Ale jest problem ...

• Marzeniem każdego z nas jest

wyglądać dobrze.

• Dobrze to znaczy ładnie, zgrabnie,

atrakcyjnie – te przymiotniki

można mnożyć.

• Bo człowiek jest próżny.

• Nieprawda

- atrakcyjny wygląd

oprócz satysfakcji często ułatwia

życie, pozwala łatwiej nawiązywać

kontakty czy zdobyć lepszą pracę

Otyłość

dr Wacław Pawliszyn

Małopolska Wyższa Szkoła

Zawodowa

Pojawiającym się problemem
jest ... otyłość

Otyłość

definicja otyłości

1

• Otyłość jest zaburzeniem przemiany

energetycznej ustroju (z naruszeniem

jej homeostazy) spowodowanej

nadmierną podażą energii

zawartej w spożywanych pokarmach

w stosunku do zapotrzebowania

energetycznego organizmu

, a

której nadmiar magazynowany jest w

postaci

tkanki tłuszczowej

Otyłość

definicja otyłości

2

• Otyłość charakteryzuje

zwiększenie

masy ciała ponad przyjętą normę

• Zwiększenie masy ciała to głównie

zwiększenie ilości tłuszczu w organizmie

• Wzrost ilości tłuszczu jest głównie

wynikiem tworzenia

nowych komórek

tłuszczowych (adipocytów)

wypełnionych

trójglicerydami

• W dalszych fazach otyłości jest to wynik

hiperplazji (rozrostu) i hipertrofi

(przerostu) adipocytów

Otyłość

definicja otyłości

3

• Otyłość jest

chorobą przewlekłą

• Otyłości często towarzyszą liczne

powikłania

• Otyłość utrudnia życie i często jest

przeszkodą (na przykład zawodową)

• Otyłość

zwiększa

liczbę

przedwczesnych zgonów

• Otyłość zwiększa wydatki na opiekę

zdrowotną

Otyłość

komponenty kaskady

sytości

POKARM

Sensoryczny

Poznawczy

Po jedzeniu

Po wchłonięciu

Faza wczesna

Faza późna

Otyłość

koło sytości

Regulacja biologiczna



Mózg



Fizjologia i metabolizm



Odżywianie



Adaptacja środowiskowa

Otyłość

klasyfikacja otyłości

1

• Pod względem

etiopatogenetycznym:

• 1. Uwarunkowana genetycznie

• 2. Podwzgórzowa

• 3.

Pokarmowa (prosta)

• 4.

Uwarunkowana małą

aktywnością

fizyczną (prosta)

• 5. Spowodowana zaburzeniami pracy
gruczołów dokrewnych

Otyłość

klasyfikacja otyłości

2

• Pod względem

antropometrycznym, ze względu

na stopień otyłości:

• 1. Nadwaga

• 2. Otyłość miernego stopnia (I

0

)

• 3. Otyłość średniego stopnia (II

0

)

• 4. Otyłość dużego stopnia (III

0

)

• 5. Otyłość z zagrożeniem życia

Otyłość

klasyfikacja otyłości

3

• Pod względem histologicznym, ze

względu na obraz tkanki tłuszczowej:

• 1. Otyłość hypertroficzna
tkanka tłuszczowa mocna, twarda, zbita

• 2. Otyłość hyperplastyczna
tkanka tłuszczowa luźna, „rozlewająca

się”

• 3. Otyłość mieszana

w różnych miejscach różna tkanka

tłuszczowa

Otyłość

klasyfikacja otyłości

4

• Ze względów

antropometrycznych,

uwzględniając okres

powstawania otyłości:

• 1. Powstała w dzieciństwie

• 2. Powstała w młodości

• 3. Powstała w wieku późniejszym

Otyłość

klasyfikacja otyłości

5

• Ze względów antropometrycznych,

uwzględniając dynamikę rozwoju:

• 1. Otyłość statyczna

• 2. Otyłość dynamiczna

• Otyłość dynamiczna czasami trochę

gorzej rokuje,ale nie jest to

bezwzględną regułą

Otyłość

klasyfikacja otyłości

6

• Ze względu na kryteria

psychologiczno –

środowiskowe:

• 1. reaktywna (emocjonalna)

• 2. ewolucyjna

• 3. środowiskowa

Otyłość

epidemiologia otyłości

• Badania WHO MONICA (

MO

Nitoring of

trends and determinants

I

n

CA

rdiovascular

diseases):

• 50 do 75% badanych kobiet ma nadwagę

lub otyłość

• 50% badanych mężczyzn (za wyjątkiem

Chińczyków) ma nadwagę lub otyłość

• W niektórych krajach otyli stanowią 75%

populacji

• W Europie otyłość wzrosła do 40% populacji

• Otyłość niebezpiecznie wzrasta w krajach

byłego bloku wschodniego

Otyłość

epidemiologia otyłości -

Polska

• Badania Pol-MONICA:

• Warszawa, próba losowa,

wiek populacji 35 – 64 lata:

• Nadwaga występuje u 45,2%

mężczyzn i 35,1% kobiet

• Otyłość występuje u 22,4% mężczyzn i

29% kobiet

• Dynamika procesów wskazuje, że

zwiększa się otyłość, a zmniejsza

nadwaga

Otyłość

przyczyny otyłości

• Otyłość pierwotna (pokarmowa)

powstaje

zwykle wskutek współdziałania czynników

genetycznych, fizjologicznych i

środowiskowych

• Otyłość wtórna

jest zwykle jednym z

objawów innych chorób: metaboliczny7ch,

ośrodkowego układu nerwowego,

czynników hormonalnych, wad

chromosomalnych lub działania leków

Otyłość

przyczyny otyłości

pierwotnej

• Czynniki genetyczne:

obecnie uważa się, że czynniki genetyczne

mogą stanowić do 40% przyczyn

prowadzących do otyłości. Być może za

proces ten odpowiada kilka genów

(odpowiedzialnych za przyjmowanie

pokarmów i wydatkowanie energii)

• Leptyna kodowana przez gen ob jest przekaźnikiem

pomiędzy adipocytem a sektorem mózgu

odpowiedzialnym za magazynowanie tłuszczu.

Prawdopodobnie mózg otrzymuje mylną informację,

zaniżającą zasoby tłuszczu w ustroju

• Leptyna ta hamuje też syntezę i uwalnianie NPY

(neuropeptydu Y) zwiększającego apetyt i

podwyższającego poziom insuliny

Otyłość

przyczyny otyłości

pierwotnej 2

• Częstość występowania otyłości

wzrasta wraz z wiekiem

• U ludzi starych częstość

występowania otyłości ulega

obniżeniu

• Odżywianie człowieka reguluje

ośrodki

ośrodkowego układu

nerwowego, w szczególności:

ośrodki

podwzgórzowe, węchomózgowie,

układ limbiczny, twór siatkowaty,

jądra migdałowate i korę mózgową

Otyłość

przyczyny otyłości

pierwotnej 3

• Ośrodki te stale otrzymują i analizują

różnego rodzaju bodźce:

psychiczne,

nerwowe, hormonalne i metaboliczne

o

stanie odżywienia tkanek

• Na podstawie tych bodźców ośrodki te

kształtują uczucie głodu, sytości i apetyt

• Apetyt jest regulowany

częstością

posiłków, składem pożywienia, smakiem

i zapotrzebowaniem kalorycznym

ustroju

, po części też czynnością

przewodu pokarmowego

Otyłość

aminy wpływające na

uczucie głodu

• Na uczucie głodu w dużym stopniu wpływają

monoaminy (neurotransmitery):

• serotonina

– zmniejsza apetyt na węglowodany

• dopamina

– reguluje łaknienie hamując

przyjmowanie tłuszczów

• noradrenalina

– zwiększa apetyt na

węglowodany

Każda z tych monoamin może doprowadzić do

zmiany nawyków żywieniowych człowieka i w

efekcie do powstania otyłości

Otyłość

przyczyny otyłości

pierwotnej 5

• Wpływ stylu życia:

• W zasobnych społeczeństwach głównym

czynnikiem powodującym otyłość jest

zbyt mała aktywność fizyczna

• Prawie nigdy nie pokrywa się ona ze

zmniejszeniem ilości spożywanych

pokarmów

• Uwaga praktyczna:

kobiety

prowadzące

siedzący tryb życia są narażone na

otyłość

siedmiokrotnie

częściej,

mężczyźni czterokrotnie

Otyłość

przyczyny otyłości

pierwotnej 6

• Czynniki psychologiczne:

• U niektórych otyłych osób otyłość

negatywnie wpływa na życie i często jest

przyczyną kompleksów

• Czasami osoby otyłe, bojąc się odrzucenia i

braku akceptacji ze strony innych unikają

kontaktu z ludźmi

• Wtedy otyłość tłumaczy wszystkie życiowe

niepowodzenia, a jedzenie jest sposobem

odreagowania złości, smutku czy nudy

• Często istnieje przekonanie, że wszystko w

życiu się uda, gdy dana osoba schudnie

Otyłość

definicja otyłości

• Otyłość jest nie tylko defektem urody

• Otyłość jest chorobą

Otyłość

ocena stopnia otyłości

• Wskaźnik masy ciała BMI (Body

Mass Index):

• Najpopularniejszy ze wskaźników

otyłości

• BMI = masa ciała (kg) / wzrost

2

(m

2

)

• Użyteczność BMI wynika z jego prostoty

• BMI dobrze oddaje relacje między masą

ciała a wzrostem

Otyłość

ocena stopnia otyłości

2

• Interpretacja BMI:

•

BMI klasyfikacja ryzyko

chorób

  18,5 niedowaga niskie

• 18,5-24,5 prawidłowo przeciętne

• > 25

nadwaga:

• 25-29,9 okres przed otyłością podwyższone

• 30-34,9 otyłość I

0

podwyższone

• 35-39,9 otyłość II

0

wysokie

• > 40 otyłość III

0

bardzo

wysokie

•

Wg WHO, Genewa 1997

Otyłość

ocena stopnia otyłości

3

• Wskaźnik masy ciała (BMI) nie zawsze jest

adekwatny do rzeczywistości. Najczęstsze

przyczyny zafałszowań, to:

• Sportowcy i ci wszyscy, u których stwierdza

się silnie rozbudowaną tkankę mięśniową

• Szybko rosnące dzieci

• Kobiety w ciąży

• Starzy ludzie, u których występują

trudności z dokładnym pomiarem wzrostu

• BMI nie rozróżnia rozmieszczenia tkanki

tłuszczowej

Otyłość

ocena stopnia otyłości

4

• Stosunek obwodu talii do bioder

(wskaźnik WHR – waist to tip ratio):

• WHR = obwód bioder na wysokości

krętarzy wielkich (cm) / obwód talii w

połowie odległości między dolnym brzegiem

żeber a grzebieniem kości biodrowej (cm)

• Wskaźnik WHR pozwala na ocenę

rozmieszczenia tkanki tłuszczowej

• Uważa się, że WHR jest lepszym sposobem

oceny ryzyka zdrowotnego, niż BMI

Otyłość

ocena stopnia otyłości

5

• Prawidłowy WHR

ma zwykle wartość

0,70 –

0,74

• Otyłość typu „jabłko” (wisceralna) pojawia

się przy WHR równym lub wyższym niż 0,8

(kobiety) lub 1,0 (mężczyźni)

• Otyłość typu „gruszka” (udowo – pośladkowa)

pojawia się przy wskaźniku WHR niższym niż

0,8 (kobiety) lub 1,0 )mężczyźni)

• Wskaźnik WHR ma znaczenie tylko w

zestawieniu z innym wskaźnikiem masy ciała

Otyłość

ocena stopnia otyłości

6

• Obwód pasa:

• Obwód pasa jest również cennym

wskaźnikiem zdrowia

• Obwód pasa ponad 102 cm (mężczyźni) i

ponad 88 cm (kobiety):

• Często zaburzenia oddychania

• Wysokie ciśnienie tętnicze lub

nadciśnienie

• Wysoki poziom cholesterolu

• Wysokie ryzyko cukrzycy

Otyłość

ocena stopnia otyłości

7

• Pomiar grubości fałdu skórnego:

• Grubość fałdu skórnego jest bardziej

wartościowym pomiarem niż BMI,

szczególnie u ludzi starszych lub silnie

umięśnionych

• Pomiary wykonać należy w wielu punktach

(zwykle 10) oddzielnie dla górnej i dolnej

połowy ciała

• Czasem są trudności w uzyskaniu najbardziej

miarodajnych wyników (nierównomierne

rozmieszczenie tkanki tłuszczowej)

Otyłość

pomiar fałdu skórnego

2

• Typowe miejsca pomiaru

grubości fałdu skórnego:

• Okolica bródkowa

• Okolica podłopatkowa

• Okolica boczna klatki piersiowej na

wysokości X żebra

• Okolica boczna mięśnia szerokiego

uda

• Okolica uda ponad rzepką

• Okolica krawędzi pachowej mięśnia

piersiowego większego

Otyłość

ocena stopnia otyłości

8

• Dobrą metodą jest komputerowa ocena

stopnia otyłości i rozmieszczenia

tkanki tłuszczowej w organizmie

• Pozwala to na określenie wagi tkanki

tłuszczowej, wagi tkanki

pozatłuszczowej (mięśni, kości, skóry) i

ilość wody w ustroju (istotne w

przypadku odwodnienia lub obrzęków)

• Metoda ta pozwala dobrać najbardziej

optymalny program odchudzania

Otyłość

ocena stopnia otyłości

9

• Dokładnego pomiaru tkanki tłuszczowej

można też dokonać następującymi metodami:

• Tomografia komputerowa (CAT)

pozwala

określić powierzchnię i ilość tkanki

tłuszczowej wewnątrz jamy brzusznej

• Rezonans magnetyczny (NMR)

podobnie do

tomografii komputerowej

• Pomiar przewodnictwa elektrycznego

(TOBEC)

• Pomiar biologicznej impedacji (BIM)

(opór

elektryczny)

• Dwufazowa absorbcja rentgenowska

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

• Otyłość typu „gruszka” (udowo –

pośladkowa)

nazywana też

otyłością gynoidalną

znacznie częściej występuje u kobiet

WHR < 0,8 (kobiety) lub < 1,0 (mężczyźni)

zwiększony wymiar dwukrętarzowy

normalny (lub mało zwiększony) wymiar

miedzy mięśniami naramiennymi

po okresie przekwitania u kobiet pojawia

się ryzyko wystąpienia otyłości wisceralnej

takie samo, jak u mężczyzn

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

Otyłość typu „jabłko” (wisceralna, brzuszna)

zwana też

otyłością androidalną

tkanka tłuszczowa gromadzi się wewnątrz

jamy brzusznej (tłuszcz trzewny) WHR > 0,8

lub 1,0

powiększona klatka piersiowa

powiększony wymiar miedzy mięśniami

naramiennymi

większe ryzyko wystąpienia chorób

metabolicznych

ujemny bilans energetyczny pozwala na

łatwe pozbycie się tłuszczu brzusznego

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

• Otyłość regionalna

tkanka tłuszczowa odkłada się

tylko w niektórych regionach ciała

najczęściej spotykane, to: otyłość

karkowo – barkowa, piersiowa,

tułowiowa, brzuszna, miednicowa,

kończynowa

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

• Otyłość typu „H”

krótki tułów
szerokie barki
szerokie biodra
klatka piersiowa beczkowata
duży ciężar w stosunku do

wzrostu

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

• Otyłość typu „V”

krótki tułów
szerokie barki
wąska miednica
płaska klatka piersiowa
mały (K) lub duży (M) ciężar w

stosunku do wzrostu

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

• Otyłość typu „A”

długi tułów
wąskie barki
szeroka miednica
klatka piersiowa beczkowata
średni (K) lub duży (M) ciężar w

stosunku do wzrostu

Otyłość

rozmieszczenie tkanki

tłuszczowej

• Otyłość typu „I”

smukła sylwetka
długi tułów
wąskie barki
wąska miednica
klatka piersiowa płaska (M) lub

wąska (K)

mały ciężar ciała w stosunku do

wzrostu

Otyłość

rola i ilość tkanki

tłuszczowej

• Ciało noworodka zawiera 12% tłuszczu

• Dziecko 6-9 miesięcy zawiera 30% tłuszczu

• Młody mężczyzna posiada 15-18% tłuszczu

• Młoda kobieta posiada 20-25% tłuszczu

Otyłość

rola i ilość tkanki

tłuszczowej

• Tłuszcz w tkance

tłuszczowej stanowi główną

rezerwę energetyczną

ustroju i w 98% składa się z

trójglicerydów

• Tłuszcz odgrywa istotną

rolę w termoregulacji

ustroju

• Tłuszcz jest nośnikiem

witamin zawartych w

tłuszczach

• Tłuszcz jest źródłem energii

i nienasyconych kwasów

tłuszczowych

Otyłość

tłuszcz a uczucie sytości

• Tłuszcz słabiej niż inne składniki posiłków

hamuje łaknienie

• Słabo działa mechanizm rozciągania ścian

żołądka – wysoka wartość energetyczna

powoduje, że stosunkowo niewielka porcja

jedzenia posiada dużą wartość

energetyczną

• Tłuszcz przyspiesza opróżnianie żołądka

• Potrawy bogate w tłuszcz w niewielkim

tylko stopniu wymagają żucia

• Tłuszcz poprawiając walory smakowe

stanowi zachętę do wybierania potraw

sprzyjających tyciu

Otyłość

rozpoznawanie otyłości

• Otyłość można łatwo rozpoznać, biorąc

pod uwagę następujące elementy:

• Pomiar masy ciała, obwodów pasa i bioder

• Ocenę aktywności fizycznej pacjenta

• Historię otyłości w rodzinie

• Indywidualną historię otyłości

• Kompleksową ocenę stanu zdrowia

• Wywiad w kierunku palenia papierosów

• Profil lipidowy (na czczo)

• Pomiar ciśnienia tętniczego krwi

• Aktualne leczenie (może wpływać na masę

ciała)

Otyłość

palenie tytoniu

• Palenie tytoniu jest znacznie

silniejszym czynnikiem ryzyka, niż

otyłość

• Ryzyko zgonu osoby palącej o

prawidłowej masie ciała jest większe,

niż u niepalącej o BMI 30-35

• Jeżeli zaprzestanie palenia miałoby

spowodować przyrost masy ciała, to

jest to i tak mniejsze ryzyko zdrowotne,

niż pozostanie przy paleniu tytoniu

Otyłość

choroby związane z

otyłością 1

• Cukrzyca typu II

(insulinoniezależna)

około 80-90% otyłych choruje na cukrzycę

typu II

otyłość wisceralna (brzuszna) często

prowadzi do insulinooporności

• Nadciśnienie tętnicze

wzrost masy ciała o 20% powoduje trzykrotny

wzrost ryzyka nadciśnienia

nadciśnienie szczególnie często spotykamy w

otyłości wisceralnej (brzusznej)

ponad 80% otyłych po 50 r.ż. ma nadciśnienie

Otyłość

choroby związane z

otyłością 2

• Choroba niedokrwienna serca

choroba wieńcowa występuje u

ponad 40% osób z BMI > 25

Ryzyko choroby wieńcowej u

otyłych jest 1,5 raza większe, niż u

ludzi o prawidłowej masie ciała

BMI > 30 zwiększa ryzyko

choroby wieńcowej o 350%

Mężczyźni powyżej 65 lat z BMI

25-30 mają ryzyko choroby

większe o 72%

Otyłość

choroby związane z

otyłością 3

• Niewydolność sercowa

u osób otyłych ryzyko niewydolności

sercowej jest dwukrotnie wyższe

w przypadku masywnej otyłości z BMI >

40

rozwija się niewydolność prawej komory

serca z zaburzeniami oddychania i

nadciśnieniem w tętnicy płucnej –

stwarza to bardzo duże zagrożenie życia

• Udar mózgowy

zagrożenie u otyłych dwukrotnie wyższe

Otyłość

choroby związane z

otyłością 4

• Żylaki kończyn dolnych

wskutek

utrudnienia odpływu krwi z kończyn

• Nowotwory

złośliwe, szczególnie

macicy, sutka, pęcherzyka

żółciowego, jelita grubego, jajników i

prostaty

• Zaburzenia układu ruchu

głównie

wskutek zmian zwyrodnieniowych

lub zapalnych stawów, kręgosłupa i

kończyn dolnych. Prowadzi to często

do powstawania zespołów bólowych

Otyłość

choroby związane z

otyłością 5

• Kamica pęcherzyka żółciowego

u

kobiet otyłych występuje

sześciokrotnie częściej

• Zaburzenia oddychania

, szczególnie w

czasie snu w postaci hipowentylacji lub

pojawiania się zespołów bezdechu

• Zaburzenia miesiączkowania

,

hirsutyzm, gorszy przebieg ciąży

• Nietolerancja stresu

– stwierdzono, że

osoby otyłe są mniej odporne na

sytuacje stresowe

Otyłość

zasady leczenia

1

• Pierwsze Prawo

Tłuszczu:

• Wszystko, co zjadasz

ponad swoje

bezpośrednie potrzeby,

zamienia się w tłuszcz

Otyłość

zasady leczenia

2

• Drugie Prawo

Tłuszczu:

• Linia między

utrzymaniem bilansu a

jego przekroczeniem

jest cienka

Przykład wg NG 09/2004: spożywamy zaledwie o 5% więcej, niż
przewiduje dla nas norma 2000 kalorii dziennie, czyli o 100 kalorii
więcej. To jedna szklanka soku jabłkowego. W ciągu roku może to dać 5
kg masy ciała więcej.

Otyłość

zasady leczenia

3

• Zła żywność jest tania, łatwo dostępna,

mocno reklamowana, dostosowana do gustów

• Zdrowa żywność jest niereklamowana, trudno

dostępna i droga

Otyłość

zasady leczenia

3

• Zestaw Happy Meal z MD:

• Cheeseburger, cola, frytki (zestaw

dziecięcy)

• Big Mac, duża cola, średnie frytki, sałatka

kalifornijska

• razem 2470 kalorii

Otyłość

zasady leczenia

4

• Sposoby zmniejszania spożycia tłuszczu

w diecie:

• Ograniczenie tłuszczu dodawanego do

potraw (sosy, zasmażki, kraszenie, kanapki)

• Wybieranie produktów o obniżonej

zawartości tłuszczu (margaryny, majonezy,

wędliny, mleko i jego przetwory)

• Przygotowanie potraw ograniczające tłuszcz

(grillowanie, smażenie beztłuszczowe)

• Zmiana stylu żywienia: więcej warzyw,

owoców, chudych ryb, produktów zbożowych

Otyłość

zasady leczenia

5

• Poziom 1
nadwaga 5–20%

• Etap 1

odchudzanie bez nadzoru
programy w miejscu pracy lub

zamieszkania

niektóre programy komercyjne

• Etap 2

programy komercyjne

terapia behawioralna (psycholog)

Otyłość

zasady leczenia

6

• Poziom 2
nadwaga 20-40%

• Etap 2

programy komercyjne
terapia behawioralna (psycholog,

grupy terapeutyczne)

Otyłość

zasady leczenia

6

• Poziom 3
nadwaga 40-100%

• Etap 3

programy oparte na leczeniu

szpitalnym (ambulatoryjnie, grupy

terapeutyczne)

• Etap 4

indywidualne leczenia lekarskie
leczenie stacjonarne

Otyłość

zasady leczenia

7

• Poziom 4
nadwaga ponad 100%

• Etap 4

indywidualne leczenie lekarskie
leczenie stacjonarne

• Etap 5

leczenie chirurgiczne

Otyłość

zasady leczenia

8

• Najważniejsze elementy programu

leczenia otyłości:

• Grupowo lub indywidualnie

• Poradnictwo dietetyczne

• Ćwiczenia fizyczne

• Nadzór (profesjonalny lub nie)

• Żywność porcjowana (najlepiej

przemysłowo)

• Suplementy pokarmowe

• Uwzględnienie preferencji pacjenta

• Terapia behawioralna

Otyłość

leczenie dietetyczne

1

• Ubytek masy ciała i tempo tego ubytku zależą

od wielkości deficytu energetycznego (energia

uzyskana z pożywienia powinna być mniejsza

niż wydatkowana)

• Należy zacząć od deficytu 600 kcal dziennie

(czyli stosować dietę zapewniającą 1200 – 1300

kcal

• Optymalnie można uzyskać ubytek wagi o około

1 kg na tydzień, a mninimum 0,5 kg tygodniowo

• W przypadku wielkich otyłości stosuje się diety

o bardzo małej kaloryczności (VLCD) poniżej

800 kcal dziennie

Otyłość

leczenie dietetyczne

2

• Wartość kaloryczną posiłku

najlepiej wyliczyć wg wzoru:

• E = PPM + P + W + SDD + T

gdzie:
E = liczba kalorii dostarczana z pożywieniem
PPM = wartość przemiany spoczynkowej
P = energia wydatkowana na pracę
W = wydatek energetyczny na wzrost
SDD = swoiście dynamiczne działanie pokarmu
T = spichrzanie energii w postaci tkanki tłuszczowej

Otyłość

leczenie dietetyczne

3

• Dodatkowe zalecenia w czasie

stosowanie diety redukcyjnej:

• Ograniczyć spożycie tłuszczu

(widzialnego i niewidzialnego)

• Ograniczyć spożycie cukrów prostych

• Zwiększyć spożycie warzyw i owoców

• Unikać konsumpcji alkoholu

(całkowicie)

• Spożywać tłuszcze nienasycone

• Nie obniżać białka w diecie poniżej

1g/kg należnej masy ciała

Otyłość

rola wysiłku fizycznego

• Aktywność fizyczna stanowi

podstawowy element programu

odchudzającego

• Lepsze są względnie małe wysiłki przez

dłuższy okres czasu (na przykład

codziennie 1-2 godziny marszu)

• Dobrym wysiłkiem fizycznym jest pływanie

(nie obciąża kolan, bioder i kręgosłupa)

• Intensywność ćwiczeń powinna być

stopniowo zwiększana

• Zestaw i dobór ćwiczeń powinien być

akceptowany przez osobę odchudzającą

się

Otyłość

efekt jo-jo

• Uzyskanie trwałego obniżenia masy ciała

u ludzi otyłych (zwłaszcza w ‘starych”

otyłościach) może być bardzo trudne

• Często obserwuje się następowy przyrost

masy ciała

• Jeżeli często ponawia się próby

odchudzania z następowym przyrostem

masy ciała, mówimy o

efekcie jo-jo

• Efekt ten często cechuje się odpornością

na kolejne próby odchudzania

• W takich sytuacjach

lepiej utrzymać

nawet mniejszą, częściową redukcję

masy

ciała

Otyłość

leczenie otyłości

• Leczenie farmakologiczne

• Leki wspomagające leczenie otyłości powinny

być stosowane jako uzupełnienie leczenia

podstawowego (dieta + wysiłek fizyczny +

poprawa stylu życia), a nie zamiast tego

• Znane są dwa leki:

sibutramina

podwyższająca poziom neuroprzekaźników

(noradrenaliny i serotoniny) w mózgu i

orlistat

hamujący wchłanianie tłuszczu w

przewodzie pokarmowym

Otyłość

leczenie operacyjne

• Taki rodzaj leczenia zarezerwowany

powinien być wyłącznie dla

znacznych postaci otyłości (III

0

i

otyłości z zagrożeniem życia)

• Najbardziej preferowaną metodą jest

gastroplastyka

• Znacznie gorszą metodą są

zespolenia omijające i skracania

pętli jelitowych

Otyłość

inne metody walki

• Cellulolipoliza

wkłuwanie igieł (jak przy

akupunkturze) podłączonych do

generatora niskonapięciowego.

Wytwarzane pole elektromagnetyczne

oddziaływuje na komórki tłuszczowe

• Mezoterapia

podawanie w głąb skóry poprzez

iniekcje preparatów (o różnym

charakterze) poprawiających

metabolizm komórek i zmieniających

metabolizm komórek tłuszczowych

Otyłość

inne metody walki

2

• Liposukcja

uważana za metodę o najwyższej

skuteczności

przez niewielkie cięcie skórne (kilka

mm) wprowadza się ssawki, odsysając

część komórek tłuszczowych

można w ten sposób modelować ciało

Ryzyko zatorów tłuszczowych 1:70 000

pobierana tkanka tłuszczowa od 1,2 –

1,3 l (pacjent 55-60 kg) do 3,0 l

(pacjent 90 kg)

Otyłość

co nas czeka?

• Proszę samemu

ocenić te liczby:

• Od 16 200 w 1992

• Poprzez 63 100 w

2002

• Do planowanych

144 000 w 2004

Czy czeka nas właśnie to?