Zasady Tlenoterapii
Tlen
Tlen jest składnikiem powietrza
atmosferycznego niezbędnym do życia;
jego zawartość w powietrzu wynosi
20,95%
Tlen powinien być traktowany jak
każdy inny lek, powinien być
podawany w określonych dawkach i
z reguły z zaleceń lekarskich (nie
dotyczy nagłych przypadków
Niedotlenienie
W razie niedoboru tlenu dochodzi
do niedotlenienia tkanek, sinicy,
pacjent reaguje dusznością.
Definicje
Tlenoterapia-
wszelka forma
podaży tlenu w
stężeniu
wyższym od
atmosferycznego
Wentylacja -
proces wymiany
gazowej w
upowietrznionyc
h strukturach
płuc.
Definicje
Hipoksemia -
stan
niedostatecznego
wysycenia krwi
tlenem.
Hipoksja -
stan
niedostatecznego
zaopatrzenia tkanek w
tlen w stosunku do
zapotrzebowania. Może
być wynikiem
hipoksemii, ale także
niedostatecznego
przepływu krwi, niskiego
stężenia hemoglobiny lub
jej dysfunkcji, czasem
zbyt intensywnego
metabolizmu
Cele stosowania
tlenoterapii
Wzbogacenie wdychanego powietrza
odpowiednia dawką tlenu aby ułatwić
choremu oddychania.
Zwiększenie ciśnienia cząsteczkowego tlenu
we krwi w celu uniknięcia hipoksji.
Wskazania do tlenoterapii
W stanach klinicznych bezpośredniego
zagrożenia życia, gdzie można
domniemywać obecności hipoksemii
.
W stanach gdzie hipoksemia jest
udowodniona na podstawie objawów
klinicznych i pomiarów obiektywnych
.
Oporowe nadciśnienie płucne
Wskazania do tlenoterapii
Hipoksja
Niedokrwistości
Choroby płuc
Wstrząs
Stany pooperacyjne
Przeciwwskazania do
tlenoterapii
Wady serca, gdzie przepływ
systemowy zależy od wysokiego
oporu płucnego.
Warunki techniczne tlenoterapii przy
wentylacji workiem resuscytacyjnym
W resuscytacji
podajemy tlen
stuprocentowy.
Przepływ minimum
5 l/min. Do worka
samorozprężalneg
o należy dołšczyć
rezerwuar tlenu
(np. rurkę
karbowanš) na
zawór wlotowy.
Schemat układu „T”
Schemat układu „T”
Ogólne zasady stosowania
tlenu
Pomijając krótkie epizody terapii tlenem musi
on być ogrzany i nawilżony. Temp.: minimum
34°C, maksimum 37°C, wilgotność
bezwzględna minimum 30 mg/l.
FiO
2
winno być kontrolowane oksymetrem w
sposób ciągły. Wymóg ten nie dotyczy
sytuacji, w których stężenie tlenu wynika z
nastawienia mieszalnika gazów (respiratory).
Ogólne zasady stosowania
tlenu
Tlen musi być podawany w sposób
ciągły, bez nawet najkrótszych przerw
(nawet toaleta i zmiana bielizny)
Należy kontrolować efekt podaży tlenu
opierając się na objawach klinicznych,
wskazaniach aparatury monitorującej i
badaniach gazometrycznych.
Ogólne zasady stosowania
tlenu
Podstawą prowadzenia tlenoterapii jest
pisemne zlecenie lekarza określające
sposób podania, przepływ lub stężenie
tlenu i warunki monitorowania. W
nagłych stanach zagrożenia życia
pielęgniarka ma prawo pod
nieobecność lekarza sama podjąć
decyzję o rozpoczęciu tlenoterapii
.
Ogólne zasady stosowania
tlenu
Pielęgniarka prowadząca tlenoterapię
powinna prowadzić zapis jej przebiegu
(wielkość przepływu, FiO
2
, wskazania
aparatury monitorującej).
Tlen stosowany w celach medycznych
musi odpowiadać polskim normom dla
gazów medycznych.
Ogólne zasady stosowania
tlenu
Przy stosowaniu tlenu należy
przestrzegać przepisów
bezpieczeństwa pożarowego i obsługi
butli ze sprężonym gazem. Szczególnie
niedopuszczalne jest używanie
urządzeń iskrzących i otwartego ognia
oraz smarowanie urządzeń tlenowych
(ryzyko samozapalenia).
Drogi podawania tlenu
. Kaniule (tzw.
Wąsy lub okulary
tlenoew)
wprowadzone do
przewodów
nosowych,
służące do
podawania tlenu
Maski tlenowe
Rys. 3. Maska
twarzowa
zaopatrzona w
zwężkę (Z)
umożliwiającą
regulację stężenia
tlenu w
mieszaninie
oddechowej (O
2
-
dopływ czystego
tlenu)
Maski tlenowe
Maska twarzowa
z workiem
oddechowym (W)
i zastawką (O
2
-
dopływ czystego
tlenu)
Drogi podawania tlenu
Cewnik tlenowy-
zakładany do
nosa, uszczelniany
pianką z tworzywa
sztucznego celem
zapobiegania
martwicy
spowodowanej
uciskiem.
Drogi podawania tlenu
Układ
oddechowy
Jacksona i Reesa
z workiem
oddechowym.
Tlen podawany
bezpośrednio do
rurki
intubacyjnej.
Minimalizowanie szkodliwości
tlenoterapii i ryzyka hipoksemii
Stosować zawsze najniższe FiO
2
zapewniające wystarczające wysycenie
hemoglobiny tlenem.
Unikać wahań stężeń podawanego
tlenu.
Weryfikować stężenie tlenu
oksymetrem w sposób ciągły.
Monitorowanie stopnia
utlenowania krwi
Częstość pomiarów inwazyjnych w
ostrej fazie choroby uzależniona jest
od sytuacji klinicznej i konkretnej
jednostki chorobowej (por.
odpowiedni protokół). Zaleca się
ocenę utlenowania z krwi tętniczej
uzyskanej z kaniuli założonej na
stałe lub punkcji tętnicy.
Monitorowanie stopnia
utlenowania krwi
Pomiar z kaniuli dotętniczej.
Pomiar z nakłucia tętnicy
Pulsoksymetria.
Sytuacje w których uzasadnione jest
stosowanie tlenu o stuprocentowym
stężeniu:
resuscytacja krążeniowo-oddechowa
przygotowanie do intubacji
Odstawianie tlenu
Zawsze powolne, by uniknšć ryzyka
skurczu naczyń płucnych - maksimum
0,1 jednorazowo.
W stanie znacznej hiperoksemii
dopuszczalne jest szybsze redukowanie
jego podaży.
Podaż tlenu
% zawartość tlenu
(Fi0
2
)
Skład mieszaniny
oddechowej
Przepływ
całkowity*
powietrza
tlenu
powietr
za
tlen
u
21
1,0
0
4
0
30
0,88
0,12
3,52
0,48
40
0,76
0,24
3,04
0,96
50
0,63
0,37
2,52
1,48
60
0,51
0,49
2,04
1,96
70
0,38
0,62
1,52
2,48
80
0,25
0,75
1,0
3,0
90
0,13
0,87
0,52
3,48
100
0
1
0
4
Bibliografia
1.
Olaf Kirschnick „Pielęgniarstwo” wydanie I polskie
pod red. Juliusza Jakubaszki
2.
Stanisław Nowak „Zasady tlenoterapii w oddziale
neonatologicznym.” praca zbiorowa
3.
Artykuł TERMEDIA „Niewydolność oddechowa „
Dziękuję za uwagę