaczenia dolara – umacnianie się takich państw jak Niemcy czy Japonia
Osłabienie dolara w stosunku do marki czy jena spowodowały żądania banków centralnych do wymiany dolara na złoto
Wzrosło przemysłowe wykorzystanie złota
Skutek – szybki wzrost ceny rynkowej złota
Na początku 1973 rząd USA zdewaluował dolara w stosunku do złota (z 35 dolców za uncję do 42,2 dolara za uncję) i wprowadził płynny kurs dolara
Luty 1973: system z Bretton Woods ostatecznie przestał istnieć
Dalej:
Od lat 70tych Fundusz zajmuje się udzielaniem pomocy finansowej poprzez tzw. Fundusz Powierniczy.
1982 r. kryzys w Meksyku – interwencja MFW
W latach 1989-92 liczba członków MFW rośnie ze 152 do 172 (największy wzrost od czasu przyłączenia się krajów afrykańskich w latach 60tych)
MFW interweniowało w wielu krajach postkomunistycznych.
W 1997 kraje, które ucierpiały w kryzysie we wschodniej Azji w większości zwróciły się o pomoc MFW. Działalność MFW była bardzo krytykowana.
Współcześnie MFW przeżywa „drugą młodość” - w wyniku kryzysu udziela kredytów nie tylko państwom 2. i 3. świata, ale i 1. (jak Grecji czy Irlandii) – łącznie ok. 750 mld $.
Spośród członków ONZ do MFW nie należą: Andora, Korea Północna, Kuba, Liechtenstein, Monako, Nauru i Tuvalu
Warunki członkostwa - Zobowiązanie do wpłacenia kwoty udziałowej – początkowo obliczana na podstawie PKB, rezerw złota i USD, wartości eksportu i importu. (Obecnie: 5 formuł obliczania kwoty udziałowej - Wielkość kwoty udziałowej to istotny wskaźnik pozycji kraju.)
Aplikacja jest dyskutowana przez Radę Administracyjną, która składa raport Radzie Gubernatorów w postaci Postanowienia o Członkostwie zawierającego wysokość kwoty i sposób jej uiszczenia.
Rada Gubernatorów:
Ustala warunki przyjmowania, przyjmuje i wyklucza członków;
Uchwalanie zmian w kwotach udziałowych;
Zatwierdzanie zmiany parytetu wszystkich członków;
Zatwierdzanie współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi;
Zatwierdzanie rocznych sprawozdań z działalności;
Decyzja o ewentualnej likwidacji MFW.
Rada Administracyjna:
Executive Board (tłumaczone też jako Rada Wykonawcza)
Stały organ wykonawczy
24 dyrektorów – kraje o najwyższych kwotach udziałowych mianują ich, kraje o niższych – głosują między sobą;
Na czele Rady Administracyjnej stoi Dyrektor Generalny
Dyrektor Generalny:
Managing Director
Od 1.11.2007 Francuz Dominique Strauss-Kahn,
Nie ma zazwyczaj prawa głosu – rozstrzyga przy remisie;
Wraz z Radą Administracyjną odpowiedzialny za bieżącą działalność MFW: konsultacje, sprawozdania, nadzór, zalecenia, raporty itp.
Inne organy:
Międzynarodowy Komitet Walutowy i Finansowy Rady Gubernatorów (International Monetary and Financial Comittee) – organ doradczy MFW.
Komitet Rozwoju (Development Comittee) – Ministerialny Komitet Banku Światowego i MFW di spraw transferu zasobów realnych krajów rozwijających się.
Zasoby własne – tworzone z wpłat członkowskich:
do 1971 25% w złocie, pozostałe 75% w walucie narodowej;
obecnie – zamiast złota SDR lub (za zgodą MFW) dolar amerykański, jen japoński, euro, funt szterling
Wpłata na podst. udziału w handlu międzynarodowym.
Przeliczanie kwot – przez Radę Administracyjną zazwyczaj co 5 lat, kolejne w 2011 r.
Zasoby własne uzupełniane są pożyczonymi ze źródeł oficjalnych: skarb państwa, banki centralne, banki Szwajcarskie, Bank Rozrachunków Międzynarodowych oraz ze źródeł prywatnych.
SDR:
Special Drawing Rights..., czyli SDR, czyli Specjalne Prawa Ciągnienia
Międzynarodowa jednostka rozrachunkowa mająca charakter pieniądza bezgotówkowego;
Wprowadzona przez MFW w 1967 r. celem stabilizacji rynku walutowego;
Używana od 1970 r., od 1974 – nie ma parytetu w złocie;
Używana jedynie przez banki centralne;
Początkowo 1 SDR miał wartość 0,888671 g czystego złota;
Obecnie – koszyk walut: USD 44%, EUR 34%, JPY 11%, GBP 11% (na lata 2006-2010)
Cele i wytyczne działalności:
Przyczynianie się do międzynarodowej współpracy walutowej poprzez stałą instytucję udzielającą konsultacji i współdziałającą w rozwiązywaniu międzynarodowych problemów walutowych;
Ułatwianie rozwoju i zrównoważonego wzrostu handlu międzynarodowego, a przyczynianie się do utrzymywania wysokiego poziomu zatrudnienia, dochodu realnego i do rozwijania zasobów produkcyjnych wszystkich członków
Przyczynianie się do stabilności wymiany walut, stosunków walutowych między członkami, unikanie deprecjacji walut w celach konkurencyjnych.
Pomoc w ustanowieniu wielostronnego systemu płatniczego w zakresie bieżących transakcji między członkami i usuwanie ograniczeń walutowych hamujących handel.
Zapewnianie poczucia pewności członkom poprzez czasowe udostępnianie ogólnych zasobów Funduszu, odpowiednie zabezpieczenia, umożliwienie korygowania szkodliwych odchyleń bilansów płatniczych stosowania środków niszczących narodową i międzynarodową „pomyślność” gospodarczą;
Skracanie czasu trwania i zmniejszanie nierównowagi w bilansach płatniczych.
Funkcje MFW:
Regulacyjna – ustanawianie norm i wzorców działania w sferze finansów międzynarodowych;
Kredytowa – udzielanie krajom preferencyjnych kredytów (ok. 5%);
Konsultacyjna – miejsce konsultacji i wymiany doświadczeń, doradztwo gospodarcze;
Kontrolna – nadzorowanie uzgodnionych programów dostosowawczych i wykorzystania kredytów.
„Siły głosowania”:
Liczba głosów = 250 głosów bazowych + 1 głos za każde 100 000 SDR w kwocie (gdzie SDR stanowią 25% wysokości kwoty państwa)
MFW zapowiada reformę obliczania wys. kwot i ilości głosów – liczba głosów bazowych ma zostać podwojona.
Pomoc finansowa:
KREDYTOWANIE:
Członkowie MFW mogą korzystać z kredytów o wielkości uzależnionej od kwoty udziału, średnioterminowe, niskie, progresywne oprocentowanie:
Środki udostępniane bezwarunkowo:
Transza złota – równa wkładowi kraju w złocie;
Transza rezerwowa – równa wkładowi w rezerwowych walutach (SDR, waluty wymienialne)
SDR
Kredyty łatwo dostępne:
Kredyty kompensacyjne – łagodzenie negatywnego wpływu zmian cen eksportowanych przez dany kraj towarów;
Kredyty na finansowanie zapasów interwencyjnych;
Kredyty z funduszu powierniczego utworzonego z zysków ze sprzedaży złota dla krajów najbiedniejszych
Kredyty trudno dostępne:
Rozszerzone – forma pomocy przy 3-letnich programach dostosowawczych;
Kredyty dodatkowe – jak wyżej
Kredyty na finansowanie procesów dostosowawczych
np. w maju 2010 MFW zatwierdził plan stabilizacyjny dla Grecji w wysokości 110 miliardów € oraz dodatkowo 30 miliardów € pożyczki; inni pożyczkobiorcy to Rumunia (13.9 mld $), Ukraina (12.66 mld $), Węgry (11.7 mld $)
Główne instrumenty pomocy finansowej:
promesy kredytowe – kredyty o charakterze krótkoterminowym (12-18 miesięcy, z możliwością przedłużenia do 3 lat), udzielane ratami w celu uzdrowienia gospodarki lub stabilizacji bilansu płatniczego
fundusz przedłużony – kredyty przyznawane na okres 3 lat (z możliwością przedłużenia do 4 lat); warunek uzyskania: przedstawienie programu uzdrowienia gospodarki na cały okres kredytowania
kontyngentowe linie kredytowe – charakter prewencyjny; krótkoterminowe finansowanie przy nagłej utracie zaufania rynkowego w konsekwencji kryzysu zewnętrznego; przyznawany na 1,5 roku z możliwością przedłużenia o 1 rok
finansowanie wyrównawcze – kredyty przeznaczone na łagodzenie ujemnego wpływu na gospodarkę skutków spadku wpływów eksportowych państw.
Pomoc nadzwyczajna – pomoc w przypadku klęsk żywiołowych i konfliktów zbrojnych
Redukcja biedy i promowanie wzrostu gospodarczego – pomoc przeznaczona dla najbiedniejszych krajów członkowskich na rozwiązywanie problemów związanych z nierównowagą bilansu płatniczego
Źródła, z których MFW czerpie środki na swoją działalność kredytową:
wpłaty do kapitału zakładowego
zasoby pożyczone
środki pochodzące ze sprzedaży złota i odsetek.
Krytyka działalności:
MFWMFW opiera działalność nie na badaniach czy faktach, ale na ideologii (neoliberalnej);
Gospodarka światowa jest postrzegana w MFW tylko z perspektywy środowiska finansjery;
Na korzystających z pomocy państwach wymuszana jest liberalizacja rynku, nadmierna dyscyplina budżetowa, utrzymanie niskiej inflacji, co może doprowadzić do pogorszenia sytuacji gospodarki tych państwa;
Najlepiej rozwijają się kraje, które przeciwstawiły się naciskom MFW (np. Chiny, Indie), a te, które go słuchały, zapłaciły za to katastrofą gospodarczą (Indonezja, Tajlandia, Argentyna i inne);
Nieprzejrzystość i brak procedur demokratycznych w podejmowaniu decyzji przez MFW;
Stosowanie podwójnych standardów - słabe państwa dostają bardzo rygorystyczne warunki do spełnienia, od silnych - nie są egzekwowane;
Niedopuszczanie do procesu decyzyjnego państw najbardziej zainteresowanych - potrzebujących pomocy;
Sprzeniewierzenie się ideom Keynesa, który wymyślił MFW. MFW utrzymuje, że rynek zawsze działa doskonale i odmawia udzielenia pomocy państwom, które nie chcą zredukować swojej ingerencji w rynek.
Wczesne wprowadzenie wymienialności dolara, idące w parze z jego wyjątkową pozycją w systemie z Bretton Woods, pomogło w uczynieniu z niego najważniejszej waluty w powojennym świecie
Europejski System Walutowy
Powstał w odpowiedzi na reakcję krajów europejskich, które postanowiły zawężyć pasmo wahań między ich własnymi walutami. Najpierw został stworzony tzw. wąż walutowy, a następnie w wyniku rozwoju systemu międzynarodowych płynnych kursów walutowych postanowiono wprowadzić dalsze regulacje i ustanowiono Europejski System Walutowy (ESW), oparty na stałych kursach walutowych.
Był wyrazem chęci wyeliminowania ryzyka, jakie niosą ze sobą wahania kursów poszczególnych walut, odbijające się niekorzystnie na całej gospodarce. Europa doświadczyła tego szczególnie w latach siedemdziesiątych, kiedy miały miejsce kryzys naftowy i załamanie się tzw. systemu z Bretton Woods (opartego na systemie stałych kursów walutowych). Próby utrzymania stabilnych kursów walutowych podejmowano już wcześniej, choćby w postaci europejskiego węża walutowego ustalającego od 1972 roku wahania kursów walut, jednak dopiero wprowadzenie w życie ESW okazało się skuteczne.
Cele ESW:
stworzenie obszaru stabilności monetarnej, która regulowałaby sytuację gospodarczą i polityczną w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
uniknięcie wpływu na gospodarki państw z niską inflacją konkurencyjnych dewaluacji przeprowadzanych przez kraje z wyższą inflacją
wprowadzenie zewnętrznego czynnika, który dyscyplinowałby związki zawodowe lub wzmacniał wiarygodność polityki antyinflacyjnej w krajach z wysoką inflacją
Najważniejsze trzy elementy ESW to:
Mechanizm Kursów Walutowych (ERM) mający na celu redukcję wahań między kursami walut krajowych Wspólnoty Europejskiej ( 6 członków UE)
Mechanizm Kursów Walutowych został wprowadzony przez Wspólnotę Europejską w marcu 1979 roku jako część Europejskiego Systemu Walutowego, w celu redukcji wahań kursowych walut państw członkowskich UE. Mechanizm stabilizacji walut krajowych był niezbędny w procesie tworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej oraz wprowadzenia wspólnej waluty – euro. Mechanizm ERM jest oparty na powiązaniu i usztywnieniu kursu wymiany walut państw członkowskich. Dopuszczalne są jedynie tzw. wahania normalne. Zakres wahań zmieniał się w czasie. Przed wprowadzeniem euro kursy walutowe były związane z ECU – była to waluta 'koszykowa’, której kurs wyznaczała średnia ważona koszyka walut poszczególnych państw członkowskich.
Wspólna waluta ECU - European Currency Unit - waluta bezgotówkowa, składająca się z koszyka 9 walut krajów EWG, później w 1999 zastąpiona przez EURO. CU – jednostka rozliczeniowa w Europejskim Systemie Monetarnym używana w latach 1979-1998. Pełniła funkcję składnika rezerw walutowych w krajach UE. 1 stycznia 1999 r. zastąpiona przez euro w relacji 1 ECU=1 EURO. Nigdy nie była pieniądzem i nie przyjmowała postaci materialnej. Była konstrukcją prawno – finansową, umożliwiającą rozliczanie się w handlu międzynarodowym.
Mechanizm interwencyjno - kredytowy banków centralnych - dostarczania kredytu krajom mającym trudności z bilansem płatniczym ( wszystkie państwa członkowskie UE)
Kryteria konwergencji (zbieżności)
Kryterium inflacyjne – inaczej kryterium stabilności cen zostało przyjęte z dwóch powodów. Pierwszy dotyczył obaw o możliwość wystąpienia inflacji na terenie Unii Gospodarczej i walutowej w późniejszym terminie funkcjonowania obszaru. Państwa z niską inflacją chciały zabezpieczyć się przed ewentualną polityką banku centralnego, który mógłby prowadzić ja pod kątem państw z wysokim poziomem wzrostu cen. Drugi powód związany jest ze wzrostem gospodarczym, któremu sprzyja niska inflacja. Powoduje ona zmniejszenie niepewności oraz możliwość przewidzenia pewnych procesów w gospodarce. Zgodnie z tym kryterium inflacja mierzona wskaźnikiem HICP w ciągu roku poprzedzającego badanie nie może przekroczyć 1,5 pkt. Procentowego inflacji w trzech państwach UE o najbardziej stabilnych cenach.
Mechanizm stabilizowania kursów ma na celu ustabilizowanie się kursów pomiędzy euro a walutami krajów UE. Kraj, któremu uda się utrzymać swoją walutę przez dwa lata w ustalonym paśmie wahań, wykazuje, że osiągnął stabilność gospodarczą, a jego waluta jest gotowa, aby nieodwołalnie usztywnić jej kurs wobec euro.
Kryterium nominalnej długookresowej stopy procentowej jest wyrazem stabilności i trwałości osiągniętego niskiego poziomu cen w danym państwie. Średnia nominalna stopa procentowa nie może być wyższa niż 2 pkt procentowe od średniej w 3 krajach UE o najniższej inflacji.
Kryteria fiskalne dotyczące ograniczenia deficytu budżetowego i długu publicznego zostały przyjęte pod naciskiem Niemiec, chociaż ograniczenie deficytu do 3% PKB i długu publicznego do 60% PKB nie znajdują odzwierciedlenia nigdzie w teorii ekonomii oraz praktycznym życiu. Kryterium to jednak doprowadziło do głębokiej reformy finansów publicznych w niektórych państwach ubiegających się o członkostwo. Każde przekroczenie przez kraj członkowski deficytu budżetowego ponad 3% PKB powoduje działania wyjaśniające, czy zaistniała sytuacja nie zagraża pozostałym członkom Unii. Przewidziane są surowe kary za złamanie tego kryterium fiskalnego braku dążenia do stabilizacji budżetu państwa.
Zasady Europejskiego Systemu Walutowego:
ECU pełni funkcję pieniądza ponadnarodowego i jest miernikiem porównawczym walut narodowych. Wartość ECU ustala na podstawie koszyka walut.
Jednostka pieniężna kraju ma ściśle ustalony kurs centralny w stosunku do ECU.
Kursy walutowe oznaczają relację kursu centralnego jednostki pieniężnej jednego kraju do kursu centralnej jednostki pieniężnej drugiego kraju.
Zmiany kursów centralnych wymagają uzgodnienia z pozostałymi państwami oraz Komisją EWG. Zmiany przeprowadzone są wtedy, gdy nie udaje się ustabilizować kursu, mimo stosowania interwencji walutowych.
Obowiązuje stosowanie mechanizmu kursowego (ERM). Granice dopuszczalnych odchyleń kursów rynkowych od kursów centralnych wynoszą: dla mocnych walut +/- 2.25%, a dla słabych walut +/- 6%. Wprowadzono tzw. progi odchylenia w wysokości 75% dopuszczalnych odchyleń. Z uwagi na to, że waluty krajów, uczestniczące w ESW mają różny u dział w koszyku walutowym ECU, obowiązują indywidualne korekty maksymalnych odchyleń i indywidualnych progów odchyleń kursów rynkowych od kursów centralnych. Obowiązują interwencje inter marginalne. jednostronne gdy kurs zbliża się do progu indywidualnie w wyznaczonej granicy, a także interwencje normalnie prowadzone przez dwa kraje, gdy ich kursy zbliżają się do granicy indywidualnych maksymalnych odchyleń od kursu centralnego.
Niedopuszczalne są ograniczenia w zakresie bieżących płatności międzynarodowych
Możliwe jest zaciągnięcie kredytu w EFWW. Można też zaciągać kredyty na cele interwencji walutowej w kraju uczestniczącym ESW
Zasady Systemu Walutowego Obszaru Euro
Euro jest prawnym środkiem płatniczym i miernikiem wartości we wszystkich krajach uczestniczących w systemie. Jest pieniądzem wspólnym, wymienialnym na inne jednostki pieniężne, zgodnie z kursem. Euro ma status pieniądza swobodnie używanego w krajach należących do MFW
Euro zastąpiło jednostki pieniężne krajów, które weszły do Unii Walutowej. Dokonując wymiany jednostek krajowych na Euro, zastosowano nieodwołalne kursy centralne państw obszaru walutowego Europejska
W stosunku do walut kraju nieuczestniczących w systemie walutowym obszaru Euro stosuje się kurs płynny
EBC i Narodowe Banki Centralne są niezależne. Wchodzą one w skład Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC). Wytyczne polityki pieniężnej uprawianej przez banki ustala Rada Prezesów. Podstawowym instrumentem polityki pieniężnej są: operacje otwartego rynku, stopa procentowa i minimalne rezerwy finansowe. Stosując te narzędzia banki centralne kształtują poziom płynności banków w poszczególnym kraju. Politykę tę uprawiają banki centralne wchodzące w skład ESBC.
Zasady ERM II:
Euro pełni funkcję miernika porównawczego walut narodowych.
Jednostka pieniężna każdego kraju ma ściśle ustalony kurs centralny w stosunku do euro.
Granice dopuszczalnych odchyleń kursów rynkowych od kursów centralnych Wynoszą +/-15,0%. Mogą one zostać zmniejszone na wniosek kraju stosującego mechanizm.
Na podstawie kursu centralnego i pasam dopuszczalnych odchyleń wyznacza się Dolny i górny poziom tzw. kursu interwencyjnego.
Obowiązuje przeprowadzenie interwencji walutowej wtedy, gdy kurs rynkowy zbliża się do kursu interwencyjnego. Możliwe jest także stabilizowanie kursu waluty poprzez stosowanie interwencji wewnątrz pasma dopuszczalnych odchyleń. Interwencje tego typu są dobrowolne. Przeprowadza się je w euro i w walutach krajów UE spoza euro obszaru. Możliwe jest zawieszenie interwencji w sytuacji, gdy ich prowadzenie zagrażałoby utrzymaniu stabilnego poziomu cen.
Możliwe jest zaciągnięcie krótkotrwałego kredytu w bankach centralnych należących do ESBC na cele stabilizacji kursu. Przed zaciągnięciem takiego kredytu trzeba najpierw wykorzystać własne oficjalne rezerwy walutowe.
Zmiana kursu centralnego wymaga uzgodnienia z ministrami finansów państw euro obszaru i przedstawicielami EBC. Przeprowadza się ją wtedy, gdy nie udaje się ustabilizować kursu mimo stosowania interwencji walutowych. Zarówno ministrowie finansów państw euro obszaru i przedstawiciele EBC, jak i ministrowie finansów oraz prezesi banków centralnych krajów stosujących mechanizm kursowy są przy tym uprawnieni do zainicjowania poufnej procedury, mającej na celu zmianę kursów centralnych, tak by nastąpiła ona w odpowiednim czasie. Decyzje w tej sprawie podejmuje się po konsultacji z Komitetem Ekonomicznym i Finansowym (ECOFIN Committee).
Obowiązuje dwuletnie stosowanie ERM II. W tym okresie nie można dopuścić się dewaluacji waluty. Jest to wymóg obligatoryjny dla wszystkich krajów UE, które dążą do członkostwa w EUW. Kraje samodzielnie decydują o momencie włączenia swojej waluty do tego mechanizmu.