Bank i jego otoczenie

Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw,

działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania

czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod

jakimkolwiek tytułem zwrotnym (Prawo bankowe art. 2).

Banki i oddziały banków zagranicznych w Polsce – instytucje

finansowe, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów (i/lub

bliskich substytutów depozytów) lub innych funduszy zwrotnych od

podmiotów innych niż monetarne instytucje finansowe oraz udzielaniu

kredytów i/lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własny

rachunek (Narodowy Bank Polski, Instrukcja wypełniania formularzy

sprawozdawczych na potrzeby statystyki monetarnej dla banków

stosujących MSR).

1

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart

Bank i jego otoczenie

Czynnościami bankowymi są (Prawo bankowe art. 5 ust 1 ):

/czynności zastrzeżone dla banków/

1. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z

nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków
tych wkładów,

2. prowadzenie innych rachunków bankowych,

3. udzielanie kredytów,

4. udzielanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie

akredytyw,

5. emitowanie bankowych papierów wartościowych,

6. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

6a. wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego

7. wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla

banku w odrębnych ustawach.

2

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart

Bank i jego otoczenie

Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o

ile są one wykonywane przez banki (Prawo bankowe art. 5 ust

2):

1. udzielanie pożyczek pieniężnych,

2. operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których

przedmiotem są warranty,

3. wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich

użyciu,

4. terminowe operacje finansowe,

5. nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,

6. przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz

udostępnianie skrytek sejfowych,

7. prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,

8. udzielanie i potwierdzanie poręczeń,

9. wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów

wartościowych,

10. pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz

rozliczeń w obrocie dewizowym.

3

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart

Bank i jego otoczenie

Czynności, które poza czynnościami bankowymi, mogą

wykonywać banki:

(Prawo bankowe art. 6 ust. 1

•

obejmowanie lub nabywanie akcji i praw z akcji, udziałów innej
osoby prawnej i jednostek uczestnictwa w funduszach
inwestycyjnych,

•

zaciąganie zobowiązań związanych z emisją papierów
wartościowych,

•

dokonywanie obrotu papierami wartościowymi,

•

dokonywanie na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zamiany
wierzytelności na składniki majątku dłużnika,

•

nabywanie i zbywanie nieruchomości,

•

świadczenie usług konsultacyjno-doradczych w sprawach
finansowych,

•

świadczenie usług certyfikacyjnych w rozumieniu przepisów o
podpisie elektronicznym…

•

świadczenie innych usług finansowych.

4

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart

Bank i jego otoczenie

Rola banków w gospodarce:

1. Pośrednik – przekształcanie otrzymanych depozytów w

kredyty udzielane w celu dokonywania przede wszystkim
inwestycji,

czyli

pośrednictwo

miedzy

podmiotami

nadwyżkowymi i deficytowymi,

2. Płatnik – realizowanie płatności w imieniu klientów,

3. Gwarant – zobowiązanie się banku do pokrycia zadłużenia

klientów, gdy ci nie będą zdolni do zapłaty,

4. Agent – działanie w imieniu klientów w zakresie

zarządzania ich własnością lub emitowania i wykupywania
ich papierów wartościowych,

5. Realizator polityki rządu – regulowanie podaży pieniądza

(bank centralny)

5

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart

Bank i jego otoczenie

Organizacja systemu bankowego w Polsce:

1. Narodowy Bank Polski – realizuje funkcje:

a. centralnego banku państwa

b. banku emisyjnego – emituje znaki pieniężne w postaci

banknotów i monet, będących prawnym środkiem płatniczym
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz organizuje obrót
gotówkowy,

c. banku banków – przez oddziaływanie na banki komercyjne, w

celu realizacji polityki pieniężnej, za pomocą instrumentów
polityki pieniężnej, którymi są:

•

rezerwa obowiązkowa,

•

operacje otwartego rynku,

•

operacje depozytowo – kredytowe,

•

kurs walutowy,

2. Banki komercyjne – świadczące usługi finansowe, których zakres

określony jest przez specyfikę ich działalności.

6

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart

Bank i jego otoczenie

Podstawowe regulacje normujące działalność

banku:

1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe,

2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku

Polskim,

3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i

bankach hipotecznych,

4. Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków

spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.

7

Rachunkowość w banku – dr Marta Gawart