Nudności i wymioty

Magdalena Grzybek

Nudności i wymioty

Odruchem wymiotnym steruje ośrodek

wymiotny w tworze siatkowatym
rdzenia przedłużonego. Znaczącą
rolę w odbieraniu bodźców
powodujących nudności i wymioty
odgrywa chemoreceptorowa strefa
wyzwalająca znajdująca się w dnie
komory czwartej.

Przyczyny nudności i

wymiotów

•

Podrażnienie żołądka i jelit,

•

Niedrożność,

•

Zaparcie,

•

Krwawienie z przewodu pokarmowego,

•

Hepatomegalia,

•

Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe,

•

Ból,

•

Kaszel,

•

Niepokój,

•

Hiperkalcemia, hiponatremia,

•

Mocznica.

Przyczyny nudności i

wymiotów cd.

•

Radioterapia, chemioterapia,

•

Leki: opioidy, NLPZ, sterydy,
karbamazepina, digoksyna,
preparty żelaza, antybiotyki,
teofilina,

•

Choroby towarzyszące: choroba
Parkinsona, cukrzyca
(gastropareza)

Leczenie nudności i

wymiotów

1.

Niefarmakologiczne:

•

Eliminacja drażniących zapachów
i potraw,

•

Karmienie małymi porcjami,

•

Edukacja chorego i rodziny co do
przyczyny dolegliwości.

Leczenie nudności i

wymiotów cd.

2.

Farmakologiczne:

•

Leczenie w zależności od przyczyny,

•

Odstawienie leków drażniących

błonę śluzową przewodu

pokarmowego, ew. wprowadzenie

leku zmniejszającego wydzielanie

kwasu solnego (H2-blokery, IPP),

•

Leki przeciwwymiotne.

Leki przeciwwymiotne

•

Metoklopramid – prokinetyk działający obwodowo i
centralnie, 5HT4 agonista, D2 antagonista,

•

Cisaprid - prokinetyk działający obwodowo, 5HT4
agonista,

•

Butylobromek hioscyny – antycholinergik,

•

Hlaloperidol – D2 antagonista,

•

Lewomepromazyna – D2, 5HT2 antagonista, lek
antycholinergiczny i przeciwhistaminowy,

•

Oktreotyd – zmniejszenie wydzielani w p.pokarmowy ,

•

Ondasetron, granisetron, tropisetron-5HT3 antagonista,

•

Dimenhydrynat-lek antyhistaminowy.

Wybór leków w zależności od przyczyny nudności i

wymiotów

Przyczyny nudności i wymiotów

Lek z wyboru

Chemiczna

•

leki,

•

chemioterapia,

•

radioterapia

haloperidol lub

lewomepromazyna

Biochemiczne

•

mocznica,

•

hiperkalcemia

Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe

deksametazon
dimenhydrat

Refluks żołądkowo-przełykowy i zaleganie

w żołądku

metoklopramid lub

cisaprid

Podrażnienie śluzówki żołądka przez leki

metoklopramid lub

cisaprid, H2-blokery

lub IPP

Niedrożność przewodu pokarmowego bez

bólu kolkowego

metoklopramid lub

cisaprid

Niedrożność przewodu pokarmowego z

bólem kolkowym

butylobromek

hioscyny,

haloperidol, ew.

oktreotyd

Mechanizm nudności i wymiotów -

schemat

Jądra

przedsionka

[H2,ACH]

CTZ

[D2,5HT3
]

Kora mózgu

Ośrodek wymiotny

[H1,ACH,5HT2,mi
]

[+]

[+]

[+
]

[-]

cytostaty
ki

[+]

przewód

pokarmo
wy

Głowa, klatka piersiowa, jama
brzuszna, miednica

5HT3

chemoreceptory
mechanoreceptory

mechanorecepto
ry

n.X

[+]

Leki: opioidy, digoksyna

Hiperkalcemia, mocznica

[+]