Wspólna polityka UE (wspólne

obszary integracji)

• TRAKTAT RZYMSKI:

• Wspólna polityka rolna
• Wspólna polityka handlowa
• Wspólna polityka konkurencji
• Wspólna polityka transportowa

• JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI:

• + Wspólna polityka ochrony środowiska
• + Wspólna polityka badań i rozwoju
• + Wspólna polityka społeczna

Wspólna polityka rolna (WPR)

• WPR (Common Agricultural Policy)

CAP) -jedna z najważniejszych
polityk wspólnotowych,

• WPR - jeden z najbardziej spornych

problemów w rozwoju Wspólnoty.

• Wydatki na realizację WPR

stanowią największą pozycję w
budżecie UE (49,6% - w 1999 r. bez
wydatków strukturalnych).

Wspólna polityka rolna

(WPR)

Cele WPR zostały określone w Art..

39 Traktatu Rzymskiego:

• zapewnienie odpowiedniego poziomu

życia ludności rolniczej,

• ustabilizowanie rynków rolnych
• zapewnienie zaopatrzenia w produkty

rolne po „rozsądnych cenach”,

• modernizacja rolnictwa

europejskiego

Wspólna polityka rolna

(WPR)

• W procesie tworzenia WPR przyjęto 3 zasady:

1.

Jednolitości rynku (brak ograniczeń w

handlu towarami wewnątrz Wspólnot,
wspólny poziom cen, wspólne zasady
konkurencji, wspólne przepisy weterynaryjne
i fitosanitarne, wspólna ochrona rynku przed
importem z zewnątrz, wspólne wspieranie
eksportu do krajów trzecich),

2. Preferencji wspólnotowych (pierwszeństwo

zbytu na rynku dla własnych produktów),

3.Finansowej solidarności (koszty prowadzenia

WPR są ponoszone przez wszystkie kraje
członkowskie)

Wspólna polityka rolna

(WPR)

W celu realizacji WPR, od 1962 r.:
• przeprowadzono wspólną organizację

rynków rolnych m.in.. Wieprzowiny, mleka,
wołowiny, cukru, nieprzetworzonych
owoców i warzyw, roślin oleistych i wina,

• stworzono Fundusz Orientacji i Gwarancji

Rolnej, z którego pokrywa się wspólne
wydatki na rolnictwo,

• WPR okazała się b. kosztowna i trudna do

utrzymania w swojej pierwotnej formie -
spowodowała gwałtowny przyrost
żywności (nadwyżki)

Wspólna polityka rolna

(WPR)

• W 1992 r. postanowiono dokonać reformy

WPR, z zamiarem zrównania popytu i
podaży. Metody:

• system odłogowania ziemi,
• kontyngenty produkcyjne (quotas),
• obniżenie cen interwencyjnych (co zostało

zrekompensowane rolnikom w drodze
bezpośrednich subwencji),

• 1999 - szczyt EU w Berlinie - dalsza

stabilizacja wydatków w kontekście
rozszerzenia

Wspólna polityka handlowa

• Unia celna obok zniesienia ceł zakładała też

prowadzenie wspólnej polityki handlowej
wobec krajów trzecich,

• Proces dochodzenia do unii celnej miał trwać

na mocy TR o EWG 12 lat (1958-1969).
1.07.1968 r. - wprowadzono unię celną. Inne
narzędzia polityki handlowej (środki polityki
eksportowej, ochrona przed dumpingiem i
nadmiernym subsydiowaniem) - ujednolicono
1.01. 1970.

• W tym momencie Wspólnota przejęła od

państw członkowskich uprawnienia w
zakresie zawierania umów handlowych.

Wspólna polityka handlowa

• Stosowne kompetencje zostały

przeniesione z rządów krajowych na KE
(KE reprezentuje państwa członkowskie w
negocjacjach handlowych z krajami
trzecimi i w ramach organizacji
międzynarodowych (np..GATT, WTO,
OECD),

• WE zawierają z krajami trzecimi

zasadniczo 3 rodzaje umów: gospodarczo-
handlowe, o stowarzyszeniu, umowy
sektorowe (odnoszące się do
poszczególnych dziedzin).

Wspólna polityka handlowa

• Układ o Stworzeniu Europejskiego Obszaru

Gospodarczego (EOG) z 1992 r. z Islandią,
Liechtensteinem i Norwegią - opiera się na
zasadzie „czterech wolności”,

• Umowa o stowarzyszeniu pomiędzy WE a

krajami Europy Środkowej i Wschodniej (w
tym z Polską) z 1991 r. oraz Cyprem i Maltą,

• Z Turcją - o unii celnej,
• Z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku -

Konwencja z Lome,

• Z krajami basenu Morza Śródziemnego - zbiór

umów prowadzących do partnerstwa Euro-
Śródziemnomorskiego do 2010 r.).

Polityka konkurencji

• Tworzenie jednolitego rynku wymagało

stworzenia reguł w dziedzinie konkurencji, tak
aby nie mogła ona być zakłócana przez
działanie podmiotów gospodarczych lub
rządów. W ten sposób wykształciła się wspólna
polityka w dziedzinie konkurencji, obejmująca
przede wszystkim kontrolę:

• fuzji przedsiębiorstw,
• porozumień pomiędzy przedsiębiorstwami i

ewentualnego wykorzystywania przez nie
pozycji dominującej na rynku,

• warunków działania monopoli państwowych,
• reguł rządzących pomocą państwa,

Polityka konkurencji

•

Celem WE jest zapewnienie jednakowych warunków
wszystkim podmiotom gospodarczym (TR, art..85):

•

zakaz tworzenia karteli kontrolujących dany rynek,

•

zakaz uzależniania zawarcia umów od przyjęcia
przez strony dodatkowych zobowiązań,

•

zakaz nadużywania przez przedsiębiorstwa pozycji
dominującej na rynku,

•

Współpraca dozwolona jest tylko wtedy, gdy można
udowodnić, że jest niezbędna dla poprawy produkcji
lub dystrybucji towarów albo wdrożenia postępu
technicznego lub ekonomicznego, przy czym
konsumenci powinni uzyskać stosowną część
korzyści będących skutkiem tych przedsięwzięć.

Polityka konkurencji

• Prawa Wspólnoty są nadrzędne, a państwa

członkowskie nie mogą wprowadzać przepisów
prawnych sprzecznych z treścią Traktatu.

• Subsydiowanie i dumping są zakazane,

aczkolwiek w odniesieniu do subsydiów istnieją
pewne wyjątki:

1. Pomoc o charakterze socjalnym.
2. Dotacje w razie klęski żywiołowej lub innych

nadzwyczajnych wydarzeń.

3. Pomoc dla regionów przeżywających

szczególne trudności.

4. Dotacje wspomagające przedsięwzięcia służące

„wspólnemu interesowi europejskiemu”
(Decyzje podejmuje Wspólnota)

Polityka transportowa

• Przewidziana już w TR o EWG, jednak jej

wdrażanie przebiegało powoli.

• Właściwy program integracji transportu został

przyjęty przez Radę UE dopiero w 1985 r.

• Wspólny rynek transportowy zaczął

funkcjonować z początkiem stycznia 1993 r., a
więc wraz z JRE.

• Przewidziano kilka wyjątków opóźniających

całkowitą liberalizację do końca 2004 r.

• W kształtowaniu polityki transportowej dużą

rolę odegrała Biała Księga KED (2.12.1992r.),
zawierająca scenariusz rozwoju transportu
WE.

Polityka transportowa

• W Traktacie z Maastricht z 1992 r.

przewidziano budowę sieci
transeuropejskich (Transeuropean
Networks - TENs), w tym połaczeń
transportowych, telekomunikacyjnych i
energetycznych.

• Na szczycie w Essen w 1994 r.

uzgodniono 14 priorytetów do realizacji
w ramach TENs.

• Program budowy TENs jest zaplanowany

do 2010 roku.

Wspólna polityka ochrony

środowiska

• Konieczność utworzenia wspólnej polityki

ochrony środowiska uznano już na początku
lat 70

• Stosowne zapisy traktatowe powstały jednak

dopiero w JAE, Traktacie z Maastricht, i w
Traktacie Amsterdamskim.

• Podstawową linią przyjętej polityki ochrony

środowiska jest koncentracja na działaniach
prewencyjnych.

• Stosuje się ponadto bezwzględnie zasadę

„ten kto zanieczyszcza środowisko - płaci”.

Polityka w dziedzinie badań i

rozwoju

• Ma swoje źródło w pierwszych poczynaniach EWWiS

oraz Euratomu. Początkowo koncentrowała się na
zagadnieniach energetycznych.

• Następnie w Hadze (1969) i w Paryżu (1972) za cele

tej polityki uznano wzmocnienie bazy technologicznej
i konkurencyjności wspólnotowego przemysłu.

• W JAE (1986) uzgodniono, że częścią zadań

Wspólnoty jest nadzór nad badaniami naukowymi i
rozwojem technologicznym, realizowanie własnych
programów badań i wspomaganie takowych w
krajach członkowskich.

• „Celem Wspólnoty jest wzmocnienie naukowych i

technologicznych podstaw rozwoju Wspólnoty i
wspieranie jej większej konkurencyjności na
poziomie międzynarodowym”

Polityka społeczna

• TR o EWG - przewiduje utworzenie Europejskiego

Funduszu Socjalnego, mającego wspomagać wzrost
zatrudnienia i poprawę życia (w praktyce
wykorzystany jako narzędzie w prowadzeniu polityki
regionalnej),.

• 1991 - państwa członkowskie (oprócz UK) przyjęły

Kartę Podstawowych Praw Socjalnych, która została
dołączona do Traktatu z Maastricht.

• Protokół ten obejmuje takie kwestie jak: swobodę

przemieszczania pracowników, „uczciwą zapłatę”,
poprawę warunków pracy, ochronę socjalną, swobodę
stowarzyszeń, prawo do zbiorowych negocjacji
szkolenie zawodowe, jednakowe traktowanie
mężczyzn i kobiet, ochronę zdrowia i bezpieczeństwa
i miejscu pracy.

• 1999- na szczycie UE w Kolonii podpisano „Pakt na

rzecz Zatrudnienia”, zapowiadający dalsze
zacieśnienie współpracy w tej dziedzinie.

Polityka na rzecz ochrony

konsumentów

• Podstawową zasadą polityki ochrony

konsumenta stała się pełna odpowiedzialność
producenta (lub importera) za sprzedawany
towar.

• Z biegiem czasu polityka ochrony konsumenta

rozszerzyła się na wiele innych zagadnień jak
np.. Sprzedaż obnośną, kredyty konsumenckie,
produkty turystyczne.

• Akty prawne WE nakładają na UE obowiązek

utworzenia jednolitych wymogów dotyczących
produktów i ich wymiany na JRE.

• Traktat o UE zdefiniował po raz pierwszy tę

politykę jako samodzielną dziedzinę, Traktat
Amsterdamski dodatkowo ją umocnił.