TEMAT 2.

TEMAT 2.

OTOCZENIE ORGANIZACJI I MENEDŻERÓW

OTOCZENIE ORGANIZACJI I MENEDŻERÓW

1.

1.

Ricky W. GRIFFIN,

Ricky W. GRIFFIN,

Podstawy zarządzania organizacjami,

Podstawy zarządzania organizacjami,

PWN,

PWN,

Warszawa 2005 r.

Warszawa 2005 r.

2.

2.

J.A.F. Stoner, R.E. Freeman, D.R. Gilbert,

J.A.F. Stoner, R.E. Freeman, D.R. Gilbert,

Kierowanie

Kierowanie

, PWE,

, PWE,

Warszawa 2003 r.

Warszawa 2003 r.

LITERATURA

LITERATURA

ZAGADNIENIA

ZAGADNIENIA

1.

1.

Otoczenie i środowisko wewnętrzne organizacji

Otoczenie i środowisko wewnętrzne organizacji

2.

2.

Etyczne i społeczne otoczenie organizacji

Etyczne i społeczne otoczenie organizacji

3.

3.

Globalny kontekst zarządzania

Globalny kontekst zarządzania

Zagadnienie 1. Otoczenie i środowisko wewnętrzne organizacji

Zagadnienie 1. Otoczenie i środowisko wewnętrzne organizacji

Właściciele

Pracownicy

Otocz.

fizyczne

Zarząd

Kultura

Wym

iar

tech

niczn

y

K

lie

n

ci

R

e

g

u

la

to

rz

y

Stra

tegic

zni

soju

sznic

y

Do

sta

wc

y

Konkurenci

W

ym

iar

m

ięd

zy

na

ro

do

wy

W

ym

ia

r

po

lity

cz

no

–

pr

aw

ny

W

ym

ia

r

ek

on

om

ic

zn

y

Wymiar

społeczno – kulturowy

Środowisko wewnętrzne

Otoczenie zadaniowe

Otoczenie ogólne

Otoczenie zewnętrzne

Otoczenie zewnętrzne - to
wszystko

poza

granicami

organizacji co może na nią
oddziaływać

Środowisko wewnętrzne
– to warunki panujące i
siły działające wewnątrz
organizacji

Otoczenie zewnętrzne

Otoczenie zewnętrzne

Otoczenie ogólne

Otoczenie ogólne

Otoczenie

Otoczenie

zadaniowe

zadaniowe

Otoczenie ogólne

Otoczenie ogólne

– to

zestaw

różnych

wymiarów i sił, wśród
których

działa

organizacja i które tworzą
ogólny

kontekst

tych

działań. Elementy te nie
muszą mieć związku z
konkretnymi
organizacjami

Otoczenie

zadaniowe

Otoczenie

zadaniowe

składa się z konkretnych
organizacji lub grup, które
mogą

wpływać

na

organizację

Otoczenie zewnętrzne

Otoczenie zewnętrzne

Otoczenie ogólne

Otoczenie ogólne

Wymiar ekonomiczny

Wymiar ekonomiczny

– to ogólna kondycja i żywotność systemu

gospodarczego, w którym działa organizacja (wzrost gospodarczy, inflacja,
stopy procentowe i bezrobocie)

Wymiar techniczny

Wymiar techniczny

otoczenia ogólnego – odnosi się do tych dostępnych

metod, które pozwalają przekształcić zasoby w produkty lub usługi.

Wymiar społeczno – kulturowy

Wymiar społeczno – kulturowy

otoczenia ogólnego obejmuje obyczaje,

nawyki, wartości i cechy demograficzne społeczeństwa

Wymiar polityczno – prawny

Wymiar polityczno – prawny

otoczenia ogólnego odnosi się do państwowej

regulacji działalności gospodarczej i do stosunków pomiędzy sferami
gospodarczymi a państwem

Wymiar międzynarodowy

Wymiar międzynarodowy

otoczenia ogólnego – to zakres, w jakim

organizacja uczestniczy w działalności gospodarczej w innych krajach lub
pozostaje pod jej wpływem.

Otoczenie zadaniowe

Otoczenie zadaniowe

Konkurenci

Konkurenci

– to inne organizacje, które konkurują z nią o zasoby

– to inne organizacje, które konkurują z nią o zasoby

(najbardziej oczywisty typ takich zasobów to pieniądze klientów)

Klienci – to każdy kto płaci za nabycie dóbr lub usług wytwarzanych

Klienci – to każdy kto płaci za nabycie dóbr lub usług wytwarzanych

przez organizację

przez organizację

(inne organizacje gospodarcze, osoby prywatne, szkoły,

szpitale itp.)

Dostawcy – to organizacje, które dostarczają zasobów innym

Dostawcy – to organizacje, które dostarczają zasobów innym

organizacjom

organizacjom

(np. McDonald’s kupuje napoje orzeźwiające od Coca-Coli,

keczup od Heinza itp.)

Regulatorzy

Regulatorzy

– to elementy otoczenia zadaniowego. Mogą oni kontrolować i

regulować na drodze prawnej politykę i praktyki organizacji albo wpływać na
nie w inny sposób. Istnieją dwa rodzaje regulatorów:
1. agencje powołane przez rząd w celu ochrony społeczeństwa przed
pewnymi praktykami gospodarczymi lub ochrony jednej organizacji przed
drugą
2. grupy interesów (to grupy utworzone w celu zabiegania o wpływ na
działalność gospodarczą

Partnerzy strategiczni

Partnerzy strategiczni

– to dwie lub więcej firm współpracujących ze sobą w

ramach wspólnego przedsięwzięcia lub innej formy partnerstwa

Konsekwencje dla zarządzania po analizie otoczenia zewnętrznego

Konsekwencje dla zarządzania po analizie otoczenia zewnętrznego

Pewne części otoczenia zewnętrznego mają bardziej ogólny charakter
(

otoczenie ogólne – wymiar ekonomiczny, techniczny, społeczno –

kulturowy, polityczno – prawny, międzynarodowy

) natomiast inne są

bardziej konkretne i możliwe do zdefiniowania (

otoczenie zadaniowe –

konkurenci, klienci, dostawcy, regulatorzy, partnerzy strategiczni

).

Zrozumienie tego pozwoli menedżerom obserwować wszystkie części
otoczenia, a jednocześnie skupiać najwięcej uwagi na tych wymiarach,
które są najistotniejsze dla samej organizacji, oraz bardziej elastycznie
zareagować na nie.

Środowisko wewnętrzne

Środowisko wewnętrzne

Właściciel

Właściciel

– to osoba, która dysponuje prawnym tytułem własności w

stosunku

do

organizacji

(pojedyncza

osoba

prowadząca

małe

przedsiębiorstwo, wspólnicy, indywidualni inwestorzy posiadający akcje lub
inne organizacje)

Zarząd

Zarząd

– to organ sprawujący władzę w firmie, wybrany przez akcjonariuszy i

powołany do nadzoru nad ogólnym zarządzaniem firmą po to aby zapewnić jej
prowadzenie w sposób, który najlepiej służy interesom akcjonariuszy

Pracownicy

Pracownicy

– to ważny element środowiska wewnętrznego organizacji. Dla

dzisiejszych menedżerów szczególnym obiektem zainteresowania jest zmiana
charakteru siły roboczej wynikająca z jej zróżnicowania pod względem płci,
pochodzenia etnicznego, wieku i innych cech. Obecnie istnieje tendencja do
coraz większego zatrudniania pracowników okresowych (pozwala to na
większą elastyczność zatrudnienia, pracownicy ci otrzymują niższe płace oraz
nie uczestniczą w programach świadczeń pracowniczych)

Fizyczne środowisko pracy

Fizyczne środowisko pracy

– to sposób rozmieszczenia pracowników w

organizacji (niski budynek czy drapacz chmur, tradycyjne biura czy też jedna
olbrzymia sala itp.)

Stosunki między organizacją a jej

Stosunki między organizacją a jej

otoczeniem

otoczeniem

1.

1.

Zmienność i złożoność otoczenia

Zmienność i złożoność otoczenia

– po raz pierwszy opisał James

Thompson (twierdził on, że otoczenie organizacji można opisać
zgodnie z dwoma wymiarami: stopniem zmienności i stopniem
jednorodności)



Stopień

Stopień

zmienności

zmienności

, to zakres w jakim otoczenie jest stosunkowo

stabilne czy stosunkowo dynamiczne;



Stopień

Stopień

jednorodności

jednorodności

, to zakres w jakim otoczenie jest

stosunkowo proste (niewiele elementów, małe rozczłonkowanie)
lub

stosunkowo

złożone

(wiele

elementów,

znaczne

rozczłonkowanie)

Oba to wymiary nakładają się na siebie, określając

Oba to wymiary nakładają się na siebie, określając

poziom

poziom

niepewności

niepewności

, jaką napotyka organizacja

, jaką napotyka organizacja

Niepewność

Niepewność

– ważna siła wynikająca ze zmienności i złożoności, która

wpływa na wiele działań organizacji

Najmniejsza

niepewność

Największa

niepewność

Umiarkowan

a

niepewność

Umiarkowan

a

niepewność

S

to

p

ie

ń

je

d

n

o

ro

d

n

o

ś

c

i

Stopień zmienności

Proste

Złożone

Stabilne

Dynamiczne

Zmienność otoczenia, złożoność i niepewność

Zmienność otoczenia, złożoność i niepewność

Dany stopień jednorodności i dany stopień zmienności otoczenia wspólnie
stwarzają niepewność dla organizacji. Proste i stabilne otoczenie stwarza
najmniejszą niepewność, otoczenie złożone i dynamiczne zaś niepewność
największą

Pięć sił konkurencji Portera

Pięć sił konkurencji Portera

1.

Zagrożenie ze strony nowych przedsiębiorstw wchodzących na
rynek

– zależy od łatwości, z jaką nowi konkurenci mogą wchodzić na

rynek lub na jakiś jego segment.

2.

Rywalizacja ze strony konkurentów

– należy do tej samej istoty

konkurencyjnych stosunków między firmami dominującymi w danej gałęzi
(np. Coca Cola z Pepsi)

3.

Zagrożenie substytutami

– to zakres w jakim alternatywne wyroby lub

usługi mogą zastąpić dotychczas sprzedawane wyroby czy usługi lub
zmniejszyć zapotrzebowanie na nie.

4.

Siła nabywców

– to zakres w jakim nabywcy produktów lub usług w

danej branży są w stanie wywierać wpływ na dostawców

5.

Siła dostawców

– to zakres w jakim dostawcy mogą wywierać wpływ na

potencjalnych nabywców (jedyny lokalny dostawca energii elektrycznej w
terenie może ustalić cenę)

Jak organizacja przystosowuje się do swego otoczenia?

Jak organizacja przystosowuje się do swego otoczenia?

Zarządzanie

informacją

Fuzje, przejęcia

zakupy, sojusze

Wpływ

bezpośredni

Projektowanie

i elastyczność

organizacji

Reakcja

strategiczna

Społeczna

odpowiedzialność

Organizacja

Otoczenie ogólne

Otoczenie zadaniowe

Organizacje usiłują wpływać na swoje otoczenie. Najczęściej stosowane

metody tego wpływu pokazuje rysunek

Konsekwencje dla zarządzania związane z

Konsekwencje dla zarządzania związane z

oddziaływaniem otoczenia na organizację

oddziaływaniem otoczenia na organizację

(podsumowanie)

(podsumowanie)

Menedżerowie powinni pamiętać, że na ich organizację
wywiera wpływ wiele sił i elementów w otoczeniu
zewnętrznym. Niektóre z tych sił i elementów są stosunkowo
łatwe do rozpoznania i przewidzenia, podczas gdy inne są
mniej przewidywalne lub wręcz nie da się ich przewidzieć.
Na szczęście, menedżerowie mogą przyjąć jedną lub więcej
strategii przystosowania organizacji do otoczenia. Chociaż
nad pewnymi wydarzeniami nie można mieć kontroli,
menedżerowie mogą przynajmniej w jakimś stopniu
zabezpieczyć swoje organizacje przez roztropne stosowanie
tych strategii

Modele skuteczności organizacji

Modele skuteczności organizacji

Podejście systemowo – zasobowe

Podejście systemowo – zasobowe

do skuteczności organizacji

koncentruje się na zakresie, w jakim organizacja jest w stanie
zapewnić sobie potrzebne zasoby

(w tym znaczeniu skuteczna jest firma,

która potrafi zapewnić sobie surowce w okresie niedoboru)

Podejście od strony procesów wewnętrznych

Podejście od strony procesów wewnętrznych

skupia uwagę na

wewnętrznych mechanizmach organizacji, szczególnie koncentrując
się na minimalizowaniu napięć, integrowaniu jednostek z organizacją,
bezkonfliktowym i sprawnym wykonywaniu operacji

(takie podejście

reprezentuje organizacja starająca się przede wszystkim utrzymać
zadowolenie i wysokie morale pracowników, a przy tym jest skuteczna)

Podejście celowe

Podejście celowe

do skuteczności organizacji polega na

skoncentrowaniu się na stopniu, w jakim organizacja osiąga swoje
cele

(jeżeli np. przyjmie cel zwiększenie sprzedaży o 10 % i następnie go

osiągnie, to według podejścia celowego będzie organizacją skuteczną)

Podejście

uwzględniające

strategicznych

zwolenników

Podejście

uwzględniające

strategicznych

zwolenników

koncentruje się na grupach zainteresowanych sukcesem organizacji

(według tego podejścia, skuteczność to zakres zaspakajania przez organizację
potrzeb i oczekiwań wszystkich tych grup)

Model skuteczności organizacji

Model skuteczności organizacji

Podejście do skuteczności organizacji od strony zasobów systemu, procesów
wewnętrznych, celów i strategicznych zwolenników różnią się od siebie
położeniem głównego nacisku na różne czynniki składające się na ich
skuteczność. Można więc je połączyć, uzyskując ogólne integrujące spojrzenie na
problem skuteczności

1. Pozyskiwanie
potrzebnych
zasobów z
otoczenia
(podejście od
strony zasobów)

2. oraz łączenie ich w
sposób sprawny i
wydajny (podejście
od strony procesów
wewnętrznych)

3. ułatwia osiąganie
celów organizacji
(podejście celowe)

4. zaspakaja potrzeby
strategicznych
zwolenników w otoczeniu
(podejście od strony
strategicznych
zwolenników)

5. dzięki temu łatwiejsze
będzie pozyskanie zasobów
w przyszłości (podejście
celowe)

Transformacja

System organizacji

Wyniki

Sprzężenie zwrotne

Nakłady

Zagadnienie 2. Etyczne i społeczne otoczenie organizacji

Zagadnienie 2. Etyczne i społeczne otoczenie organizacji

Etyka

– osobiste przekonania jednostki dotyczące tego, co słuszne i

niesłuszne lub dobre i złe

Zachowanie etyczne

– zachowanie, które mieści się w ogólnie

przyjętych normach społecznych

Zachowanie nieetyczne

– zachowanie, które nie mieści się w ogólnie

przyjętych normach społecznych

Etyka w zarządzaniu

Etyka w zarządzaniu

• Konflikty interesów

• Dyskrecja i poufność

• Uczciwość

• Zatrudnianie i zwalnianie

• Warunki pracy i płacy

• Prywatność i szacunek

Pracownic

y

Dziedziny, w których pojawia się
niejednoznaczność etyczna:

• Reklama i promocje

• Zamówienia i zakupy

• Przetargi i negocjacje

• Ujawnienie informacji finansowych

• Spedycja i zdobywanie klientów

• Inne stosunki biznesowe

Czynniki ekonomiczne

• Klienci

• Konkurenci

• Akcjonariusze

• Dostawcy

• Agenci handlowi

• Związki zawodowe

Organizacje

Etyka zarządzania

Etyka zarządzania

– normy,

którymi

kierują

się

poszczególni menedżerowie w
swojej pracy

Zagadnienie 3. Globalny kontekst zarządzania

Zagadnienie 3. Globalny kontekst zarządzania

Przedsiębiorstwo krajowe

Przedsiębiorstwo krajowe

– to przedsiębiorstwo, które nabywa wszystkie swoje

zasoby i sprzedaje swoje produkty w jednym kraju

Przedsiębiorstwo międzynarodowe

Przedsiębiorstwo międzynarodowe

– to przedsiębiorstwo, które jest

zlokalizowane głównie w jednym kraju, lecz znaczną część swoich zasobów lub
dochodów (albo jednych i drugich) uzyskuje z innych krajów

Poziomy międzynarodowej działalności gospodarczej

Poziomy międzynarodowej działalności gospodarczej

Poziom działalności międzynarodowej

Przedsiębiorstw

o krajowe

Przedsiębiorstw

o

międzynarodow

e

Przedsiębiorstw

o

wielonarodowe

Przedsiębiorstw

o globalne

Najniższy

Najwyższy

Przedsiębiorstwo wielonarodowe

Przedsiębiorstwo wielonarodowe

– to przedsiębiorstwo, którego rynek

obejmuje cały świat; na tym rynku zaopatruje się w surowce, zaciąga kredyty i
wytwarza swe wyroby, a następnie sprzedaje swoje produkty

Przedsiębiorstwo globalne

Przedsiębiorstwo globalne

– to przedsiębiorstwo, które działa ponad granicami

państwowymi i nie jest powiązane z żadnym krajem jako krajem macierzystym

Zarządzanie procesem umiędzynarodowienia

Zarządzanie procesem umiędzynarodowienia

Typy działalności międzynarodowej

Typy działalności międzynarodowej

Działalność importowo - eksportowa

Działalność importowo - eksportowa

– operacje te przynoszą liczne

korzyści

(najprostszy sposób wejścia na rynek przy niewielkim nakładzie

kapitału, nie ma potrzeby dostosowywania produktów do lokalnego rynku) ale
również i

kłopoty

(opodatkowanie, wyższe koszty transportu, dane produkty

mogą być objęte zakazem importu, wymagają zmian w celu dostosowania do
lokalnego rynku)

Licencja

Licencja

– to porozumienie, zgodnie z którym jakaś firma zezwala innej na

użycie swojej marki, znaku handlowego, technologii, patentu, praw autorskich
lub innych aktywów niematerialnych w zamian za opłaty licencyjne, których
wysokość zależy od wielkości sprzedaży.

zalety licencjonowania

to przyczynienie się do wzrostu stopy rentowności

firmy oraz do zapewnienia szerszej podstawy zysków;

wady licencjonowania

to brak elastyczności gdyż firma może być na długie

lata pozbawiona kontroli nad swoim towarem oraz niebezpieczeństwo
wykorzystania przez licencjobiorcę nabytej wiedzy i umiejętności na rynku
zagranicznym, zwłaszcza na rynku firmy udzielającej licenmcji.

Sojusze strategiczne

Sojusze strategiczne

– to porozumienie o współpracy dwóch lub większej

ilości firm dla osiągnięcia wzajemnych

korzyści

(mogą umożliwić szybkie

wejście na rynek dzięki wykorzystaniu mocnych punktów partnera, skuteczny
sposób do uzyskania nowych technologii lub surowców, pozwalają firmom
dzielić się ryzykiem i kosztami nowego przedsięwzięcia. Do

wad

sojuszy należy

wspólna własność operacji (pomimo, że obniża ona ryzyko przedsięwzięcia,
prowadzi do ograniczenia kontroli zysków każdej firmy.

Wspólne przedsięwzięcie (joint venture)

Wspólne przedsięwzięcie (joint venture)

– to szczególnego typu sojusz

strategiczny, w którym partnerzy są współwłaścicielami przedsiębiorstwa na
zasadzie równych udziałów

Inwestycje bezpośrednie

Inwestycje bezpośrednie

– firma zlokalizowana w danym kraju buduje lub

nabywa urządzenia produkcyjne lub usługowe za granicą albo tworzy tam filię.
Zaletą tego sposobu umiędzynarodowienia firmy jest pełniejsza kontrola i nie
trzeba jak w przypadku joint venture dzielić się zyskami. Zakup gotowej już
organizacji zapewnia dodatkowe korzyści (na miejscu infrastruktura i ludzie).
Zakup jest również sposobem uzyskania marki znanego produktu.

Podejście do

Podejście do

umiędzynarodowie

umiędzynarodowie

nia

nia

Zalety

Zalety

Wady

Wady

Import lub eksport

1.

Niewielkie nakłady finansowe

2.

Niewielkie ryzyko

3.

Nie ma potrzeby
przystosowania się

1.

Cła i podatki

2.

Wysokie koszty transportu

3.

Restrykcje państwowe

Licencje

1.

Zwiększanie rentowności

2.

Szersza podstawa rentowności

1.

Brak elastyczności

2.

Sprzyja konkurentom

Sojusze

strategiczne/wspól

ne przedsięwzięcie

1.

Szybkie wejście na rynek

2.

Dostęp do materiałów i
technologii

1.

Wspólna własność
(ogranicza władzę i zysk)

Inwestycje

bezpośrednie

1.

Zwiększenie kontroli

2.

Już istnieje infrastruktura i
załoga

1.

Złożoność

2.

Większe ryzyko
gospodarcze i polityczne

3.

Większa niepewność

Zalety i wady różnych podejść do umiędzynarodowienia

Zalety i wady różnych podejść do umiędzynarodowienia

Kiedy organizacje postanawiają zwiększyć zakres swojego umiędzynarodowienia,
mogą zastosować kilka strategii. Możliwe jest płynne przechodzenie od jednej do
drugiej strategii, gdyż wzajemnie się one nie wykluczają. Każda z nich ma swoje
wady (ograniczenia), które należy wziąć pod uwagę.

Struktura globalnej gospodarki

Struktura globalnej gospodarki

Dojrzałe gospodarki i systemy rynkowe

– należą do nich gospodarki

USA, Japonii, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Szwecji. Cechą tych
gospodarek jest to, że do alokacji zasobów wykorzystywane są tam siły
rynkowe, dominuje własność prywatna (aczkolwiek we Francji istnieje duży
udział własności państwowej). Wiele gospodarczych „reguł gry” jest w tych
krajach podobne i w związku z tym menedżerowie nie mają kłopotów a
konsumenci nabywają podobne produkty.

Gospodarka rynkowa

– oparta na prywatnej własności przedsiębiorstwa,

która pozostawia określenie strategii przedsiębiorstwa czynnikom
rynkowym, takim jak podaż i popyt

Gospodarki o dużym potencjale i (lub) wysokim tempie wzrostu

–

należą do nich kraje byłego bloku wschodniego. W krajach tych gospodarka
jest względnie nisko rozwinięta i niedojrzała.

Głównym wyzwaniem

z jakim

spotykają się menedżerowie jest ubóstwo potencjalnych klientów i
niedorozwój infrastruktury. Kraje te mają duży potencjał, który w znacznej
mierze nie jest wykorzystany. Dlatego firmy wchodzące na te rynki muszą
dokonywać ogromnych inwestycji w systemy dystrybucji, szkolenie
konsumentów a nawet w zapewnienie udogodnień życiowych swoim
robotnikom

Inne gospodarki

– należą do nich kraje, które nie da się zakwalifikować do

grupy 1 i 2. Np. kraje Bliskiego Wschodu (ogromne bogactwo z handlu ropą
naftową) jednakże prowadzenie działalności gospodarczej jest tam
ryzykowne i bardzo trudne zważywszy na niestabilność polityczną, przemoc,
terroryzm.

Wyzwania jakie stwarza otoczenie dla zarządzania międzynarodowego

Wyzwania jakie stwarza otoczenie dla zarządzania międzynarodowego

Otoczenie polityczno –

prawne

•

stabilność rządu

• zachęty dla kapitału
zagranicznego

• kontrola handlu
międzynarodowego

• wspólnoty gospodarcze

Otoczenie

ekonomiczne

•

system ekonomiczny

• zasoby naturalne

• infrastruktura

Otoczenie kulturowe

•

wartości, symbole, wierzenia,

język

• różnice międzykulturowe

Funkcje zarządzania międzynarodowego

Menedżerowie funkcjonujący w kontekście globalnym muszą być
świadomi kilku wyzwań, które to otoczenie stwarza. Trzy
najważniejsze to wyzwanie gospodarcze, wyzwanie polityczno –
prawne i wyzwanie kulturowe

Wyzwania jakie stwarza otoczenie ekonomiczne

Wyzwania jakie stwarza otoczenie ekonomiczne

infrastruktura

Otoczenie ekonomiczne

system ekonomiczny

zasoby naturalne

Decydujący czynnik dla firmy
to

gospodarka

rynkowa

realizowana

przez

dane

państwo. Z nią wiąże się
podaż i popyt oraz forma
własności, która może być w
pełni

prywatna

lub

państwowa.

Obecnie

w

większości mamy doczynienia
z

połączeniem

własności

prywatnej i państwowej.

Dostępność zasobów jest
niezmiernie

ważna

dla

organizacji

(są

kraje

bogate w zasoby (Rosja,
USA ale również ubogie w
zasoby (Japonia). Z ich
wykorzystaniem wiąże się
często ochrona środowiska
(wycinanie

lasów

tropikalnych)

Bardzo

ważny

aspekt

otoczenia ekonomicznego
(drogi,

koleje,

porty,

lotniska, szpitale, szkoły,
systemy łączności, systemy
dystrybucji. W przypadku
braku

odpowiedniej

infrastruktury firmy muszą
dodatkowo inwestować w
jej rozwój.

kontrola handlu

międzynarodowe

go

Otoczenie polityczno - prawne

stabilność

rządu

zachęty dla

kapitału

zagranicznego

wspólnoty

gospodarcze

Wyzwania jakie stwarza otoczenie polityczno - prawne

Wyzwania jakie stwarza otoczenie polityczno - prawne

Stabilność

należy rozumieć jako zdolność danego rządu do utrzymania się przy władzy i

jako stałość polityki gospodarczej

Zachęty dla kapitału zagranicznego

– najczęściej przybierają formy obniżenia stóp

procentowych kredytu, subwencje budowlane i bodźce podatkowe, „wakacje podatkowe”,
wolny od cła dostęp do surowców, ochrona rynku przez ograniczenia nakładane na innych
importerów itp.

Kontrola handlu międzynarodowego

– w pewnych przypadkach rząd jakiegoś kraju może

stwierdzić, że konkurencja zagraniczna narusza interesy krajowych producentów i aby ich
ochronić wprowadza cła, kontyngenty, porozumienia o ograniczeniu importu oraz ustawy
promujące zakup artykułów krajowych

Wspólnoty gospodarcze

– to grupa krajów, które uzgadniają między sobą znaczną obniżkę

lub likwidację barier handlowych we wzajemnych kontaktach handlowych (UE, NAFTA,
Stowarzyszenie Integracyjne Ameryki Łacińskiej, Karaibski Wspólny Rynek itp.)

Wyzwania jakie stwarza otoczenie kulturowe

Wyzwania jakie stwarza otoczenie kulturowe

różnice

międzykulturowe

Otoczenie kulturowe

wartości, symbole, wierzenia i język

Różnice kulturowe mają bezpośredni
wpływ na praktykę gospodarczą,
jednakże przy podobnych kulturach
nie powinny sprawiać problemów

Nastawienie

społeczeństwa

do

władzy,

do

niepewności

w

określonych sytuacjach, do celu
pracy, do czasu pracy w firmie,

Konkurencja w gospodarce światowej

Konkurencja w gospodarce światowej

1.

Korporacje wielonarodowe

– wybrały drogę konkurowania na rynku

globalnym. Przenoszą między rynkami kapitał, technikę, zasoby ludzkie
i informacje. Gdzie to możliwe poszukują dróg ekspansji. Pozostawiają
miejscowym menedżerom dużą swobodę rozwiązywania problemów
lokalnych i regionalnych. Za każde działanie odpowiedzialność ponosi
władza centralna. Menedżerowie z centrum są odpowiedzialni za
ustalenie kierunku rozwoju strategicznego firmy, podejmowanie
najważniejszych decyzji politycznych itd. Menedżerowie w tych
korporacjach muszą znać gospodarkę światową i umieć swobodnie
utrzymywać kontakty z kadrą kierowniczą i pracownikami różnych kultur

3.

Małe organizacje

– coraz więcej tego typu organizacji może czerpać

korzyści z gospodarki światowej (małe firmy są często dostawcami
części do montażu samochodów, komputerów, sprzętu RTV – AGD itp.).
Większość małych organizacji poprzestaje na operacjach eksport –
import nie wymaga to wielu stanowisk kierowniczych o złożonych
wymaganiach. Często działalność wysyłkowa do innych krajów zlecana
jest specjalistycznym firmom działających na odpowiednich rynkach

2.

Organizacje średniej wielkości

– to głównie organizacje krajowe.

Mogą one kupować i sprzedawać produkty wytworzone w kraju i za
granicą i konkurować z przedsiębiorstwami z innych krajów na rynku
krajowym. Organizacje te coraz częściej wchodzą na rynki zagraniczne.
W przeciwieństwie do korporacji wielonarodowych podejmują decyzję o
zaangażowaniu za granicą w sposób bardziej selektywny i wyważony. Są
również zależne od niewielkiej ilości międzynarodowych specjalistów,
pomagających im w zarządzaniu zagranicznymi operacjami.

Wyzwania dla zarządzania w gospodarce światowej

Wyzwania dla zarządzania w gospodarce światowej

1. Planowanie w gospodarce światowej

– aby skutecznie

planować działania w gospodarce światowej menedżerowie powinni:

- rozumieć problemy otoczenia i konkurencji,

- znać warunki rynkowe i czynniki technologiczne panujące w różnych
krajach,

- podejmować również decyzje strategiczne dotyczące swojej
organizacji
Na szczeblu przedsiębiorstwa Dyrektorzy powinni:

- mieć więcej informacji by móc skuteczniej działać,

- mieć informacje, które rynki się rozwijają a które kurczą.

Do

zasadniczych

kwestii

należy

zrozumienie,

przez

menedżerów i dyrektorów, warunków otoczenia, roli celów i
planowania w organizacji działającej w skali światowej, a także
wpływu podejmowania decyzji na tę organizację.

2. Organizowanie w gospodarce światowej

– menedżerowie

zaangażowani w działalność międzynarodową muszą się zajmować
podstawowymi

problemami

struktury

i

projektowania

organizacji,

zarządzania zmianami i gospodarowania zasobami ludzkimi.

3. Przewodzenie w gospodarce światowej

– menedżerowie muszą

zrozumieć w jaki sposób czynniki kulturowe wpływają na zachowania
jednostek, jak zmieniają się procesy motywacyjne w zależności od kultury,
muszą rozumieć rolę przewodzenia w różnych kulturach, wpływ kultury na
sposób komunikowania się a także charakter procesów interpersonalnych i
grupowych w różnych kulturach.

4. Kontrolowanie w gospodarce światowej

– jest również przedmiotem

troski menedżera w organizacjach międzynarodowych. Odgrywają tu dużą
rolę takie czynniki jak: odległość, strefy czasowe czy uwarunkowania
kulturowe. Podstawowe problemy kontroli przed którymi staje menedżer
międzynarodowy, dotyczą zarządzania operacjami, wydajnością, jakością,
techniką i systemami informacyjnymi.

PYTANIA?

PYTANIA?

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ