NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

ciśnienie optymalne

ciśnienie wysokie prawidłowe

ciśnienie prawidłowe

nadciśnienie

Nadciśnienie – problem

milionów

Nadciśnienie – problem

milionów

Liczba
zagrożonych
≈ 8,7 mln.

Liczba
zagrożonych
≈ 8,7 mln.

Liczba
chorych
≈ 8,7 mln.

Liczba
chorych
≈ 8,7 mln.

20%

21%

30%

29%

Liczba
dorosłych
mieszkańcó
w
≈ 29 mln.

Liczba
dorosłych
mieszkańcó
w
≈ 29 mln.

Problem skuteczności leczenia

nadciśnienia

Problem skuteczności leczenia

nadciśnienia

Pacjenci leczeni skutecznie (ciśnienie poniżej 140/90)

~ 1,0

mln

Pacjenci leczeni skutecznie (ciśnienie poniżej 140/90)

~ 1,0

mln

Pacjenci leczeni
nieskutecznie

~ 3,8 mln

Pacjenci leczeni
nieskutecznie

~ 3,8 mln

Pacjenci z wykrytym i leczonym nadciśnieniem tętniczym (57%)

~

4,8 mln.

Pacjenci z wykrytym i leczonym nadciśnieniem tętniczym (57%)

~

4,8 mln.

10-20% populacji choruje na

10-20% populacji choruje na

HA

HA

Klasyfikacja nadciśnienia

tętniczego

Klasyfikacja nadciśnienia

tętniczego

RRsk

RRsk

(mmHg)

(mmHg)

RRrozk

RRrozk

(mmHg)

(mmHg)

optymalne

optymalne

< 120

< 120

i

i

< 80

< 80

prawidłowe

prawidłowe

<130

<130

i

i

<85

<85

wysokie

wysokie

prawidłowe

prawidłowe

130 – 139

130 – 139

i

i

85 – 89

85 – 89

nadciśnienie

nadciśnienie

≥

≥

140

140

lub

lub

≥

≥

90

90

Zasady postępowania w nadciśnieniu

Zasady postępowania w nadciśnieniu

tętniczym

tętniczym

Stanowisko PTNT, 2003

Stanowisko PTNT, 2003



Prawidłowe

Prawidłowe

< 130

< 130

< 85

< 85



Wysokie prawidłowe

Wysokie prawidłowe

130-139

130-139

85-89

85-89



NADCIŚNIENIE

NADCIŚNIENIE



Łagodne

Łagodne

140-159

140-159

90-99

90-99

1

1

O

O



Umiarkowane

Umiarkowane

160-179

160-179

100-109

100-109

2

2

O

O



Ciężkie

Ciężkie

180-209

180-209

110-119

110-119

3

3

O

O

Bardzo ciężkie

Bardzo ciężkie





210

210

> 120

> 120



Izolowane skurczowe

Izolowane skurczowe





140

140

<

<

90

90



Prawidłowe

Prawidłowe

< 130

< 130

< 85

< 85



Wysokie prawidłowe

Wysokie prawidłowe

130-139

130-139

85-89

85-89



NADCIŚNIENIE

NADCIŚNIENIE



Łagodne

Łagodne

140-159

140-159

90-99

90-99

1

1

O

O



Umiarkowane

Umiarkowane

160-179

160-179

100-109

100-109

2

2

O

O



Ciężkie

Ciężkie

180-209

180-209

110-119

110-119

3

3

O

O

Bardzo ciężkie

Bardzo ciężkie





210

210

> 120

> 120



Izolowane skurczowe

Izolowane skurczowe





140

140

<

<

90

90

CIŚNIENIE KRWI

CIŚNIENIE KRWI

RRsk

RRsk

RRrozk

RRrozk

pojemność minutowa serca

pojemność minutowa serca



częstość rytmu serca

częstość rytmu serca



objętość wyrzutowa

objętość wyrzutowa



kurczliwość

kurczliwość



obciążenie wstępne

obciążenie wstępne



obciążenie następcze

obciążenie następcze

opór obwodowy

opór obwodowy



krążące czynniki regulujące

krążące czynniki regulujące



bezpośrednie unerwienie

bezpośrednie unerwienie

pojemność minutowa serca

pojemność minutowa serca



częstość rytmu serca

częstość rytmu serca



objętość wyrzutowa

objętość wyrzutowa



kurczliwość

kurczliwość



obciążenie wstępne

obciążenie wstępne



obciążenie następcze

obciążenie następcze

opór obwodowy

opór obwodowy



krążące czynniki regulujące

krążące czynniki regulujące



bezpośrednie unerwienie

bezpośrednie unerwienie

CIŚNIENIE KRWI

CIŚNIENIE KRWI

CIŚNIENIE KRWI

CIŚNIENIE KRWI

PATOGENEZA

PATOGENEZA

PATOGENEZA

PATOGENEZA



Aminy katecholowe

Aminy katecholowe



Układ RAA

Układ RAA



Wazopresyna

Wazopresyna



Serotonina

Serotonina



Endotelina

Endotelina



NO

NO



Hormon natriuretyczny

Hormon natriuretyczny



Prostaglandyny

Prostaglandyny



Kininy

Kininy



Przedsionkowy czynnik natriuretyczny

Przedsionkowy czynnik natriuretyczny



Endogenne opioidy

Endogenne opioidy



Insulina

Insulina



Czynnik wzrostu

Czynnik wzrostu



Aminy katecholowe

Aminy katecholowe



Układ RAA

Układ RAA



Wazopresyna

Wazopresyna



Serotonina

Serotonina



Endotelina

Endotelina



NO

NO



Hormon natriuretyczny

Hormon natriuretyczny



Prostaglandyny

Prostaglandyny



Kininy

Kininy



Przedsionkowy czynnik natriuretyczny

Przedsionkowy czynnik natriuretyczny



Endogenne opioidy

Endogenne opioidy



Insulina

Insulina



Czynnik wzrostu

Czynnik wzrostu

Nadciśnienie wtórne

Nadciśnienie wtórne

Nadciśnienie wtórne

Nadciśnienie wtórne



Zwężenie tętnicy nerkowej

Zwężenie tętnicy nerkowej



Zapalenie kłębkowe

Zapalenie kłębkowe



Zapalenie odmiedniczkowe

Zapalenie odmiedniczkowe



Hipoplazja nerki

Hipoplazja nerki



Torbielowatość nerek

Torbielowatość nerek



Guzkowe zap. nerek/kolagenozy

Guzkowe zap. nerek/kolagenozy



Nowotwory nerek

Nowotwory nerek



Inne ch. nerek

Inne ch. nerek



Zwężenie tętnicy nerkowej

Zwężenie tętnicy nerkowej



Zapalenie kłębkowe

Zapalenie kłębkowe



Zapalenie odmiedniczkowe

Zapalenie odmiedniczkowe



Hipoplazja nerki

Hipoplazja nerki



Torbielowatość nerek

Torbielowatość nerek



Guzkowe zap. nerek/kolagenozy

Guzkowe zap. nerek/kolagenozy



Nowotwory nerek

Nowotwory nerek



Inne ch. nerek

Inne ch. nerek

CHOROBY NEREK

CHOROBY NEREK

CHOROBY NEREK

CHOROBY NEREK



Hiperaldosteronizm

Hiperaldosteronizm



Zesp. Cushinga

Zesp. Cushinga



Akromegalia

Akromegalia



Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy



Hiperaldosteronizm

Hiperaldosteronizm



Zesp. Cushinga

Zesp. Cushinga



Akromegalia

Akromegalia



Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy

CHOROBY

CHOROBY

ENDOKRYNOLOGICZNE

ENDOKRYNOLOGICZNE

CHOROBY

CHOROBY

ENDOKRYNOLOGICZNE

ENDOKRYNOLOGICZNE



Koarktacja aorty

Koarktacja aorty



Guz mózgu

Guz mózgu



Porfiria

Porfiria



Zatrucie ołowiem

Zatrucie ołowiem



Porfirie

Porfirie



Inne

Inne



Koarktacja aorty

Koarktacja aorty



Guz mózgu

Guz mózgu



Porfiria

Porfiria



Zatrucie ołowiem

Zatrucie ołowiem



Porfirie

Porfirie



Inne

Inne

CHOROBY

CHOROBY

INNE

INNE

CHOROBY

CHOROBY

INNE

INNE

Czynniki Ryzyka

Czynniki Ryzyka



Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)

Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)



Palenie tytoniu

Palenie tytoniu



Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

•

ChT >190 mg%

ChT >190 mg%

•

HDL < 40 mg%

HDL < 40 mg%

•

LDL > 115 mg%

LDL > 115 mg%

•

Tg > 150 mg%

Tg > 150 mg%



Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)

Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)



Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >

Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >

88 cm)

88 cm)



Białko C-reaktywne > 1 mg/dl

Białko C-reaktywne > 1 mg/dl



Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)

Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)



Palenie tytoniu

Palenie tytoniu



Zaburzenia lipidowe

Zaburzenia lipidowe

•

ChT >190 mg%

ChT >190 mg%

•

HDL < 40 mg%

HDL < 40 mg%

•

LDL > 115 mg%

LDL > 115 mg%

•

Tg > 150 mg%

Tg > 150 mg%



Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)

Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)



Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >

Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >

88 cm)

88 cm)



Białko C-reaktywne > 1 mg/dl

Białko C-reaktywne > 1 mg/dl

Choroby współistniejące

Choroby współistniejące

Choroby współistniejące

Choroby współistniejące



Cukrzyca

Cukrzyca



Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)

Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)



Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)

Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)



Niewydolność nerek

Niewydolność nerek



Choroby tętnic obwodowych

Choroby tętnic obwodowych



Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,

Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,

obrzęk t.n.II)

obrzęk t.n.II)



Cukrzyca

Cukrzyca



Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)

Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)



Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)

Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)



Niewydolność nerek

Niewydolność nerek



Choroby tętnic obwodowych

Choroby tętnic obwodowych



Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,

Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,

obrzęk t.n.II)

obrzęk t.n.II)

Klasyfikacja zmian w

Klasyfikacja zmian w

siatkówce

siatkówce

(wg. Keitha i Wegenera)

(wg. Keitha i Wegenera)

Klasyfikacja zmian w

Klasyfikacja zmian w

siatkówce

siatkówce

(wg. Keitha i Wegenera)

(wg. Keitha i Wegenera)

Stopień I

Zmiany minimalne, bez ognisk krwotocznych

Stopień II

Stwardnienie tętniczek +/− ogniska

krwotoczne

Stopień III

Wysięki +/− ogniska krwotoczne

Stopień IV

Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

Stopień I

Zmiany minimalne, bez ognisk krwotocznych

Stopień II

Stwardnienie tętniczek +/− ogniska

krwotoczne

Stopień III

Wysięki +/− ogniska krwotoczne

Stopień IV

Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

Stany zagrożenia życia u chorych z HA

Stany zagrożenia życia u chorych z HA

Stany zagrożenia życia u chorych z HA

Stany zagrożenia życia u chorych z HA



Encefalopatia nadciśnieniowa

Encefalopatia nadciśnieniowa



Obrzęk płuc

Obrzęk płuc



Tętniak rozwarstwiający aorty

Tętniak rozwarstwiający aorty



Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane

Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane

z ciążą

z ciążą



Niestabilna IHD lub ostry MI

Niestabilna IHD lub ostry MI



Encefalopatia nadciśnieniowa

Encefalopatia nadciśnieniowa



Obrzęk płuc

Obrzęk płuc



Tętniak rozwarstwiający aorty

Tętniak rozwarstwiający aorty



Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane

Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane

z ciążą

z ciążą



Niestabilna IHD lub ostry MI

Niestabilna IHD lub ostry MI

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

spoczynkowej czynności serca

spoczynkowej czynności serca

stężenia katecholamin

stężenia katecholamin

spoczynkowej czynności serca

spoczynkowej czynności serca

stężenia katecholamin

stężenia katecholamin

ĆWICZENIA RUCHOWE

ĆWICZENIA RUCHOWE

ĆWICZENIA RUCHOWE

ĆWICZENIA RUCHOWE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

Palenie tytoniu powoduje:

Palenie tytoniu powoduje:

•

przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje

przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje

wegetatywne

wegetatywne

•

u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe

u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe

•

miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie

miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie

naczyniowo-nerkowe

naczyniowo-nerkowe

Palenie tytoniu powoduje:

Palenie tytoniu powoduje:

•

przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje

przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje

wegetatywne

wegetatywne

•

u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe

u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe

•

miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie

miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie

naczyniowo-nerkowe

naczyniowo-nerkowe

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

oporność tkanek na transport glukozy zależny

oporność tkanek na transport glukozy zależny

od insuliny

od insuliny

hiperglikemia

hiperglikemia

wydzielania insuliny

wydzielania insuliny

wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na

wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na

+

+

w

w

nerkach

nerkach

nadciśnienie

nadciśnienie

oporność tkanek na transport glukozy zależny

oporność tkanek na transport glukozy zależny

od insuliny

od insuliny

hiperglikemia

hiperglikemia

wydzielania insuliny

wydzielania insuliny

wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na

wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na

+

+

w

w

nerkach

nerkach

nadciśnienie

nadciśnienie

OTYŁOŚĆ

OTYŁOŚĆ

(jeden z możliwych mechanizmów)

(jeden z możliwych mechanizmów)

OTYŁOŚĆ

OTYŁOŚĆ

(jeden z możliwych mechanizmów)

(jeden z możliwych mechanizmów)

•

obniżenie masy ciała

obniżenie masy ciała

•

zmiana składu

zmiana składu

•

ograniczenie spożycia soli

ograniczenie spożycia soli

•

ograniczenie spożycia

ograniczenie spożycia

alkoholu

alkoholu

•

inne czynniki

inne czynniki

•

obniżenie masy ciała

obniżenie masy ciała

•

zmiana składu

zmiana składu

•

ograniczenie spożycia soli

ograniczenie spożycia soli

•

ograniczenie spożycia

ograniczenie spożycia

alkoholu

alkoholu

•

inne czynniki

inne czynniki

DIETA

DIETA

DIETA

DIETA

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII

LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII

LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII

LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII

leki moczopędne

leki moczopędne





-blokery,

-blokery,





-blokery

-blokery

Ca-blokery

Ca-blokery

inhibitory ACE

inhibitory ACE

Antagoniści receptora A II

Antagoniści receptora A II

leki moczopędne

leki moczopędne





-blokery,

-blokery,





-blokery

-blokery

Ca-blokery

Ca-blokery

inhibitory ACE

inhibitory ACE

Antagoniści receptora A II

Antagoniści receptora A II

WYBÓR I DAWKA

WYBÓR I DAWKA

LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH

LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH

WYBÓR I DAWKA

WYBÓR I DAWKA

LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH

LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH

Zależy od:

Zależy od:

•

mechanizmu działania leku

mechanizmu działania leku

•

etiologii nadciśnienia

etiologii nadciśnienia

•

postaci klinicznej (stopnia)

postaci klinicznej (stopnia)

•

zaawansowania powikłań naczyniowych i na-

zaawansowania powikłań naczyniowych i na-

rządowych

rządowych

•

wydolności nerek

wydolności nerek

•

wydolności wątroby

wydolności wątroby

•

zaburzeń metabolicznych

zaburzeń metabolicznych

•

tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)

tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)

•

wieku chorego

wieku chorego

Zależy od:

Zależy od:

•

mechanizmu działania leku

mechanizmu działania leku

•

etiologii nadciśnienia

etiologii nadciśnienia

•

postaci klinicznej (stopnia)

postaci klinicznej (stopnia)

•

zaawansowania powikłań naczyniowych i na-

zaawansowania powikłań naczyniowych i na-

rządowych

rządowych

•

wydolności nerek

wydolności nerek

•

wydolności wątroby

wydolności wątroby

•

zaburzeń metabolicznych

zaburzeń metabolicznych

•

tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)

tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)

•

wieku chorego

wieku chorego

TERAPIA SKOJARZONA

TERAPIA SKOJARZONA

TERAPIA SKOJARZONA

TERAPIA SKOJARZONA

nie stosować leków o takim samym uchwycie

nie stosować leków o takim samym uchwycie

inhibitory ACE +

inhibitory ACE +





-blokery

-blokery

możliwość gwałtownych spadków RR

możliwość gwałtownych spadków RR

Ca-blokery +

Ca-blokery +





-blokery

-blokery

możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych

możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych

sympatykolityki

sympatykolityki

u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej

u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej

nie stosować leków o takim samym uchwycie

nie stosować leków o takim samym uchwycie

inhibitory ACE +

inhibitory ACE +





-blokery

-blokery

możliwość gwałtownych spadków RR

możliwość gwałtownych spadków RR

Ca-blokery +

Ca-blokery +





-blokery

-blokery

możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych

możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych

sympatykolityki

sympatykolityki

u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej

u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej





-BLOKERY

-BLOKERY





-BLOKERY

-BLOKERY

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)

kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)



hydrofilne (Atenolol, Nadolol)

hydrofilne (Atenolol, Nadolol)



z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)

z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)







-blokery (Labetalol, Carvedilol)

-blokery (Labetalol, Carvedilol)







-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)

-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)

kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)



hydrofilne (Atenolol, Nadolol)

hydrofilne (Atenolol, Nadolol)



z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)

z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)







-blokery (Labetalol, Carvedilol)

-blokery (Labetalol, Carvedilol)







-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)

-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)

zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)



hamowanie wydzielania reniny

hamowanie wydzielania reniny



działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)

działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)



być może blokada presynaptycznych receptorów

być może blokada presynaptycznych receptorów





Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)

zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)



hamowanie wydzielania reniny

hamowanie wydzielania reniny



działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)

działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)



być może blokada presynaptycznych receptorów

być może blokada presynaptycznych receptorów









-BLOKERY

-BLOKERY





-BLOKERY

-BLOKERY

Wskazania:

Wskazania:



leczenie pierwszego rzutu

leczenie pierwszego rzutu



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych

objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)

objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol

stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na

stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na

płód

płód







-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-

-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-

ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej

ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej

Wskazania:

Wskazania:



leczenie pierwszego rzutu

leczenie pierwszego rzutu



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych

objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)

objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol

stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na

stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na

płód

płód







-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-

-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-

ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej

ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)

z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)

z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Dodatkowa zaleta

Dodatkowa zaleta





-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej

-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej

prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca

prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Dodatkowa zaleta

Dodatkowa zaleta





-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej

-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej

prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca

prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca





-BLOKERY

-BLOKERY





-BLOKERY

-BLOKERY

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



astma

astma



senność

senność



depresja

depresja

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



astma

astma



senność

senność



depresja

depresja

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

senność, depresja (zwłaszcza

senność, depresja (zwłaszcza





-blokery niehydrofilowe)

-blokery niehydrofilowe)

•

niewielkie zwiększenie stężenia lipidów

niewielkie zwiększenie stężenia lipidów

•

zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku

zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku





-blokerów z ISA)

-blokerów z ISA)

•

kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza

kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza

wprzypadku

wprzypadku





-blokerów niehydrofilowych)

-blokerów niehydrofilowych)

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

senność, depresja (zwłaszcza

senność, depresja (zwłaszcza





-blokery niehydrofilowe)

-blokery niehydrofilowe)

•

niewielkie zwiększenie stężenia lipidów

niewielkie zwiększenie stężenia lipidów

•

zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku

zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku





-blokerów z ISA)

-blokerów z ISA)

•

kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza

kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza

wprzypadku

wprzypadku





-blokerów niehydrofilowych)

-blokerów niehydrofilowych)

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)

tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)



diuretyki pętlowe (Furosemid)

diuretyki pętlowe (Furosemid)



leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,

leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,

Amiloryd, Triamteren)

Amiloryd, Triamteren)



leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)

leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)

tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)



diuretyki pętlowe (Furosemid)

diuretyki pętlowe (Furosemid)



leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,

leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,

Amiloryd, Triamteren)

Amiloryd, Triamteren)



leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)

leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



natriureza

natriureza



zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)

zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)



rozszerzenie naczyń

rozszerzenie naczyń

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



natriureza

natriureza



zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)

zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)



rozszerzenie naczyń

rozszerzenie naczyń

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

Wskazania:

Wskazania:



leczenie pierwszorzutowe

leczenie pierwszorzutowe



jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)

jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)



nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)

nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)



skuteczne działanie u chorych starszych

skuteczne działanie u chorych starszych



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca



pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)

pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)

Wskazania:

Wskazania:



leczenie pierwszorzutowe

leczenie pierwszorzutowe



jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)

jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)



nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)

nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)



skuteczne działanie u chorych starszych

skuteczne działanie u chorych starszych



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca



pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)

pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)

Leczenie

Leczenie

skojarzone:

skojarzone:

z

z





-blokerami i inhibitorami konwertazy

-blokerami i inhibitorami konwertazy

Leczenie

Leczenie

skojarzone:

skojarzone:

z

z





-blokerami i inhibitorami konwertazy

-blokerami i inhibitorami konwertazy

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie

Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie

powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-

powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-

mniejsze dawki skuteczne.

mniejsze dawki skuteczne.

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie

Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie

powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-

powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-

mniejsze dawki skuteczne.

mniejsze dawki skuteczne.

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

LEKI MOCZOPĘDNE

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania



cukrzyca

cukrzyca



hiperlipidemia

hiperlipidemia



dna

dna

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania



cukrzyca

cukrzyca



hiperlipidemia

hiperlipidemia



dna

dna

Działania

Działania

niepożądane:

niepożądane:

•

hipokaliemia, hiponatremia

hipokaliemia, hiponatremia

•

zwiększenie stężenia lipidów

zwiększenie stężenia lipidów

•

nietolerancja glukozy

nietolerancja glukozy

•

impotencja erekcyjna

impotencja erekcyjna

Działania

Działania

niepożądane:

niepożądane:

•

hipokaliemia, hiponatremia

hipokaliemia, hiponatremia

•

zwiększenie stężenia lipidów

zwiększenie stężenia lipidów

•

nietolerancja glukozy

nietolerancja glukozy

•

impotencja erekcyjna

impotencja erekcyjna

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)

dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)



dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)

dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)



leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)

leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)

dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)



dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)

dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)



leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)

leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach

blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach

mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń

mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń



być może - niewielkie działanie moczopędne

być może - niewielkie działanie moczopędne

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach

blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach

mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń

mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń



być może - niewielkie działanie moczopędne

być może - niewielkie działanie moczopędne

Wskazania:

Wskazania:



można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są

można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są

przeciwwskazane lub nieskuteczne

przeciwwskazane lub nieskuteczne



starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym

starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym



chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym

chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym



chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)

chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową

Wskazania:

Wskazania:



można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są

można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są

przeciwwskazane lub nieskuteczne

przeciwwskazane lub nieskuteczne



starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym

starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym



chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym

chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym



chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)

chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)



chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową

chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z

Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z





-blo-

-blo-

kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.

kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z

Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z





-blo-

-blo-

kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.

kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z

z





-blokerami i inhibitorami konwertazy

-blokerami i inhibitorami konwertazy

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z

z





-blokerami i inhibitorami konwertazy

-blokerami i inhibitorami konwertazy

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym

nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym



Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca

Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca

i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też

i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też

stosować razem z

stosować razem z





-blokerem)

-blokerem)

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym

nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym



Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca

Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca

i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też

i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też

stosować razem z

stosować razem z





-blokerem)

-blokerem)

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)

zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)

•

bóle głowy

bóle głowy

•

obrzęki

obrzęki

•

niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu

niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu

•

przerost dziąseł

przerost dziąseł

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)

zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)

•

bóle głowy

bóle głowy

•

obrzęki

obrzęki

•

niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu

niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu

•

przerost dziąseł

przerost dziąseł

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)

inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)



proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)

proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)



inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)

inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)

inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)



proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)

proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)



inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)

inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)

Mechanizm działania

Mechanizm działania



hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej

hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej



hamowanie rozkładania bradykininy

hamowanie rozkładania bradykininy

Mechanizm działania

Mechanizm działania



hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej

hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej



hamowanie rozkładania bradykininy

hamowanie rozkładania bradykininy

Wskazania:

Wskazania:



nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach

nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach



można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne

można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne

leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne

leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne



nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca

nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca



cukrzyca

cukrzyca

Wskazania:

Wskazania:



nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach

nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach



można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne

można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne

leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne

leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne



nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca

nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca



cukrzyca

cukrzyca

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

•

Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.

Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.

•

Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny

Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny

należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.

należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.

•

Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają

Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają

działanie niż inhibitory konwertazy z SH.

działanie niż inhibitory konwertazy z SH.

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

•

Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.

Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.

•

Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny

Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny

należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.

należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.

•

Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają

Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają

działanie niż inhibitory konwertazy z SH.

działanie niż inhibitory konwertazy z SH.

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi

z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi

z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym

ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym



porfiria

porfiria



w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek

w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek

zaleca się zachowanie największej ostrożności

zaleca się zachowanie największej ostrożności

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym

ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym



porfiria

porfiria



w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek

w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek

zaleca się zachowanie największej ostrożności

zaleca się zachowanie największej ostrożności

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

INHIBITORY KONWERTAZY

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

suchy kaszel

suchy kaszel

•

obrzęk naczynioruchowy

obrzęk naczynioruchowy

•

pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem

pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem

tętnicy nerkowej

tętnicy nerkowej

•

hipotonia

hipotonia

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

suchy kaszel

suchy kaszel

•

obrzęk naczynioruchowy

obrzęk naczynioruchowy

•

pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem

pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem

tętnicy nerkowej

tętnicy nerkowej

•

hipotonia

hipotonia





-BLOKERY

-BLOKERY





-BLOKERY

-BLOKERY

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



o krótkim działaniu (Prazosyna)

o krótkim działaniu (Prazosyna)



o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)

o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)

Stosowane grupy leków:

Stosowane grupy leków:



o krótkim działaniu (Prazosyna)

o krótkim działaniu (Prazosyna)



o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)

o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:

blokowanie postsynaptycznych receptorów

blokowanie postsynaptycznych receptorów





-adrenergicznych,

-adrenergicznych,

co prowadzi do rozszerzenia naczyń

co prowadzi do rozszerzenia naczyń

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:

blokowanie postsynaptycznych receptorów

blokowanie postsynaptycznych receptorów





-adrenergicznych,

-adrenergicznych,

co prowadzi do rozszerzenia naczyń

co prowadzi do rozszerzenia naczyń

Wskazania:

Wskazania:



można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są

można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są

przeciwwskazane lub nieskuteczne

przeciwwskazane lub nieskuteczne



nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią

nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią



nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza

nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza

Wskazania:

Wskazania:



można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są

można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są

przeciwwskazane lub nieskuteczne

przeciwwskazane lub nieskuteczne



nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią

nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią



nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza

nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza





-BLOKERY

-BLOKERY





-BLOKERY

-BLOKERY

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:





-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-

-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-

liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów

liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:





-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-

-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-

liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów

liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z

z





-blokerami i inhibitorami konwertazy

-blokerami i inhibitorami konwertazy

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

z

z





-blokerami i inhibitorami konwertazy

-blokerami i inhibitorami konwertazy

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

nie ma szczególnych przeciwwskazań

nie ma szczególnych przeciwwskazań

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

nie ma szczególnych przeciwwskazań

nie ma szczególnych przeciwwskazań





-BLOKERY

-BLOKERY





-BLOKERY

-BLOKERY

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)

hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)

•

zawroty głowy

zawroty głowy

•

osłabienie (męczliwość)

osłabienie (męczliwość)

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)

hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)

•

zawroty głowy

zawroty głowy

•

osłabienie (męczliwość)

osłabienie (męczliwość)

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

Stosowane leki:

Stosowane leki:



Metylodopa

Metylodopa



Klonidyna

Klonidyna

Stosowane leki:

Stosowane leki:



Metylodopa

Metylodopa



Klonidyna

Klonidyna

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



blokowanie ośrodkowych receptorów

blokowanie ośrodkowych receptorów





-adrenergicznych

-adrenergicznych



hamowanie czynności układu współczulnego

hamowanie czynności układu współczulnego

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:



blokowanie ośrodkowych receptorów

blokowanie ośrodkowych receptorów





-adrenergicznych

-adrenergicznych



hamowanie czynności układu współczulnego

hamowanie czynności układu współczulnego

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy

nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy

wzrost ciśnienia krwi

wzrost ciśnienia krwi

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy

nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy

wzrost ciśnienia krwi

wzrost ciśnienia krwi

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:

Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:



dziś - rzadko stosowane

dziś - rzadko stosowane



ciąża

ciąża



astma

astma



gdy wszystkie inne leki zawiodły

gdy wszystkie inne leki zawiodły

Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:

Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:



dziś - rzadko stosowane

dziś - rzadko stosowane



ciąża

ciąża



astma

astma



gdy wszystkie inne leki zawiodły

gdy wszystkie inne leki zawiodły

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków

można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków

można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby

nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby

samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując

samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując

możliwie najmniejsze dawki)

możliwie najmniejsze dawki)

•

niedokrwistość autoimmunohemolityczna

niedokrwistość autoimmunohemolityczna

•

suchość w ustach

suchość w ustach

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby

nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby

samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując

samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując

możliwie najmniejsze dawki)

możliwie najmniejsze dawki)

•

niedokrwistość autoimmunohemolityczna

niedokrwistość autoimmunohemolityczna

•

suchość w ustach

suchość w ustach

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



depresja

depresja



porfiria

porfiria

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



depresja

depresja



porfiria

porfiria

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

Stosowane leki:

Stosowane leki:



Hydralazyna (Dihydralazyna)

Hydralazyna (Dihydralazyna)



Minoksydyl

Minoksydyl

Stosowane leki:

Stosowane leki:



Hydralazyna (Dihydralazyna)

Hydralazyna (Dihydralazyna)



Minoksydyl

Minoksydyl

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:

bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń

bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń

Mechanizm działania:

Mechanizm działania:

bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń

bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń

Wskazania:

Wskazania:



można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko

można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko

samodzielnie

samodzielnie



nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)

nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)

Wskazania:

Wskazania:



można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko

można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko

samodzielnie

samodzielnie



nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)

nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując

Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując

równocześnie leki moczopędne i

równocześnie leki moczopędne i





-blokery.

-blokery.

Informacja użyteczna klinicznie:

Informacja użyteczna klinicznie:

Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując

Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując

równocześnie leki moczopędne i

równocześnie leki moczopędne i





-blokery.

-blokery.

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do

Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do





-blokerów

-blokerów

i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)

i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do

Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do





-blokerów

-blokerów

i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)

i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

tachykardia

tachykardia

•

bóle głowy

bóle głowy

•

hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)

hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)

•

zatrzymanie płynów

zatrzymanie płynów

•

zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)

zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

•

tachykardia

tachykardia

•

bóle głowy

bóle głowy

•

hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)

hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)

•

zatrzymanie płynów

zatrzymanie płynów

•

zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)

zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



porfiria

porfiria

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



porfiria

porfiria



Załamek R w V5 lub V6 > 25

Załamek R w V5 lub V6 > 25

mm

mm



Załamek S w V1 lub V2 > 25

Załamek S w V1 lub V2 > 25

mm

mm



R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

35 mm

35 mm



Załamek R w V5 lub V6 > 25

Załamek R w V5 lub V6 > 25

mm

mm



Załamek S w V1 lub V2 > 25

Załamek S w V1 lub V2 > 25

mm

mm



R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

35 mm

35 mm

Przerost lewej komory

Przerost lewej komory



Załamek R w V5 lub V6 > 25

Załamek R w V5 lub V6 > 25

mm

mm



Załamek S w V1 lub V2 > 25

Załamek S w V1 lub V2 > 25

mm

mm



R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

35 mm

35 mm



Załamek R w V5 lub V6 > 25

Załamek R w V5 lub V6 > 25

mm

mm



Załamek S w V1 lub V2 > 25

Załamek S w V1 lub V2 > 25

mm

mm



R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

R (V5 lub V6) + S (V1 lub V2) >

35 mm

35 mm



Obniżenie ST

Obniżenie ST



Odwrócenie T

Odwrócenie T



(P mitrale)

(P mitrale)



Obniżenie ST

Obniżenie ST



Odwrócenie T

Odwrócenie T



(P mitrale)

(P mitrale)

Cechy przeciążenia

Cechy przeciążenia