Zaniki mięśniowe.
Zaniki mięśniowe.
Autorzy: Michał Kowalski oraz
Autorzy: Michał Kowalski oraz
Szczepan Kiełkiewicz
Szczepan Kiełkiewicz
Zaniki mięśniowe =
Zaniki mięśniowe =
DYSTROFIA MIĘŚNIOWA
DYSTROFIA MIĘŚNIOWA
Definicja:
Definicja:
Są to
objawiające
objawiające
się zmianami
się zmianami
we włóknach
we włóknach
mięśniowych i
. Są to choroby
. Są to choroby
dziedziczne. Dochodzi do zwyrodnień mięśni
dziedziczne. Dochodzi do zwyrodnień mięśni
poprzecznie prążkowanych. Zanik mięśni
poprzecznie prążkowanych. Zanik mięśni
jest przeważnie obustronny, a najczęściej
jest przeważnie obustronny, a najczęściej
mięśnie ksobne (tułowia) ulegają
mięśnie ksobne (tułowia) ulegają
zwyrodnieniu. Nie stwierdza się zaburzeń
zwyrodnieniu. Nie stwierdza się zaburzeń
czucia. Zmiany histopatologiczne polegają
czucia. Zmiany histopatologiczne polegają
na powiększeniu grupy mięśniowej,
na powiększeniu grupy mięśniowej,
podłużnym rozszczepieniu, zatarciu
podłużnym rozszczepieniu, zatarciu
poprzecznego prążkowania, zeszkliwieniem i
poprzecznego prążkowania, zeszkliwieniem i
zaniku. Rozwija się tkanka łączna i
zaniku. Rozwija się tkanka łączna i
tłuszczowa.
tłuszczowa.
RODZAJE dystrofii
RODZAJE dystrofii
Wyróżnić można wiele rodzajów.
Wyróżnić można wiele rodzajów.
Tak naprawdę w
Tak naprawdę w
organizmie człowieka jest wiele narządów i struktur, które
organizmie człowieka jest wiele narządów i struktur, które
mogą zanikać - od mięśni szkieletowych po rogówkę oka.
mogą zanikać - od mięśni szkieletowych po rogówkę oka.
Głównymi rodzajami dystrofii są:
Głównymi rodzajami dystrofii są:
A) DYSTROFIA MIĘŚNIOWA
A) DYSTROFIA MIĘŚNIOWA
:
:
dystrofia mięśniowa typu Duchenne'a i jej łagodniejsza
dystrofia mięśniowa typu Duchenne'a i jej łagodniejsza
odmiana typ Beckera, aystrofia twarzowo-łopatkowo-
odmiana typ Beckera, aystrofia twarzowo-łopatkowo-
ramienna, dystrofia dystalna i oczna.
ramienna, dystrofia dystalna i oczna.
B) MIOPATIE
B) MIOPATIE
:
:
m
m
iopatie strukturalne i miopatie
iopatie strukturalne i miopatie
metaboliczne.
metaboliczne.
C) RDZENIOWY ZANIK MIĘŚNI – S M A
C) RDZENIOWY ZANIK MIĘŚNI – S M A
od angielskiej
od angielskiej
nazwy (spinal muscular atrophy). Tą nazwą określamy
nazwy (spinal muscular atrophy). Tą nazwą określamy
choroby mięśni wynikające z uszkodzenia komórki ruchowej
choroby mięśni wynikające z uszkodzenia komórki ruchowej
rogu przedniego rdzenia. Wyróżniamy rdzeniowy zanik mięśni
rogu przedniego rdzenia. Wyróżniamy rdzeniowy zanik mięśni
typ I zwany chorobą Werniga-Hoffinann'a, rdzeniowy zanik
typ I zwany chorobą Werniga-Hoffinann'a, rdzeniowy zanik
typ II, rdzeniowy zanik mięśni typu pseudodystroficznego typ
typ II, rdzeniowy zanik mięśni typu pseudodystroficznego typ
III zwany chorobą Kugelberg-Welande.
III zwany chorobą Kugelberg-Welande.
D) ZANIK STARCZY MIĘŚNI
D) ZANIK STARCZY MIĘŚNI
– atrophia musculorum senilis.
– atrophia musculorum senilis.
E) ZANIKI MIĘŚNI W WYNIKU NIECZYNNOŚCI.
E) ZANIKI MIĘŚNI W WYNIKU NIECZYNNOŚCI.
OBJAWY dystrofii
OBJAWY dystrofii
1) Zeszczuplenie mięśni:
1) Zeszczuplenie mięśni:
a) zanik mięśni spowodowany odnerwieniem występuje w rdzeniowym zaniku
a) zanik mięśni spowodowany odnerwieniem występuje w rdzeniowym zaniku
mięśni, w neuropatiach, w stwardnieniu zanikowym bocznym.
mięśni, w neuropatiach, w stwardnieniu zanikowym bocznym.
b) niedorozwój mięśni występuje w miopatiach wrodzonych.
b) niedorozwój mięśni występuje w miopatiach wrodzonych.
2) Przerost mięśni:
2) Przerost mięśni:
a) prawdziwy - guzy mięśni,
a) prawdziwy - guzy mięśni,
b) rzekomy - przerost tkanką łączną po zaniku włókien mięśniowych występuje w
b) rzekomy - przerost tkanką łączną po zaniku włókien mięśniowych występuje w
dystrofiach, np. łydki chłopców z dystrofią typu Duchenne'a.
dystrofiach, np. łydki chłopców z dystrofią typu Duchenne'a.
3) Drżenia pęczkowe mięśni
3) Drżenia pęczkowe mięśni
- są wyrazem odnerwienia mięśnia.
- są wyrazem odnerwienia mięśnia.
4) Drżenia palców
4) Drżenia palców
- również wyraz odnerwienia.
- również wyraz odnerwienia.
5) Kurcze mięśni:
5) Kurcze mięśni:
a) w chorobach metabolicznych mięśni, np. w glikogenozach.
a) w chorobach metabolicznych mięśni, np. w glikogenozach.
b) w uszkodzeniu układu piramidowego, np. w stwardnieniu zanikowym bocznym.
b) w uszkodzeniu układu piramidowego, np. w stwardnieniu zanikowym bocznym.
6) Ból mięśni:
6) Ból mięśni:
a) stany zapalne,
a) stany zapalne,
b) guzy mięśni,
b) guzy mięśni,
c) bóle po wysiłku w miopatiach metabolicznych, głównie glikogenozach.
c) bóle po wysiłku w miopatiach metabolicznych, głównie glikogenozach.
7) Osłabienie siły mięśniowej:
7) Osłabienie siły mięśniowej:
a) stabilne w miopatiach wrodzonych,
a) stabilne w miopatiach wrodzonych,
b) powoli postępujące w dystrofiach i rdzeniowym zaniku mięśni,
b) powoli postępujące w dystrofiach i rdzeniowym zaniku mięśni,
c) występujące wyłącznie po wysiłku, w miastenii, miopatiach metabolicznych,
c) występujące wyłącznie po wysiłku, w miastenii, miopatiach metabolicznych,
d) występujące napadowo: w porażeniu okresowym rodzinnym.
d) występujące napadowo: w porażeniu okresowym rodzinnym.
8) Nadmierna męczliwość mięśni
8) Nadmierna męczliwość mięśni
po wysiłku w miastenii i w miopatiach
po wysiłku w miastenii i w miopatiach
metabolicznych
metabolicznych
9) Miotonia
9) Miotonia
-
-
przetrwały skurcz mięśnia w spoczynku ustępujący po pracy tym
przetrwały skurcz mięśnia w spoczynku ustępujący po pracy tym
mięśniem występuje w miotonii i w dystrofii miotonicznej.
mięśniem występuje w miotonii i w dystrofii miotonicznej.
Postacie dystrofii.
Postacie dystrofii.
Wyżej wspomniane objawy mogą dotyczyć
Wyżej wspomniane objawy mogą dotyczyć
wszystkich mięśni. W zależności od zajętych
wszystkich mięśni. W zależności od zajętych
mięśni rozróżniamy:
mięśni rozróżniamy:
a)
a)
postać oczną choroby
postać oczną choroby
- jeżeli zajęte są
- jeżeli zajęte są
mięśnie poruszające gałkami ocznymi.
mięśnie poruszające gałkami ocznymi.
b)
b)
postać opuszkową
postać opuszkową
-jeżeli zajęte są
-jeżeli zajęte są
mięśnie gardła i język.
mięśnie gardła i język.
c)
c)
postać kończynową
postać kończynową
-jeżeli zajęte są tylko
-jeżeli zajęte są tylko
mięśnie kończyn górnych lub i kończyn
mięśnie kończyn górnych lub i kończyn
dolnych.
dolnych.
Etiologia zaników mięśni.
Etiologia zaników mięśni.
Mięśniowy zanik
Mięśniowy zanik
może być następstwem:
może być następstwem:
- nieczynności – atrophia ex inactivata; najczęściej przy
- nieczynności – atrophia ex inactivata; najczęściej przy
schorzeniach kości, stawów, ścięgien i samych mięśni,
schorzeniach kości, stawów, ścięgien i samych mięśni,
- uwarunkowań genetycznych,
- uwarunkowań genetycznych,
- może wynikać z zaburzeń w unerwieniu – atrophia
- może wynikać z zaburzeń w unerwieniu – atrophia
trophoneurotica, choroby mózgu oraz przy uszkodzeniu i
trophoneurotica, choroby mózgu oraz przy uszkodzeniu i
zapaleniu nerwów,
zapaleniu nerwów,
- na skutek ucisku – atrophia e compressiva; powodowany
- na skutek ucisku – atrophia e compressiva; powodowany
przez guzy zapalne i zmiany nowotworowe, pasożyty,
przez guzy zapalne i zmiany nowotworowe, pasożyty,
rozlane nacieki białaczkowe.
rozlane nacieki białaczkowe.
Ogólny zanik mięśni
Ogólny zanik mięśni
wiąże się z zanikiem tkanki tłuszczowej
wiąże się z zanikiem tkanki tłuszczowej
i jest wynikiem charlactwa, zmiany występują obustronnie,
i jest wynikiem charlactwa, zmiany występują obustronnie,
symetrycznie, ale różne mięśnie mogą mieć różny stopień
symetrycznie, ale różne mięśnie mogą mieć różny stopień
zaniku. Przyczyną są najczęściej:
zaniku. Przyczyną są najczęściej:
- przewlekłe i wymęczające choroby zakaźne,
- przewlekłe i wymęczające choroby zakaźne,
- procesy nowotworowe,
- procesy nowotworowe,
- braki żywieniowe ilościowe i jakościowe.
- braki żywieniowe ilościowe i jakościowe.
BADANIA
BADANIA
Dla pełnej diagnostyki chorób mięśni konieczne jest przeprowadzenie
Dla pełnej diagnostyki chorób mięśni konieczne jest przeprowadzenie
badania podmiotowego - ustalenie początku i przebiegu choroby,
badania podmiotowego - ustalenie początku i przebiegu choroby,
ustalenie, czy jest chorobą nabytą czy wrodzoną, czy występuje
ustalenie, czy jest chorobą nabytą czy wrodzoną, czy występuje
rodzinnie czy sporadycznie.
rodzinnie czy sporadycznie.
Badanie przedmiotowe oraz badania dodatkowe, które musimy znać
Badanie przedmiotowe oraz badania dodatkowe, które musimy znać
przy tej jednostce chorobowej to:
przy tej jednostce chorobowej to:
1)
1)
biochemiczne:
biochemiczne:
a) kreatynokinaza (CK, dawniej CPK) - bardzo istotne badanie w dystrofii
a) kreatynokinaza (CK, dawniej CPK) - bardzo istotne badanie w dystrofii
mięśniowej i w zapaleniu wielomięśniowym,
mięśniowej i w zapaleniu wielomięśniowym,
b) badanie innych specyficznych enzymów.
b) badanie innych specyficznych enzymów.
2)
2)
elektrofizjologiczne (EMG)
elektrofizjologiczne (EMG)
pozwala na ustalenie poziomu
pozwala na ustalenie poziomu
uszkodzenia.
uszkodzenia.
a) uszkodzenie komórki rogu przedniego w rdzeniowym zaniku mięśni.
a) uszkodzenie komórki rogu przedniego w rdzeniowym zaniku mięśni.
b) zaburzenia przewodzenia w nerwie obwodowym, uszkodzenie nerwów
b) zaburzenia przewodzenia w nerwie obwodowym, uszkodzenie nerwów
obwodowych.
obwodowych.
c) zaburzenia przewodzenia nerwowo-mięśniowego w miastenii i zespołach
c) zaburzenia przewodzenia nerwowo-mięśniowego w miastenii i zespołach
miastenicznych.
miastenicznych.
d) zaburzenia błony mięśniowej głównie w tak zwanych kanałopatiach, np.
d) zaburzenia błony mięśniowej głównie w tak zwanych kanałopatiach, np.
w porażeniu okresowym rodzinnym czy w miotonii.
w porażeniu okresowym rodzinnym czy w miotonii.
e) uszkodzenie samego mięśnia (5), np. wrodzona dystrofia i miopatia lub
e) uszkodzenie samego mięśnia (5), np. wrodzona dystrofia i miopatia lub
nabyte zapalenie wielomięśniowe .
nabyte zapalenie wielomięśniowe .
3)
3)
biopsja mięśniowa
biopsja mięśniowa
czyli
czyli
badanie wycinka mięśnia - ocenia zmiany
badanie wycinka mięśnia - ocenia zmiany
zapalne, metaboliczne, czy strukturalne.
zapalne, metaboliczne, czy strukturalne.
4
4
)
)
badanie genetyczne: DNA
badanie genetyczne: DNA
.
.
Pozwala na rozpoznanie choroby,
Pozwala na rozpoznanie choroby,
ustalenie nosicielstwa choroby, może być stosowane jako badanie
ustalenie nosicielstwa choroby, może być stosowane jako badanie
prenatalne
prenatalne
Dystrofia mięśniowa typu Duchenne'a i jej łagodniejsza odmiana - typ
Dystrofia mięśniowa typu Duchenne'a i jej łagodniejsza odmiana - typ
Beckera.
Beckera.
Chorują tylko chłopcy, a
Chorują tylko chłopcy, a
nosicielkami są matki.
nosicielkami są matki.
Choroba
Choroba
występuje u jednego na 3300
występuje u jednego na 3300
urodzonych chłopców,
urodzonych chłopców,
objawy choroby
objawy choroby
ujawniają się około 4 roku życia
ujawniają się około 4 roku życia
:
:
często przewracają się i podnoszą się z
często przewracają się i podnoszą się z
trudem, trudno im wchodzić po
trudem, trudno im wchodzić po
schodach, nic biegają.
schodach, nic biegają.
Sylwetka chłopca
Sylwetka chłopca
jest bardzo
jest bardzo
charakterystyczna: widoczna jest
charakterystyczna: widoczna jest
nadmierna lordoza, odstające łopatki i
nadmierna lordoza, odstające łopatki i
grube łydki, chodzą "kaczkowato" i na
grube łydki, chodzą "kaczkowato" i na
palcach.
palcach.
Badania biochemiczne wykazują
Badania biochemiczne wykazują
podwyższony poziom CK
podwyższony poziom CK
(zwiększony około tysiąckrotnie),
(zwiększony około tysiąckrotnie),
badanie
badanie
EMG
EMG
wykazuje uszkodzenie
wykazuje uszkodzenie
pierwotne mięśniowe. Biopsja mięśnia
pierwotne mięśniowe. Biopsja mięśnia
wykazuje
wykazuje
brak dystrofiny
brak dystrofiny
- białka
- białka
otaczającego włókno mięśniowe.
otaczającego włókno mięśniowe.
Choroba stale powoli postępuje,
Choroba stale powoli postępuje,
przeciętnie około 10 roku życia dzieci
przeciętnie około 10 roku życia dzieci
przestają chodzić.
przestają chodzić.
Leczenie
Leczenie
jest wyłącznie objawowe, to
jest wyłącznie objawowe, to
znaczy łagodna rehabilitacja dla
znaczy łagodna rehabilitacja dla
zapobieżenia zniekształceniom kostnym
zapobieżenia zniekształceniom kostnym
i przykurczom mięśni.
i przykurczom mięśni.
Leczenie
Leczenie
ortopedyczne
ortopedyczne
- skrzywień kręgosłupa
- skrzywień kręgosłupa
czy wydłużanie ścięgien Achillesa -
czy wydłużanie ścięgien Achillesa -
należy bardzo dokładnie rozważyć.
należy bardzo dokładnie rozważyć.
Dystrofia twarzowo -
Dystrofia twarzowo -
łopatkowo – ramienna;
łopatkowo – ramienna;
dystrofia oczna.
dystrofia oczna.
Dystrofię twarzowo-łopatkowo-
Dystrofię twarzowo-łopatkowo-
ramienną
ramienną
dziedziczy się w sposób
dziedziczy się w sposób
autosomalny dominujący. Chorują
autosomalny dominujący. Chorują
więc zarówno mężczyźni, jak i
więc zarówno mężczyźni, jak i
kobiety. Przebieg choroby jest
kobiety. Przebieg choroby jest
bardzo różny, łagodny, nie
bardzo różny, łagodny, nie
postępujący, jak i szybki.
postępujący, jak i szybki.
Dystrofia dystalna i oczna
Dystrofia dystalna i oczna
jest
jest
rzadko spotykaną formą tej choroby.
rzadko spotykaną formą tej choroby.
MIOPATIE
MIOPATIE
MIOPATIE
MIOPATIE
wrodzone są chorobami o
wrodzone są chorobami o
łagodniejszym przebiegu niż dystrofie.
łagodniejszym przebiegu niż dystrofie.
Rozpoznajemy
Rozpoznajemy
różne postacie miopatii
różne postacie miopatii
,
,
głównie na podstawie badania wycinka mięśnia:
głównie na podstawie badania wycinka mięśnia:
w badaniach histochemicznych i w mikroskopie
w badaniach histochemicznych i w mikroskopie
elektronowym, które wykazują uszkodzenia
elektronowym, które wykazują uszkodzenia
struktury mięśnia lub jego metabolizmu. W
struktury mięśnia lub jego metabolizmu. W
pierwszym rzędzie i
pierwszym rzędzie i
najczęściej atakowane są
najczęściej atakowane są
mięśnie twarzy, szyi, przedramion, rąk, podudzia i
mięśnie twarzy, szyi, przedramion, rąk, podudzia i
stóp.
stóp.
Chorobie towarzyszą
Chorobie towarzyszą
też inne zaburzenia
też inne zaburzenia
(zaćma,
(zaćma,
łysienie,
łysienie,
zanik jąder
zanik jąder
, zaburzenia
, zaburzenia
miesiączkowania, choroby serca, zaburzenia
miesiączkowania, choroby serca, zaburzenia
mowy i połykania, zaburzenia w trawieniu,
mowy i połykania, zaburzenia w trawieniu,
zaburzenia słuchu, zmiany EKG i in.). Występuje
zaburzenia słuchu, zmiany EKG i in.). Występuje
raz na 10 000 osób.
raz na 10 000 osób.
Objawy mogą wystąpić we
Objawy mogą wystąpić we
wczesnym dzieciństwie, ale zwykle pojawiają się
wczesnym dzieciństwie, ale zwykle pojawiają się
u chorych w wieku około
u chorych w wieku około
20-30 lat
20-30 lat
, choć czasem
, choć czasem
występują dopiero w wieku dojrzałym.
występują dopiero w wieku dojrzałym.
Do miopatii strukturalnych zaliczamy:
Do miopatii strukturalnych zaliczamy:
1) wrodzone zaburzenia proporcji typów
1) wrodzone zaburzenia proporcji typów
metabolicznych włókien mięśniowych,
metabolicznych włókien mięśniowych,
2)miopatie mioturbularne,
2)miopatie mioturbularne,
3)miopatia nitkowata,
3)miopatia nitkowata,
4)miopatia typu "central cores".
4)miopatia typu "central cores".
Do miopatii metabolicznych należą:
Do miopatii metabolicznych należą:
1) miopatie tłuszczowe,
1) miopatie tłuszczowe,
2)glikogenozy,
2)glikogenozy,
a) choroba Pompego,
a) choroba Pompego,
b) miopatia McArdle'a.
b) miopatia McArdle'a.
SMA- rdzeniowy zanik
SMA- rdzeniowy zanik
mięśni.
mięśni.
Chorobę dziedziczy się w sposób
Chorobę dziedziczy się w sposób
autosomalny recesywny.
autosomalny recesywny.
Częstotliwość występowania podaje
Częstotliwość występowania podaje
się raz na 6000 do 10000. Rozróżnia
się raz na 6000 do 10000. Rozróżnia
się głównie 3 postacie tej choroby:
się głównie 3 postacie tej choroby:
Rdzeniowy zanik mięśni typ I
Rdzeniowy zanik mięśni typ I
zwany
zwany
chorobą Werniga-Hoffinann'a- kliniczne
chorobą Werniga-Hoffinann'a- kliniczne
objawy osłabienia i zaniku mięśni
objawy osłabienia i zaniku mięśni
widoczne są już w pierwszych
widoczne są już w pierwszych
miesiącach życia, dzieci te nigdy nie
miesiącach życia, dzieci te nigdy nie
chodzą.
chodzą.
Rdzeniowy zanik typ II-
Rdzeniowy zanik typ II-
jest
jest
łagodniejszą postacią, ale dzieci
łagodniejszą postacią, ale dzieci
przestają chodzić do 10 roku życia.
przestają chodzić do 10 roku życia.
Rdzeniowy zanik mięśni typu
Rdzeniowy zanik mięśni typu
pseudodystroficznego typ III
pseudodystroficznego typ III
zwany
zwany
chorobą Kugelberg-Welande jest
chorobą Kugelberg-Welande jest
postacią łagodną.
postacią łagodną.
Leczenie objawowe
Leczenie objawowe
- rehabilitacja i
- rehabilitacja i
ewentualnie zabiegi ortopedyczne.
ewentualnie zabiegi ortopedyczne.
Wrodzone uszkodzenie wielonerwowe to
Wrodzone uszkodzenie wielonerwowe to
choroba Charcot-Marie-Tooth, dziedziczy
choroba Charcot-Marie-Tooth, dziedziczy
się ją w sposób autosomalny
się ją w sposób autosomalny
dominujący. Początki objawów występują
dominujący. Początki objawów występują
w dzieciństwie: opadają stopy,
w dzieciństwie: opadają stopy,
występuje osłabienie mięśni podudzi.
występuje osłabienie mięśni podudzi.
Pacjenci chodzą w sposób tzw. bociani.
Pacjenci chodzą w sposób tzw. bociani.
Leczenie i rehabilitacja.
Leczenie i rehabilitacja.
Pomocne są sterydy.
Pomocne są sterydy.
Przy kłopotach z sercem wszczepia się rozrusznik lub zastosowuje się leki
Przy kłopotach z sercem wszczepia się rozrusznik lub zastosowuje się leki
przeciwarytmiczne.
przeciwarytmiczne.
W niektórych przypadkach, aby usprawnić chorego, stosuje się zabieg
W niektórych przypadkach, aby usprawnić chorego, stosuje się zabieg
chirurgiczny stabilizujący staw czy równoważący napięcie
chirurgiczny stabilizujący staw czy równoważący napięcie
przeciwstawnych mięśni.
przeciwstawnych mięśni.
Duże znaczenie ma stosowanie diety bogatej w białko oraz witaminy.
Duże znaczenie ma stosowanie diety bogatej w białko oraz witaminy.
Nie istnieje leczenie przyczynowe. Nie ma leku. którego podanie u
chorych z dystrofią byłoby celowe.
chociaż istnieje kilka doniesień
potwierdzających korzystny wpływ prednizonu na przedłużenie życia u
chorych i przyrost masy mięśniowej. Postulowano również korzystne
działanie przeszczepu szpiku kostnego jako uzupełnienie brakującej
dystrofiny. Zitter i Allsop zaproponowali postępowanie objawowe, obok
usprawniania ruchowego zajęcia z rodzicami. Doświadczony terapeuta
powinien uświadomić rodzinie i samemu dziecku, że:
• można przewidzieć niektóre powikłania dystrofii,
• można wydłużyć czas samodzielnego poruszania się dzięki odpowiedniemu
usprawnianiu i okresowemu stosowaniu stabilizatorów,
• jeśli kiedyś zostanie opracowane postępowanie przyczynowego największą
szansę na leczenie będą miały dzieci w dobrej formie fizycznej.
Leczenie
Leczenie
i rehabilitacja.
i rehabilitacja.
Badanie przez fizjoterapeutę.
Każde dziecko przed rozpoczęciem ćwiczeń winno być zbadane przez
rehabilitanta. Wykonuje się testy wydolności czynnościowej dla
obręczy barkowej i kończyny górnej, dla obręczy biodrowej i kończyny
dolnej, oraz manualną ocenę mięśni.
Na podstawie corocznego punktowego określenia siły mięśniowej można
ustalić szybkość postępowania choroby, przebieg gwałtowny to roczne
pogorszenie >10%, przebieg umiarkowany 5-10% i powolny <5%
pogorszenia stanu rocznie.
W badaniu uwzględnia się następujące mięśnie:
• czworoboczne cz. górną i dolną
• piersiowe
• najszersze grzbietu
• trójgłowe ramienia
• równoległoboczne
• biodrowo-lędżwiowe
• naramienne
• zębate przednie
• czworogłowe uda
• pośladkowe wielkie, średnie
• piszczelowe przednie
• brzucha.
Warunkiem rzetelności pomiarów jest wykonywanie badania zawsze
przez tę samą osobę.
Leczenie i rehabilitacja.
Leczenie i rehabilitacja.
Zadaniem usprawniania jest przeciwdziałanie:
1. Postępującemu zanikowi mięśni
2. Zmniejszaniu się zakresów ruchu w stawach
3. Utracie zdolności chodzenia
4. Pogarszaniu się wydolności oddechowej
5. Urazom psychicznym dziecka i jego rodziny
6. Zmniejszaniu się ogólnej wydolności czynnościowej
7. Postępującej skoliozie
8. W razie potrzeby bólom
Strategia opieki domowej
powinna polegać na zaangażowaniu
opiekunów w proces usprawniania ruchowego, doszkalaniu, wykorzystaniu
pomocy osób drugich, stowarzyszeń i fundacji.
Zapobieganie powstawaniu zniekształceń nakłada obowiązek
prowadzenia ćwiczeń rozciągających i pozycjonowania, włącznie z użyciem
aparatów stabilizujących.
Należy codziennie wykonywać ćwiczenia rozciągające i stosować
odpowiednie szynowania zewnętrzne. Obecnie chirurdzy -ortopedzi
próbują wydłużać ścięgna Achillesa.
Bardzo ważne jest stosowanie ćwiczeń oddechowych od samego
początku razem z nauką kaszlu. Również rodzina powinna być
poinstruowana jak należy wykonywać drenaż ułożeniowy, oklepywanie
i wspomagać kaszel. Dziecko z dystrofią winno być pod stałą opieką
pulmunolga. Do zadań terapeuty należy również pomoc w
zorganizowaniu otoczenia w miejscu zamieszkania dziecka tak. aby
zaadaptować sprzęty do jego potrzeb i możliwości.
Leczenie i rehabilitacja.
Leczenie i rehabilitacja.
Wózki inwalidzkie.
Zakup wózka powinien być ostatecznością po wyczerpaniu innych sposobów
umożliwienia poruszania się. Bywa. że dziecko zazna komfortu korzystania z wózka
[większa niezależność wygoda, mniejszy wysiłek] i nie chce korzystać z możliwości
chodzenia w aparatach. Niestety z wykorzystaniem wózka wiąże się nasilenie
przykurczy i wstąpienie skoliozy. Dlatego nawet wtedy, gdy dziecko nie chodzi,
należy codziennie go pionizować na stole pionizacyjnym.
Nie wolno dopuścić do otyłości
, trzeba zapobiegać deformacjom kręgosłupa. Z
obserwacji wynika. że pojawia się skrzywienie wypukłością zwrócone w stronę ręki
dominującej, należy zatem co jakiś czas zmieniać manetkę sterowniczą przy wózku.
Pamiętajmy. że istnienie kyfoskoliozy będzie dodatkowo ograniczać sprawność
układu oddechowego i utrudniać pracę i tak już osłabionym mięśniom oddechowym.
W kinezyterapii dziecka z dystrofią
nie wolno narażać go na ból. Ból pojawia
się najczęściej podczas ćwiczeń rozciągających. Jeżeli ból stanowi problem należy
mu przeciwdziałać.
Zajęcia w wodzie należałoby podzielić na trzy części:
1. Ćwiczenia oswajające z wodą i ćw. czynne w odciążeniu dla tych grup mięśniowych,
które najtrudniej jest ćwiczyć w środowisku naturalnym
2. Ćwiczenia doskonalące lokomocję. zabawy i gry w pozycji stojącej
3. Ćwiczenia oddechowe wraz z pływaniem na dystansie.
Z fizykoterapii stosuje się.
• kąpiele solankowe
• masaż wirowy
• łagodny masaż klasyczny
• ultradźwięki o małym natężeniu 0, 1-0, 2 W/cm przykręgosłupowo w celu uzyskania
ogólnego wpływu autonomicznego i poprawę ukrwienia tętniczego
• elektrostymulację prądem niskiej czętotliwości.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę