Leki psychotropowe –

wprowadzenie

Neuroleptyki

Układ piramidowy



osłabienie siły mięśniowej, niedowład lub

porażenie



występowanie odruchów patologicznych

(objaw Babińskiego, objaw Rossolimo)



wzmożenie napięcia mięśni typu spastycznego

(piramidowego)



brak lub osłabienie odruchów skórnych

(brzusznych, podeszwowego)



brak zaników mięśniowych i fascykulacji



wygórowanie odruchów głębokich, klonusy



obecność wygórowanych odruchów

ścięgnowych typu odruch kolanowy.

Układ pozapiramidowy



wraz z układem piramidowym bierze udział w

wykonywaniu przez organizm czynności ruchowej.



Jeśli jednak układ piramidowy zajmuje się

czynnościami, które wymagają od nas skupienia

(np. nauka jazdy na rowerze, nauka pisania), to

układ pozapiramidowy powoli przejmuje i

automatyzuje czynności, które wcześniej były pod

kontrolą układu piramidowego.



Układ pozapiramidowy jest więc układem

wspomagającym, odciążającym nas od skupiania się

nad codziennymi czynnościami, umożliwiający nam

pewną automatyzację. Współdziała w wyzwalaniu

ruchów dowolnych i regulowaniu napięcia mięśni

poprzecznie prążkowanych.

Z dysfunkcją układu
pozapiramidowego wiążą się
następujące patologie:



choroba Parkinsona



parkinsonizm



choroba Huntingtona



inne dyskinezy pląsawiczopodobne



balizm i hemibalizm



zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe.



Najważniejsze ruchy mimowolne w

uszkodzeniu układu pozapiramidowego:

Schizofrenia



przewlekły proces chorobowy,

charakteryzujący się zaostrzeniami i
remisjami

Psychozy schizofreniczne



Epidemiologia: 1-2% populacji, M=K,

szczyt zachorowań - M (20-25 lat), K (25-35
lat)



Koncepcje:1. Przyczyny endogenne

2. Czynniki egzogenne

(wirusy, toksyny, urazy)

3. Etiologia psychogenna

Obecne poglądy na
skłonność do
zachorowania



Czynniki przyczynowe mają naturę

biologiczną, natomiast oddziaływania
psychologiczne i społeczne mają rolę
drugorzędną - spustową

Obecne poglądy na skłonność do
zachorowania -'vulnerability'

Predyspozycje genetyczne

Ryzyko zachorowania

Rodzeństwo (z wyjątkiem bliźniąt)

8%

Dzieci, gdy jedno z rodziców choruje 12%
Bliźnięta dwujajowe

12%

Dzieci, gdy oboje rodzice chorują

40%

Bliźnięta jednojajowe

47%

Obecne poglądy na skłonność
do zachorowania -
vulnerability cd.

Zaburzenia immunologiczne

1.

Schizofrenia jako proces autoimmunologiczny

✗

Częstsze występowanie w schizofrenii niż w
populacji ogólnej niektórych schorzeń
immunologicznych (nadczynność tarczycy,
twardzina, łuszczyca, cukrzyca)

✗

Nieprawidłowe stężenia cytokin zapalnych w
płynie m-rdzeniowym u osób chorych na
schizofrenię: IL-2 (ma działanie
dopaminergiczne), IL-1, IFN alfa

2. Zaburzenia w działaniu fosfolipidazy A2

spadek prostaglandyn, zmniejsza się

reakcja zapalna

(Test niacynowy – u osób chorych brak reakcji

rumieniowej)

Obecne poglądy na
skłonność do zachorowania
- vulnerability cd.

Teoria wirusowa- wirusy neurotropowe

✗

Dzieci kobiet, które w okresie ciąży
chorowały na grypę, mają większe ryzyko
zachorowania na schizofrenię

✗

Dzieci, które rodzą się w okresie letnim
(więcej infekcji wirusowych zimą), częściej
zapadają na schizofrenię

Czynniki spustowe

tj. takie, które

ujawniają predyspozycję do zachorowania lub
powodują kolejny rzut choroby



Sytuacje stresowe –

śmierć bliskiej

osoby, adaptacja do nowych warunków

życiowych, urodzenie dziecka itp.



Substancje psychoaktywne –

wszystkie substancje narkotyczne mogą

wyzwolić potencjał chorobowy u osób

predysponowanych, najniebezpieczniejsze są

substancje o działaniu dopaminergicznym

(stymulanty)

Mechanizmy neurobiologiczne
schizofrenii

– udowodnione

empirycznie



Nadaktywność dopaminergiczna

✗

antagoniści receptorów D2- neuroleptyki działają

p/psychotycznie

✗

psychozotwórcze właściwości amfetaminy i jej

pochodnych

✗

terapia sterydowa może wywołać psychozę -

sterydy stymulują układ dopaminergiczny



Nadaktywność serotoninergiczna
Antagoniści receptorów 5HT2A działają

p/autystycznie i nasennie



Zaburzenia w funkcjonowaniu fosfolipidowej błony

komórkowej rzutujące na pracę receptorów

komórkowych

Teoria dopaminowa =
wzmożonej aktywności
receptora D2



Nie obserwuje się

współwystępowania
schizofrenii i ch.
Parkinsona



Pląsawicy

Huntingtona często
towarzyszą psychozy



Inhibitory MAO i śr.

amfetaminopodobne
wywołują/zaostrzają
psychozę



Wzrost r.D2 w

mózgach zmarłych
osób chorych na
schizofrenię

Typowe neuroleptyki działają głównie poprzez

hamowanie neurotransmisji dopaminergicznej

Schizofrenia – objawy
negatywne (osiowe)



Autyzm, wycofanie z życia, ograniczenie

inicjatywy



Bladość afektywna - spłycenie emocji

Schizofrenia – objawy
pozytywne (wytwórcze)



Złudzenia (iluzje) i omamy



Zaburzenia asocjacji-rozluźnienie kojarzeń i wynikające z

tego zaburzenia myślenia



Rozpad struktury osobowości: ambisentencja, ambitendencja,

ambiwalencja



Niespójne urojenia



Depersonalizacja



Transytywizm



Symboliczność



Dziwaczne zachowania



Paramnezje (przyjmowaniu nowych zjawisk i sytuacji jako

znanych)



Zaburzenia odżywiania się, snu, cyklu miesięcznego

Schizofrenia - przebieg
choroby



Jest to przewlekła choroba przebiegająca z

zaostrzeniami i remisjami



Zaostrzenia to zwykle narastanie objawów

wytwórczych, rzadziej objawów osiowych



Ostry początek zwykle lepiej rokuje



Powolny, podstępny początek powoduje

większą degradację osobowości



Zejście choroby jest zróżnicowane - od braku

objawów rezydualnych i dobrego

przystosowania do nasilonych objawów

deficytowych, zaburzeń myślenia i znacznego

nieprzystosowania

Schizofrenia: przebieg rzutu
choroby



Paragnomen – nagły gwałtowny początek choroby,

poprzez nieadekwatne zachowanie (występuje u ok. 20%

pacjentów)



Faza zwiastunowa – lęk, utrata zainteresowań,

drażliwość, izolacja, porzucenie pracy, szkoły, objawy

depresyjne, zanik higieny osobistej, bezsenność



ROZPOZNANIE wg ICD 10 – utrzymywanie się przez

min. 1 miesiąc

urojeń (oddziaływania, owładnięcia, ksobnych,

odsłonięcia, dysmorfofobicznych),
omamów słuchowych,
utrwalne urojenia o treści niedostosowanej kulturowo
rozkojarzenia

Postaci schizofrenii



Paranoidalna



Hebefreniczna



Katatoniczna



Niezróżnicowana



Depresja poschizofreniczna



Rezydualna



Prosta

Schizofrenia paranoidana



Proces, na który składają się objawy osiowe

schizofrenii i objawy zespołu paranoidalnego



Objawy:

Omamy słuchowe
Urojenia prześladowcze, ksobne, oddziaływania,
odsłonięcia, nasyłania i wykradania myśli
Pseudohalucynacje słuchowe, trzewne
Automatyzmy ruchowe
Dysmorfofobia
Zwykle spadek aktywności, ale czasem wzrost

Schizofrenia katatoniczna



Proces chorobowy, na który składają się objawy

osiowe schizofrenii i objawy zespołu
katatonicznego (zaburzenia napędu
psychoruchowego, kontaktu z pacjentem,
odmowa jedzenia i picia)



Przebieg:

od zahamowanie psychoruchowego, mutyzmu,
negatywizmu, do pobudzenia
psychoruchowego, z dużym rozkojarzeniem,
dziwacznym zachowaniem ze stereotypiami
ruchowymi, grymasami, automatyzmami
raptus catatonicus

Schizofrenia hebefreniczna



Inaczej zdezorganizowana, łączy objawy osiowe
schizofrenii i zespołu hebefrenicznego



Najczęściej wczesny początek - okres pokwitania



Dziwactwa, zanik uczuciowości

wyższej: krnąbrne, kpiarskie, błaznujące

zachowanie, nachalny, drażliwy, agresywny,
wesołkowaty, sztuczny, rozkojarzony, urojenia
wielkościowe

Schizofrenia prosta



Przewlekle występujące osiowe objawy

schizofrenii



Powolny rozwój choroby



Niedostosowanie, zaburzenia myślenia i

uczuciowości



Wczesny początek: nagle przestaje się uczyć,

staje się chłodny, obojętny, nieczuły,

rezonerski, zaniedbany higienicznie



Brak aktywności, bezczynność



Stopniowa degradacja społeczne i załamanie

linii życiowej

Zab. schizotypowe; schizotypia



Myślenie magiczne



Nasilona ksobność



Iluzje (zwłaszcza dotyczące własnego ciała)



Niecodzienne słownictwo, niezwykłe skojarzenia i

dygresyjność



Anhedonia



Lęk



Uboższe kontakty społeczne



Odmienność postawy ciała i ubioru



Gorsze funkcjonowanie społeczne



Występuje częściej u krewnych chorych na

schizofrenię.

Inne psychozy wg ICD-10



zaburzenia schizotypowe



utrwalone zab. urojeniowe



ostre i przemijające zab. psychotyczne



indukowane zab. urojeniowe



zaburzenia schizoafektywne: zaburzenia

afektywne nakładające się na objawy

schizofrenii



Organiczne zaburzenia urojeniowe



Psychozy egzogenne, związane z

używaniem substancji psychoaktywnych

Klasyfikacja leków
psychotropowych:

 

1.   Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki)

2.   Leki przeciwdepresyjne

3.   Leki przeciwlękowe (anksjolityczne)

4.   Leki pobudzające (psychostymulujące)

5.   Leki nootropowe, prokognitywne (geriatryczne)

6.   Leki nasenne (hipnotyczne)

7.   Leki tymoprofilaktyczne (sole litu,

karbamazepina, pochodne kwasu walproinowego)

8.   Leki przeciwparkinsonowskie

9.   Inne leki psychotropowe (disulfiram =Anticol,

chlormetiazol = Heminevrin)

10. Środki psychozotwórcze, psychodysleptyczne lub

halucynogenne.

Neuroleptyki



Neuroleptykami nazywa się tradycyjnie leki, które wpływają

swoiście na objawy psychotyczne, usuwając zespoły przebiegające

z omamami i urojeniami (działanie przeciwwytwórcze,

syndromologiczne).

 

 

Nazwę neuroleptyki wprowadzili w 1955 roku Delay i Deniker dla

środków charakteryzujących się tym, że:

  

1.   Działają zobojętniająco bez skutku narkotycznego;

2.   Wpływają na sferę napędu psychoruchowego, najczęściej

uspokajająco w stanach podniecenia, ale także i aktywizująco w

stanach zahamowania;

3.   Powodują cofanie się wielu ostrych i przewlekłych stanów

psychotycznych przebiegających z omamami i urojeniami (np. w

psychozach paranoidalnych);

4.   Mają zdolność neutralizowania objawów psychopatologicznych,

wywołanych przez środki psychozotwórcze (psychodysleptyczne);

5.   Oddziałują na układ pozapiramidowy (objaw neuroplegii) i

wywołują wiele objawów wegetatywnych ośrodkowych i

obwodowych.

Mechanizm działania

neuroleptyków:
1.   Osłabienie przekaźnictwa
dopaminergicznego DA- (efekt
przeciwwytwórczy)
2.   Osłabienie przekaźnictwa
serotoninergicznego 5-HT-
(zmniejszenie nasilenia objawów
negatywnych)
3.   Działanie adrenolityczne A-
(sedacja)
4.   Działanie przeciwhistaminowe H-
(sedacja)
5.   Działanie przeciwcholinergiczne
Ach- (objawy niepożądane, wpływ na
pamięć)

Receptory DA a działanie
neuroleptyków:



Neurony i receptory DA znajdują się w różnych

strukturach mózgu, głównie w:



1.   prążkowiu – układ nigrostriatalny związany

z regulacją czynności ruchowych
2.   strukturach układu limbicznego(odpowiada
za myślenie, pamięć i kojarzenie) i kory – układ
mezolimbiczny i mezokortykalny, związane z
regulacją czynności emocjonalnych
3.   podwzgórzu – układ lejkowo-przysadkowy
związany z wydzielaniem niektórych
hormonów, szczególnie prolaktyny

Efekty działania:



układ limbiczny– działanie neuroleptyczne
(przeciwpsychotyczne)



prążkowie – objawy niepożądane:
       parkinsonizm polekowy (zespół hipokinetyczno-

hipertoniczny o symptomach podobnych do choroby Parkinsona)
       późne dyskinezy (po długotrwałym stosowaniu dochodzi do

nadmiernej wrażliwości na dopaminę), pojawiające się po
dłuższym stosowaniu neuroleptyków, prawdopodobnie wskutek
wytworzenia się silnej nadwrażliwości i zwiększenia liczby
postsynaptycznych receptorów DA.



podwzgórze – objawy niepożądane:
      niedoczynność gruczołu tarczowego

      zaburzenia miesiączkowania

      zaburzenia libido

      mlekotok

      ginekomastia

Neuroleptyki klasyczne-
podział

Grupa

Leki

Pochodne fenotiazyny

Promazyna
Chlorpromazyna
Lewopromazyna
Tiorydazyna
Flufenazyna
Tioperazyna

Pochodne tioksantenu

Chloroprotyksen
Klopentiksol

Pochodne butyrofenonu

Haloperydol
Droperydol

Pochodne

difenylobutyropiperydyny

Pimozyd

Pochodne benzamidu

Sulpiryd

Amisulpiryd

Neuroleptyki atypowe-
podział

Grupa

Leki

Pochodne
dibenzodiazepiny

Klozapina
Olanzapina
Kwetiapina

Pozostałe

Risperidon
Ziprasidon
Zotepina
Aripiprazol

Neuroleptyki

1. Blokują one receptory alfa

adrenergiczne oraz hamują
uwalnianie amin katecholowych,
hamują wychwyt zwrotny
noradrenaliny i dopaminy.

2. Niektóre z nich blokują receptory

muskarynowe (M) i wywołują
zaparcia, tachykardię, suchość w
jamie ustnej.

Leki przeciwpsychotyczne-
działania niepożądane

Złośliwy zespół

neuroleptyczny



Niska częstotliwość

występowania



Wysoka śmiertelność

Leczenie



Agoniści recetora D



Amantadyna



Dantrolen



BD

Działania niepożądane
neuroleptyków



sedacja – częściej podczas stosowania słabych
nlp (chlorpromazyny, lewopromazyny, klozapiny);
pacjenci rozpoczynający leczenie powinni zostać
uprzedzeni o upośledzeniu sprawności
psychofizycznej (ograniczenie prowadzenia
samochodu); zwykle stłumienie, senność,
pogorszenie koncentracji i pamięci zmniejsza się
w trakcie leczenia, ale jeśli utrzymuje się należy
rozważyć zmniejszenie dawki lub zmianę leku.



U osób czynnych zawodowo i uczących się
wskazane są raczej nlp atypowe: poprawiają
procesy poznawcze



pobudzenie, niepokój – przy stosowaniu

neuroleptyków o działaniu
aktywizującym (flupentiksol, sulpiryd,
pimozyd); objawy takie można opanować
stosując domięśniowe benzodiazepiny
(klonazepam, lorazepam), w bezsenności
(estazolam, nitrazepam)

Działania niepożądane
neuroleptyków



ośrodkowe działanie antycholinergiczne

(chlorprotiksen, klozapina, tioridazina,
lewopromazyna, zuklopentiksol) – zaburzenia
świadomości (stany majaczeniowe, sopor,
śpiączka), zaburzenia pamięci

Działania niepożądane
neuroleptyków



depresje – jeśli depresja od początku

choroby to lepiej jest stosować neuroleptyk
o działaniu przeciwdepresyjnym niż kojarzyć
ze sobą neuroleptyk i lek przeciwdepresyjny
; jeśli depresja polekowa / popsychotyczna
to do nlp dołączamy lek przeciwdepresyjny
najczęściej TLPD rzadziej inhibitor
wychwytu zwrotnego SI 5-HT

Działania niepożądane
neuroleptyków



objawy pozapiramidowe:



ostre dyskinezy wczesne



dystonie



parkinsonizm



akatyzje



późne dyskinezy

Działania niepożądane
neuroleptyków



ostre dyskinezy wczesne - przypominają ruchy
pląsawicze, atetotyczne



dystonie - zazwyczaj w ciągu pierwszych 5 dni
leczenia napadowe skurcze mięśni połączone z
usztywnieniem i ruchami mimowolnymi, dotyczą
przede wszystkim karku, tułowia, odsiebnych
części kończyn, zmuszają chorego do
wykonywania nagłych, powtarzających się
ruchów lub przyjmowania nienaturalnej postawy;
częściej u młodych mężczyzn leczonych po raz
pierwszy nlp

Działania niepożądane
neuroleptyków



Dystonie:

Działania niepożądane
neuroleptyków



parkinsonizm - akineza, sztywność mięśni, drżenia,
ślinotok, łojotok, zlewne poty, wzmożenie napięcia
mięśniowego typu koła zębatego, przygarbiona
sylwetka, chód niepewny drobnymi kroczkami,
monotonna, dyzartyczna mowa, spowolnienie
ruchowe, grubofaliste, rytmiczne drżenie palców
rąk; pojaiwa się w ciągu pierwszych 3 m-cy
leczenia, u około 20% pacjentów;



czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia
objawów parkinsonowych:



stosowanie jednocześnie kilku nlp lub łączenie neuroleptyku
z solami litu



stosowanie dużych dawek, silnie działających leków nie
mających powinowactwa do receptora serotoninergicznego



2 x częściej chorują kobiety: młode lub po 50 r.ż

Działania niepożądane
neuroleptyków



Parkinsonizm:

Działania niepożądane
neuroleptyków



akatyzje - 20 – 50% leczonych, po kilku

dniach leczenia, poczucie wewnętrznego
niepokoju, uniemożliwiające usiedzenie w
miejscu, spokojne stanie, leżenie, połączone
z drażliwością; jest stanem bardzo
uciążliwym, zniechęca do leczenia, może
być przyczyną agresji i prób samobójczych

Działania niepożądane
neuroleptyków



późne dyskinezy - u 20% chorych przyjmujących
nlp przewlekle, po 5 latach leczenia w każdym
kolejnym roku prawdopodobieństwo ich
wystąpienia wzrasta o 4-5%; nieregularne,
mimowolne ruchy hiperkinetyczne mięśni
mimicznych, policzków, powiek, ust, języka
powodujące układanie ust w ryjek, chrząkanie,
zgrzytanie zębami (bruksizm); mogą też dotyczyć
mięśni kończyn, tułowia, miednicy, szyi



czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia:



kobiety w starszym wieku, z organicznymi zmianami
oun



przerywane stosowanie neuroleptyków



stosowanie neuroleptyków w dużych dawkach

Działania niepożądane
neuroleptyków



Późne dyskinezy

Działania niepożądane
neuroleptyków



złośliwy zespół neuroleptyczny:



poważne powikłanie leczenia neuroleptykami



występuje u około 1% chorych, w 5-20% przypadkach kończy się
śmiercią



obraz kliniczny: akineza, sztywność, hipertermia, zaburzenia
układu autonomicznego: wzrost ciśnienia tętniczego, tachykardia,
ilościowe zaburzenia świadomości



najczęściej po kilku tygodniach leczenia, czasami po kilku latach



objawy narastają w ciągu 1-3 dni, utrzymują się ok. 7 dni,
dłużej jeśli stosowano formy depot



częściej u młodych mężczyzn, w psychozach z zaburzeniami
nastroju, u chorych z organicznymi zmianami w oun,
schorzeniami somatycznymi lub odwodnieniem, w trakcie leczenia
skojarzonego z litem lub karbamazepiną, gdy szybko zwiększano
dawkę nlp



powikłania ze strony układu krążenia, oddechowego i nerek
mogą być przyczyną zgonu

Działania niepożądane
neuroleptyków



Złośliwy zespół poneuroleptyczny:

Działania niepożądane
neuroleptyków



ze strony układu krążenia:



ortostatyczne spadki ciśnienia – związane z
hamującym wpływem na receptory alfa 1 oraz na
ośrodkową regulację ciśnienia; częściej: słabe
nlp, pacjenci w starszym wieku, osoby
przyjmujące leki moczopędne lub obniżające
ciśnienie



działanie kardiotoksyczne – silniej słabe nlp:
tioridazyna,, pimozid, klozapina, chlorpromazyna);
większe prawdopodobieństw u osób z przebytą
chorobą układu krążenia i w podeszłym wieku;
zapis EKG przed rozpoczęciem leczenia i co 3
m-ce w jego trakcie

Działania niepożądane
neuroleptyków



zaburzenia hematologiczne:



klinicznie nieistotna leukopenia, eozynofilia



niedokrwistość aplastyczna bardzo rzadko (remoksyprid)



zaburzenia krzepliwości - zarówno zwiększenie jak i
zmniejszenie krzepliwości krwi



reakcje alergiczne



nlp uczulają na światło słoneczne - pęcherze, obrzęk,
rumień, przebarwienia na odkrytych częściach skóry
(ciemnoszare, niebieskobrązowe)



zmiany degeneracyjne siatkówki i soczewki (pogorszenie
widzenia wieczorem, zażółcenie / zbrązowienie obrazu)



żółtaczka, podwyższenie wartości prób wątrobowych
(zmiana leku na haloperidol lub pochodne tioksantenu)

Działania niepożądane
neuroleptyków



zaburzenia metaboliczne i endokrynne



hiperglikemia



wzrost uwalniania prolaktyny, mlekotok,

ginekomastia



zaburzenia sprawności seksualnej:

anorgazmia, spadek libido, zaburzenia
wzwodu (23-54%) i wytrysku u mężczyzn,

Działania niepożądane
neuroleptyków

Pochodne fenotiazyny

1. Działają kojąco, uspakajająco i nasennie.
2. Wzmagają działanie narkotyków, leków

nasennych i p/bólowych.

3. Działają hamująco na ośrodek

przemiany: materii (hipotermiczne

działanie), naczynioruchowy (działanie

hipotensyjne), ośrodek wymiotny.

3. Nie hamują ośrodka łaknienia

(zwiększają apetyt)

4. W małych dawkach działają

p/parkinsonowo

Przedstawiciele



1. Chlorpromazyna

- stosuje się ją głównie w psychiatrii

(urojenia, manie, psychozy)
- Preparat znany- Fenactil

2. Lewomepromazyna

- depresje z niepokojem, lękiem lub

podnieceniem

- Preparat: Tisercin

Pochodne tioksantenu

1. Są to związki zbliżone budową chemiczną

do fenotiazyn.

2. Wywołują w słabszym stopniu senność,

działają p/depresyjnie, poprawiają
nastrój, pobudzają czynność ośrodka
oddechowego. Działają też p/wymiotnie i
hipotermicznie.

Przedstawiciele

1. Chlorprotyksen

- silnie działa uspakajająco i słabo

p/psychotycznie, znosi lęk, poprawia

nastrój i nie powoduje depresji

- Preparat: Chlorprotixen

2. Klopentyksol

- silnie działa uspakajająco i

p/psychotycznie oraz słabo

p/depresyjnie

- Preparat: Sordinol

Pochodne butyrofenonu

1.Są to związki o mechanizmie działania
zbliżonym do pochodnych fenotiazyn.
2. Mają silne działanie p/wymiotne.
3. Silnie działają psychodepresyjnie.

Przedstawiciele

1. Haloperydol

-

działa p/psychotycznie, uspakajająco,

p/wymiotnie

-

w małych dawkach p/lękowo

-

Preparaty: Haloperidol, Trisedyl

2. Droperydol

-

silnie działa uspakajająco

-

obniża poziom lęku

-

działa p/wymiotnie

-

Preparat: Droperidol

Zastosowanie



Schizofrenia

Pochodne
difenylobutyropiperydyny -

Przedstawiciele:



Penflurodyl



Pimozyd



Fluspirylen

Neuroleptyki atypowe -
Pochodne dibenzoazepiny

Główną rolę ogrywa Klozapina
Klozapina
-działa silnie uspakajajaco
-słabo p/psychotycznie
-nie działa pobudzająco ani p/depresyjnie
-jest stosowana w leczeniu schizofrenii

opornej na inne leki lub w przypadku
nietolerancji innych leków

Działania niepożądane po
Klozapinie

-

leukopenia

-

napady drgawek

-

senność

-

zawroty i bóle głowy

-

tachykardia

-

ortostatyczne spadki ciśnienia

tętniczego

-

nudności

-

wymioty

-

hypertermia

-

reakcje skórne

Przeciwwskazania

-zaburzenia czynności szpiku
-psychoza alkoholowa
-zapaść krążeniowa
-depresja OUN
-niewydolność nerek, wątroby, krążenia

Preparat: Klozapol

Pochodne benzamidu

Są to słabe neuroleptyki.

Sulpiryd

-

Stosowany głównie w schizofrenii, stanach
depresyjnych w przebiegu schizofrenii

-

Może wywołać nadmierne uspokojenie,
senność

-

Przeciwwskazany jest w stanach
pobudzenia psychoruchowego z objawami
agresywności oraz w guzie
chromochłonnym nadnerczy

Neuroleptyki atypowe



Małe ryzyko

objawów

pozapiramidowych



Większa

skuteczność

terapeutyczna



Korzystny wpływ na

zaburzenia

poznawczwe

Risperidon



Mechanizm działania: blokowanie receptorów D

2

i 5-HT

2



Skuteczny zarówno w pierwszym epizodzie

psychozy, jak i w leczeniu podtrzymującym



Skuteczny w leczeniu objawów pozytywnych

i negatywnych oraz powodujacy poprawę w

zakresie funkcji poznawczych, przewyższając

znacznie neuroleptyki klasyczne - haloperidol



Zależne od dawki obj. pozapiramidowe oraz obj.

hiperprolaktynemii

Olanzapina



Działanie na receptory D

1-5

, 5-HT

2A/C

, 5-HT

3

, 5-

HT

6

, M

1-6

, α-1 oraz H

1



Skuteczny w leczeniu objawów schizofrenii

zarówno pozytywnych, jak i negatywnych -

skuteczność porównywalna lub większa od

leków klasycznych np. haloperidolu, przy

znacznie mniejszym nasileniu objawów

ubocznych zwłaszcza w zakresie objawów

pozapiramidowych.



Stosowany również w leczeniu zaburzeń

afektywnych dwbiegunowych – ma działanie

normotymiczne, skuteczny w przewlekłej,

opornej na leczenie bezsenności.



Działania niepożądane - częsty nawet bardzo

znaczny wzrost masy ciała, zaburzenia

gospodarki lipidowej oraz gospodarki glukozy,

stosunkowo znaczny potencjał cholinolityczny.

Kwetiapina



Selektywny bloker receptorów

D

2

i D

3

w układzie limbicznym.



Generalnie dobrze tolerowana.



Rzadko wywołująca objawy pozapiramidowe,
słabo wpływa na poziom prolaktyny.
(Szybko dysocjuje z wiązań z receptorem D

2

- po 12 h poziom wysycenia receptorów 0-
27%)

Aripiprazol



Stabilizator transmisji dopaminergicznej



Częściowy agonista receptora D

2

pre- i

postsynaptycznego



Antagonizm – wysokie stężenie DA
(płat limbiczny)



Agonizm – małe stężenie DA (kora
przedczołowa)