ANALIZA SEZONOWOŚCI

Wykład 5

WAHANIA SEZONOWE



zmiany nasilenia badanego zjawiska
powtarzające się co jakiś, w
przybliżeniu stały czas

•

stały, jednoznacznie określony czas

trwania

•

stosunkowo stała amplituda

PRZYCZYNY POWSTAWAŃ WAHAŃ
SEZONOWYCH



naturalne



społeczno - kulturalne

CZYNNIKI SKŁADAJĄCE SIĘ NA POZIOM DANEGO
ZJAWISKA W OKREŚLONYM MOMENCIE:



trend



składnik cykliczny



składnik sezonowy



składnik
nieregularny

t

t

t

t

t

I

S

C

T

Y









t

t

t

t

t

I

S

C

T

Y









DEKOMPOZYCJA SZEREGÓW
CZASOWYCH



identyfikacja wpływu szczególnie
interesującego lub ważnego
czynnika



eliminacja „zakłóceń” trendu

DEKOMPOZYCJA SZEREGÓW
CZASOWYCH



wyznaczanie trendu – np. za
pomocą średnich ruchomych



bezwzględny wskaźnik sezonowy:

S

n

= y

n

- ŷ

n



względny wskaźnik sezonowy:

S

n

= y

n

/ ŷ

n

PRZYKŁAD 1
ELIMINOWANIE WAHAŃ SEZONOWYCH I OBLICZANIE WSKAŹNIKÓW
SEZONOWOŚCI

TYPY WAHAŃ SEZONOWYCH

PROCES WYODRĘBNIANIA WAHAŃ
SEZONOWYCH (1)



wyodrębnienie trendu (określenie

modelu trendu)



wyznaczenie wartości

teoretycznych ŷ (wartość danego

zjawiska zgodnie z linią trendu)



obliczenie wskaźników sezonowości:

•

model addytywny S

n

= y

n

– ŷ

n

•

model multiplikatywny S

n

= y

n

/ ŷ

n

PROCES WYODRĘBNIANIA WAHAŃ
SEZONOWYCH (2)



Obliczenie surowych średnich
wskaźników sezonowości (średnie
dla jednoimiennych okresów)



Obliczenie współczynnika
korygującego



Obliczenie oczyszczonych
wskaźników wahań sezonowych

n

S

S

i

s

i





d

S

k

i

s





k

S

S

i

i

s

o





k

S

S

i

i

s

o



MAMY WAHANIA SEZONOWE
- I CO Z TEGO?



problemy:

•

prawne

•

fiskalne

•

organizacyjne

•

finansowe

METODY PRZEZWYCIĘŻANIA PROBLEMÓW
ZWIĄZANYCH Z SEZONOWOŚCIĄ



produkcja na zapas



organizacja i podział pracy



wydłużanie sezonu (w tym polityka cenowa)



dywersyfikacja rynków (geograficznie)



dywersyfikacja rynku (nowe segmenty
klientów, poszukiwanie nowych zastosowań
produktów i usług poza sezonem)



dywersyfikacja produktów

STRATEGIE ROZWOJU PRZEDSIĘBIROSTWA

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: H.I. Ansoff, Corporate Strategy, McGraw-Hill Book Comp. New York,
1964

MODEL H.I. ANSOFFA