RUTYNOWE BADANIE

RUTYNOWE BADANIE

NOWORODKA

NOWORODKA



Noworodki i małe dzieci są rutynowo badane przy

Noworodki i małe dzieci są rutynowo badane przy

porodzie, w wieku około 6 tygodni i przy okazji

porodzie, w wieku około 6 tygodni i przy okazji

szczepień ochronnych.

szczepień ochronnych.



Zwykle w pierwszym tygodniu życia tracą one na

Zwykle w pierwszym tygodniu życia tracą one na

wadze od 5 do 10 %wagi urodzeniowej, lecz potem

wadze od 5 do 10 %wagi urodzeniowej, lecz potem

stale przybierają średnio 25-30g dziennie przez

stale przybierają średnio 25-30g dziennie przez

ponad

ponad

6 miesięcy. Pomiar długości noworodków i niemowląt

6 miesięcy. Pomiar długości noworodków i niemowląt

wydaje się być na tyle niedokładny, że nie może być

wydaje się być na tyle niedokładny, że nie może być

miarodajny, chyba, że wykonujemy go za pomocą

miarodajny, chyba, że wykonujemy go za pomocą

stadiometru u dziecka w pozycji leżącej na plecach.

stadiometru u dziecka w pozycji leżącej na plecach.

Właściwym pomiarem w tym okresie jest pomiar

Właściwym pomiarem w tym okresie jest pomiar

obwodu głowy. Przy pomiarze rzeczywistego obwodu

obwodu głowy. Przy pomiarze rzeczywistego obwodu

głowy zastosuj nierozciągliwą taśmę, przyłóż ją

głowy zastosuj nierozciągliwą taśmę, przyłóż ją

wokół owłosionej skóry głowy tak, aby objąć

wokół owłosionej skóry głowy tak, aby objąć

największy obwód wokół okolicy potylicznej i

największy obwód wokół okolicy potylicznej i

czołowej.

czołowej.

WZROST

WZROST

ROZWÓJ

ROZWÓJ



Zaraz po porodzie noworodek słyszy, odczuwa

Zaraz po porodzie noworodek słyszy, odczuwa

zapach, smak, czuje i widzi, (chociaż tylko na

zapach, smak, czuje i widzi, (chociaż tylko na

odległość około 30 cm, i być może tylko

odległość około 30 cm, i być może tylko

w kolorze czarnym i białym). Najbardziej

w kolorze czarnym i białym). Najbardziej

przekonującym objawem obecności wyższych

przekonującym objawem obecności wyższych

funkcji kory mózgowej u noworodków jest

funkcji kory mózgowej u noworodków jest

uśmiech towarzyski( uśmiechanie się

uśmiech towarzyski( uśmiechanie się

w odpowiedzi na uśmiech i gruchanie

w odpowiedzi na uśmiech i gruchanie

rodziców).

rodziców).



Większość zachowań obserwowanych

Większość zachowań obserwowanych

u noworodków, zanim pojawi się uśmiech

u noworodków, zanim pojawi się uśmiech

towarzyski, wynika z odpowiedzi pochodzących

towarzyski, wynika z odpowiedzi pochodzących

z pnia mózgu i rdzenia kręgowego, na przykład

z pnia mózgu i rdzenia kręgowego, na przykład

przestraszenie się na skutek dźwięku

przestraszenie się na skutek dźwięku

i prymitywne odruchy.

i prymitywne odruchy.

WYWIAD

WYWIAD



Zapytaj matkę jak często i jak długo karmi dziecko

Zapytaj matkę jak często i jak długo karmi dziecko

piersią oraz jak przebiega karmienie.

piersią oraz jak przebiega karmienie.



Pytaj też o jakiekolwiek odczucie wyciekania

Pytaj też o jakiekolwiek odczucie wyciekania

pokarmu.

pokarmu.



Udokumentowany przyrost masy ciała u dziecka

Udokumentowany przyrost masy ciała u dziecka

i odczucie opróżniania piersi u matki są

i odczucie opróżniania piersi u matki są

pomocnymi oznakami.W przypadku dzieci

pomocnymi oznakami.W przypadku dzieci

karmionych butelką łatwo jest określić jakość

karmionych butelką łatwo jest określić jakość

podawanego pokarmu.

podawanego pokarmu.



Ważne jest, aby zanotować szczegóły dotyczące

Ważne jest, aby zanotować szczegóły dotyczące

zdrowia matki w okresie ciąży i porodu, jak również

zdrowia matki w okresie ciąży i porodu, jak również

dotyczące stanu dziecka i jego masy urodzeniowej.

dotyczące stanu dziecka i jego masy urodzeniowej.



Zapytaj również o podawanie witaminy K,

Zapytaj również o podawanie witaminy K,

żółtaczkę, stolce i reakcje dziecka na manipulacje.

żółtaczkę, stolce i reakcje dziecka na manipulacje.

KRAŻENIE I UKŁAD SERCOWO-

KRAŻENIE I UKŁAD SERCOWO-

NACZYNIOWY

NACZYNIOWY



Kolejność badania będzie zależała od stanu dziecka.

Kolejność badania będzie zależała od stanu dziecka.

Osłuchiwanie tonów serca i wysłuchiwanie szmerów

Osłuchiwanie tonów serca i wysłuchiwanie szmerów

powinno być priorytetem zanim dziecko zacznie

powinno być priorytetem zanim dziecko zacznie

płakać.

płakać.



Zasadniczo ważne jest oglądanie zabarwienia powłok

Zasadniczo ważne jest oglądanie zabarwienia powłok

i kontrola perfuzji.

i kontrola perfuzji.



Sinica obwodowa jest powszechna w pierwszych

Sinica obwodowa jest powszechna w pierwszych

dniach okresu noworodkowego z powodu

dniach okresu noworodkowego z powodu

obkurczenia drobnych naczyń i relatywnej policytemi

obkurczenia drobnych naczyń i relatywnej policytemi

(hemoglobina przy urodzeniu wynosi średnio 14,9-

(hemoglobina przy urodzeniu wynosi średnio 14,9-

23,7g/dl); czas wypełniania naczyń będzie przez to

23,7g/dl); czas wypełniania naczyń będzie przez to

powolny. Sinica centralna jest najlepiej widoczna na

powolny. Sinica centralna jest najlepiej widoczna na

języku i błonach śluzowych; mogą to być jedyne

języku i błonach śluzowych; mogą to być jedyne

miejsca zauważalnego błękitnego odcienia u dzieci

miejsca zauważalnego błękitnego odcienia u dzieci

rasy innej niż biała, mających sinicę centralną.

rasy innej niż biała, mających sinicę centralną.

KRAŻENIE I UKŁAD SERCOWO-

KRAŻENIE I UKŁAD SERCOWO-

NACZYNIOWY- cd

NACZYNIOWY- cd



Badanie może ujawnić zaburzenia oddychania.

Badanie może ujawnić zaburzenia oddychania.



Należy ocenić prędkość, rytm i charakter tętna na

Należy ocenić prędkość, rytm i charakter tętna na

tętnicy ramiennej i udowej.

tętnicy ramiennej i udowej.



W przypadku trudności w wyczuciu lub braku tętna

W przypadku trudności w wyczuciu lub braku tętna

na tętnicy udowej należy zbadać ciśnienie tętnicze

na tętnicy udowej należy zbadać ciśnienie tętnicze

krwi na wszystkich czterech kończynach w celu

krwi na wszystkich czterech kończynach w celu

wykluczenia koarktacji aorty.

wykluczenia koarktacji aorty.



Uderzenia o dużej objętości są spotykane u chorych

Uderzenia o dużej objętości są spotykane u chorych

z przetrwałym przewodem tętniczym.

z przetrwałym przewodem tętniczym.



Należy wymacać szczytowe uderzenie i zwrócić

Należy wymacać szczytowe uderzenie i zwrócić

uwagę na obecność wibracji.

uwagę na obecność wibracji.



Szmery skurczowe występują powszechnie u

Szmery skurczowe występują powszechnie u

noworodków ( noworodków ponad 20% dzieci

noworodków ( noworodków ponad 20% dzieci

w pierwszym dniu życia) i nie są wynikiem

w pierwszym dniu życia) i nie są wynikiem

wrodzonych wad serca.

wrodzonych wad serca.

Zakresy normy u noworodka

Zakresy normy u noworodka



Akcja serca

Akcja serca

110-160 uderzeń/min(>180

110-160 uderzeń/min(>180

tachykardia)

tachykardia)



Skurczowe ciśnienie krwi

Skurczowe ciśnienie krwi

65-110( w zależności od wieku)

65-110( w zależności od wieku)



Częstość oddechów

Częstość oddechów

30-50 oddechów/min( >60

30-50 oddechów/min( >60

tachypnoe)

tachypnoe)

ODDYCHANIE I SZMERY

ODDYCHANIE I SZMERY

ODDECHOWE

ODDECHOWE



Najważniejsze jest, aby stwierdzić obecność

Najważniejsze jest, aby stwierdzić obecność

zespołu zaburzeń oddechowych. Objawy

zespołu zaburzeń oddechowych. Objawy

przedmiotowe stwierdzone przy osłuchiwaniu są

przedmiotowe stwierdzone przy osłuchiwaniu są

zwykle mniej znaczące niż obserwacja

zwykle mniej znaczące niż obserwacja

rozebranego dziecka.

rozebranego dziecka.



Należy pamiętać, że wszystkie dzieci oddychają

Należy pamiętać, że wszystkie dzieci oddychają

podczas karmienia nosem i problemy

podczas karmienia nosem i problemy

w karmieniu mogą mieć związek z niedrożnością

w karmieniu mogą mieć związek z niedrożnością

nosa. Obecność świstu krtaniowego daje

nosa. Obecność świstu krtaniowego daje

podstawy do dalszego badania.

podstawy do dalszego badania.

JAMA BRZUSZNA

JAMA BRZUSZNA



Obserwacja karmienia i oglądanie stolca może być

Obserwacja karmienia i oglądanie stolca może być

ważnym elementem oceny dziecka. Ulewanie

ważnym elementem oceny dziecka. Ulewanie

małych ilości mleka jest zjawiskiem normalnym.

małych ilości mleka jest zjawiskiem normalnym.

Wymioty podbarwione żółcią nakazują pilną ocenę

Wymioty podbarwione żółcią nakazują pilną ocenę

stanu dziecka. Obecność żółtaczki od trzeciego do

stanu dziecka. Obecność żółtaczki od trzeciego do

około dziesiątego dnia życia to bardzo powszechne

około dziesiątego dnia życia to bardzo powszechne

zjawisko i zwykle fizjologiczne. Żółtaczka obecna w

zjawisko i zwykle fizjologiczne. Żółtaczka obecna w

pierwszych

pierwszych

24 godzinach życia jest najczęściej przejawem

24 godzinach życia jest najczęściej przejawem

procesu patologicznego.

procesu patologicznego.



Po tym czasie żółtaczka jest zwykle związana

Po tym czasie żółtaczka jest zwykle związana

z karmieniem piersią, jednak gdy towarzyszą jej

z karmieniem piersią, jednak gdy towarzyszą jej

jasne

jasne

stolce, brak prawidłowego rozwoju i wzrostu

stolce, brak prawidłowego rozwoju i wzrostu

lub gdy jej odcień jest zielony, wówczas patologie

lub gdy jej odcień jest zielony, wówczas patologie

są znacznie bardziej prawdopodobne.

są znacznie bardziej prawdopodobne.

JAMA BRZUSZNA - cd

JAMA BRZUSZNA - cd



Układ pokarmowy rozpoczyna się od ust a kończy odbytem.

Układ pokarmowy rozpoczyna się od ust a kończy odbytem.

Oba końcowe odcinki przewodu

Oba końcowe odcinki przewodu



Pokarmowego należy dokładnie obejrzeć. Podniebienie musi

Pokarmowego należy dokładnie obejrzeć. Podniebienie musi

być zbadane pod kątem rozszczepu podniebienia i zbadane

być zbadane pod kątem rozszczepu podniebienia i zbadane

palpacyjnie pod kątem rozszczepu podśluzowego.

palpacyjnie pod kątem rozszczepu podśluzowego.



Należy sprawdzić położenie i drożność odbytu. Podczas

Należy sprawdzić położenie i drożność odbytu. Podczas

oglądania krocza należy zbadać zewnętrzne narządy płciowe.

oglądania krocza należy zbadać zewnętrzne narządy płciowe.



U chłopców oba jądra powinny znajdować się w worku

U chłopców oba jądra powinny znajdować się w worku

mosznowym.

mosznowym.



Małe wodniaki jąder są powszechne i nie wymagają leczenia.

Małe wodniaki jąder są powszechne i nie wymagają leczenia.

W przypadku podejrzenia przepukliny pachwinowej należy

W przypadku podejrzenia przepukliny pachwinowej należy

szybko skierować dziecko do chirurga dziecięcego.

szybko skierować dziecko do chirurga dziecięcego.



Penis powinien posiadać prawidłowo położone ujście cewki

Penis powinien posiadać prawidłowo położone ujście cewki

moczowej z napletkiem przylegającym do żołędzi( to

moczowej z napletkiem przylegającym do żołędzi( to

przyleganie jest fizjologiczne i nie należy go naruszać).

przyleganie jest fizjologiczne i nie należy go naruszać).



U dziewczynek powinien być widoczny przedsionek pochwy

U dziewczynek powinien być widoczny przedsionek pochwy

i prawidłowej wielkości łechtaczka. Jakiekolwiek

i prawidłowej wielkości łechtaczka. Jakiekolwiek

nieprawidłowości

nieprawidłowości

w zakresie narządów u dzieci wymagają pilnej oceny przez

w zakresie narządów u dzieci wymagają pilnej oceny przez

endokrynologa dziecięcego, zanim ustalimy płeć.

endokrynologa dziecięcego, zanim ustalimy płeć.

JAMA BRZUSZNA - cd

JAMA BRZUSZNA - cd



Brzuch nie powinien być wzdęty.

Brzuch nie powinien być wzdęty.

Rozwidlanie się mięśni odbytu występuje

Rozwidlanie się mięśni odbytu występuje

często, podobnie jak przepukliny pępkowe;

często, podobnie jak przepukliny pępkowe;

ani jedno, ani drugie zaburzenie nie

ani jedno, ani drugie zaburzenie nie

wymagają leczenia. Kikut pępka zwykle

wymagają leczenia. Kikut pępka zwykle

oddziela się przed dziesiątym dniem życia.

oddziela się przed dziesiątym dniem życia.



Brzeg wątroby jest zwykle

Brzeg wątroby jest zwykle

wyczuwalny( około 1cm poniżej łuku

wyczuwalny( około 1cm poniżej łuku

żebrowego). Czasami można wyczuć dolny

żebrowego). Czasami można wyczuć dolny

biegun prawej nerki i koniuszek śledziony.

biegun prawej nerki i koniuszek śledziony.

JAMA BRZUSZNA - cd

JAMA BRZUSZNA - cd



Należy zbadać stawy biodrowe gdy dziecko jest bez

Należy zbadać stawy biodrowe gdy dziecko jest bez

pieluszki.Manewry Ortolaniego i Barlowa są stosowane dla

pieluszki.Manewry Ortolaniego i Barlowa są stosowane dla

wykrycia nieprawidłowosci w stawie biodrowym.Gdy zwichniete

wykrycia nieprawidłowosci w stawie biodrowym.Gdy zwichniete

biodro odwodzimy zgiete pod katem 90

biodro odwodzimy zgiete pod katem 90

0

0

wrażnie

wrażnie

charakterytycznego”stuku” pojawia się w chwili gdy głowa kości

charakterytycznego”stuku” pojawia się w chwili gdy głowa kości

udowej przemieszcza się do panewki( test Ortolaniego).

udowej przemieszcza się do panewki( test Ortolaniego).

Podwichnięte biodro jest wyczuwalne jako trzask (klik), gdy

Podwichnięte biodro jest wyczuwalne jako trzask (klik), gdy

odwiedzione biodra są delikatnie lecz pewnie przywodzone do

odwiedzione biodra są delikatnie lecz pewnie przywodzone do

pierwotnej zgięciowej pozycji bioder i kolan, kiedy to głowa kości

pierwotnej zgięciowej pozycji bioder i kolan, kiedy to głowa kości

udowej ześlizguje się od tyłu na zewnątrz panewki ( manewr

udowej ześlizguje się od tyłu na zewnątrz panewki ( manewr

Barlowa). Manewry te muszą być wykonywane bardzo delikatnie,

Barlowa). Manewry te muszą być wykonywane bardzo delikatnie,

tak aby nie sprawiać dziecku żadnego cierpienia. Nie próbuj

tak aby nie sprawiać dziecku żadnego cierpienia. Nie próbuj

wykonywać tego badania zanim nie przejdziesz przeszkolenia

wykonywać tego badania zanim nie przejdziesz przeszkolenia

ROZWÓJ NEUROLOGICZNY

ROZWÓJ NEUROLOGICZNY



Dotyk przedniego ciemiączka jest elementem badania

Dotyk przedniego ciemiączka jest elementem badania

palpacyjnego nowo narodzonego dziecka. Napięcie

palpacyjnego nowo narodzonego dziecka. Napięcie

ciemiączka jest zwiększone podczas płaczu dziecka.

ciemiączka jest zwiększone podczas płaczu dziecka.

Szerokie ciemiączka, szczególnie tylne, mogą występować

Szerokie ciemiączka, szczególnie tylne, mogą występować

w przypadku opóźnionego dojrzewania układu kostnego

w przypadku opóźnionego dojrzewania układu kostnego

( wiele jest przyczyn takiego stanu) lub zwiększonego

( wiele jest przyczyn takiego stanu) lub zwiększonego

ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

ciśnienia wewnątrzczaszkowego.



Przezczaszkowe badanie ultrasonograficzne szybko

Przezczaszkowe badanie ultrasonograficzne szybko

wykluczy poszerzenie komór mózgu.

wykluczy poszerzenie komór mózgu.



Zawsze należy oglądać i obmacywać głowę dziecka.

Zawsze należy oglądać i obmacywać głowę dziecka.

Wymodelowanie główki lub przedgłowie występują często

Wymodelowanie główki lub przedgłowie występują często

w pierwszych 24 godzinach po porodzie instrumentalnym.

w pierwszych 24 godzinach po porodzie instrumentalnym.



Obrzmienia nad obiema kośćmi ciemieniowymi jest zwykle

Obrzmienia nad obiema kośćmi ciemieniowymi jest zwykle

spowodowane przez krwiaki podokostnowe( krwawienie

spowodowane przez krwiaki podokostnowe( krwawienie

podokostnowe), które łączą się w linii szwów i mogą

podokostnowe), które łączą się w linii szwów i mogą

przetrwać przez tygodnie.

przetrwać przez tygodnie.

ROZWÓJ NEUROLOGICZNY-cd

ROZWÓJ NEUROLOGICZNY-cd



Najlepszym sposobem oceny układu nerwowego noworodka

Najlepszym sposobem oceny układu nerwowego noworodka

jest jego obserwacja. Wywoływanie wszystkich prostych

jest jego obserwacja. Wywoływanie wszystkich prostych

odruchów jest mniej pomocne niż obserwacja.

odruchów jest mniej pomocne niż obserwacja.



Jakakolwiek asymetria w napięciu lub ruchach może być

Jakakolwiek asymetria w napięciu lub ruchach może być

brana pod uwagę jeżeli głowa dziecka jest w pozycji

brana pod uwagę jeżeli głowa dziecka jest w pozycji

neutralnej w linii środkowej ciała. Asymetryczny, toniczny

neutralnej w linii środkowej ciała. Asymetryczny, toniczny

odruch szyjny znacząco wpływa na postawę i ruchy dziecka.

odruch szyjny znacząco wpływa na postawę i ruchy dziecka.

Pozostałe proste odruchy mogą być pomocnicze jeżeli

Pozostałe proste odruchy mogą być pomocnicze jeżeli

wpływają na ruchy. Odruch Moro jest nieprzyjemnym

wpływają na ruchy. Odruch Moro jest nieprzyjemnym

bodźcem dla dziecka i nie powinien być wywoływany bez

bodźcem dla dziecka i nie powinien być wywoływany bez

ważnego powodu.

ważnego powodu.



Dziecko powinno fiksować wzrok i podążać za przedmiotem

Dziecko powinno fiksować wzrok i podążać za przedmiotem

w zakresie 90

w zakresie 90

0

0

.

.



Zezowanie może być normą jeżeli występuje poniżej 8

Zezowanie może być normą jeżeli występuje poniżej 8

tygodnia życia lecz powinno maleć z wiekiem.

tygodnia życia lecz powinno maleć z wiekiem.



Małe dzieci powinny reagować niepokojem na głośne

Małe dzieci powinny reagować niepokojem na głośne

dźwięki

dźwięki

( np. dzwonek telefonu lub trzaskanie drzwiami) i powinny

( np. dzwonek telefonu lub trzaskanie drzwiami) i powinny

się uspakajać przy dźwiękach głośnych i monotonnych

się uspakajać przy dźwiękach głośnych i monotonnych

( np.odkurzacz).

( np.odkurzacz).

RUTYNOWE BADANIE

RUTYNOWE BADANIE

NOWORODKA

NOWORODKA

Badanie noworodka ma liczne cele.

Badanie noworodka ma liczne cele.



Jest to forma badania przesiewowego, podejmowanie prób

Jest to forma badania przesiewowego, podejmowanie prób

rozpoznania nieprawidłowości wrodzonych. Korzyścią

rozpoznania nieprawidłowości wrodzonych. Korzyścią

wynikającą z tego badania jest możliwość wczesnej

wynikającą z tego badania jest możliwość wczesnej

interwencji. Stwarza ono także okazję do udzielania

interwencji. Stwarza ono także okazję do udzielania

odpowiedzi na wszystkie pytania rodziców, dotyczące ich

odpowiedzi na wszystkie pytania rodziców, dotyczące ich

nowo narodzonego dziecka.

nowo narodzonego dziecka.



Badanie najlepiej jest przeprowadzić w ciągu lub po upływie

Badanie najlepiej jest przeprowadzić w ciągu lub po upływie

pierwszych

pierwszych

24 godzin życia.

24 godzin życia.



Często jest to niemożliwe ze względu na wczesne wypisanie

Często jest to niemożliwe ze względu na wczesne wypisanie

z traktu porodowego.

z traktu porodowego.



Noworodka należy badać na oczach rodziców. Badający może

Noworodka należy badać na oczach rodziców. Badający może

przejrzeć informację o matce i przeprowadzić wywiad na

przejrzeć informację o matce i przeprowadzić wywiad na

temat stanu położniczego, zdrowia rodziny, przebiegu ciąży,

temat stanu położniczego, zdrowia rodziny, przebiegu ciąży,

porodu oraz stanu narodzonego noworodka. Ważny jest

porodu oraz stanu narodzonego noworodka. Ważny jest

późniejszy przebieg karmienia oraz sprawdzenie czy

późniejszy przebieg karmienia oraz sprawdzenie czy

noworodek normalnie oddał smółkę i mocz.

noworodek normalnie oddał smółkę i mocz.



W pierwszym badaniu, bardziej niż w każdym innym

W pierwszym badaniu, bardziej niż w każdym innym

wykonanym później prawdopodobne jest ujawnienie

wykonanym później prawdopodobne jest ujawnienie

nieprawidłowości wrodzonych.

nieprawidłowości wrodzonych.