Zasady antybiotykoterapii w

chirurgii

III Katedra i Klinika Chirurgii

Ogólnej

Collegium Medicum UJ

Antybiotyki:

• Naturalne

związki

o

działaniu

przeciwdrobno-ustrojowym

bądź

związki półsynetyczne lub syntetyczne
posiadające swoje wzorce naturalne.

Antybiotyki w chirurgii:

• Profilaktyka:

• Zapobiegawcze podawanie

antybiotyków zmniejsza odsetek

zakażenia ran. Jest skuteczne,

jeśli antybiotyk jest podany przed

spodziewanym skażeniem, czyli

przed operacją, tak aby

wytworzyć we krwi operowanego

stężenie antybiotyku utrzymujące

się przez okres operacji.

• Schematy profilaktyki:

- one shot (1 dawka)

- do 48 godzin

od zabiegu

• Terapia

• Empiryczna: zanim uzyska

się wynik antybiogramu, w

wyborze antybiotyku

kierujemy się znajomością

skuteczności antybiotyków

w poszczególnych

schorzeniach opartą o

dotychczasowe

doświadczenie.

• Celowana: oparta o wynik

antybiogramu.

Profilaktyka antybiotykowa w

chirurgii (I):



Gdy istnieje obawa skażenia tkanek w operacjach
wykonywanych z powodu istniejącego zakażenia
np. ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.



U chorych z upośledzeniem odporności:
wrodzonym, nabytym, po urazie
wielonarządowym, z chorobą nowotworową -
chorzy po Rtg- lub chemioterapii, chorzy po
przeszczepie etc.



Zabiegi: ortopedyczne, naczyniowe,
neurochirurgiczne, zabiegi z wszczepami
materiałów syntetycznych.

Profilaktyka antybiotykowa w

chirurgii (II):



Obowiązuje zasada jednej dawki,



Implanty naczyniowe i ortopedyczne
do 48 godz. (do usunięcia
drenów),



Resekcja jelita grubego do 48 godz.
(do usunięcia drenów),



Amputacja w zgorzeli kończyny do 48
godz. (do usunięcia drenu)

Profilaktyka antybiotykowa w

chirurgii (III)

Wybór antybiotyku do profilaktyki:



operacje czyste naczyniowe i ortopedyczne:
TARCEFANDOL 1 - 2 g



operacje czyste - skażone (przełyk, żołądek, XII-ca,
pęcherzyk żółciowy, jelito cienkie): UNASYN 1,5 g



operacje w polu skażonym (operacje na jelicie
grubym oraz cienkim z niedrożnością):
TARCEFANDOL 1 - 2 g + TINIDAZOL 400 ml +
METRONIDAZOL 1 g



amputacje ze zgorzelą: TARCEFANDOL +
METRONIDAZOL



ostre zapalenie wyrostka robaczkowego:
METRONIDAZOL czopek 1 g

Terapia empiryczna wybranych

zakażeń:



zapalenie płuc poza OIOM-em:

AMOXICLAV 3 x

1,2g ZINACEF 3 x 1,5 + AMIKIN 2 x 1g



wtórne zapalenie otrzewnej:GENTAMYCYNA
240mg + METRONIDAZOL



zakażenia tkanek miękkich i skóry:



AMOKSICLAV, PIPRIL, ABACTAL + KLIMICIN,
GENTAMYCYNA + METRONIDAZOL



zakażenia układu moczowego: ABACTAL,
GENTAMYCYNA, AMOKSIKLAV, PIPRIL

Antybiotyki w oddziale

chirurgicznym:



I rzutu:

ogólnodostępne, zlecane przez lekarza

prowadzącego na odcinku,



II rzutu:

do opanowania infekcji przy nieskuteczności

antybiotyków I rzutu, konieczny wynik antybiogramu,
ich zastosowanie wymaga zgody ordynatora oddziału,



III rzutu:

stosowane w wyjątkowych przypadkach

zagrożenia życia „na ratunek” - bardzo drogie !!!
np. TAZOCIN, FORTUM, MODIVID, TIENAM, MERONEM



UWAGA:

każdy szpital ma swoją własną listę

antybiotyków I, II i III rzutu. Antybiotyki do profilaktyki
powinny być wydzielone i nie używane w terapii.