Etapy badania statystycznego

• Przygotowanie badania

(sprecyzowanie przedmiotu

badania, określenie celu)

• Wybór grupy badanej

( zbiorowość generalne,

zbiorowość próbna / wybór celowy, wybór losowy - losownie
zależne, losowanie niezalezne)

i zbieranie danych

( pomiar, wywiad)

• Opracowanie statystyczne danych

( celem jest

przejście od danych indywidualnych do danych grupowych

• Statystyczna analiza wyników obserwacji

Miary położenia

• Średnia arytmetyczna

• Średnia geometryczna

• Wartość modalna

• Kwantyle, mediana

• Decyle, percentyle

Rozkłady danych

• Rozkład normalny, symetryczny względem

wartości średniej

• Rozkład prawoskośny, rozkład lewoskośny

• Rozkład bimodalny

• Rozkład równomierny

Miary rozproszeń

• Rozstęp

( różnica między wartością max. a wartością min.)

• Odchylenie standardowe
• Wariancja
• Współczynnik zmienności względnej

2

1

2

)

(

1











x

x

n

s

i

n

i

Ocena ryzyka w badaniach

epidemiologicznych

• Koncepcja ryzyka oznacza szansę zaistnienia

zjawiska zdrowotnego, gdy zaistnieją okoliczności
wiążące się zjawiskiem przyczynowo-skutkowym z
danym zjawiskiem

•

Choroba obecna

Choroba nieobecna

a

b

c

d

Narażenie obecne

Narażenie nieobecne

Miary ryzyka

• Ryzyko bezwzględne (absolutne)
a/(a+b) lub c/(c+d)

porównanie ryzyka

absolutnego w dwóch grupach informuje o

róznicy ryzyka -możliwe efekty porównań:

1 ryzyko względne = ryzyko

narażeni

/ ryzyko

nienarażeni

ryzyko względne RR ={a/(a+b)}/{c/(c+d)}

2 ryzyko przypisane = ryzyko

narażeni

- ryzyko

nienarażeni

ryzyko przypisane AR= {a/(a+b)}-{c/(c-d)}

RR - relative risk RA - attributable risk

Iloraz szans

• Iloraz szans-

Odds ratio (OR)

miara ryzyka w

badaniacgh kontrolno-referencyjnych

• Iloraz szans = narażenie

chorzy

/narażenie

zdrowi

iloraz szans = (a/c)/(b/d) = ad/bc

Cechy struktury ludności istotne w

medycynie

• Liczebność ludności
• Wiek populacji
• Płeć w populacji
• Stan cywilny, migracje, stopień urbanizacji
• Urodzenia

( współczynnik urodzeń, współczynnik rodności,

wiekowy współczynnik rodności

• Umieralność w populacji

( współczynnik

umieralności,umieralność niemowląt:współczynnikiogólnej
umieralności, wczesnej, późnej, współczynnikmartwo
urodzonych)

• Chorobowość
• Zapadalność
• Hosputalizacja

Ryzyko przypisane - zastosowanie

• Bezwzględne ryzyko przypisane

narażeniu - BRPN

BRPN = ryzyko

narażeni

- ryzyko

nienarażeni

BRPN = [a/(a+b)] – [c/(c+d)]

• Względne ryzyko przypisane narażeniu =

WRPN

WRPN = [(ryzyko

narażeni

- ryzyko

nienarażeni

)/

ryzyko

narażeni

]*100%

WRPN = [ ryzyko względne – 1)/ryzyko względne ]

* 100%

Przykłady źródeł danych na temat

ryzyka

• Badanie przekrojowe – określające np. częstość

występowania jakiejś choroby –

jest wiarygodnym

źródłem informacji o wielkości ryzyka

• Badanie kohortowe w jakimś okresie określające

np. zapadalność na jakąś chorobę –

pozwala zmierzyć

bezpośrednio wielkość ryzyka bezwzględnego i względnego
pod warunkiem zachowania zasad DPE*

• Badania kliniczno – referencyjne określające np.,

częstość jakiejś cechy u osób z daną chorobą -

pozwala oszacować wielkość tylko ryzyka względnegopo pod
warunkiem zachowania zasad DPE*

*) DPE – Dobra Praktyka Epidemiologiczna

Jaka wielkość ryzyka względnego (RW)

wskazuje na obecność istotnego wpływu

narażenia?

1.

Kryterium znamienności statystyczne (wartość „p”,

95% przedział ufności )

gdy RW =1 ( 100%) – brak dowodu na obecność

wpływu

gdy RW <> 1 – nie ma podstaw do odrzucenia

wpływu

1.

Kryterium praktyczne:

0,9 – 1,1 brak wpływu

0,0 – 0,3 – duży wpływ ochronny 1,2 – 1,6 – małe

ryzyko

0,4 – 0,5 – średni wpływ ochronny 1,7 – 2,5 – średnie

ryzyko

0,6 - 0,8 – mały wpływ ochronny >2,5 – duże

ryzyko