ROLA KONFLIKTU
W ZARZĄDZANIU

Wykład 6

2

KONFLIKT

Konflikt jest zjawiskiem, z którym
spotykamy się na co dzień i nie da się go
uniknąć. A kto próbuje mimo wszystko to
czynić – przegrywa. Jego podłoża mogą być
różne i nie zawsze można go rozwiązać
przez negocjacje.

3

ŹRÓDŁA KONFLIKTU

Najważniejszym i najczęściej spotykanym

źródłem konfliktu są ludzkie potrzeby, m.in.

 potrzeba bezpieczeństwa socjalnego,
 przynależność do grupy,
 akceptacja.

Potrzeby te przekładają się na aspiracje.

Stawiamy sobie cel, który chcemy osiągnąć,

a jednocześnie ustalamy minimum, poniżej

którego nie chcemy zejść.

4

ŹRÓDŁA KONFLIKTU INTERESÓW

Konflikt interesów pojawia się, gdy
dostrzegamy, że osiągnięcie naszych celów, a
nierzadko nawet utrzymanie założonego
minimum, jest niemożliwe lub utrudnione ze
względu na aspiracje innych.

Możemy więc powiedzieć, że konflikt w takim
przypadku to rozbieżność interesów lub
przekonanie stron, że ich aktualne dążenia nie
mogą być zrealizowane równocześnie.

5

PRZYCZYNY KONFLIKTÓW

W wielu sytuacjach, konflikty wynikają z
przyczyn obiektywnych. Pojedynczy ludzie nie
mogą im zapobiec. W każdej firmie będzie od
czasu do czasu dochodzić do sporu kierownictwa

z załogą; w każdej spółce giełdowej – do
konfliktu między zarządem a akcjonariuszami; w
każdym przedsiębiorstwie produkcyjnym – do
kłótni między działem produkcji a działem
sprzedaży.

6

PARADOKS KONFLIKTU

Chociaż może się to wydać paradoksalne,

konflikt sprzyja wyrównaniu pozycji stron. Gdy

właściciel fabryki ogłasza masowe zwolnienia,

pracownicy wszczynają spór zbiorowy, alarmują

prasę lub po prostu rozpoczynają strajk.

Największym błędem, jaki może zrobić strona

słabsza, jest uznanie się za słabszą

i zaprzestanie prób zmiany sytuacji.

7

POZYTYWY KONFLIKTU

Konflikt prowadzi do zmian, których potrzebuje
każda organizacja. Brak zmian daje wprawdzie
spokój i wygodę, ale oznacza także bezruch
i stagnację. W tym ujęciu konflikt pozwala
osiągnąć cele, których żadna ze stron nie
mogłaby osiągnąć samodzielnie.

8

NASTĘPSTWA ESKALACJI KONFLIKTU

Eskalacja konfliktu może spowodować, ze jego

hipotetyczne pozytywne skutki zostaną

zredukowane do zera. Zazwyczaj powoduje

również ograniczenie, a czasem nawet całkowite

zniszczenie współpracy. Jeśli konflikt w zakładzie

pracy nie zostanie zażegnany w zarodku, to

jeszcze wiele miesięcy po jego ostatecznym

rozwiązaniu związkowcy będą traktować dyrekcję

jak wroga, który stara się ich okłamać

i przechytrzyć.

9

TRZY ASPEKTY KONFLIKTU

Na konflikt można spojrzeć jak na trzy wzajemnie

powiązane elementy:

 sytuację sprzeczności (zderzenie potrzeb

i dążeń),

 wywoływane przez nią postawy (procesy

poznawcze i emocjonalne),

 zachowania (podejmowane przez strony działania).

Konflikt jest sytuacją trudną, właśnie wskutek

jednoczesnej obecności tych trzech elementów.

10

PODSUMOWANIE

Żadna organizacja nie jest w stanie uniknąć

konfliktów. Ludzie mają różne potrzeby, których

jednoczesna realizacja jest niemożliwa.

Unikanie sytuacji konfliktowych jest błędem; nie

dostrzegane problemy narastają i prędzej czy

później objawią się ze zdwojoną siłą.

Konflikt może prowadzić do „mądrego” rozwiązania,

respektującego – przynajmniej częściowo –

interesy wszystkich uczestniczących w nim stron;

11

PODSUMOWANIE

Konflikt rzadko kończy się totalnym
zwycięstwem jednej strony i całkowitą klęską
drugiej; próby przeforsowania na siłę swojego
rozwiązania z reguły kończą się fiaskiem,
powodują natomiast eskalację konfliktu
i olbrzymie skutki negatywne.

12

STRATEGIE ROZWIAZYWANIA

KONFLIKTÓW

Wybór strategii oparty jest na dwóch
kryteriach:

 w zakresie uwzględniania celów i potrzeb (czyli

interesów) drugiej strony oraz interesów własnych,

 rachunku opłacalności, czyli na analizie kosztów

i korzyści.

13

STRATEGIA DOMINACJI

Pierwsza ze strategii, zwana strategią
dominacji, opiera się na założeniu, że ważne
są tylko nasze interesy. Nie obchodzi nas, co
chce osiągnąć druga strona. Czasem nawet
uważamy, że jest ona jedynie przeszkodą na
drodze do osiągnięcia naszych celów
i realizacji potrzeb.

14

STRATEGIA WYCOFANIA

Przeciwieństwem dominacji jest strategia
wycofania. Ustępujemy pola przeciwnikowi,
rezygnując z realizacji naszych interesów.
Strategia wycofania wybierana jest zwykle w
dwóch sytuacjach; gdy mamy słabą pozycję
przetargową lub po prostu nie chcemy
angażować się w konflikt.

15

NEGOCJACJE

Konflikty można rozstrzygać różnymi sposobami.

Jednym z nich, stosowanym bardzo często, a

przy tym uważanym za najsprawniejszy

i stosunkowo mało kosztowny są negocjacje.
Negocjacje nie mają sensu, jeżeli nie istnieje

współzależność stron. Każda ze stron musi się

liczyć z drugą - ma więc ograniczoną swobodę

działania.
Obustronna zależność nie jest wystarczającym

warunkiem negocjacji. Czasami zależność taka

istnieje, a mimo to nie warto, a czasami wręcz

nie wolno negocjować.